احمد سلطانی نژاد

احمد سلطانی نژاد

مدرک تحصیلی: استادیار روابط بین الملل، دانشگاه تربیت مدرس

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۸ مورد.
۱.

تحول در ساختار ژئوپلیتیک جهانی و بازدارندگی نیابتی و یک جانبه ایالات متحده (با محوریت عربستان سعودی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال پانزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۵۴) 146 - 172

کلیدواژه‌ها: ساختار ژئوپلیتیک جهانی بازدارندگی یک جانبه ایالات متحده عربستان سعودی ج. ا. ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۳ تعداد دانلود : ۷۵۵
پیش از جنگ سرد؛ ساختار امپریالیستی جوامع غربی تلاش گسترده ای برای تسلط سرزمینی داشت که با وقوع جنگ های جهانی اول و دوم و سپس ورود به فضای دوقطبی دستخوش تغییر شد. در خلال جنگ سرد تقسیم بندی های ژئوپلیتیکی میان دو ابرقدرت زمینه را برای شکل گیری نظریه های سد نفوذ، بازدارندگی و دومینوهای جهانی آماده ساخت. در ادامه، فروپاشی شوروی نقطه عطفی بود که تداوم تغییر در ساختار ژئوپلیتیکی را نشان می داد. در فضای جدید، غرب آسیا به عنوان کمربند انتقالی ژئواستراتژیک شرقی به غربی اهمیت دوچندان یافت. گذشته از این؛ تغییر دسته بندی بازیگران نیز، دو کشور قدرتمند منطقه ای ایران و عربستان سعودی را رودرروی یکدیگر قرار داد که درنتیجه، سیاست خارجی این دو به سمت بازدارندگی سوق داده شد. در این میان با ورود ایالات متحده و اعمال بازدارندگی یک جانبه گسترده به حمایت از عربستان، توازن در قدرت و نفوذ منطقه ای در حال تغییر است؛ بنابراین، سؤال محوری پژوهش این است که تحول در ساختار ژئوپلیتیک جهانی چگونه مسئله بازدارندگی آمریکا در غرب آسیا و حمایت از عربستان سعودی را به دنبال داشته است؟ یافته های تحقیق مؤید این است که ایالات متحده با بهره گیری از نظریه بازدارندگی یک جانبه گسترده برای جلوگیری از توسعه نفوذ منطقه ای ایران بازدارندگی نیابتی را علیه جمهوری اسلامی ایران بکار گرفته است. درنتیجه، ضمن افزایش فشار ساختاری بر ایران به تقویت متحد منطقه ای خود عربستان سعودی و پوشش نارسایی های ژئوپلیتیک این کشور و تسلیح نظامی فراگیر و نیز مهم تر از همه، همکاری راهبردی با این کشور روی آورده است. هدف از این پژوهش نشان دادن مسئله بازدارندگی نیابتی آمریکا در غرب آسیا در قالب حمایت از عربستان سعودی است.
۲.

تبیین نفی خشونت گرایی در دین از منظر ذات شناسی و معرفت شناسی انسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های فلسفی - کلامی سال بیستم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۷۵) 115 - 138

کلیدواژه‌ها: دین انسان عقلانیت فطرت خشونت ناپذیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۶ تعداد دانلود : ۶۲۸
بررسی دین از هرمنظری، بی گمان رابطه ای بسیار موسع با «وجود انسان» دارد و از دو منظر ذات شناسی نیاز آدمی به حضور و سیطره خداوند و معرفت شناسی آدمی از فهم دین، اهمیت خود را باز می کند، اما از آن جا که طرح مقوله دین، قطع نظر از مؤلفه های انسانی تأثیرگذار، امری است که با تکیه بر آن به وضوح نمی توان به تبیین رابطه دین با خشونت گرایی دست یافت، از این رو، سؤال اصلی نوشتار این است که رابطه دین با خشونت گرایی از منظر ذات شناسی انسانی و معرفت شناسی چگونه قابل تبیین است؟ در پاسخ، فرضیه ما متوجه دو عنصر اساسی انسانی دین یعنی عقلانیت و فطرت است. یافته های پژوهش که با روش تحلیل کیفی محتوایی و رویکرد تحلیلی- تبیینی ومتکی بر روش کتابخانه ای جمع آوری داده ها به دست آمده است، بیانگر آن است که دین مشخصاً بخشی تفکیک ناپذیر از وجود انسان است و عقلانیت و فطرت سلیم انسانی دو رکن اصلی آن را تشکیل می دهند. در نتیجه، از هر نظر با خشونت گرایی واجبار و تحمیق، رابطه امتناعی داشته و تنها با گرایش ناب عقلانی و فطری انسان محقق می شود و در تحقق، از انواع خشونت، ارعاب و اجبار و تروریسم - در هر سطحی - بی نیاز است.
۳.

تبیین جایگاه قدرت هوشمند در سیاست خارجی چین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال چهاردهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۵۱) 31 - 62

کلیدواژه‌ها: قدرت هوشمند قدرت سخت قدرت اقتصادی قدرت نظامی قدرت نرم چین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۸ تعداد دانلود : ۷۰۱
به​دنبال تغییر و تحولات بین المللی، برخی از کشورها از جمله چین به این نتیجه رسیده اند که برای پیگیری اهداف و منافع خود ناگزیرند تا با شرایط جدید بین المللی هماهنگ شده و نوع جدیدی از قدرت را جستجو نمایند. در پاسخ به این سؤال که سیاست گذاران جدید چین چه نوعی از قدرت را در سیاست جهانی دنبال می نمایند تا به اهداف و منافع خود دست پیدا کنند، پژوهش حاضر درصدد است تا شکل جدید قدرت که همان قدرت هوشمند است با کمک روشی توصیفی -  تحلیلی در سیاست خارجی چین تبیین نماید. در واقع تحولات بین المللی و عدم کارایی قدرت سخت و نرم صرف، رهبران نسل جدید را به​سمت منابع متعدد قدرت و ترکیب هوشمندانه آنها در عرصه بین المللی هدایت کرده است. در شرایط کنونی، پیگیری هم زمان این دو بعد قدرت(سخت و نرم) زمینه ارتقای جایگاه این کشور و مقابله با تهدیدات متعدد بین المللی را فراهم آورده است.
۴.

امنیتی سازی تنش سایبری جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی؛ تهدیدها و الزامات راهبردی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد سال بیست و هفتم بهار ۱۳۹۷ شماره ۸۶

کلیدواژه‌ها: ایران عربستان تهدیدهای سایبری امنیتی سازی تنش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۷ تعداد دانلود : ۴۷۲
امنیتی کردن گفتمان سایبری، جمهوری اسلامی ایران را در مسیری بحرانی قرار خواهد داد که عدم اتخاذ راهبردهای مناسب در برابر آن، ابعاد احتمالی بین المللی مانند پرونده هسته ای در پی خواهد داشت. پس از وقایع سال 2011 در غرب آسیا و شمال آفریقا، تنش نظام مند ایران و عربستان به فضای مجازی سرریز شد. در کشاکش تنش سایبری دو کشور در 15 آگوست 2012، تأسیسات سایبری شرکت آرامکو عربستان مورد حمله سایبری قرار گرفت. متخصصان آمریکایی مسبب حمله سایبری به آرامکو را ایران معرفی کردند. پس از این واقعه، گفتمان سایبری جمهوری اسلامی ایران از جانب هم پیمانان عربستان، به ویژه ایالات متحده در معرض امنیتی سازی قرار گرفت. حال این پرسش ها مطرح هستند که تنش سایبری ایران و عربستان چگونه به فرایند امنیتی کردن گفتمان سایبری جمهوری اسلامی ایران دامن می زند؟ و امنیتی کردن گفتمان سایبری ایران چه ابعاد و عناصری را در بر دارد؟ نویسندگان در پاسخ پرسش های پژوهش، امنیتی کردن و ابعاد آن را شامل سه مرحله می دانند: (1) کشورهای هم پیمان سعودی سعی در معرفی ایران به عنوان متجاوز به امنیت سایبری عربستان را دارند، (2) این کشورها با نادیده گرفتن حملات سایبری عربستان علیه ایران، حملات صورت گرفته به عربستان (که عاملیت ایران در اجرای آنها اثبات نشده) را به مثابه تهدیدی بالقوه برای بیشتر کشورهای دنیا می پندارند، (3) این تهدیدپنداری کشورهای هم پیمان سعودی با سازوکارهایی نظیر دگرنمایی توان سایبری ایران (افراد و نهادها) تلاشی بهانه جویانه در مسیر اتهام به ایران در تکمیل فعالیت های تروریستی، هسته ای و حقوق بشری است. بنابراین، نویسندگان معتقدند توجه به معضل امنیتی کردن گفتمان سایبری باید یکی از الزامات راهبردی ایران در سال های آتی باشد. رویکرد تحقیق حاضر، تحلیلی و روش گردآوردی اطلاعات، اسنادی و کتابخانه ای است.
۵.

راهکارهای کاهش تهدیدات سازمان های غیردولتی حقوق بشری علیه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۸ بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ 39 - 57

کلیدواژه‌ها: امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران سازمان های غیردولتی حقوق بشری فناوری اطلاعات و ارتباطات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۴ تعداد دانلود : ۳۸۱
یکی از مسائلی که همواره از جانب کنشگران نظام بین الملل امنیت جمهوری اسلامی ایران را تهدید می کند، حقوق بشر است. گذشته از تهدیداتی که دولت ها یا سازمان های بین المللی دولتی متوجه امنیت ملی ایران می کنند، تهدیدات سازمان های غیرحکومتی فعال در زمینه حقوق بشر، بیشتر جنبه نرم دارد و به مشروعیت نظام جمهوری اسلامی ضربه خواهد زد. همین موضوع ضرورت بحث و ارائه راهکار برای جلوگیری از تحقق اهداف سازمان های غیردولتی حقوق بشری به واسطه نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان یکی از مؤلفه های قدرت نرم هر کشور را فراهم می آورد. ازاین رو، شایسته است این پرسش مطرح شود که نقش فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی در کاهش تهدیدات سازمان های غیردولتی حقوق بشری علیه امنیت ملی ایران، چگونه قابل ارزیابی است؟ تا زمان نگارش این پژوهش، هیچ یک از منابع علمی داخلی و خارجی به پرسش مذکور پاسخ نداده اند، درصورتی که پاسخ نویسنده به سؤال مطروحه در قالب فرضیه این پژوهش این خواهد بود که بهره برداری از فناوری اطلاعات و ارتباطات، مهم ترین راهکار کاهش تهدیدات سازمان های غیردولتی علیه امنیت ملی ایران است. بنابراین، در دنیای جدید، اثرگذاری ظرفیت های دیپلماسی عمومی، ترویج اصول حقوق بشر اسلامی، جذب گردشگران خارجی، افزایش پرستیژ ایران در نظام بین الملل برای مقابله با تهدیدات مذکور، تا حدود زیادی به کاربست فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی در فضای مجازی بستگی دارد.
۶.

Trump and the Perspective of the US National Security Strategy; the Transition from Multilateralism to Unilateralism(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۴۸) 210 - 229

کلیدواژه‌ها: راهبرد امنیت ملی ایالات متحده آمریکا دونالد ترامپ یکجانبه گرایی چندجانبه گرایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۶ تعداد دانلود : ۴۴۴
Donald Trump, the forty-fifth president of the United States, entered the White House with a very different agenda and sought to redefine the pattern of US action and engagement in the international sphere. While rejection of Obama's policies, Trump has sought to alteration, the US foreign policy and security strategy at almost all levels and in this pathway has sought to change the strategic mechanisms of the United States. The present paper, through a brief review of the US National Security Strategy during Barack Obama's presidency, discusses the most significant signs of a possible transformation in the US National Security Strategy in the coming years. This survey is based on reports, documents and white House new president and decision makers' speech. The main question of the present article is what features of the Trump National Security Strategy in the coming years differentiate from Obama's strategy in 2008-2016, And its initial hypothesis focuses on the formulation of a national security strategy in a different framework than Obama's multilateralism, mainly as a form of moderate unilateralism, and based on ambiguous politics and, in particular, the Madman theory of  Henry Kissinger as the main difference between Obama's declared strategy. <br />  <br /> 
۷.

نسبت امنیت و توسعه؛ الزامات سیاست خارجی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی سال بیستم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۷۶) 7 - 32

کلیدواژه‌ها: توسعه امنیت سیاست خارجی جهانی شدن عقب ماندگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۱ تعداد دانلود : ۵۳۹
چگونگی مفهوم سازی و نوع نگاه به رابطه امنیت و توسعه، نقش مهمی در پیکربندی سیاست خارجی و دستاوردها و ناکامی های آن ایفا می کند. در این مقاله، این استدلال مطرح شده است که در زمانه کنونی با توجه به گسترش دستورکار امنیت و غلبه رویکرد ایجابی به امنیت بر نگاه سلبی به آن، بین امنیت و توسعه رابطه ای مبتنی بر حاصل جمع مثبت حاکم است و بدون وجود یکی از آن ها، دیگری به خطر می افتد. در نتیجه این تحول، فاصله گرفتن سیاست خارجی از نگرش امنیت محور و پیگیری توأمان امنیت و توسعه ضرورتی انکارناپذیر است. تجربه نشان می دهد کشورهایی که در این زمینه ناکام بوده اند و یا به طور جدی در این راستا تلاش نکرده اند، امنیت شکننده تری دارند.
۸.

فناوری اطلاعات و تحول در مفهوم حکمرانی خوب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۷ بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ 79 - 97

کلیدواژه‌ها: حکمرانی حکمرانی خوب دولت الکترونیک فناوری اطلاعات و ارتباطات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱۳ تعداد دانلود : ۵۷۴
فناوری اطلاعات به منزله ابزاری نوین و بسیار کارامد در ارتباطات انسانی، کارکردهای متعددی دارد که تأثیر بر مدیریت امور عمومی از جمله آنهاست. همگام با رشد و گسترش این فناوری ها در جهان معاصر، این کارکرد نیز توسعه یافته و در حال تبدیل شدن به پارادایمی مهم در مدیریت و اداره کارامد جوامع در اقصی نقاط جهان است. از دیگر سو حکمرانی خوب نیز به مثابه مقوله ای که از دیرباز در بحث از کارامدی حکومت ها مطرح بوده است، در سال های اخیر بار دیگر مورد توجه و تدقیق قرار گرفته و به یک معنا در مشروعیت بخشی دولت ها نقش اساسی ایفا کرده است. عنایت به گسترش حجم و کیفیت خدماتی که از سوی جامعه و بخش های مختلف آن مورد انتظار است، بر دشواری تحقق حکمرانی خوب افزوده و الزاماتی را برای آن تعریف کرده است؛ تا آنجا که به نظر می رسد تنها از رهگذر کاربست فناوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی می توان به تحقق شاخص های حکمرانی خوب در یک جامعه امید داشت. مقاله حاضر ضمن توجه به رابطه تنگاتنگ فناوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی بر مقوله حکمرانی خوب در سالیان اخیر بر آن است تا تحول حادث شده در مفهوم حکمرانی خوب تحت تأثیر فناوری اطلاعاتی را در چارچوب پرسش چگونگی این تأثیر بررسی کند. بر این مبنا، فرض اصلی در این پژوهش تحول مفهوم حکمرانی خوب در سایه ایجاد و تأسیس ابزارها و روش های نوین خدماتی با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات خواهد بود.
۹.

نقش فن آوری اطلاعات بر تحول مفهوم هویت ملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قدرت نرم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۷ 22 - 41

کلیدواژه‌ها: فناوری اطلاعات جامعه فرا فناوری فرهنگ فرا فناوری مفهوم هویت هویت ملی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۴ تعداد دانلود : ۵۸۸
انسان موجودی مدنی است و برای رشد و نمو خود و همچنین سیر تکاملی خود نیاز به تعامل با دیگران دارد. در فرایند تعاملات و ارتباطات اجتماعی هست که تمام پدیده ها اجتماعی به ظهور می رسند. هویت ملی یکی از پدیده های انسانی است که از دل تعاملات اجتماعی پدیدار می شود و کنشگران درسطح خرد و کلان در تعاملات خود با دیگران شدیداً به آن نیاز دارد. این پدیده به خاطر خصلت اجتماعی و تاریخی آن در دایره زمانی و مکانی محدود و محصور نیست. از این روست که با تغییر شرایط و منابع شکل گیری تعاملات اجتماعی، بستر و زمینه تغییر و تحول آن فراهم می شود. بر همین مبنا، هدف از این پژوهش نشان دادن تأثیر فناوری های اطلاعاتی بر مفهوم هویت ملی در سیاست جهانی است .در این راستا، سؤال اصلی پژوهش این است که تأثیر تحولات نوین فن آوری های اطلاعاتی بر تحول مفهوم هویت ملی چیست؟ فناوری های نوین اطلاعاتی از طریق ایجاد مفاهیم و داده های جدید باعث ایجاد بستری شده است که بر مبنای آن مفهوم هویت ملی از قالب نسبتاً ایستا و اصیل خارج شده و به صورت پدیده ای اجتماعی و تحول یابنده انگاشته شود. روش این پژوهش، روشی تحلیلی - توصیفی است و بررسی موضوع بر مبنای نظریه سازه انگاری صورت گرفته است.
۱۰.

تحول مفهوم امنیت در پرتو جهانی شدن و فناوری اطلاعات و ارتباطات نوین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست جهانی دوره پنجم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۱۶) 42 - 7
تعداد بازدید : ۱۹۶ تعداد دانلود : ۲۰۰
تحول در مفاهیم روابط بین الملل را می توان به عنوان متغیر وابسته تحول در محیط بین الملل مورد توجه قرار  داد؛ محیطی که خود تحت تأثیر کنش های انسانی بوده است. در روند تحولات محیطی و مفهومی همواره می توان نقطه عطفی را به عنوان شناسه تحولات قبل و بعد مشخص نمود و سیر تغییر مفهومی در روابط بین الملل را از آنجا ادامه داد. در این میان مفهوم امنیت نیز تحت تأثیر تحولات سطح کلان بین الملل دستخوش تغییر شده و با شروع روند جهانی شدن و تحت تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات مفهومی چند بعدی یافته و این سؤال را مطرح می سازد که  با شروع عصر جهانی شدن و ظهور فناوری های جدید، مفهوم امنیت دستخوش چه تغییراتی شده است. بر این اساس می توان گفت فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان متغیری جدید مطرح است که در قالب نظریات «سایبر پلتیک» و مبتنی بر مفهوم ارتباطات فراتر از آنچه پیش از این مطرح می شد، ابعاد و تعابیر مختلف امنیت نظامی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی را تحت تأثیر قرار داده است؛ بنابراین پژوهش حاضر در تلاش است تا با استفاده از روش تبیینی به بررسی و تحلیل تحول مفهوم امنیت با توجه به متغیرهای جدید بپردازد.
۱۱.

تکوین بخشی واگرایانه ترکیه در روابط ایران و جمهوری آذربایجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اوراسیای مرکزی سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۱۹)

کلیدواژه‌ها: ایران امنیت آمریکا سازه انگاری ترکیه اسراییل جمهوری آذربایجان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹۶ تعداد دانلود : ۷۲۱
تغییر ساختار نظام بین الملل و خلأ قدرت به وجودآمده پس از فروپاشی اتحاد شوروی، زمینه ساز حضور و رقابت قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای در آسیای مرکزی و قفقاز شده است؛ به گونه ای که نقش آفرینی یک قدرت در منطقه با حساسیت و واکنش سایر قدرت ها روبه ور می شود. مناسبات ایران با جمهوری آذربایجان از این موضوع جدا نبوده و با واکنش سایر قدرت ها روبه رو شده است. یکی از عوامل اصلی ایجاد محدودیت در گسترش روابط ایران با جمهوری آذربایجان، هدف ها و منافع قدرت های تأثیرگذار فرامنطقه ای در منطقه قفقاز و نقش آن ها در مناسبات ایران و جمهوری آذربایجان است. هدف اصلی این نوشتار تبیین نقش ترکیه در روابط ایران و جمهوری آذربایجان است. هم سویی هویتی ترکیه با جمهوری آذربایجان و تضاد هویتی این قدرت فرامنطقه ای با ایران، محدودیت روابط ایران و جمهوری آذربایجان را سبب شده است و به دلیل گسترش روزافزون روابط جمهوری آذربایجان با ترکیه به نظر می رسد که این وضعیت تداوم یابد و نسبت به سال های قبل تغییر (بهبود روابط) ایجاد نشود. در این نوشتار از دیدگاه سازه انگاری و به روش تبیینی این فرضیه بررسی می شود.
۱۲.

ارزیابی نظری رابطه مسؤولیت حمایت و حاکمیت دولت ها از منظر سازه انگاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره هشتم بهار ۱۳۹۵ شماره ۲۶ 27 - 56

کلیدواژه‌ها: حاکمیت مسؤولیت حمایت ساختار کنشگران نظریه سازه انگاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۹ تعداد دانلود : ۲۰۵
با پیدایش ناهنجاری های رفتاری برخی دولت ها در عرصه بین المللی، نظیر نسل کشی، نهادهای بین المللی تلاش کردند برای جلوگیری از تشدید و ادامه این گونه رفتارها، به اقدامات پیشگیرانه ای دست بزنند. در این رابطه «دکترین مسؤولیت حمایت» که در نوع خود می توانست به عنوان بدیلی در مقابله با این خطر جهانی استفاده شود، مطرح گردید. لازمه این طرح، این بود که دارای چنان قابلیتی باشد تا بتواند حاکمیت دولت ها را مورد مواخذه جدی قرار دهد تا از این طریق بتواند رفتار های ناهنجارگونه آنها را کنترل کند. از آنجاکه طرح مذکور دارای ابهاماتی است، این مقاله به بررسی علمی این موضوع می پردازد. سؤال اساسی این است که خاستگاه نظری دکترین مذکور بر چه اساسی بوده و با استدلال کدام یک از نظریه های روابط بین الملل می توان اثرهای مثبت و منفی آن را در تعاملات بین المللی توجیه و یا رد کرد. این مقاله بر پایه نگاه سازه انگاری و با استفاده از روش قیاسی به چگونگی نقش حاکمیت دولت ها به عنوان ساختار کنشگر بین المللی اشاره کرده، و در ادامه به تحلیل و ارزیابی دکترین مزبور می پردازد تا چگونگی نقش آن در مداخله جامعه جهانی بر حاکمیت دولت ها و نیز کارآمد بودنش در رفع ناهنجاری های بین المللی بررسی شود.
۱۳.

نقش ارتباطات میان فرهنگی در تصمیم کشورها به تنش زدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روابط بین الملل دوره ششم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۲۲) 35 - 58
تعداد بازدید : ۲۱۱ تعداد دانلود : ۲۲۶
تنش زدایی یکی از رویکردهای مورد توجه در سیاست خارجی است که به خصوص از دهه هفتاد میلادی مورد اقبال قرار گرفت. اگرچه شاید چنین به نظر برسد که نقش اصلی در تصمیم کشورها به تنش زدایی توسط رهبران و سیاست مداران گرفته می شود، اما مردم نیز می توانند در اتخاذ و پیگیری این سیاست نقش داشته باشند. هنگامی که افراد تصور و ادراک خود را نسبت به یک کشور تغییر می دهند شرایط را برای تصمیم رهبران جهت تغییر رویکرد نسبت به کشور مورد نظر فراهم می کنند؛ چراکه تصمیمات رهبران متاثر از افکار عمومی در جامعه است. لذا می توان گفت تنش زدایی میان کشورها به دو صورت امکان پذیر است. در یک حالت تنش زدایی میان رهبران و طبقه حاکمه دو کشور صورت می گیرد که می توان از آن با عنوان «تنش زدایی از بالا» نام برد و حالت دوم که ابتدا تنش زدایی میان مردم دو کشور صورت می گیرد و سپس به رهبران القاء می شود که می توان آن را «تنش زدایی از پایین» نام نهاد. این پژوهش با تبیین این موضوع ادعا می کند مهم ترین عامل تاثیرگذار در تغییر دیدگاه و ادراک مردم یک کشور نسبت به دیگری (تنش زدایی از پایین)، ارتباطات میان فرهنگی است که با افزایش آگاهی و شناخت ملت ها از یکدیگر و رفع سوءتفاهمات احتمالی، زمینه را برای مشروعیت تصمیم دولت ها به تنش زدایی با «دیگری» فراهم می کند. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی و گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای است.
۱۴.

جهاد اسلامی در روابط بین الملل از منظر شیعه امامیه و عدم تناسب آن با خشونت گرایی و تروریسم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۴۵

کلیدواژه‌ها: جهاد اسلامی روابط بین الملل دعوت شیعه امامیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۳ تعداد دانلود : ۶۴۷
این پژوهش با هدف بررسی جهاد در اندیشه امامیه سعی دارد به این پرسش پاسخ دهد که جهاد در اندیشه شیعه امامیه چگونه تبیین و مفهوم بندی می شود و آیا با خشونت گرایی و تروریسم برابر است؟ فرضیه این است که در نگرش امامیه، جهاد اقدامی است برای دفع ظلم و تجاوز و یا رفع فتنه که با اقدامات تروریستی، در تضاد کامل قرار دارد. در جهت بررسی فرضیه، ابتدا به ارائه چارچوبی مفهومی از هستی شناسی روابط بین الملل در اندیشه شیعی و سپس به جهاد اسلامی با توجه به بنیان معرفتی مکتب امامیه، پرداخته ایم. برای این منظور از رویکرد توصیفی تحلیلی استفاده شده و با توجه به موضوع، در گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای بهره گرفته ایم. یافته های پژوهش نشان می دهد که امامیه با تعریف جهاد و انواع آن و بیان شروط متفاوت برای وجوب هرکدام، جهاد را وسیله و ابزاری برای رفع تجاوز، فتنه، فساد و ستم و ایجاد صلح و روابط مسالمت آمیز دانسته است.
۱۵.

دگرگونی مفهوم قدرت در پرتو فناوری نوین اطلاعاتی- ارتباطی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۲۳)

کلیدواژه‌ها: قدرت فناوری اطلاعات قدرت نرم علوم سیاسی قدرت سخت اجتماعی شدن قدرت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸۰ تعداد دانلود : ۵۱۸
قدرت به عنوان یکی از مفاهیم مهم دانش روابط بین الملل عمری به قدمت زندگی مدنی بشر دارد. این متغیر مهم تحت تأثیر عوامل مختلف به خصوص فناوری های نوین اطلاعاتی و شبکه های اجتماعی بعد از جنگ سرد با تحولاتی روبه رو شده است. یکی از اصلی ترین تحولات در این راستا، تغییر ابعاد مفهوم قدرت از حالت سخت افزاری به نرم افزاری است که دیگر اجزای مختلف قدرت را نیز تحت تأثیر قرار داده است. بر همین اساس سؤالی که محور اصلی این پژوهش را شکل می دهد این است که چگونه فناوری اطلاعات بر مفهوم قدرت تأثیر گذاشته است. لذا هدف اصلی این نوشتار ارتباط منطقی میان فناوری نوین اطلاعاتی و مفهوم قدرت در دنیای امروز است. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که در پرتو فضای مجازی که در نتیجه فناوری های نوین اطلاعاتی به وجود آمده است، مفهوم قدرت ابعاد وسیع تری پیدا کرده است که در این میان بعد فرهنگی و نرم افزاری آن تبدیل به مسئله محوری روابط بین الملل گشته است. در همین راستا لازم به ذکر است که با هنجاری و اجتماعی شدن مفهوم قدرت، بازیگران و مرز های جغرافیایی قدرت، منابع قدرت و گروه های هدف آن تحت تأثیر قرارگرفته اند.
۱۶.

نقش ارتباطات نوین و فناوری اطلاعات در تحول مفهوم دیپلماسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجلس و راهبرد سال بیست و سوم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۸۸ 359 - 386
تعداد بازدید : ۶۸۱ تعداد دانلود : ۴۲۱
فناوری اطلاعات و ارتباطات، تحولات گسترده ای را در عرصه روابط بین الملل به وجود آورده است که مفاهیم و موضوعات اصلی آن اعم از قدرت، امنیت، حاکمیت، فرهنگ، توسعه و دیپلماسی تغییرات منحصربه فردی را تجربه کرده اند. به موازات رشد و پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات، ماهیت دیپلماسی متحول شده است به گونه ای که اشکال جدیدی از دیپلماسی با عنوان؛ دیپلماسی رسانه ای، دیپلماسی عمومی نوین، دیپلماسی مجازی و دیپلماسی علم و فناوری مجال ظهور و بروز یافته اند. نوشتار حاضر با بهره گیری از چارچوب مفهومی روابط علّی بین دو متغیر فناوری اطلاعات و ارتباطات و دیپلماسی به دنبال پاسخ گویی به این سؤال است که در عصر جدید، فناوری اطلاعات و ارتباطات چه تأثیری بر مفهوم و اشکال دیپلماسی داشته و چگونه موجب تحول کارکرد آن شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد فناوری اطلاعات و ارتباطات با استفاده از شبکه های اینترنتی، ارتباطی و رسانه ای؛ دستور کار و کارکرد دیپلماسی سنتی را به چالش کشیده و دیپلماسی صرفاً به ایجاد صلح و جلوگیری از جنگ محدود نمی شود؛ بلکه موضوعاتی چون؛ فعالیت های تروریستی سازمان یافته، افراطی گری های مذهبی، چالش های زیست محیطی، مدیریت اطلاعات و اینترنت، اقناع افکار عمومی داخلی و جهانی برای همسو کردن با سیاست های اعمالی، خلع سلاح هسته ای، جلوگیری از خشونت های ساختاری دستور کار دیپلماسی عصر اطلاعات را تعیین می کنند.
۱۷.

رویکرد اتحادیه اروپا به مسئله هسته ای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال هشتم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: تعامل تقابل اتحادیه اروپا سیاست خارجی ایران مسئله هسته ای ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰۲ تعداد دانلود : ۹۱۷
شناخت رویکرد و سیاست اتحادیه اروپا در مسئله هسته ای ایران و عوامل تاثیرگذار بر آن از جهات مختلف حائز اهمیت است و می تواند به عنوان تجربه ارزشمندی برای جمهوری اسلامی ایران در روابط با این اتحادیه و اعضای آن در آینده عمل کند. این مقاله با طرح این پرسش که «رویکرد اتحادیه اروپا در مورد مسئله هسته ای ایران چگونه بوده و چه عواملی در این راستا تاثیرگذار بوده اند؟»، به کندوکاو در این باب پرداخته و تلاش دارد با نگاهی جامع، این موضوع را مورد بررسی قراردهد؛ علاوه بر این، تلاش بر این است تا با شناخت بهتر این مسئله، درس هایی برای آینده روابط جمهوری اسلامی ایران با اتحادیه اروپا و به ویژه اعضای موثر آن ارائه شود. استدلال اصلی مقاله این است که در روابط جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا از اول انقلاب تاکنون، چرخه ای از تعامل و تقابل وجود داشته و نحوه برخورد اتحادیه اروپا با کشورمان در مسئله هسته ای نیز در چهارچوب همین چرخه قابل درک است. ریشه این چرخه تعامل و تقابل عمدتا به دو موضوع برمی گردد: یکی، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نسبت به نظام بین الملل و غرب و نحوه تعامل با اروپایی ها در مورد اختلافات فی مابین و دیگری، رویکرد امریکا نسبت به ایران است. البته مسائل دیگری مانند امنیت و ثبات خاورمیانه، سطح بالای روابط اتحادیه اروپا به ویژه تروئیکای این اتحادیه با رقبا و دشمنان منطقه ای ایران، برآوردهای سرویس های جاسوسی برخی کشورهای اروپایی نیز در برخورد اروپایی ها با ایران در بحث هسته ای تاثیر داشته اند که در این مقاله به آنها نیز اشاره خواهد شد.
۱۸.

فناوری اطلاعات و ارتباطات پیشرفته و تحول مفهوم حاکمیت در روابط بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال هفتم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۱۹)

کلیدواژه‌ها: حاکمیت فناوری اطلاعات و ارتباطات پیشرفته کنشگران جدید AICT

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳۶ تعداد دانلود : ۲۷۰۶
اکثریت آثار موجود در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات پیشرفته و تحول مفهوم حاکمیت بیشتر به چالش های پیشروی حاکمیت نظر داشته اند. اما تحقیق حاضر به دنبال چگونگی تأثیر این فناوری ها بر تحول مفهومی حاکمیت است. این مفهوم ضمن داشتن تعاریف گوناگون، در برهه ای از زمان بسط یافته و هر موضوعی را در صلاحیت خود دانسته و در برهه ای دیگر تحت تأثیر پدیده یا عاملی خاص قبض یافته است. بررسی یاد شده، ضمن تبیین و توضیح مفهومی حاکمیت، به عصر اطلاعات می رسد و فرضیه خود را اینگونه مطرح می سازد که فناوری اطلاعات و ارتباطات پیشرفته با دسترسی آزاد و گسترده افراد به اطلاعات و افزایش آگاهی آنها، و با کاهش چشمگیر هزینه ی پردازش و انتقال اطلاعات، زمینه بروز کنشگران جدید را فراهم ساخته و با توانا ساختن این کنشگران (الگوهای جدید اقتدار)، باعث می گردد حاکمیت، آن مفهوم سنتی خود (مطلق، تقسیم ناپذیر و دایمی بودن) را از دست دهد و بیشتر معنای مسئولیت به خود بگیرد. در مورد تاثیرگذاری فناوری ها بر مفهوم تحولی حاکمیت می توان قائل به تمییز بین دو نوع حاکمیت قانونی و عملیاتی گردید؛ اولی به وسیله انقلاب اطلاعاتی کمتر به چالش کشیده شده، اما دومی از لحاظ تکنیکی و هم از لحاظ هزینه با چالش اساسی مواجه شده است.
۱۹.

انقلاب های عربی و شکل گیری نظم های جدید امنیتی در خاورمیانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش سیاست نظری پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱۶
حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مطالعات منطقه ای
  2. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مطالعات منطقه ای منطقه خاورمیانه
  3. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مطالعات منطقه ای منطقه خاورمیانه بیداری اسلامی
تعداد بازدید : ۲۰۰۲ تعداد دانلود : ۹۰۶
استدلال اصلی این مقاله، واکاوی تحولات بیداری اسلامی و تأثیر این موضوع بر چگونگی تکوین نظم های جدید امنیتی در خاورمیانه است. از آنجا که جنبش های مردمی در کشورهای عربی با عنوان قیامی علیه استبداد و استعمار در منطقه شناخته می شود، عاملی مهم برای بازتعریف نظم نوین منطقه است، که با توجه به مؤلفه های مطالعات «سعیدیسم» یا «پسااستعمارگرایانه» و تطابق موجود میان این انقلاب ها با این مطالعات، ما شاهد شکل گیری نوعی نظم با تأکید بر بازخوانی مطالعات سعیدیسم در خاورمیانه هستیم. از این رو در این مقاله نخست، نظم از منظر مکاتب واقع گرایی، لیبرالیسم، مکتب کپنهاگ و پسااستعماری، سپس تبارشناسی نظم ها در خاورمیانه بررسی می شود. در ادامه به نقش اسلام گرایان و در پایان نیز به نظم امنیتی حاکم بر منطقه پس از انقلابات عربی پرداخته می شود، تا به این نتیجه برسیم که چگونه انقلاب های عربی بر شکل گیری نظم های امنیتی جدید خاورمیانه تأثیر دارد؟
۲۰.

تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در دهه 1380(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم سیاسی سال هشتم بهار ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۳۰)

کلیدواژه‌ها: اینترنت فناوری اطلاعات نظریه آشوب امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۷۲ تعداد دانلود : ۲۵۲۵
ضریب نفوذ فناوری اطلاعات و ارتباطات در ایران، در دهه1380 افزایش چشمگیری داشته به طوری که به متغیر مستقلی برای بیان برخی تغییرات سیاسی و اجتماعی تبدیل شده است. هدف از این مقاله، بررسی تأثیر اینترنت و تلفن همراه به عنوان دو نماد اصلی در عصر ِفناوری اطلاعات بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در دهه 1380 است. بررسی یادشده با بهره گیری از نظریه آشوب جیمز روزنا در قالب سه پارامتر ِخرد، کلان و تلفیق (خرد ـ کلان) انجام می شود. فرضیه اصلی آن است که هرچند تأثیر تحولات مربوط به این فناوری ها تهدید جدی ای را در بر نداشته ولی آسیب پذیری کشور در برابر موجی از تغییرات را نشان می دهد. اختلاف میان دولت و گروهی از مردم، افزایش فعالیت گروه ها و بازیگران خارجی علیه دولت، تهدید ارزش های دینی و تضعیف انسجام ملی می تواند در این راستا قابل ذکر باشد که راهکارهایی اساسی و نه برخوردهای مقطعی را می طلبد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان