رقیه قنبری قادیکلایی

رفتار گردشگران نشان دهنده ترجیحات، خصوصیات روحی، تصمیمات و نگرش آن هاست که ابتدا در ذهن شکل می گیرد و سپس در قالب حرکات فیزیکی نمایان می شود. برای شناسایی رفتار گردشگران، بررسی تحرکات آنان در طول زمان اجتناب ناپذیر است. بنابراین، هدف این مقاله ارائه الگویی برای تبیین ویژگی های رفتار گردشگران و عوامل تأثیرگذار در رفتار آنان براساس تحرکاتشان در بعد زمان و با استفاده از داده های مبتنی بر کلان داده ها است. این پژوهش از حیث هدف توسعه ای   بنیادی و از نظر رویکرد استقرایی است و در قالب پژوهش کیفی و راهبرد فراترکیب انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل مقالات، کتب و رساله های منتشرشده در پایگاه های داده معتبر خارجی و داخلی در بازه زمانی 2000 تا 2024 است. پس از سه مرحله غربالگری، 78 مقاله با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده است. داده های کیفی حاصل از این مقالات با استفاده از یادداشت برداری جمع آوری و سپس با نرم افزار مکس کیو دی ای (MAX QDA) و به صورت دستی کدگذاری و مقوله بندی شده است. درنهایت، الگوی رفتار فضایی   زمانی گردشگران در پنج مقوله رفتار فضایی، رفتار زمانی، متغیرهای توصیف کننده گردشگر، درک و انتخاب مقصد و نوآوری ارائه شده است. الگوی پیشنهادشده به توسعه و گسترش ادبیات پژوهش در زمینه مدل های رفتار گردشگران کمک خواهد کرد.

تعارض مسئله مبتلابه مناطق حفاظت شده در ایران است و فائق آمدن بر آن چالشی بزرگ برای برنامه ریزان است. توسعه گردشگری می تواند یکی از عوامل اصلی تشدید این تعارضات باشد. ازاین رو هدف این مقاله شناسایی ویژگی ها و دلایل بروز تعارضات ناشی از توسعه گردشگری در مناطق حفاظت شده به خصوص تالاب میانکاله در ایران و همچنین شناسایی شیوه های فائق آمدن بر آن ها است. بدین منظور یافته های کیفی مطالعات پیشین با استفاده از روش فراترکیب مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. مقالات، کتب و رساله های منتشرشده در پایگاه های مطالعاتی در بازه زمانی 2000 تا 2024 بر اساس روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. پس از تجزیه وتحلیل یافته ها، شبکه مضامین در سه بعد چیستی، چرایی و چگونگی مدیریت تعارض ارائه شد. بر اساس یافته ها، تعارض در مناطق حفاظت شده اغلب در سطح بین گروهی و بین سازمانی است. مهم ترین دلایل بروز تعارض ارتباطات ضعیف و فقدان همکاری، بی عدالتی و سلطه قدرت، ساختار حکمرانی معیوب است. همچنین برای مدیریت تعارض نیاز به طی شش مرحله افزایش سرمایه اجتماعی، مصالحه و اجماع، کنش جمعی، هم تکاملی تدریجی و بهبود تعارض است. نتایج پژوهش حاضر علاوه بر اینکه به گسترش دایره شناختی شیوه های کاهش تعارض در گردشگری کمک خواهد کرد، می تواند مبنایی برای پژوهش های آتی در این حوزه مطالعاتی باشد.

انقلاب فناورانه دستاورد موج سوم انقلاب هاست، که تغییر و تحولاتی ملموسی در تمام صنایع از جمله صنعت گردشگری به وجود آورده است. پیشرفت فناوری فرصت های جدیدی برای گردشگری مجازی به وجود آورده. از این رو، تجربه سفر مجازی و بررسی رفتار گردشگران تبدیل به موضوع مهمی برای مطالعات گردشگری شده است. بر این اساس، شناسایی و تبیین رویکردهای نظری در حوزه رفتار گردشگران مجازی هدف این مقاله است. این مطالعه به طور نظام مند به مرور پژوهش هایی در مورد رفتار گردشگر مجازی می پردازد. در همین راستا، 27 مقاله منتشر شده در پایگاه داده اسکوپوس از سال 1999 تا 2022 برای استخراج شاخص های رفتار گردشگران مجازی بررسی شده است. یافته های کمی نشان می دهد، کشورهای پیشرو درزمینهٔ پژوهش های گردشگری مجازی، چین و آمریکا هستند. مهم ترین رویکردهای نظری به رفتار گردشگران، به ترتیب مدل پذیرش فناوری، نظریه محرک-ارگانیسم-پاسخ، رفتار برنامه ریزی شده، نظریه جریان، بازیابی توجه، غوطه وری و حضور است. به منظور شناسایی مؤلفه های اصلی در مطالعات مربوط به رفتار گردشگران مجازی، از تحلیل محتوا استفاده شد، و در پایان، چارچوب مفهومی از محتوای مقالات استخراج شد. مهمترین و مؤثرترین نظریه ها در این زمینه نظریه پذیرش فناوری است. این در حالی است که هنوز این نظریه به خوبی درک نشده است، و ابعاد زیادی از آن ناشناخته است.

با آغاز جهانی شدن و شروع پارادایم های نوین، تغییراتی در تجارت و کسب و کارها بوجود آمد. اکنون مشاغل از شکل صنعتی و بزرگ مقیاس به سوی مشاغل کارآفرینی توسط افراد توانمند گرایش پیدا کرده است. کارآفرینان برای موفقیت در کسب وکار خود علاوه بر توانایی مالی نیاز به ویژگیهای روانشناختی بالایی دارند تا در برابر چالشها موفق باشند. بنابراین هدف از انجام این تحقیق بررسی عوامل موثر بر موفقیت کارآفرینان گردشگری در استان مازندران می باشد. با بررسی منابع کتابخانه ای دو مولفه خودکارآمدی و انگیزه به دلیل تاثیر زیادی که بر رضایت شغلی و موفقیت کارآفرینان دارند، انتخاب شدند. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و به شیوه پیمایشی است. بنابراین با جمع آوری پرسشنامه از کارآفرینان بخشهای مختلف گردشگری در سال 1398 به بررسی میدانی این موضوع پرداخته شد. اطلاعات جمع آوری شده بر اساس نرم افزار Spssو Smart pls مورد پردازش قرار گرفت. در این مدل تاثیر متغییر خودکارآمدی و انگیزه از طریق متغییر میانجی رضایت شغلی بر موفقیت کارآفرینان بررسی گشت. که نتایج نشان دهنده این است که متغیر انگیزه و خودکارآمدی می تواند 8/53 درصد از واریانس متغیر رضایت شغلی را تبیین کنند؛ و همچنین متغیر رضایت شغلی 6/34 درصد از متغیر موفقیت را تبیین می کند. همچنین چالش برانگیز بودن فعالیت از متغیر انگیزه، رضایت از درآمد حاصل از کارآفرینی از متغیر رضایت شغلی، و ایمان به توانایی های فردی از متغیر خودکارآمدی، تشویق دیگران برای فعالیتهای کار آفرینی از متغیر موفقیت، از جمله گویه هایی است که بیشترین بار عاملی را داراست. در نهایت می توان به این نتیجه رسید که ویژگیهای روانشناختی بسیار در موفقیت کارآفرینان تاثیرگذار است و باید این مولفه ها در پرورش جوانان مستعد مورد توجه جدی قرار گیرد.

در این پژوهش، دو مورد از عوامل روان شناختی تأثیرگذار در موفقیت کارآفرینان گردشگری بررسی شد. هدف مطالعهٔ پیش رو بررسی تأثیر مؤلفه های خوش بینی[1] و تاب آوری[2] با توجه به متغیر میانجی رضایت شغلی در موفقیت کارآفرینان گردشگری استان مازندران است. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی و به شیوهٔ پیمایشی است. بنابراین، با جمع آوری پرسش نامه از کارآفرینان بخش های گوناگون گردشگری ازجمله اقامتگاه های بوم گردی، راهنمایان گردشگری، اکوکمپ های جنگلی و مجتمع های تفریحی در 1398، به بررسی میدانی این موضوع پرداخته شد. اطلاعات جمع آوری شده براساس نرم افزار Spss16 و Smart Pls3 پردازش شد. نتایج نشان می دهد متغیر خوش بینی و تاب آوری می تواند 3/47 درصد از واریانس متغیر رضایت شغلی را تبیین و متغیر رضایت شغلی می تواند 38 درصد از متغیر موفقیت را تبیین کند. درنهایت، می توان به این نتیجه رسید که تاب آوری و خوش بینی از طریق رضایت شغلی در موفقیت کارآفرینان بخش گردشگری تأثیر می گذارد.

افزایش علاقه گردشگران به طبیعت گردی طی سالهای اخیر، چشم انداز روشنی برای گسترش اکوتوریسم در کشور ما است. برای بقای این نوع گردشگری، وفاداری مهمترین مولفه برای بررسی است. اما گسترش بازار و پیشبرد وفاداری در گردشگران به عواملی بستگی دارد. از کیفیت خدمات، کیفیت زیبایی شناسی، تجربه مثبت می توان به عنوان محرک های اصلی وفاداری در گردشگری مبتنی بر جنگل نام برد. نوار سبز شمالی کشور مستعد گردشگری مبتنی بر طبیعت است. منطقه مورد مطالعه، جزو جنگلهای انبوه سوادکوه در استان مازندران است. این جنگلها به دلیل صعب العبور بودن از دسترس گردشگران و همچنین تخریب در امان مانده است. و زیبایی و جذابیت خاص خود را دارد. به دلیل نزدیک بودن به شهر تهران و فاصله کوتاه، اغلب مورد توجه گردشگران تهرانی قرار می گیرد. هدف اصلی این پژوهش بررسی مولفه های کیفیت زیبایی شناسی، کیفیت خدمات، تجربه مثبت بر وفاداری منطقه است. ر