منصوره اعظم آزاده

منصوره اعظم آزاده

مدرک تحصیلی: دانشیار و عضو هیأت علمی دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی دانشگاه الزهراء
پست الکترونیکی: maazadeh@yahoo.com

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۴۷ مورد.
۲۱.

رابطه استفاده از رسانه های جهانی و بازاندیشی مدرن با گرایش به روابط فرازناشویی در بین زوجین شهر قروه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال یازدهم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۴۳ 309-323

کلیدواژه‌ها: مصرف رسانه های جهانی بازاندیشی مدرن رضایت زناشویی گرایش به روابط فرازناشویی زوجین قروه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴۶ تعداد دانلود : ۵۵۳
پژوهش حاضر به بررسی رابطه استفاده از رسانه های جهانی، بازاندیشی مدرن و رضایت زناشویی با گرایش زوجین به روابط فرازناشویی می پردازد. چارچوب نظری این پژوهش تلفیقی از نظریه جهانی شدن فرهنگی، بازاندیشی و تغییر شکل صمیمیت گیدنز، رویکرد استفاده و رضایت مندی و نظریات روان شناسی اجتماعی از کمپ و یابلونسکی می باشد. مدل در نظر گرفته شده شامل متغیرهای: مصرف رس ان ه های جهان ی، ب ازان دیشی م درن و رض ایتزناشویی است که به عنوان متغیرهای تأثیرگذار بر گرایش به روابط فرازناشویی دخالت داده شده اند. این تحقیق با استفاده از روش پیمایش و از طریق نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، در بین 260 نفر از زوجین شهر قروه انجام شده است. نتیجه کلی پژوهش نشان داد مصرف رسانه های جهانی می تواند زمینه ای را فراهم کند که دیدگاه مخاطبان را در خصوص گرایش به روابط فرازناشویی شکل دهد اما مخاطبان در مواجهه با این پیام ها، متناسب با ویژگی های روانی و اجتماعی خود واکنش های متفاوتی نشان می دهند و به این ترتیب، تأثیرات متفاوتی را دریافت می کنند. از میان عوامل مؤثر بر گرایش به روابط فرازناشویی، مصرف رسانه های جهانی، بازاندیشی مدرن، رضایت زناشویی، جنسیت، نحوه ازدواج رابطه معناداری با گرایش به روابط فرازناشویی داشته اند.
۲۳.

تحلیل جامعه شناختی روایت زنان ایرانی ازدواج کرده با اتباع خارجی افغان و عراقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره نهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۳۴) 475 - 495

کلیدواژه‌ها: احساس حقارت زنان ازدواج کرده با اتباع افغان و عراقی طرد و محرومیت نابرابری اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۱ تعداد دانلود : ۴۰۶
طی سال های متمادی، ایران شاهد ورود مهاجرانی از همسایگان شرقی و غربی خود بوده است که به دلایل گوناگون به ازدواج با دختران ایرانی اقدام کرده اند؛ درحالی که زنان ایرانی ازدواج کرده با اتباع خارجی وضعیت حقوقی و قانونی مشخصی ندارند. از طرفی با وجود سیاست بازگشت پناهندگان در صورت همراهی شوهرانشان در رفتن به مقصد آن ها یا با ماندن در ایران و ترک از طرف شوهرانشان درگیر آسیب های روحی و روانی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی می شوند و طرد و محرومیت را تجربه می کنند. نوشتار حاضر به این مسئله در فضای مفهومی طرد اجتماعی و به روش مصاحبه عمیق با 35 زن ایرانی ازدواج کرده با تبعه عراقی و 21 زن ایرانی 23 تا 66 ساله مزدوج با تبعه افغان شهرستان نیشابور پرداخته است. براساس مصاحبه های انجام شده، آگاهی نداشتن از عواقب ازدواج با اتباع بیگانه و فقر و محرومیت از مهم ترین دلایل ازدواج دختران ایرانی برای ازدواج با اتباع افغان و عراقی است. طرد و محرومیت این زنان از قبل ازدواج در خانه پدری و پس از ازدواج در زندگی مشترک، آن ها را از زندگی اجتماعی به حاشیه رانده است. روایت این زنان از زندگی خود نشان می دهد که اگرچه مطرودیت دوران کودکی و احساس حقارت و داغ خوردگی ناشی از ازدواج با بیگانه در هر دو گروه زیاد است، این میزان در زنان ازدواج کرده با اتباع افغان به مراتب بیش از گروه دیگر است.
۲۵.

فراترکیب مطالعات تجرد در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان دوره شانزدهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۵۷) 43 - 78

کلیدواژه‌ها: تجرد تاخیر در ازدواج تجرد در ایران فراترکیب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۲ تعداد دانلود : ۱۱۷۹
در دهه های اخیر به دلیل تحولاتی مانند صنعتی شدن و گسترش شهرنشینی و.... تغییرات بسیاری در حوزه فرهنگی-اجتماعی زندگی انسان رخ داده است. ساختار خانواده و الگوی ازدواج تحت تاثیر این تغییرات قرار گرفته و دچار تحولات زیادی شده اند. جوامع امروزی دگرگونی زیادی را در سن ازدواج شاهد بودند. در کشور ما نیز تاخیر در ازدواج و تشدید تجرد در سالیان اخیر روندی فزاینده داشته است. هدف از پژوهش حاضر شناسایی مولفه های تجرد براساس پژوهش های انجام شده در این زمینه و با استفاده از روش فراترکیب است. بدین منظور مطالعات کیفی صورت گرفته در حوزه تجرد مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از فراترکیب مطالعات تجرد، در 6 مقوله اصلی طبقه بندی شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که در مسئله تجرد مقولات اقتصادی، ساختاری، اجتماعی-فرهنگی و فردی از ابعاد اساسی هستند. در این میان تاکید بر ابعاد فرهنگی-اجتماعی است و همچنین پیامدهای منفی تجرد نیز مورد توجه و دارای اهمیت است.
۲۶.

بررسی کیفی احساس امنیت آنلاین کاربران شبکه های اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات رسانه های نوین سال ششم بهار ۱۳۹۹ شماره ۲۱ 141 - 178

کلیدواژه‌ها: امنیت آنلاین شبکه های اجتماعی داخلی شبکه های اجتماعی خارجی حریم خصوصی سبک حضور آنلاین کاربران ایرانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۵ تعداد دانلود : ۵۳۸
این پژوهش کیفی با هدف مطالعه احساس امنیت آنلاین کاربران ایرانیِ شبکه های اجتماعی در بازه زمانی مهر 1396 تا دی 1397 با روش تثلیث انجام شده است. شبکه های اجتماعی مجازی موردتوجه شامل شبکه های داخلی هم چون سروش، ایتا و ... و شبکه های خارجی همان تلگرام، واتساپ و ... بودند. یافته های تحقیق با بهره گیری از مطالعات اسنادی، مصاحبه عمیق با خبرگان و کاربران فعال، تکنیک گروه متمرکز و تحلیل محتوای مراجعات سایبری کاربران و مصاحبه مطبوعاتی مسئولان بدست آمد که با رویکرد کدگذاری داده مبنا موردتحلیل قرار گرفت. نتایج مطالعه حکایت از کشف 66 گزاره در 5 حوزه ی اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و حقوقی و 11 مقوله ی تبادلات مالی، فرصت های شغلی، عقاید سیاسی، توان ملی، اصول اخلاقی، هنجارهای فرهنگی، باورهای دینی، عواطف و احساسات، روابط خانوادگی، حریم خصوصی و حقوق شهروندی دارد. احساس امنیت آنلاین کاربران ایرانی، اگرچه با مصادیق متفاوتی از امنیت آفلاین بروز و نمود می یابد لیکن تحت تأثیر روابط دولت-شهروند در فضای واقعی جامعه است. نگرانی های کاربران بیشتر معطوف به بعد ذهنی و سطوح خرد امنیت است؛ آن جا که حریم شخصی کاربران نشانه می رود. تیغ دولبه فناوری و نظارت سیال عصر جدید، علاوه بر ایجاد رهایی و ارتقای آگاهی، درخدمت مقاصد نظام سیاسی بوده و این دغدغه اصلی کاربر ایرانی است. نظریات تورکل (2011) و ولمن (2012)، دیدگاه های مناسبی در تبیین وضعیت موجود مؤلفه های احساس امنیت آنلاین اند.
۲۷.

شکل گیری گفتمانی شادی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال چهاردهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ 42 - 65

کلیدواژه‌ها: تبارشناسی شادی حکمرانی فقه صفویه اقتصاد گفتمانها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۶ تعداد دانلود : ۳۸۶
پژوهش حاضر با هدف ارائه تحلیلی از ظهور گفتمانی شادی، درصدد است تا به این مسئله در وضعیت ایران پاسخ دهد که چگونه شادی، در هیئت مسئلهای مذهبی، درون عقلانیت حکومتی قرار گرفت. بر این اساس، پیوند گفتمان فقهی با کردار حکمرانی اهمیت خواهد یافت؛ چراکه از آن پس، شادی بهعنوان یک حقیقت تمامعیار حقوقی، مذهبی و سیاسی ظهور کرده است. در این راستا و برمبنای الگوی فوکویی تبارشناسی، این پرسش مطرح میشود که چه نوع بسترهای تاریخی، ترسیم چشماندازی فقهی را در اقتصاد گفتمانی شادی، ممکن کرد؟ روش انجام پژوهش حاضر، تحلیل گفتمان فوکویی است؛ لذا جعبهابزار تحلیلی مورد استفاده قرار میگیرد که برگرفته از رویکرد تاریخی فوکو در تحلیل گفتمان است. مطابق با یافتهها، میتوان آغاز حکمرانی سیاسی مبتنی بر فقه را در عصر صفویه، نقطه عطف اصلی دانست که از آن پس، عقلانیت جدید شادی از طریق بهکارگیری مجموعهای از تکنیکها، ممکن شد. تفکیک سازمانی، فراخوانی مجتهدان شیعی و اعطای مناصب قضایی- سیاسی به آنها، اعطای سیورغال و واگذاری موقوفات، از تکنیکهای مهم به کار رفته است. این سامانه، به داشتن مناسبات ابزاری هرچه بیشتر با گفتمانهای مبتنی بر نفوذ، گرایش دارد.
۲۸.

داغ ننگ، کیفیت روابط اعضاء خانواده و سلامت روان خانواده زندانیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ایران سال هجدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ 44-69

کلیدواژه‌ها: خانواده زندانیان کیفیت روابط اعضاء خانواده داغ ننگ سلامت روان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۳ تعداد دانلود : ۶۴۵
با توجه به اهمیت حفظ و ارتقاء روابط اعضاء خانواده طی دوران حبس، مقاله حاضر با استفاده از روش پیمایش، به بررسی روابط بین داغ ننگ(متغیر مستقل)، کیفیت روابط اعضاء خانواده(متغیر واسط)، و عدم سلامت روان اعضاء خانواده (متغیر پیامد) می پردازد. در این تحقیق داغ ننگ در دو بعد تعاملی و جنسیتی، کیفیت روابط اعضاء خانواده در سه بعد روابط زن- شوهر، روابط فرزند-مادر، و روابط فرزند-پدر، و عدم سلامت روان در سه بعد افسردگی، و اضطراب زن سرپرست خانوار و اختلال سلوک فرزندان عملیاتی شده است. نمونه گیری پیمایش از نوع سیستماتیک و شامل 222 نفر از زنان سرپرست خانوارِ تحت حمایت انجمن حمایت از زندانیان مرکز (تهران) است. مبتنی بر یافته ها در دامنه 1 تا 6، میانگین کیفیت روابط اعضاء خانواده 6/3، و در حد متوسط بود. افزایش داغ ننگ با کاهش کیفیت روابط اعضای خانواده همبستگی داشت. همچنین افزایش داغ ننگ، افزایش میزان عدم سلامت روان خانواده را همراه داشت. کاهش کیفیت روابط اعضای خانواده نیز با افزایش میزان عدم سلامت رابطه داشت. مطابق یافته های تحلیل چندمتغیره، 15 درصد از تغییرات واریانس افسردگی زنان با ورود متغیرهای کیفیت روابط زن- شوهر، و کیفیت روابط فرزند- مادر، 14 درصد از تغییرات واریانس اضطراب زنان با ورود متغیرهای کیفیت روابط فرزند- مادر، و تعداد افراد تحت تکفل مادر، و 23/4 درصد از واریانس اختلال سلوک فرزندان با ورود متغیرهای کیفیت رابطه فرزند- پدر، کیفیت رابطه فرزند- مادر و سرانه درآمدی خانوار به معادله رگرسیونی تبیین شد.
۲۹.

تبیین جامعه شناختی تاثیر خشونت اجتماعی (با نقش میانجی اختلال رابطه ای) بر سلامت اجتماعی زنان منطقه اورامانات کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انتظام اجتماعی سال ۱۳ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 149 - 184

کلیدواژه‌ها: سلامت اجتماعی زنان خشونت اجتماعی اختلال رابطه ای مردسالاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۷ تعداد دانلود : ۲۹۵
زمینه و هدف: سلامت یکی از ارکان پایه ای در نظام حقوق بشر محسوب می شود و تأمین سلامت افراد (فیزیکی، روانی و اجتماعی)، مهم ترین رکن پیشرفت جامعه است. این تحقیق با هدف بررسی اثر خشونت اجتماعی بر سلامت اجتماعی زنان، با نقش میانجی اختلال رابطه ای انجام شده است.روش : این مطالعه از نوع مطالعات کاربردی و از نظر گردآوری اطلاعات نیز به روش پیمایشی است. جامعه آماری آن همه زنان 15-49 ساله منطقه اورامانات در استان کرمانشاه است. حجم نمونه، 300 نفر است که براساس فرمول کوکران و به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده اند. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه بوده است. برای روایی تحقیق از تکنیک تحلیل عاملی استفاده شده و پایایی تحقیق براساس تکنیک آلفای کرونباخ در حد مطلوب بوده است. یافته های پاسخگویان با به کارگیری نرم افزار spss و Smrt PLS مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته است.یافته ها: یافته ها بیانگر رابطه معنی دار و معکوس بین خشونت اجتماعی و اختلال رابطه ای با سلامت اجتماعی در جامعه موردمطالعه است. نتایج رگرسیونی حاکی از آن است که از میان متغیرهای اثرگذار بر سلامت اجتماعی، متغیر قدرت و استقلال زن در خانواده با مقدار بتای 0/22 به طور معکوس بیشترین تأثیر را بر سلامت اجتماعی زنان جامعه مورد تحقیق داشته است. درمجموع، متغیرهای مستقل این مطالعه توانسته اند 0/29 از تغییرات، متغیر وابسته را تبیین کنند. همچنین، معیار نیکویی برازش (GOF)، برابر با 0/341 است که نشانگر برازش مناسب مدل کلی تحقیق است. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که رفع خشونت اجتماعی در درجه اول با جامعه پذیری و تغییر روابط قدرت در خانواده مرتبط است؛ بنابراین، نیازمند تغییر در نقش های جنسیتی هستیم تا به تبع آن شاهد کاهش میزان اختلال رابطه ای زنان باشیم.
۳۰.

فرا تحلیل نابرابری در برنامه های توسعه منطقه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی بهار ۱۳۹۹ شماره ۴۲ 1 - 39

کلیدواژه‌ها: توسعه منطقه ای نابرابری فرا تحلیل فرآیندی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۱ تعداد دانلود : ۷۰۹
از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون، پنج برنامه توسعه به اجرا درآمده که از برنامه سوم تأکید بر توسعه منطقه ای مدنظر قرار داشته است و موضوع پژوهش های متعددی در سالیان اخیر بوده است. پژوهش حاضر که از نوع فرا تحلیل کیفی بوده، تلاش دارد تا مطالعات صورت گرفته در خصوص نابرابری برنامه های توسعه ای در مناطق کشور را بررسی کرده و درعین حال توصیفی فرآیندی از نتایج حاصل از آنها به دست دهد. بررسی تعداد ۱۹ مقاله که در بازه زمانی سال های 1385 تا 1394 انجام گرفته است نشان می دهد تکرار قابل ملاحظه ای در روش ها، مبانی و نتایج حاصل، وجود دارد و هم پوشانی شاخص ها، باوجود تفاوت روش، سبب نزدیکی نتایج شده است. همچنین شاهد شکاف های قابل ملاحظه در سطوح توسعه استان ها هستیم. نکته قابل توجه آنکه نتایج نشان از جابه جایی های حداقلی در میان تعداد محدودی از استان های کشور در طول سه دهه اخیر دارد و به مرور الگویی تثبیت شده را نشان می دهد که ضمن حکایت از ایستایی نابرابری، تائید کننده الگوی مرکز- پیرامون در برخورداری استان ها از شاخص های توسعه است.    
۳۱.

فراتحلیل مطالعات عوامل اثرگذار بر پیدایش کودکان کار و خیابان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی نهادهای اجتماعی دوره هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۶ 187 - 215

کلیدواژه‌ها: کودکان کار و خیابان فراتحلیل اعتیاد والدین سطح تحصیلات والدین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۷ تعداد دانلود : ۴۰۵
فراتحلیل حاضر، درصدد تحلیل مجدد مجموعه ای از پژوهش های مرتبط با کودکان کار و خیابان و برشمردن نقاط ضعف و قوت آن ها است. مطالعه ی حاضر ، با تلخیص آماری تحقیقات پیشین در حوزه ی کودکان کار و خیابان، به دنبال یک برآورد کلی از اثر عوامل مؤثر بر این متغیر مورد نظر است. بدین ترتیب، این مطالعه با استفاده از روش تحقیق فراتحلیل صورت پذیرفته است و جامعه ی آماری تحقیق شامل کلیه ی مطالعات معتبر علمی هستند که در طی سال های 1381 تا 1398 با موضوع کودکان کار و خیابان به چاپ رسیده اند. در نهایت ، 15 سند انتخاب شدکه جهت انجام فراتحلیل مناسب بوده اندو با استفاده از نرم افزار فراتحلیل (سی اِم اِی۲)[1] مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج و تحلیل یافته های حاصل از ترکیب شدت اثر، نشان می دهد که متغیرهای سطح تحصیلات و اعتیاد به مواد مخدر والدین به ترتیب با اندازه ی اثرات ترکیبی معادل 614/0 و 541/0 در حد متوسط بر میزان کار کودکان و خیابانی شدن آن ها اثرگذار بوده اند.
۳۲.

واکاوی درک نابرابری در زندگی قبل و بعد از مهاجرت از روستا به شهر: مطالعه موردی مهاجرین واردشده به شهر اراک طی 50 سال اخیر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جمعیتی دوره ۶ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۱) 91 - 127

کلیدواژه‌ها: مهاجرت درک نابرابری نابرخورداری مهاجرین روستایی تمایز اجتماعی شهر اراک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۰ تعداد دانلود : ۵۶۰
هدفِ این مطالعه کشفِ فهم و درکِ مهاجرین روستایی ساکن شهر اراک از نابرابری است. برای این منظور از نظریه مبنایی به عنوان روش پژوهش کیفی استفاده کرده ایم. داده های پژوهش با استفاده از مصاحبه و مشاهده مستقیم جمع آوری شده اند. جمعیت مورد مطالعه شامل مهاجرین روستایی ساکن شهر اراک است که طی 50  سال اخیر (1345-1395) به این شهر مهاجرت کرده اند، و نمونه ها نیز شامل 22 نفر از گروه های سنی و شغلی مختلف بوده اند. از تشریح یافته ها 50 مفهوم اولیه و 15 مقوله استخراج شد؛ مقوله مرکزی که درک نابرابری را ایجاد می کند، نابرخورداری است. شرایط علّی مؤثر در درک نابرخورداری عبارتند از: پایگاه اقتصادی-اجتماعی، ناهمگنی منزلتی، کیفیت سبک زندگی، نحوه درک برخورداری، و مقایسه، که به وسیله شرایط مداخله گری چون: نمایش رسانه ای، ویژگی شبکه روابط، و کیفیت سطح زندگی، تعدیل و تشدید می شوند. طبق یافته ها، مهاجرین استراتژی های مدارا، تظاهر دروغین به برخورداری، و دریافت کمک از سازمان های حمایتی را اتخاذ می کنند، که پیامدهایی چون افزایش نارضایتی از زندگی و احساس تمایز اجتماعی را در پی دارد و می تواند منجر به بی اعتمادی و کاهش همبستگی اجتماعی شود.
۳۳.

بررسی عوامل مؤثر بر بروز کودک آزاری (فراتحلیلی از مطالعات موجود)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زن و خانواده دوره نهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۲۲) 33 - 55

کلیدواژه‌ها: کودک آزاری فراتحلیل ویژگی های قربانی ویژگی های خانوادگی تعارضات خانوادگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۶ تعداد دانلود : ۲۹۶
اهمیت قشر کودکان به عنوان آینده سازان یک جامعه از یکسو و تأثیرگذاری تجربه خوشایند یا ناخوشایند دوران کودکی بر زندگی آتی کودکان، توجه بسیاری از محققان را به بحث آسیب های اجتماعی حوزه کودکی من جمله کودک آزاری معطوف کرده است. چنین توجهی به پدیده یا به عبارت صحیح تر مسئله اجتماعی کودک آزاری باعث شده است که در سال های اخیر تحقیقات کثیری درباره عوامل مؤثر بر کودک آزاری انجام شود. تحقیق حاضر در پی بررسی مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر کودک آزاری در پژوهش های انجام شده در ایران با بهره گیری از روش فراتحلیل است. جامعه آماری تحقیق، تمامی تحقیقات معتبر علمی در قالب مقاله و پایان نامه است که در سال های 1380 تا 1399 با موضوع کودک آزاری منتشر شده است. در نهایت از میان اسناد مورد بررسی، 18 سند انتخاب با استفاده از نرم افزار CMA مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از مطالعه نشان داد که متغیر وجود تعارض و اختلاف در روابط خانوادگی (602/0) بیشترین تأثیر و متغیر شغل مادر (222/0) کمترین تأثیر را بر وقوع کودک آزاری داشته اند.
۳۴.

مضمون شناسی خشونت زنان و مردان متأهل علیه همسران خود: معنا، دلایل و پیامدها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده سال ۱۷ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۶۳ 305 - 332

کلیدواژه‌ها: خشونت خانوادگی رنج ناشی از آسیب دیدن نادیده گرفته شدن احساس قربانی شدن خشونت همسران علیه یکدیگر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۲ تعداد دانلود : ۴۲۲
خشونت خانوادگی امری پیچیده است که عوامل گوناگونی در شکل گیری آن نقش دارند. با این وجود می توان این خشونت را به مثابه ی هر نوع عمل آسیب رسان از سوی همسران در نظر گرفت که موجب ایجاد مشکلاتی در روابط آنها و از دست دادن محبت،آرامش و احترام در خانواده می شود. هدف نوشتار حاضر فهم معنا، دلایل و پیامدهای خشونت خانوادگی تجربه شده از سوی همسران است. در این مطالعه، 15 نفر از زنان و مردان متأهل که در سال 1400 از اردیبهشت ماه تا تیرماه به دادگاه خانواده درشهراصفهان مراجعه کرده بودند، مشارکت داشتند. مشارکت کنندگان به صورت هدفمند و بر اساس ملاک های متأهل بودن، سکونت در اصفهان و قرار داشتن در معرض خشونت خانوادگی به ویژه از سوی همسران انتخاب شدند. داده ها بر اساس رویکرد کیفی با استفاده از مصاحبه عمیق گردآوری و به کمک «تحلیل مضمون» بررسی شد. در نهایت نتایج در هفت مضمون اصلی: «آسیب دیدگی جسمی و روانی و احساس نادیده گرفته شدن»، «تبدیل کانون محبت آمیز خانواده به کانون مشاجره» ، «ناهمسان همسری در زمینه خلق و خو و منش»، «نقش آفرینی منفی فرزندان و خانواده همسر»، «عدم قدرت تصمیم گیری و توان پاسخ دهی»، «ساختارهای تحمیلی و خشونت آفرین جامعه» و «شکل گیری چرخه متوالی و به هم پیوسته خشونت در همه ابعاد و سطوح فردی، خانوادگی و اجتماعی» دسته بندی شده است. به نظر می رسد، فهم معنای خشونت خانوادگی، در مردان و زنان به تناسب مصادیق تجربه شده متفاوت است. ازجمله پیامدهای خشونت خانوادگی شکل گیری نوعی چرخه ی مداوم خشونت بر اساس اتخاذ راهبرد انتقام گیری و تلافی جوئی است. این چرخه با عمل خشونت آمیز یک طرف شروع شده و با عکس العمل خشونت بار طرف دیگر ادامه می یابد به گونه ای که ممکن است از خشونت اخلاقی آغاز شده و به خشونت روانی، جسمی، جنسی، اجتماعی و اقتصادی تبدیل شود. به این ترتیب مهمترین پیامد خشونت خانوادگی، ادامه یافتن خشونت در یک چرخه ی متوالی و با موضوعات مختلف از حوزه فردی تا خانوادگی و اجتماعی خواهد بود.
۳۵.

دیالکتیک شناسایی در بین تراجنسی ها (نگاهی به تجربۀ زیستۀ ناراضیان جنسی در فرایند هویت یابی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال شانزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ 129 - 152

کلیدواژه‌ها: هویت یابی هویت جنسیتی تراجنسیتی تراجنسی طرد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۹ تعداد دانلود : ۲۹۶
مقاله حاضر درپی پاسخ گویی به این پرسش است که افراد تراجنسی «هویت جنسیتی خود را چگونه و در قالب چه مضامینی درک و تجربه می کنند؟». به همین منظور تعداد سی مصاحبه نیمه ساخت یافته با کمک روش نمونه گیری نظری هدفمند و گلوله برفی با تراجنسی هایی که در یکی از مراحل گذار بودند یا آن را به پایان رسانیده بودند، انجام و با بهره گیری از روش نظریه زمینه ای بررسی شدند. «هویت آشفته»، «هویت بلاتکلیف»، «هویت ناقص» و «هویت رشدیافته»، مقولات عمده ای هستند که از درک ایشان از هویت جنسیتی در سه مرحله پیش از آگاهی از تراجنسی بودن، فاصله بین آگاهی تا عمل جراحی و پس از عمل جراحی استخراج شده و درنهایت به انتزاع مقوله نهایی «هویت یابی مطرود»، به عنوان پاسخی به چیستی ادراک شرکت کنندگان از هویت جنسیتی خود ختم شده اند. یافته ها حاکی از آن است که در جریان دیالکتیک شناسایی درون و برون و در مرحله «آشفتگی» و «بلاتکلیفی» هویت، بازخوردهای طرداندود که هویت موردادعای ترنس را نمی پذیرند، سویه غالب دیالکتیک فوق را تشکیل می دهد. در وضعیت «هویت ناقص» نیز وضع به همین منوال است و تلاش فرد برای جای گرفتن در یکی از قالب های پذیرفته شده زن یا مرد و سعی در راستای پاک کردن رد ترنس بودن، به بازتولید ساختار و گفتمان هویتی منجر می شود که او را طرد می کند. به نظر می رسد در شرایط هویت رشدیافته است که عاملیت فرد مجال می یابد در راستای مقاومت در برابر گفتمان جنسیتی دوتایی و طردکننده حاکم، قد علم کند، خود را فراتر و بیش از جنسیت هویت یابی کند یا به طور متقابل چنین گفتمان هویتی را طرد و بر گفتمان غیردوتایی تأکید کند.
۳۶.

نقش سبک زندگی، حیات رابطه ای و کنترل زندگی در رابطه بین موقعیت اجتماعی و رضایت از زندگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال دهم بهار ۱۳۹۳ شماره ۳۴ 33 - 56

کلیدواژه‌ها: جامعه شناسی سینما سینمای جنگ تحلیل روایت نظریه ی بازتاب نشانه شناسی ساختاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۷ تعداد دانلود : ۴۲۲
مقاله حاضر به نقش موقعیت اجتماعی در ایجاد رضایت از زندگی می پردازد. براساس مبانی تئوریک، موقعیت اجتماعی افراد و گروه ها که خود از پایگاه اجتماعی اقتصادی، توانایی کنترل بر زندگی و بر قراری حیات رابطه ای و سبک زندگی ناشی از آن شکل می گیرد، می تواند از جمله مبین های رضایت از زندگی در نظر گرفته شود. بدین ترتیب پایگاه اجتماعی، اقتصادی و سبک زندگی انتخابی، بعنوان دو مولفه اصلی شکل دهنده موقعیت اجتماعی افراد، از طریق سازو کارهای واسط حیات رابطه ای و کنترل بر زندگی، با یکدیگر ارتباط برقرار می نمایند. نتیجه این فرآیند در زندگی کنشگران اجتماعی، رضایت آنها از زندگی خواهد بود. در بررسی تجربی سازوکارهای مطرح شده در پیوند بین موقعیت اجتماعی و رضایت از زندگی از روش پیمایش استفاده شده و اطلاعات لازم از طریق پرسشنامه و مصاحبه با 390 نفر از افراد 18 سال به بالای ساکن تهران بدست آمده است. نتایج نشان داده است که گرچه میزان رضایت از زندگی در بین افراد مورد مطالعه در حد قابل توجهی قرار دارد، اما موقعیت اجتماعی افراد از طریق برقراری ارتباطات اجتماعی مطلوب، کنترل آنها را بر زندگی افزایش داده است و سبک زندگی انتخابی آنها را شکل می بخشد و در نهایت این همه، اندازه رضایت از زندگی آنها را متاثر می سازد.
۳۷.

رابطه هویت مذهبی و احساس طرد اجتماعی در بین دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) پاییز ۱۴۰۰ شماره ۹۴ 1 - 43

کلیدواژه‌ها: هویت مذهبی فاصله اجتماعی احساس طرد اجتماعی شیعه سنی دانشجویان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۲ تعداد دانلود : ۲۴۹
به رغم اینکه می توان مدعی شد نابرابری، فاصله و طردشدگی اجتماعی همواره در جوامع وجود داشته است، نمی توان از تأمل در چرایی، چگونگی و پیامدهای آن برای گروه های مختلف و نظام های اجتماعی دارای تنوع و تکثر امروز، چشم پوشی کرد. پژوهش حاضر باهدف تبیین رابطه هویت مذهبی و احساس طرد اجتماعی با در نظر گرفتن متغیر واسط فاصله اجتماعی در میان دو گروه دانشجویان شیعه و سنی انجام شده است. نمونه آماری شامل 279 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده های علوم اجتماعی سه دانشگاه علامه طباطبائی، تهران و شهید بهشتی است که دانشجویان سنی به شیوه گلوله برفی و دانشجویان شیعه به شیوه تصادفی انتخاب شده اند. یافته ها حاکی از آن است که مقدار میانگین شاخص های احساس طرد اجتماعی، فاصله اجتماعی و هویت مذهبی در میان دانشجویان سنی بیش از دانشجویان شیعه می باشد. همچنین، بین میزان هویت مذهبی با احساس طرد اجتماعی و بین فاصله اجتماعی با احساس طرد اجتماعی رابطه مستقیم وجود دارد. تحلیل رگرسیون چند متغیری بیانگر آن است که متغیرهای واردشده به معادله توانسته اند بخش قابل توجهی از واریانس تغییرات مربوط به متغیر وابسته را تبیین نمایند. نتایج تحلیل مسیر نیز حاکی از آن است که متغیرهای هویت مذهبی، قومیت و فاصله اجتماعی با احساس طرد اجتماعی رابطه دارند.
۳۸.

منابع مطرودساز، طرد اجتماعی و احساس شادمانی زنان سرپرست خانوار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۳ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ 335 - 356

کلیدواژه‌ها: احساس بی انصافی احساس شادمانی احساس نابرابری زنان سرپرست خانوار طرد اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۸ تعداد دانلود : ۱۸۸
پژوهش حاضر با هدف اندازه گیری میزان احساس شادمانی زنان سرپرست خانوار تهران و همچنین شناسایی منابع طرد و محرومیت اجتماعی این جمعیت و مکانیزم اثرگذاری آن بر شادمانی آن ها صورت گرفته است. روش پژوهش در این تحقیق، اکتشافی پیمایشی است. بدین منظور، ابتدا نمونه ای 30 نفری از زنان سرپرست خانوار تهران به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب و داده ها با تکنیک مصاحبه جمع آوری شده است. سپس پیمایش با نمونه 180 نفری و روش نمونه گیری دردسترس و تکنیک پرسش نامه اجرا شده است. نتایج حاصل از مصاحبه ها نشان داد: مجموعه عواملی مثل محرومیت از نیازهای اساسی و احساس نابرابری، دست به دست هم داده و زمینه طرد و محرومیت اجتماعی زنان سرپرست خانوار را فراهم کرده و از طریق و به واسطه ایجاد این طرد و محرومیت، احساس بی انصافی در این قشر از زنان شکل گرفته است؛ در نتیجه این وضعیت باعث کاهش احساس شادمانی در زندگی آن ها شده است. طبق معادله رگرسیون نزدیک به 70درصد از کل تغییرات میزان احساس شادمانی در بین زنان سرپرست خانوار تهران از سوی متغیرهای احساس بی انصافی، طرد اجتماعی و احساس نابرابری پیش بینی می شود. در نهایت، طبق معادله تحلیل مسیر، متغیر طرد اجتماعی قوی ترین و مهم ترین قدرت پیش بینی کننده نسبت به مابقی عوامل تأثیرگذار بر احساس شادمانی زنان سرپرست خانوار است که به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر شادمانی این قشر از زنان تأثیر منفی داشته است. در مرتبه بعدی، به ترتیب احساس بی انصافی و احساس نابرابری به صورت مستقیم و عدم پاسخ گویی مؤثر به نیازهای اساسی به صورت غیرمستقیم بر احساس شادمانی این جمعیت تأثیر منفی گذاشته است.
۳۹.

تبیین رابطهٔ هویت مذهبی و موقعیت اجتماعی با احساس طرد اجتماعی در بین دو گروه دانشجویان شیعه و سنّی (مطالعه موردی: دانشجویان دانشکده های علوم اجتماعی دانشگاه های تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال ۱۴ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ ۲۶۰-۲۳۷

کلیدواژه‌ها: هویت قومی هویت مذهبی موقعیت اجتماعی احساس طرد اجتماعی شیعه سنی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۰ تعداد دانلود : ۳۰۱
به رغم این که نابرابری، فاصله و طردشدگی اجتماعی در جوامع وجود داشته است، نمی توان از تأمل در چرایی، چگونگی و پیامدهای آن برای گروه های مختلف و نظام های اجتماعیِ دارای تنوع و تکثر امروز، چشم پوشی کرد. وضعیت پیچیده و آسیب زای طرد اجتماعی زمانی اتفاق می افتد که افراد یا گروه ها، نمی توانند در فعالیت های معمولِ جامعه، خواه ازنظر اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و یا به خاطر جدایی مکانی به طورکامل مشارکت کنند. پژوهش حاضر با هدف تبیین رابطهٔ هویت مذهبی و احساس طرد اجتماعی با در نظر گرفتن متغیر واسط موقعیت اجتماعی در میان دو گروه دانشجویان شیعه و سنّی و بهره گیری از سه رویکرد نظری همبستگی، تخصصی سازی و انحصاری و نیز نظریه های دورکیم، مارکس، وبر، گیدنز، جیبرون، بوردیو و زیبرا انجام شده است. نمونه آماری شامل ۲۶۹ نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده های علوم اجتماعی سه دانشگاه علامه طباطبایی، تهران و شهید بهشتی بوده است. مطابق نتایج تحلیل های دومتغیری، بین میزان هویت مذهبی با احساس طرد اجتماعی رابطهٔ مستقیم و بین موقعیت اجتماعی و احساس طرد اجتماعی رابطهٔ معکوس وجود دارد. تحلیل رگرسیون چندمتغیره بیانگر آن است که متغیرهای واردشده به معادله توانسته اند بیش از یک سوم از واریانس احساس طرد اجتماعی در بین دانشجویان را تبیین کنند. نتایج تحلیل مسیر نیز حاکی از آن است که متغیرهای هویت مذهبی و قومیت رابطهٔ مستقیم و متغیر موقعیت اجتماعی رابطهٔ معکوسی با احساس طرد اجتماعی دارند.
۴۰.

مهاجرت به مثابه ارزش (واکاوی معنایی مهاجرت از منظر اقدام کنندگان به مهاجرت های بین المللی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره ۱۳ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۵۰) 145 - 160

کلیدواژه‌ها: پدیدارشناسی گرایش به مهاجرت معناکاوی مهاجرت مهاجرت بین المللی میان ذهنیت نخبه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۵ تعداد دانلود : ۱۵۳
مطالعه حاضر با هدف شناخت معنای مهاجرت از منظر اقدام کنندگان به مهاجرت در پی مطالعه علل پنهان مؤثر بر تصمیم و اقدام به مهاجرت در ژرفای ذهن کنشگر ایرانی است. این مطالعه با رویکردی تفسیرگرا، اقدام به مهاجرت را حاصل درگیری فعالانه سوژه های معناساز با شرایط منتهی به تصمیم و اقدام به مهاجرت می داند و با رویکردی پدیدارشناسانه، مفهوم مهاجرت را همان گونه که در آگاهی کنشگران نشسته است، واکاوی می کند. در این پژوهش به روش پدیدارشناسی و مصاحبه عمیق، موضوع مورد نظر بررسی شده است. روش نمونه گیری هدفمند است و یافته ها به شیوه کلایزی تحلیل شده اند. مطابق یافته ها، اقدام به مهاجرت واجد ابعاد ذهنی و عینی است. بعد ذهنی مهاجرت به عنوان ارزشی اجتماعی نقش اساسی در انتخاب آن به عنوان راهکار برون رفت از شرایط نامطلوب ایفا می کند. همچنین این بعد ارزشی، نقش عمده ای در اقدام به مهاجرت دارد؛ ابزاری که پذیرش اجتماعی دارد و از مطلوبیت عام برخوردار است. نتایج نشان می دهد مهاجرت کردن جدای از اقدامی عملی و واقعیتی عینی که به انواع دلایل خرد و کلان فردی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی انجام می پذیرد، به مثابه ارزشی اجتماعی در ذهن کنشگران برساخت شده است. در این ذهنیت، موفقیت در پذیرش و نهایتاً مهاجرت کردن پاداشی به شایستگی، استعداد و توانایی فرد اقدام کننده است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان