نرگس سلطانی

هدف این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش مهارت های ارتباطی بر تاب آوری و خودکارآمدی تمرینی در ورزشکاران نوجوان بود. به این منظور، 30 ورزشکار نوجوان (شهر گرگان) به طور تصادفی ساده در دو گروه آزمایشی و کنترل (هر گروه 15 نفر) جای گرفتند. دوره آزمایشی متشکل از 12 جلسه 90 دقیقه ای آموزش مهارت های ارتباطی بود که به مدت چهار هفته به طول انجامید. اندازه گیری ها در پیش آزمون و پس آزمون با استفاده از مقیاس تاب آوری کونور و داویتسون (2003) و مقیاس خودکارآمدی باندورا (1997) انجام شد و داده های حاصله با استفاده از تحلیل کوواریانس در سطح اطمینان 95 درصد تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان داد که پس از کنترل سطوح پیش آزمون، نمره های تاب آوری و خودکارآمدی تمرینی در گروه آزمایشی به طور معناداری بالاتر از گروه کنترل قرار دارد. براساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گیری کرد که آموزش مهارت های ارتباطی، روش موثری برای افزایش تاب آوری و خودکارآمدی تمرینی در ورزشکاران نوجوان می باشد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی درمان شناختی- رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی بر توانایی های شناختی و تاب آوری ورزشکاران نابینا بود. پژوهش حاضر، آزمایشی با طرح دوگروهی پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری همه ورزشکاران نابینای شهر گلستان بودند که 30 نفر از آن ها با روش دردسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. داده ها با استفاده از مقیاس توانایی های شناختی و مقیاس تاب آوری جمع آوری شدند. یافته ها نشان داد که بین نمرات دو گروه آزمایش و کنترل، در نمرات مربوط به توانایی های شناختی و تاب آوری، در پس آزمون تفاوت معناداری وجود دارد (01/0 P <). با توجه به بالاتربودن میانگین نمرات گروه آزمایش در مرحله پس آزمون، نتیجه گیری می شود که مداخله مؤثر است و موجب بهبود توانایی های شناختی و تاب آوری ورزشکاران نابینا می شود. براساس یافته ها می توان گفت که درمان مبتنی بر ذهن آگاهی به عنوان یکی از درمان های موج سوم شناختی- رفتاری می تواند در ارتقای توانایی های شناختی و تاب آوری افراد نابینا در عرصه رقابت های ورزشی تأثیرگذار باشد.

دوران انقلاب اسلامی از این نمودهای بارز جهان اسلامی است که اندیشه اسلامی و توحیدی خویش را به نمایش گذارد. حضرت ایت الله خامنه ای در این دوران به ایراد اندیشه اسلامی توحیدی در سایه سار قرآن پرداختند و کلید راه را بازگشت به حقیقت توحید و خارج ساختن آن از ذهنیت محض و وارد عمل شدن آن در تمام لحظات زندگی فردی و اجتماعی بشر دانستند، چرا که توحید همه چیز را جهت دار می کند و این انسان است که باید در مسیر اصلی جهان هستی که به صورت قاعده مند توسط تنها منشا عالم اداره می شود، حرکت نماید . مولفه هایی همچون آرامش وتوکل، امید به خداوند، مسئولیت پذیری و آزادی انسان آثار فردی توحید به شمار رفته و عناوینی چون نفی طاغوت و ولایت پذیری، سعادت وپیشرفت، عدالت اجتماعی، استقلال، دشمن شناسی، قدرت ملی، ایثار وجهاد و وحدت بین مسلمانان آثار اجتماعی توحید بیان شده اند. همچنین واژگانی چون دعوت به معنویت و انسان سازى، حاکم بودن معیارهاى اخلاقى، نفى عبودیت شرک و طاغوت، آزادی، نظم وانسجام، نفى تعصب هاى قومى و طبقات اجتماعى از جمله ویژگی های جامعه توحیدی است. نویسنده، با روش کتابخانه ای در سطح توصیفی-تحلیلی به بررسی ویژگی ها و آثار توحید ابتدا در سبک زندگی فردی وسپس اجتماعی انسان معاصر مسلمان پرداخته، اندیشه توحیدی از نگاه آیت الله امام خامنه ای را بر اساس آموزه های قرآنی بیان نموده که آدمی بتواند با محوریت عمل به اصل توحید، در راه خودسازی خویش و جامعه قدم های صحیحی در جهت رسیدن به کمال بگذارد.

با شکل گیری صفویه و توجه حاکمیت به اندیشمندان ادبا و هنرمندان مکتب فلسفی اصفهان پدید آمد. این امرموجب شروع فصل جدیدی از تمدن در اصفهان عصر صفوی و ظهور آن در معماری و شهرسازی گردید. همین موجب شد که آثار معماری بزرگی در این عصر آفریده شد. سبک معماری اصفهان در عصر صفویه یکی از مشخصه های اصلی و از امتیازات این دوره تاریخی نسبت به دوره های قبل و بعد آن شد. شهر اصفهان پیش از عصر صفویه نیز دارای آثار معماری مهم و زیبایی بود، اما به نظر می رسد که مکتب اصفهان بر معماری این شهر آنچنان تاثیر گذار بوده که باعث خلق بناهایی شد که همچنان از بهترین های معماری ایران و جهان هستند. آثاری که تماماً از منطق وفلسفه مکتب اصفهان تبعیت می کردند. نقش شیخ بهائی به عنوان یکی از بزرگان و نظریه پردازان مکتب اصفهان در این دوره با توجه به دانش وی و نزدیکی به حاکمیت و مقبولیت او در بین عوام، در معماری این عصر حائز اهمیت ویژه می باشد. هرچند در مورد وی بزرگنمایی شده و جایگاه وی به عنوان یک معمار مورد تردید جدی قرار گرفته است. با توجه به میزان اهمیت موضوع، ابتدا به هویت و تاریخچه عصر صفویه پرداخته و معماری صفوی را از دیدگاه صاحب نظران بررسی نموده ایم. سپس مکتب اصفهان را به عنوان زیر ساخت نظری سبک معماری اصفهان مورد مطالعه و تحقیق قرار داده و در آخر نقش هندسه و ریاضیات و بطور ویژه شیخ بهایی را در سبک اصفهان مورد کنکاش قرار داده ایم. نتیجه ای که از این پژوهش حاصل شد این بود که تعامل و اثرگذاری فلسفه و ریاضیات با معماری موجب ایجاد آثار فاخر و ارزشمند معماری در دوره صفویه گردیده است. این پژوهش تحلیلی – توصیفی و به روش کتابخانه ای انجام شده است.

موضوع میراث فرهنگی-محیط طبیعی یکی از موضوعات مهم در برنامه ریزی شهری و ارتقا کیفیت زندگی شهری نیز یکی از هدف های مهم برنامه ریزی شهری است. همچنین، منابع متعدّدی درباره کیفیت زندگی در اسناد میراث فرهنگی در قالب گزارش های علمی و عملیاتی وجود دارد؛ ولی هنوز ارتباط بین کیفیت زندگی و محیط های میراثی به صراحت بیان نشده است. یکی از این میراث محیطی-طبیعی (فرهنگی) رودخانه های شهری است که محل پیوند مردم، شهر و طبیعت است؛ اما در بیشتر پژوهش ها به این میراث توجهی نشده است. با نادیده گرفتن ارزش های میراثی رودخانه زاینده رود (Zayandehrud River) در شهر اصفهان ضمن محروم کردن شهروندان از قابلیت های بالقوه و بالفعل، باعث ایجاد مخاطره های طبیعی و انسانی (خشکسالی) شده است؛ این درحالی است که ارزش های رودخانه با برنامه ریزی شهری به مناطق پیرامونش کمک می کند تا شهروندان در راستای ارتقا کیفیت زندگی همراه با کاهش خطر های بالقوه، نهایت استفاده را از رودخانه کنند. هدف از پژوهش حاضر توصیف ارزش های میراث محیط طبیعی رودخانه زاینده رود شهر اصفهان، توصیف مؤلفه های کیفیت زندگی ساکنان پیرامون آن و تأکید بر اهمیت و میزان ارتباط ارزش های میراث محیط طبیعی رودخانه زاینده رود بر ابعاد کیفیت زندگی ساکنان (به عنوان ذی نفعان کلیدی) (Key stakeholders) پیرامون آن است. پژوهش حاضر کاربردی و برپایه شیوه کمّی و کیفی است. داده ها براساس مطالعات اسنادی، میدانی و پیمایش گردآوری و از ابزارهای مشاهده و پرسشنامه ساختاریافته نیز استفاده شده است. در تحلیل داده ها در کنار تحلیل های کمّی چون آزمون فریدمن و تحلیل عاملی تأییدی از تحلیل متون بهره گرفته شده است. نتایج نشان داد که ارزش های میراث محیط طبیعی رودخانه زاینده رود بر ابعاد کیفیت زندگی ساکنان پیرامونش تأثیر بسزایی دارد که ارزش های میراثی آن شامل سه دسته «محیطی، ادراکی، احساسی»، «تاریخی، فرهنگی، اجتماعی» و «کاربردی (کاربستی)» و کیفیت زندگی ساکنان آن نیز شامل شش بُعد سیاسی و مدیریتی، اقتصادی، تاریخی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی است که هر یک شامل چند مؤلفه و نشانگر است.

دوران انقلاب اسلامی از این نمودهای بارز جهان اسلامی است که اندیشه اسلامی و توحیدی خویش را به نمایش گذارد. حضرت ایت الله خامنه ای در این دوران به ایراد اندیشه اسلامی توحیدی در سایه سار قرآن پرداختند و کلید راه را بازگشت به حقیقت توحید و خارج ساختن آن از ذهنیت محض و وارد عمل شدن آن در تمام لحظات زندگی فردی و اجتماعی بشر دانستند، چرا که توحید همه چیز را جهت دار می کند و این انسان است که باید در مسیر اصلی جهان هستی که به صورت قاعده مند توسط تنها منشا عالم اداره می شود، حرکت نماید . مولفه هایی همچون آرامش وتوکل، امید به خداوند، مسئولیت پذیری و آزادی انسان آثار فردی توحید به شمار رفته و عناوینی چون نفی طاغوت و ولایت پذیری، سعادت وپیشرفت، عدالت اجتماعی، استقلال، دشمن شناسی، قدرت ملی، ایثار وجهاد و وحدت بین مسلمانان آثار اجتماعی توحید بیان شده اند. همچنین واژگانی چون دعوت به معنویت و انسان سازى، حاکم بودن معیارهاى اخلاقى، نفى عبودیت شرک و طاغوت، آزادی، نظم وانسجام، نفى تعصب هاى قومى و طبقات اجتماعى از جمله ویژگی های جامعه توحیدی است. نویسنده، با روش کتابخانه ای در سطح توصیفی-تحلیلی به بررسی ویژگی ها و آثار توحید ابتدا در سبک زندگی فردی وسپس اجتماعی انسان معاصر مسلمان پرداخته، اندیشه توحیدی از نگاه آیت الله امام خامنه ای را بر اساس آموزه های قرآنی بیان نموده که آدمی بتواند با محوریت عمل به اصل توحید، در راه خودسازی خویش و جامعه قدم های صحیحی در جهت رسیدن به کمال بگذارد.

الگوی توسعه فضایی برای هدایت و کنترل مسیر توسعه شهرها در آینده اهمیت ویژه ای دارد و دستورکارهای مداخله در ساختار فضایی شهر را برای سیستم مدیریت شهری ایجاد می کند. در این مقاله با به کارگیری رهیافت برنامه ریزی راهبردی فضای شهری مشکل سو، مبتنی بر سنجش نیاز و رضایت ساکنان در شهر دهسرخ (یک شهر کوچک و در حال گذار از روستا به شهر)، الگوی توسعه فضایی شهر در سطح راهبردی تولید و ویژگی های متمایز آن ردیابی و معرفی شده است. به منظور انجام تحلیل های مرتبط با نیازسنجی و رضایت سنجی از شیوه کمی و کیفی (ترکیبی) بهره گرفته شده است که فنون و روش های کمی (چون تحلیل های آماری توصیفی و آزمون میانگین فریدمن) و کیفی (چون تحلیل متن، تحلیل محتوا و تحلیل متون برآمده از گروه هیئت منصفه ذی نفعان کلیدی) و نیز از لحاظ هدف بیرونی کاربردی و توصیفی-تحلیلی-تجویزی است. مهم ترین یافته های پژوهش بیانگر ضرورت مداخله بر اساس مفاهیم بنیادین، چون پایداری، همبستگی اجتماعی و مشارکت عمومی است که مانع از گسیختگی اجتماعی و گسستگی کالبدی در ساختار فضایی شهر می شود و در مسیر ارتقا و بهبود دسترسی ساکنان به خدمات و امکانات پشتیبان سکونت، روند توسعه شهر را هدایت و کنترل می کند. ارتقای سطح رضایتمندی ساکنان (به ویژه در سطح محلات) ارتباط مستقیم با فراهم شدن دسترسی عادلانه و متعادل به امکانات و زیرساخت های شهری دارد. 

خداوند رهیافتی از سبک زندگی اسلامی را در عرصه عمل به آیات قرآن به زندگی سعادتمندانه بشری نشان می دهد. این نگارش با توجه به اهمیت والایی که سوره علق در مفاهیم بنیادین دینی ازجمله علم، کرامت، توحید، معاد، اراده واختیار و عدل که در معانی آیاتش دارد و همچنین با بررسی دیدگاه آیت الله خامنه ای که بر اساس مبانی سبک زندگی موحدانه برسه پایه معرفت شناسی، انسان شناسی و هستی شناسی در طی سالهای اخیر بیان نموده اند، به ارتباط معنایی وتأویلی واژگان مرتبط از سوره علق با مبانی ایشان به شیوه توصیفی-تحلیلی وتطبیقی می پردازد وبه این منجر می شود که در مبانی معرفت شناسی ایشان به منابع معرفت وحی و عقل، در مبانی انسان شناسی به کرامت انسان، اراده ، اختیار، خردورزی وبرخورداری از اندیشه و میل به فجور انسان ، در مبانی هستی شناسی به مبدأ ومدیریت هستی (توحید) وهدفمندی هستی (معاد) اشاره می-نمایند و ارتباط آنها با واژگان سوره مشخص می شود.

این پژوهش به تحلیل الگوهای طراحی فضاهای جمعی موفق گذشته و نحویه بهره گیری از آن ها در طراحی فضاهای چندعملکردی معاصر می پردازد. با هدف ارتقای کیفیت زندگی شهری، این پژوهش با استفاده از رویکرد تاریخی-تکاملی و به صورت کیفی، به مرور منابع معتبر و تحلیل دوره های مختلف تاریخ ایران، ازجمله ایلخانیان، تیموریان، صفویان و قاجاریان پرداخته و همچنین نیازهای شهروندان در فضاهای عمومی معاصر را از طریق مصاحبه و مشاهدیه میدانی در شهر اصفهان بررسی کرده است. نمونه های مورد مطالعه شامل پارک های شهید رجایی، ناژوان، مرداویج، پل خواجو، سی و سه پل، پل شهرستان و مجموعیه متروپل در خیابان چهارباغ، به طور هدفمند در فضاهای مرکزی شهر اصفهان انتخاب شده و در هرکدام از نمونه ها، تعدادی مصاحبه با اشخاص صورت گرفته است. نتایج نشان می دهند که فضاهای جمعی سنتی با ویژگی های خاصی، چون مقیاس انسانی، تنوع کاربری و ارتباط نزدیک با بافت شهری، به عنوان کانون های فرهنگی و اجتماعی عمل کرده اند و می توانند الگویی برای فضاهای معاصر باشند. این فضاها با طراحی های باز و قابل دسترس، محیطی صمیمی برای تعاملات اجتماعی فراهم می کردند. همچنین، توجه به هویت محلی و فرهنگی در طراحی می تواند حس تعلق و هویت جمعی را تقویت کند. با توجه به تحولات اجتماعی و نیازهای جدید شهروندان، این پژوهش بر ضرورت طراحی فضاهای عمومی که پاسخگوی نیازهای متنوع، ازجمله تسهیل دسترسی برای افراد توان خواه و فضاهای تفریحی برای جوانان باشد، تأکید می کند. تحلیل فضاهای جمعی تاریخی مثل بازارها و میدان ها نشان می دهد که این مکان ها به عنوان کانون های اجتماعی و فرهنگی با ویژگی هایی مانند مقیاس انسانی و انعطاف پذیری در کاربری، نقشی کلیدی در تعاملات اجتماعی داشتند. این مطالعه پیشنهاد می دهد که در طراحی فضاهای شهری معاصر، باید به بازارها به عنوان مراکز فرهنگی و اقتصادی با فضای مشترک برای تعاملات اجتماعی و تجاری، میدان ها به عنوان نقاط تبادل فرهنگی و سرگرمی و باغ ها به عنوان مراکز آموزشی و محیط های اجتماعی توجه شود. همچنین تأکید بر هویت فرهنگی محلی در طراحی این فضاها به تقویت حس تعلق و هویت جمعی شهروندان کمک می کند. در مجموع، استفاده از الگوهای موفق گذشته به بهبود کیفیت زندگی شهری و ایجاد فضاهای اجتماعی غنی و با هویت فرهنگی منجر می شود.