مهدی ممتحن

مهدی ممتحن

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۷۸ مورد از کل ۷۸ مورد.
۶۱.

بررسی رابطه بین شهادت و صداقت در قرآن و روایات معصومین علیهم السلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی سال سوم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱۰ 145 - 168

کلیدواژه‌ها: صداقت شهادت قرآن روایات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰ تعداد دانلود : ۱۴۲
شهادت و صداقت از جمله مفاهیم والای انسانی هستند که آیات و روایات بسیاری را به خود اختصاص داده اند. در فرهنگ دینی، صداقت یکی از سپرهای پولادین برای حفظ دین معرفی گردیده است. "شهید" در لغت دارای معانی بسیاری است از جمله "حضور"، "گواه"، "الگو" و.... در اصطلاح کسی را شهید می گویند که در راه حق کشته شده، و همه چیز خود را در راه رضای الهی قربانی کرده است. قرآن کریم مقام و ارزش ویژه ای برای کسی که در این راه قدم گذاشته است قائل است. معصومین نیز سخنان فراوانی را در مورد فضیلت شهادت و مقام شهید گفته اند.در این مقاله، پس از اشاره به مفهوم شهادت و صداقت این دو واژه بلند در آیات قرآن و روایات معصومین مورد بررسی قرار گرفته و به بیان رابطه میان آن دو پرداخته است. نویسنده گان مقاله بر این اعتقاد اند که بهره گیری از فرهنگ شهادت و صداقت براساس آیات قرآن و سخنان معصومین علیهم السلام و کاربردی کردن دستاوردهای آن در تمامی زمینه های اجتماعی، عامل مهمی است که می تواند جامعه اسلامی ما را به سمت کمال خود سوق دهد.
۶۲.

دراسه حول النظریه الأدبیه المعاصره(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات الادب المعاصر سال پنجم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۱۹ 91 - 102

کلیدواژه‌ها: المناهج النقدیه النظریه الأدبیه المعاصره البنیه المقفله البنیویه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۹ تعداد دانلود : ۱۱۳
شهد الأدب فی القرنین الأخیرین کثیراً من المناهج النقدیه التی أدّت إلی التفلسف فی الثروه الأدبیه العالمیه، التی کانت تجمع خلال القرون المتمادیه من تاریخ البشر. فمن هذه المناهج یمکن الإشاره إلی البنیویه فی النقد الأدبی التی تتطرق إلی بنیه الأثر الأدبی. نحن فی هذا المقال ننظر إلیها من مدخل جدید کما نتکلم عن النقد النسائی باختصار وهو من المناهج النقدیه المتأخره.
۶۳.

اعجاز توانش زبانی و کاربرد واژگانی قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی سال سوم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۱۱ 63 - 85

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم زبانشناسی توانش تفسیر امت معناشناسی شمول گرایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵ تعداد دانلود : ۱۰۸
به کارگیری زبان به عنوان پدیده ای اجتماعی و یکی از ضرورت های زندگی اجتماعی، یکی از ویژگی های انسان اجتماعی به شمار می آید. مطالعات زبانی نیز در دنیای عرب تنها با نزول قرآن کریم پدیدار شد. واژه بخشی از زبان و مطالعه و بررسی چگونگی پیدایش، رشد و دگرگونی، معنا و نیز کارکردهای گوناگون واژه هم بخشی از دانش زبانشناسی است. در این پژوهش برآنیم تا جایگاه قرآن کریم، این پدیده بی همتا را از نظر زبانی در میان دیگر پدیده های زبانی مشخص کنیم. کاربرد این واژه نشان از دیدگاه فراگیر قرآن کریم داشته و گونه ای اعجاز سبکی و متنی ویژه قرآن به شمار می رود. بر این پایه، از دید زبانشناسی نگاهی به توانش زبانی قرآن کریم می اندازیم و کاربرد واژه امت و مظاهر برتری آن را بر فرد از لحاظ وظیفه و تکلیف، و پذیرش از سوی مردم، و سرانجام بزرگترین مفسران بررسی خواهیم کرد.
۶۴.

موقف الإسلام من الشعر

نویسنده:
منبع: دراسات الادب المعاصر سال اول تابستان ۱۳۸۸ شماره ۲ 111 - 120

کلیدواژه‌ها: الشعر الشاعر الإسلام القرآن الحدیث النبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵ تعداد دانلود : ۱۱۶
قد تحری الفصحاء والبلغاء قدیما و حدیثا فی إبداء اتجاهاتهم الفکریه و تحلیه رؤسهم المخبوءه فی قالب الشعر لما للشعر من جرس و موسیقی تجعله أبلغ تأثیرا علی الفکر والوجدان و أکثر استجابه للحفظ، و أسرع مخامره للنفس، و أقوی لصوقا بالقلب. و لا ترتبط ظاهره الشعر بالحضاره، بل کانت موجوده عند کل الأمم، فالشعوب البدائیه کان لها شعر أیضا، و لکن العرب بفطرتهم مطبوعون علی الشعر لبداوتهم و ملاءلمه بیئتهم لتربیه الخیال لأن الشعر فن فیه ذوق و فکر و عاطفه و سمو خیال و إمتاع لنفس فکان العرب یبادهون بالشعر و یروونه و یستثیرون به الهمم فی الغزوات والحروب، و یستعینون بفحول الشعراء لما جربوا من وقع الشعر و تأثیره فی شحذ الهمم و إثاره الغیره.
۶۵.

نگاهی تطبیقی به تصویرِشب از نگاه ادوارد یونگ و آلفرد دو موسه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبیات تطبیقی سال پنجم بهار ۱۳۹۰ شماره ۱۷ 135 - 148

کلیدواژه‌ها: شب شعر سپید مرگ فراق الهه های شعری رمانتیک نشانه شناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹ تعداد دانلود : ۱۳۳
ادوارد یونگ شاعر انگلیسی اواخر قرن هفدهم در اثر معروف خود با عنوان تفکراتِ شبانه تصویری غریبانه از صحنه مرگِ همسرشارائه می هد. آلفرد دو موسه، شاعرِ فرانسوی قرنِ نوزدهم در سرودنِ مجموعه شعری اش با عنوان شبها از ادوراد یونگ الهام می پذیرد. او شب را تنها شاهد روزگار غم زده اش در نظر می گیرد و الهه های شعر را برای التیامِ دردِ فراقش از ژرژ ساند به یاری می طلبد. در این مقاله در نظر داریم این دو مجموعه ی شعری را باهم مقایسه کنیم. 
۶۶.

رویه های تربیتی در گونه های آموزش معماران؛ مطالعه موردی: بررسی گزینه های آموزشی پیشنهاد شده دهه اخیر (96-1386) در دانشکده های معماری ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی دوره ۲۳ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 53 - 68

کلیدواژه‌ها: تربیت فردگرایی - جمع گرایی استادمحوری - شاگردمحوری آموزش معماری ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸ تعداد دانلود : ۱۷۲
برخی، تمام و یا بیشتر روند آموزش معماری را فرایندی تربیتی می دانند تا برنامه ای صرفاً آموزشی؛ این موضوع دستمایه برخی پژوهش های حوزه آموزش معماری در ایران نیز بوده است. رویکردهای تربیتی مبتنی بر «جمع محوری» یا «فردمحوری»، موضوعی است که در ادبیات علوم تربیتی و آموزش معماری مورد توجه است. بر این اساس، دو طیف قابل تشخیص است: طیف تعامل «استاد شاگرد» با دو قطب «استادمحوری» و «شاگردمحوری»؛ و طیف تعامل «معمار جامعه» با دو قطب «فردگرایی» و «جمع گرایی» در رویکردهای آموزش معماری. با ترکیب این دو طیف، یک مدل نظری چهار قطبی از گونه بندی آموزش معماری تدوین شده، که منتج به احصاء چهار حوزه تربیت معمار شده است. برای هر یک از حوزه ها، نمونه ای از گونه های آموزش معماری معاصر جایابی شده است. برای روشن شدن وضعیت تربیتی در روش های نوین آموزش معماری ایران، از روش تحلیل محتوای گزارش 28 کار انجام شده در این حوزه در ده سال اخیر (منتشر شده به صورت مقاله در مجلات پژوهشی و سه دوره همایش آموزش معماری دانشگاه تهران) استفاده شده است. با مرور منابع مزبور، روش آموزشی کارگاهی با رویکرد طرّاحی معماری، شناسایی، و با استناد به متون تشریحی و ارزیابی مربوط به آنها، محتوای تربیتی هر روش در هشت طیف مفهومی از سوی نگارندگان تحلیل شده است.  
۶۷.

الشاعر البحرینی علی عبدالله خلیفه؛ وقفه مع شعره وأدبه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات الادب المعاصر سال چهارم بهار ۱۳۹۱ شماره ۱۳ 103 - 119

کلیدواژه‌ها: علی عبدالله خلیفه الشعر البحرین الأدب النقد المضامین الوطن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸ تعداد دانلود : ۱۳۶
علی عبدالله خلیفه، شاعر الغوص والبحر من أبرز الشعراء الحرکه الأدبیه الجدیده فی البحرین، تلک الحرکه التی انبثقت فی الستینیات وصاحبت التطورات السیاسیه والاجتماعیه والاقتصادیه والثقافیه فی البحرین، وامتزجت بها وتخلقت فی أتونها الواقعیه.          إنه قد أنشد شعراً فی مختلف الأغراض الشعریه، لذلک نجد دواوینه تشتمل مضامین متنوعه مثل: البحر، المرأه، الوطن، والنخله، و...إلخ. ونلاحظ فی أشعاره أن لبیئته المعیشیه دوراً کبیراً فی إنشاده الأشعار الفصیحه کما صاغ کلمات ملائمه بظروف التی کانت تمر فی حیاته ونری فی دیوانه الأول "أنین الصواری" قد جسّد حیاه غواصی اللؤلؤ ومهنتهم الشاقه ومکابد سفرهم فی سیاقٍ مسرحیٍ جمیل.          نشأ علی عبدالله خلیفه علی حبّ الشعر العربی القدیم فکتبه بشفافیه وعذوبه ورقّه، خرج من دائره إیقاعه العروضی الرتیب، باحثاً فی شعر التفعیله عن مساحات جدیده، رحبه، مفتوحه الأبواب. وحین لم یرض هذا الجدید ذائقته الشعریه، وجدناه یقبل صوب الأجد، الذی ما فتئ یستشرف فضاءات لا حدود لها ولا نهایات. 
۶۸.

الوصف فی شعر خلیل مردم بک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات الادب المعاصر سال پنجم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱۸ 111 - 126

کلیدواژه‌ها: الأدب الوصف خلیل مردم بک الوطنیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶ تعداد دانلود : ۱۱۷
الشاعر خلیل مردم بک نموذجاً رائعا من رجال البیان لصدر هذا العصر فی أدبه ونتاجاته، رفع اسم بلاده عالیا، وناضل فی سبیلها کل حیاته. فقد کان من الأوائل الذین استساغوا الادب الضخم والعباره الفخمه والشعر المتین، وأفاد منه، فکان صله الوصل بین القدیم والحدیث، مال إلی الوصف، جمع أطایب القول وأحاسن الصور، وعرضها فی أجمل ثوب وأحسن حلی، وقاسی فی سبیل ذلک ما لا یقاسیه جیلنا من فقد المصادر، وندره الخزائن، وقله الثقافه، وضآله التعلیم، وجفافا لینابیع. فهذا المقال دراسه حول حیاه الشاعر خلیل مردم بک ومیله إلی الوصف والطبیعه والفن، وجوله قلیله فی شعره القومی والمصدر المهم هو دیوان الشاعر.
۶۹.

بررسی روش قرائت البزی و قنبل در دو سوره نساء و مائده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی سال چهارم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱۶ 122 - 139

کلیدواژه‌ها: ابن کثیر البزی قنبل روش قرائت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶ تعداد دانلود : ۱۲۲
بعد از دوره صحابه و تابعین عده ای در قرائت از شهرت خاصی برخوردار شده، و به عنوان استادانی ماهر و صاحب نظر دارای مقام و موقعیت قابل توجهی در این فن شدند. یکی از این استادان ابن کثیر مکی است که راویان زیادی قرائت را از او نقل کرده اند. اما دو راوی که بیش تر از همه از او نقل کرده اند و به شهرّآالبزیت رسیده اند البزی و قنبل می باشند. این مقاله در پی آن است که ابتدا اصول قرائت صحیح را بیان کرده، و سپس با ذکر شرح حال ابن کثیر ، روش قرائت قنبل و بزی را به عنوان راویان معروف ابن کثیر در دو سوره مبارکه نساء و مائده مورد بررسی قرار دهد.
۷۰.

الزکاه بین الفقراء والمساکین والأدّله الشاهده علیهم(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی (فدک سبزواران) سال اول پاییز ۱۳۸۹ شماره ۳ 153 - 162

کلیدواژه‌ها: الإسلام الفقه الزکاه الفقیر المسکین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۴ تعداد دانلود : ۱۰۴
لقداهتم الشارع القویم بمصارف الزکاه اهتماما تاما، وهو أنّ الله تعالی قدبیّنه فی عدد مِن الآیات المحکمه بقوله تعالی: إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلفُقَرَاءِ وَالمَسَاکِینِ وَالعَامِلِینَ عَلَیهَا وَالمُؤَلَّفَهِ قُلُوبُهُم وَفِی الرِّقَابِ وَالغَارِمِینَ وَفِی سَبِیلِ اللهِ وَاِبنِ السَّبِیلِ فَرِضَهً مِنَ الله وَالله عَلِیمٌ حَکِیمٌ(التوبه: 60). و تجدر الإشاره إلی أَنَّ الشریعه الإسلامیه تضمن الحیاه الاجتماعیه، مبتدئه بمصارف للفقراء والمساکین، فبرز فی تاریخ الإنسانیه نظام التأمین الاجتماعی، والوالی هو الذی یبعث السعاه، والجباه لجمع الزکاه و توزیعها علی مستحقیها. وعلی هذا الأساس یلقی هذا المقال الضوء علی هذه الظاهره الطیبه المبارکه فی الفقه الإسلامی.
۷۱.

سنجش تأنیثِ خلاقِ محی الدین عربی با شاعران و نویسندگان معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۱ زمستان ۱۳۹۳ شماره ۴۲

کلیدواژه‌ها: آنیما محی الدین عربی شاعران و نویسندگان معاصر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳ تعداد دانلود : ۱۱۱
در روانش ناسی  یونگ  اصطلاحات  مهمی  چون  ناخ ود آگاهی  ،  درونگ رایی، برونگرایی، صور اساطیری ( آرکی تایپی )مطرح می باشد که همه در مباحث جدید نقد ادبی مخصوصا نقد روانشناسانه و نقد اسطوره گرا  مطمح نظرند . نگرش و  شخصیت  بیرونی  آن  چیزی است که یونگ آنرا پرسونا یا نقاب می نامد ، اما او معتقد بود که همه آدمها نگرش و شخصیت درونی هم دارند که در صحبت دنیای نا خود آگاه است. در این مقاله لایه ای از این نگاره ها که شکل ژرف تر آن به عنوان خلاقیت فعال در سیر و سلوک محیی الدین ابن عربی اندلسی وجود داشته ، در آثار شاعران معاصر چون سهراب، شاملو، بوف کور هدایت و نیز احمد عزیزی به طور ویژه بررسی شده است.
۷۲.

وقفه مع الأدیب الیمنی عبدالعزیز المقالح، وتحلیل شعره(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات الادب المعاصر سال سوم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۱۱ 97 - 112

کلیدواژه‌ها: الأدیب الحب الشعر المقالح الوطن الیمن الأدب المعاصر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶ تعداد دانلود : ۱۴۰
یعتبر الأستاذ الأدیب الشاعر عبدالعزیز المقالح أحد أشهر أدباء الیمن المعاصرین وخارجها، خاصه فی مجال الشعر، والنقد الأدبی، والتدریس الجامعی، وله أیضاً أعمال أدبیه وکتابات فکریه وسیاسیه وله أعمده فی الصحف والمجلات الیمنیه والعربیه الأخری. کما أنه أنشد شعراً فی مختلف الأغراض الشعریه، لذلک نجد دواوینه تتناول مواضیع متنوعه مثل: المدیح، والرثاء، والوصف، والزهد، والتصوف، والمسرحیه، والدرام، والوطنیات، وقصیده النثر، وما إلی ذلک من الأغراض الشعریه، کذلک نلاحظ تأثیر القرآن، وعلوم الدین، والبیئه التی یعیش فیها علی قصائده، حیث استخدم التلمیح، والاقتباس خیر استخدام.  ومن ناحیه أخری، کان الشاعر عبدالعزیز المقالح ملحمی النفس، اجتهد فی الاجتیاز بشعره من الغنائیه إلی شعر میتافیزیقی وطنی یختار حب الوطن تحت إخفاء المعانی المباشره السطحیه لهذا الحب والارتقاء بها، وبالحدث التاریخی إلی الحلم العمیق، من خلال الحنین إلی الماضی وبعثه ونظر إلیه علی أنه فردوس مفقود کطفولته الضائعه.
۷۳.

سنجش عشق در دو شیفته عشق لیلی و مجنون نظامی و رومئو و ژولیت شکسپیر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبیات تطبیقی سال ششم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۲۳ 25 - 50

کلیدواژه‌ها: عشق نظامی شکسپیر لیلی و مجنون رومئو و ژولیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶ تعداد دانلود : ۲۰۶
همانگونه که مشهور است قصه لیلی و مجنون داستان عشق ناکام قیس عامری به دختری از قبیله خود به نام لیلی است که اصل آن از زبان عربی وارد زبان و ادبیات فارسی شده است و نظامی آن را از منابع عربی دریافته است و به نظم کشیده است. همچنین داستان شکسپیر نیز عشق نافرجام "رومئو و ژولیت " است که در شهری به نام "ورونا" زندگی می کنند که از فرزندان دو خاندان سرشناس شهر می باشند و به خاطر کینه ای قدیمی با هم در ستیز می باشند که این داستان را نیز شکسپیر از ادبیات ایتالیا وام گرفته است، و هر دو داستان بر حول محور عشق می چرخد. در این مقاله به بررسی تطبیقی این دو داستان پرداخته ایم.
۷۴.

بررسی تطبیقی اندیشه های علامه اقبال لاهوری و امیر الشعرا شوقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ادبیات تطبیقی سال ششم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۲۴ 7 - 30

کلیدواژه‌ها: علامه اقبال لاهوری امیرالشاراشوقی اندیشه های مشترک دیدن قرآن مدح وطن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷ تعداد دانلود : ۱۰۶
علامه اقبال لاهوری شاعر فارسی زبان هنددی و امیرالشدارا شوقی شاعر عرب زبان مصری، هر یک در دوره زندگانی خود از سرشناس تدرین شداعران کشورشان به شمار می آمدند. شرایط اجتماعی و سیاسی تقریبا مشابه حاکم بر جماه هند و مصر در قرن نوزدهم، باعث به وجود آمدن اندیشه هدای مشترک در ذهن و زبان این دو شاعر وطن پرست گردیده است. در این مقاله سعی ما بر این بوده اسدت، بدا بررسدی شدرایط اجتماعی و سیاسی حاکم بر جاماه هند و مصر، به بررسدی اندیشده هدای مشترک این دو شاعر بپردازیم. مهمترین منابع در تهیه این مقالده دیدوان شار اقبدال و شوقی می باشد و آنچه بیان شده است، تنها به استناد شعر آنان می باشد.
۷۵.

الحزن الرومنسی فی رومیات أبی فراس الحمدانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات الادب المعاصر سال سوم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۱۰ 97 - 111

کلیدواژه‌ها: أبوفراس الحمدانی الرومیات الحزن الرومنسی الرمز الخیال

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱ تعداد دانلود : ۲۱۱
أبوفراس الحمدانی ممن یمتازون بقوه الشخصیه إلی جانب الروح الرومانسیه التی عرف بها من خلال شعره ومعاناته، هذا وإنه من خلال تمثله لتلک الروح کان عطاؤه الشعری عطاء أدبیا نادرا.ویبیّن لنا حزن أبی فراس الرومنسی فی رومیاته الرقه المؤثره، والعذوبه المتقطره، وهو کلام رائع یترک فی النفس أثرا عمیقا. وقد رقَّق الألم عاطفه أبی فراس، ووسع نطاقها، ووجهها شطر الطبیعه حتی أصبح یُحِسُّ لکل شیء نفساً تحنو علیه وترید الاشتراک فی أحزانه. وکان أبوفراس رومنسیاً فی عمق عاطفه الوجد عنده، أو ذلک الحب الشدید الخالص لأمه ولملاعب صباه فی منبج ذات الطبیعه الخلابه، حسب وصفه لها، ولتعلقه الشدید بسیف الدوله أبیه الروحی. ویلجأ أبوفراس إلی الحزن الرومنسی لأنه یبعد من أسرته، ومواطینه وبالالتجاء إلی هذا الحزن یرید أن یسکن نفسه ویظهر الحزن الرومنسی فی الکائنات الموجوده فی الطبیعه.
۷۶.

امامت و دیدگاه قرآن و اندیشمندان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی (فدک سبزواران) سال اول بهار ۱۳۸۹ شماره ۱ 149 - 163

کلیدواژه‌ها: قرآن امامت هدایت آیه تطهیر شعر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸ تعداد دانلود : ۷۸
امامت یکی از رحمتهای الهی است که برای بشر در نظر گرفته شده و پروردگار منّان بارها ارزش والای آنان را در آیات قرآن کریم به شکلی واضح و قرینه دار بیان کرده است که اهل علم می توانند آن را درک کنند. اهل بیت افراد عادی بودند که به این مقام رسیدند، آن گونه که پیامبرگرامی فرمود: «انّما انا بشرُ مثلُکُم یُوحی الیَّ أنما إلهُکم الهٌ واحدُ». ائمه علیهم السلام همه یک درجه و یکسان نبودند و هر کدام مقامی خاص داشتند. خداوند نعمت وجود اهل بیت و اهل عصمت را به انسان عطا کرده است تا هرگز از راه هدایت دور نشود. 
۷۷.

بررسی نقش مصالح بومی در بناهای سنتی شهر کاشان از منظر پایداری زیست محیطی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معماری ایران پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۴ 193 - 213

کلیدواژه‌ها: معماری پایدار بناهای سنتی کاشان مصالح بومی محیط زیست مواد اولیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۱۰۶
معماری سنتی کاشان، دارای ویژگی های منحصربه فردی در ابعاد مختلف است که یکی از مهم ترین این ابعاد، مصالح به کاررفته در آن هستند. با توجه به اهمیت روزافزون بحث پایداری و همچنین تأثیر قابل توجه مصالح بر پایداری بنا، در این پژوهش به بررسی نقش مصالح بومی کاشان در پایداری زیست محیطی بناهای سنتی این شهر پرداخته شد. در این راستا ابتدا با مطالعه منابع متعدد، شاخص های تأثیرگذار بر پایداری زیست محیطی مصالح در مراحل مختلف حیات آن ها شامل استخراج و تولید، حمل و انبار، ساخت و ساز، بهره برداری و درنهایت تخریب و بازیافت، گرد آوری شدند. سپس با بررسی های میدانی در بافت تاریخی کاشان و مطالعات کتابخانه ای، مصالح بومی به کاررفته در آن استخراج گردیدند تا از دیدگاه شاخص های جمع آوری شده مورد ارزیابی قرار گیرند. این ارزیابی در هر شاخص با روش متفاوتی نظیر گردآوری اطلاعات عددی، تحلیل کیفی و یا تدوین پرسش نامه انجام شد. درنهایت، بر مبنای تحلیل های صورت گرفته و با استفاده از طیف لیکرت، در هر شاخص امتیازاتی بین 1 تا 5 به مصالح مذکور اختصاص داده شد تا با جمع آوری امتیازات هر مورد، یک مقایسه کیفی بین آن ها از دیدگاه تطابق با شاخص های پایداری زیست محیطی حاصل شود. نتایج این تحقیق نشان می دهد که از میان مصالح مورد بررسی شامل خاک، سنگ، گچ، آهک، مصالح نباتی و فلز، خاک با امتیاز 83 از 85 بیشترین تطابق و فلز با امتیاز 37 از 85 کمترین تطابق را با شاخص های مذکور دارند. با دقت روی تحلیل های موجود و امتیازات حاصل می توان دریافت که مهم ترین عامل تأثیرگذار بر امتیازات پایین فلز، فرایند ساخت پیچیده آن و طی مراحل فراوری در کارخانه است، برخلاف خاک که نیازمند ساده ترین روش تولید، بدون انجام فرایندهای پیچیده برای آماده سازی است. 
۷۸.

تحول فنی معماری دوره نوگرایی ایران: فرضیه مرحوم لطیف ابوالقاسمی در مورد تیرآهن و طاق ضربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی دوره ۲۸ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 7 - 22

کلیدواژه‌ها: سقف تیرآهن و طاقضربی لطیف ابوالقاسمی ابتدای نوگرایی جک آرک سقف کاتالان طاق پروسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲ تعداد دانلود : ۷۵
سقف تیرآهن به همراه طاق ضربی از اولین تکنیک های خاص دوره مدرن سازی ایران است که تاکنون پژوهش تاریخی مناسبی در مورد آن انجام نشده است؛ مرحوم لطیف ابوالقاسمی (استاد فقید دانشگاه تهران) در دفاع از این تکنیک، آن را به عنوان یک فناوری ایرانی، معرفی کرده است. پژوهش حاضر با رویکرد تفسیری تاریخی، به بررسی فرضیه مطرح شده از سوی ایشان، براساس متون پژوهشی معاصر به همراه اسناد دست اوّل تاریخی از جمله تعدادی نشریات قرن نوزدهمی معماری و ساختمان، پرداخته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که این تکنیک در قرن نوزده میلادی سه خاستگاه متفاوت در اروپای اوایل مدرن دارد: انگلیس (جک آرک)، آلمان (طاق پروسی) و اسپانیا (سقف کاتالان) که به ترتیب براساس مسأله آتش بندی، بهداشت و انطباق با تکنیک های سنتی، رشد یافته است. ورود آن به سیستم ایرانی، با منشأ المانی در کارخانجات دوره پهلوی اوّل و با منشأ انگلیسی آمریکایی در بناهای دولتی بوده است؛ اما قبل از ورود مهندسان خارجی، این شیوه با تیر چوبی رایج بوده و عملا یک تقاطع تاریخی، آن را به آهن پیوند داده است؛ لذا در قیاس با سه منشأ پیشین، ایرانی بودن این تکنیک در فرضیه ابوالقاسمی تأیید می شود و علاوه بر برتری در عدم نیاز به قالب بندی، نوع کار هنری انجام شده ایرانی بر روی آن در بناهای مردمی، این تکنیک را به یک میراث ارزشمند ابتدای مدرن سازی ایران بدل کرده است که مستقل از نمونه های غربی است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان