صفیه طهماسبی لیمونی

هدف: شناسایی نقاط قوت و ضعف وب سایت های کتابخانه های دیجیتال ایران بر اساس شاخصهای وب سبز. روش: 59 وب سایت کتابخانه دیجیتالی با بهره گیری از سیاهه وارسی محقق ساخته به روش وب سنجی ارزیابی شده است. روایی پرسشنامه بر اساس نظر متخصصان و پایایی آن با آزمون آلفای کرونباخ (861/ 0 ) تأیید شد. ارزیابی با استفاده از 5 ابزار آنلاین، و تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون های دوجمله ای و کای اسکور ) انجام شد. یافته ها: در مراحل ایجاد (005/0=P ) وکاربری (030/0=P ) بین وب سایت ها تفاوت معنی دار وجود داشت. در مرحله تجزیه وتحلیل به دلیل رعایت نشدن شاخص های برنامه ریزی در همه آنها آزمون ممکن نشد. بین وب سایت های مورد بررسی از نظر رعایت سه مرحله اصلی وب سبز تفاوت معنی دار (001/0=P ) وجود دارد زیرا 1/44 % در سطح خوب و 39 % در سطح متوسط قرار داشتند. نتیجه گیری: وضعیت مراحل وب سبز در وب سایت های کتابخانه های دیجیتالی ایران خوب است. اما وضعیت رعایت شاخص های برنامه ریزی در مرحله تجزیه وتحلیل و رابط کاربر گرافیکی در مرحله کاربری دقت جدی مدیران و طراحان وب سایت ها را می طلبد. کلیدواژه ها: کتابخانه های دیجیتالی، وب سایت، وب سبز.  

هدف: شناسایی الگوهای سنجش کیفیت عملکرد کتابخانه های دیجیتالی به منظور استخراج معیار برای ارزیابی عملکرد کتابخانه های دیجیتالی. روش شناسی: محتوای 18 مقاله از میان 66735 مقاله مرتبط با کیفیت سنجی خدمات کتابخانه های دیجیتالی از پایگاه های معتبر بین سال های 2000 تا 2018 براساس معیارهای کیفی مبتنی بر هدف، ارزیابی و مقالات نهایی انتخاب و تحلیل شد. به منظور یکپارچه سازی نتایج جستجو از نرم افزار اندنوت استفاده شد. اعتبارسنجی نتایج با استفاده از روایی صوری و نظر متخصصان بیرون از گروه پژوهش احراز شد. یافته ها : کیفیت سنجی عملکرد کتابخانه های دیجیتالی دارای رویکرد ترکیبی شامل کاربردپذیری، کارکرد، و دسترس پذیری است. پژوهش ها در سه بُعد به ترتیب 8/38%، 5/55% و 3/33% بود. نتیجه گیری: رویکرد ترکیبی به سبب بهره گیری از معیارهای پذیرفتنی برای ارزیابی عملکرد کتابخانه های دیجیتالی مناسب است.

هدف: پژوهش حاضر، با هدف کشف مؤلفه های مدیریت دانش مؤثر بر استارت آپ های حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی صورت گرفت. روش پژوهش : پژوهش در دو بخش کیفی (فراترکیب و دلفی) و کمی (تحلیل عاملی اکتشافی) صورت گرفت؛ ابتدا مؤلفه های مدیریت دانش برای استارت آپ ها با روش فراترکیب شناسایی گردید و مؤلفه های شناسایی شده از طریق روش دلفی احصا شد. به منظور تلخیص و دسته بندی مؤلفه ها از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. جامعه آماری در بخش دلفی 30 نفر از صاحبنظران حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی و مدیریت دانش، رشته مدیریت و برخی شرکت های مرتبط با استارت آپ های در زمینه علم اطلاعات و دانش شناسی بودند و در بخش اکتشافی نیز از نظرات 300 نفر از مدیران و کارشناسان استارت آپ ها در این حوزه بهره برده شد. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود. برای تحلیل داده ها از آزمون های توصیفی میانگین، انحراف معیار، آزمون بارتلت و تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که مؤلفه های مدیریت دانش استارت آپ های رشته علم اطلاعات و دانش شناسی در نه مؤلفه اصلی شامل: شناسایی دانش، خلق دانش، ساماندهی دانش، ارائه دانش، تسهیم دانش، کاربست دانش، توسعه دانش، تغییر دانش و حفاظت از دانش قرار می گیرند، که جمعاً 70/096 درصد از واریانس مدیریت دانش استارت آپ های رشته علم اطلاعات و دانش شناسی را تبیین می کنند. بر اساس نتایج تحلیل عاملی اکتشافی، مؤلفه های کاربست دانش، تسهیم دانش و خلق دانش به ترتیب مهمترین مؤلفه های مدیریت دانش در استارت آپ های علم اطلاعات و دانش شناسی هستند. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش می تواند به عنوان الگویی برای پیاده سازی مدیریت دانش استفاده شده و بدین ترتیب زمینه را برای رشد و توسعه هرچه بیشتر این گونه استارت آپ ها را فراهم کرد.

هدف : شناسایی وضعیت پژوهش های انجام شده در زمینه رفتار اطلاع یابی زندگی روزمره، تعیین شکاف(های) پژوهشی، تعیین مؤلفه ها و مؤلفه های فرعی مورد توجه، روش شناسی پژوهش ها و توزیع مکانی پژوهش هاست. روش پژوهش : پژوهش از نظر هدف کاربردی، ومبتنی بر مرور نظام مند و براساس استاندارد پریزماست. پژوهش های مرتبط در ۱۱ پایگاه ملی و ۵ پایگاه اطلاعاتی خارجی بین سال های ۱۹۹۵ تا ۲۰۲۱ و در ایران ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۹ جست وجو و استخراج شد. با درنظرگرفتن معیار های ورودی وخروجی، ۲۵ منبع پژوهشی، اعم از مقاله پژوهشی نشریات و پایان نامه ها شناسایی و بررسی شدند. یافته ها : کانال های اطلاعاتی و ارتباطی، نیازهای اطلاعاتی، و چالش های دستیابی به اطلاعات مهم ترین مؤلفه ها بودند. زیرمؤلفه ها عبارت اند از: کتاب، مجله، روزنامه، رادیو، ماهواره، اینترنت، شبکه های اجتماعی مجازی، خانواده و اقوام، دوستان، بزرگان و شیوخ و ریش سفیدان و کتابخانه ها. مؤلفه های فرعی نیازهای اطلاعاتی عبارت اند از: آموزشی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، مذهبی، بهداشتی و درمانی، آب وهوا، حمل ونقل، ورزش و تغذیه، وآداب ورسوم. چالش های دستیابی به اطلاعات عبارت اند از: صعب العبوربودن راه ها و حمل ونقل، زیرساخت های ارتباطی و اطلاعاتی، نداشتن دسترسی به مراکز بهداشت و درمان، مشکلات زبانی، و سایر چالش ها. روش پیمایشی در ایران (۵۷%) و جهان (۵۵%) بیشترین و روش های پدیدارشناسی و قوم نگاری کمترین کاربرد را داشته اند. ابزار پرکاربرد پژوهش در ایران پرسش نامه و در جهان مصاحبه بوده است. جامعه  بررسی شده پژوهش ها در ایران عبارت اند از: اقوام و عشایر و ایل (۴۲%)، اقلیت (۱۴%)، معلمان، کارگران و سایر کارکنان (۲۸%) و بزرگ سالان (۱۴%)؛ اما پژوهشی درمورد کودکان، روحانیون، جوانان و نوجوانان، و سالمندان یافت نشد. جامعه بررسی شده پژوهش ها در جهان عبارت اند از: روحانیون (۵%)، اقلیت ها و مهاجران (۲۷%)، جوانان و نوجوانان (۱۶%)، سالمندان (۵%)، دانشجویان، معلمان، کارگران و سایر کارکنان (۲۸%) و بزرگ سالان (۲۷%) است. از نظر جغرافیایی بیشتر پژوهش ها در آمریکا و استرالیا انجام شده بود. نتیجه گیری : : توجه به رفتار اطلاع یابی زندگی روزمره در ادبیات پژوهشی سطح جهانی افزایش یافته است. هدف گستره وسیعی از مطالعات کانال های اطلاعاتی و ارتباطی مانند شبکه های اجتماعی مجازی، توجه به نیازهای اطلاعاتی اقلیت ها، گروه های قومی و تمرکز بیشتر بر متغیرهای فردی است. با این حال، تحقیقات کمی در مورد تأثیر سرمایه اجتماعی-اقتصادی، فرهنگی و مصرفی بر رفتار اطلاع یابی زندگی روزمره در عشایر، مهاجران و سایر گروه ها وجود دارد. در ایران منابع اطلاعاتی، ابزارها، فناوری ها و کتابخانه ها در رفع نیازهای اطلاعاتی ایلات و عشایر موفق نبوده اند. در سطح جهانی، بهره مندی از روش های تحقیق کیفی، نظریه پردازی در این حوزه را تسهیل کرده است، در حالی که در ایران تکیه بر تکنیک های کمی مانع از تولید نظریه ها شده است. همانطور که در تحقیقات خارج از ایران مشاهده می شود، با توجه به گستردگی، چندبعدی و پیچیدگی رفتار اطلاعاتی، لازم است کارشناسان رفتار اطلاع یابی به تحقیقات بیشتر ادامه دهند. زندگی روزمره در دوره کنونی منجر به انجام پروژه های تحقیقاتی کیفی و فردی با روش های ترکیبی می شود.

هدف  از پژوهش  حاضر ارزیابی عملکرد کتابداران کتابخانه های عمومی استان مازندران، با استفاده از بازخورد 360 درجه بود. پژوهش از نوع کاربردی و به روش پیمایشی-تحلیلی بوده است. ابزار پژوهش پرسشنامه پیش ساخته مدل 360 درجه است که روایی آن قبلا اخذ شده و پایایی آن براساس آلفای کرونباخ  در تمامی موارد بزرگ تر از 75/0  است. جامعه آماری پژوهش شامل جامعه اول95 نفر کتابدار، جامعه دوم95 نفر همکار و جامعه سوم 32 نفر مدیر کتابخانه است که با توجه به محدود بودن از نمونه گیری به روش سرشماری استفاده شد، جامعه چهارم هم شامل 95 نفر مراجعه کننده است که به روش نمونه گیری اتفاقی انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS 22 و PLS و آمار توصیفی و آزمون های کلموگروف-اسمیرنوف، آنالیز واریانس و دانکن استفاده شد. یافته ها نشان دادوضعیت عملکرد کتابداران به طور کلی ( 35/4 ) و وضعیت عملکرد آن ها در هر کدام از شاخص های مهارت اخلاقی –ارزشی (44/4)، مهارت عملکردی(32/4) و مهارت فرآیندی(33/4)بالاتر از سطح متوسط بوده؛ همچنین بین نتایج ارزیابی 4 گروه به طور کلی و درتمامی شاخص ها بجز شاخص اخلاقی-ارزشی(097/0) تفاوت معناداری وجود داشت، مقایسه نمرات عملکرد کتابدارن هم نشان ازوجود تفاوت معنادار در نمرات این شاخص ها در بین 32 کتابخانه دارد. نتایج نشان دادارزیابی کارمندان و کارکنان سازمان ها از عوامل اصلی رشد مجموعه یک سازمان به شمار می رود. بنابراین ارزیابی کتابداران و شناخت آن ها از خود به ارتقای کتابخانه ها خواهد انجامید. ارزیابی کارکنان و تجزیه و تحلیل آن ها به روش 360 درجه یا ارزیابی گروهی می تواند روشی نو و تعیین کننده برای مجموعه مورد بررسی باشد.

هدف اصلی پژوهش حاضر تبیین عوامل مؤثر بر اصول سواد اخلاقی کاربران شبکه های اجتماعی در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه های آزاد اسلامی سمنان در اردیبهشت 1398 است. روش پژوهش از نوع پیمایش و از جامعه 1500 نفری با استفاده از فرمول مورگان و کرجسی 306 نمونه به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که مؤلفه های سواد اخلافی یعنی پتانسیل اخلاقی (371/0)، حساسیت های اخلاقی (302/0) و مهارت های استدلال ورزی (341/0) بر رفتار اطلاع یابی و بازنشر اطلاعات تأثیر معنا دار و مستقیمی داشته است. توجه و تقویت رفتارهای دغدغه مند زندگی اجتماعی، مشارکت اجتماعی برای ارتقای کیفیت زندگی اجتماعی، توسعه مهارت تفکر انتقادی و همچنین تولید رسانه های اخلاقی مبتنی بر تولید محتوای حفاظت شده با همراهی و همکاری متخصصان علم اطلاعات و سواد اخلاقی، بتواند سهم مؤثری در موفقیت نهادینه کردن مفهوم جایگاه اخلاق در رسانه های اجتماعی و در سطح جامعه داشته باشد.

هدف این پژوهش، طراحی و اعتباریابی مدل مفهومی کیفیت خدمات دیجیتال کتابخانه ای در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران است. جامعه آماری پژوهش کلیه اعضای هیئت علمی سازمان اسناد و کتابخانه ملی به تعداد 27 نفر در بخش دلفی و کاربران تالار رقمی کتابخانه در کل ایران به تعداد 500060 نفر در بخش استنباطی می باشند. در بخش دلفی از سرشماری و در بخش استباطی نیز نمونه ها با روش غیر احتمالی در دسترس انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه ای است که اعتبار آن توسط روش های روایی سازه و بارهای عاملی و همچنین پایایی آلفای کرونباخ تایید شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های توصیفی میانگین و انحراف معیار، آزمون بارتلت، تحلیل عاملی و همچنین تحلیل مسیر، با استفاده از نرم افزارهای آماری اس پی اس اس و ایموس بهره برده شد. بر اساس یافته های پژوهش، کیفیت خدمات کتابخانه های دیجیتالی در چهار عامل اصلی داخلی، خارجی، عامل سوم و کیفیت خدمات خروجی قابل طبقه بندی است. این چهار عامل، می توانند معیار خوبی برای ارزیابی کیفیت خدمات کتابخانه های دیجیتالی باشند. بهره گیری از چارچوب نهایی پژوهش حاضر می تواند کتابخانه های دیجیتالی را در دستیابی به سطح کیفیت مورد انتظار یاری رساند.

هدف: خدمات اینترنت اشیاء، دسترس پذیری و یافت پذیری اطلاعات در کتابخانه ها را بهبود می بخشد و ارتقاء و اعتلای کتابخانه ها را به همراه دارد. بر همین اساس، هدف پژوهش حاضر، تعیین عوامل کاربردپذیری اینترنت اشیاء در کتابخانه ها به منظور ارائه الگوی کیفی با استفاده از نظریه داده بنیاد است. روش شناسی : پژوهش حاضر از نوع توسعه ای که با رویکرد کیفی و با به کارگیری روش نظریه داده بنیاد انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش از 13 نفر خبره و صاحب نظر علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه های کشور تشکیل شده است، که به روش نمونه گیری هدفمند (گلوله برفی) انتخاب شده اند،  داده ها از طریق مصاحبه با آنها جمع آوری و طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی تجزیه وتحلیل شدند و بر اساس آنها، الگوی پژوهش طراحی گردید. برای سنجش روایی ابزار مصاحبه از روش پاسخگو و برای سنجش پایایی از روش دو کدگذاری استفاده شده است. یافته ها: نشان می دهد برای کاربردپذیری اینترنت اشیاء در کتابخانه 29 عامل در 5 طبقه شناسایی شدند که عبارتند از: طبقه عوامل علّی (6 عامل)، زمینه ای (5 عامل)، مداخله گر (5 عامل)، راهبردی (6 عامل)، پیامد (7 عامل). عوامل کاربردپذیری اینترنت اشیاء در کتابخانه ها نقش بهینه ای در زمینه مدیریت اطلاعات و توسعه خدمات دارند. پذیرش و گسترش سریع رویکرد نوین استفاده از اینترنت اشیاء و به کارگیری عوامل شناسایی شده در برنامه های توسعه کتابخانه ها پیش از هر چیز، نتیجه مزایا و فوایدی است که در این رویکرد فناورانه نهفته است.

هدف: هدف این پژوهش شناسایی مؤلفه های اثرگذار بر رفتار اشتراک گذاری دانش در محیط ابری توسط اعضاء هیأت علمی دانشگاه های آزاد اسلامی کشور می باشد. روش شناسی: این پژوهش ، آمیخته اکتشافی است در این پژوهش اعضای هیات علمی دانشگاه های آزاد اسلامی (بالغ بر 28000 نفر)، در کل کشور مورد بررسی قرار گرفت و برای تعیین حجم نمونه (397 نفر) از روش نمونه گیری چند مرحله ای و فرمول حجم نمونه کوکران استفاده شده است و از مصاحبه ساختارمند، و پرسشنامه الکترونیک به عنوان ابزار پژوهش در دو مرحله کیفی و کمی استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از رویکرد معادلات ساختاری (مدل حداقل مربعات جزئی) به کمک نرم افزار اسمارت پی ال اس استفاده گردید یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که شش مؤلفه موثر به ترتیب اولویت شناسایی گردیدند که شامل پدیده اصلی به عنوان مؤلفه محوری ب، مؤلفه شرایط علی ، مؤلفه راهبردها ، مؤلفه شرایط زمینه ای شامل فرهنگ سازمانی و زیرساخت های فناوری، مؤلفه شرایط مداخله گر ، مؤلفه پیامد می باشند. نتیجه گیری: به کارگیری این سیستم به بهبود عملکرد اعضای هیئت علمی و افزایش مزیت رقابتی منجر خواهد شد

هدف: این پژوهش با هدف شناسایی عوامل راهبردی کاربردپذیری اینترنت اشیاء در کتابخانه های ایران و ارائه الگو انجام شده است. روش : پژوهش با رویکرد کیفی و به روش داده بنیاد انجام شده است. برای جمع آوری اطلاعات از روش اسنادی و مصاحبه با نمونه آماری 13 نفر از اساتید علم اطلاعات و دانش شناسی کشور از طریق روش نمونه گیری گلوله برفی استفاده شد. داده ها در سه گام کدگذاری باز، محوری، انتخابی و تفسیر گزاره های مصاحبه و الگوی پارادایمی تحلیل گردید. سنجش روایی به روش پاسخگو و پایایی از دو کدگذاری تعیین شد. یافته ها: پس از تجزیه و تحلیل یافته ها تعداد 35 مقوله اصلی از خرده مقولات و مفاهیم به دست آمد. مقولات اصلی در 8 طبقه: کنترل و نظارت، توسعه خدمات، دسترس پذیری، مدیریت هوشمند، تأمین امنیت، نوآوری و توسعه، آموزش سواد اطلاعاتی و انگیزش و کامیابی قرار گرفتند و الگوی پارادایمی و نظری ارائه گردید. در الگوی نظری مستخرج پدیده اصلی کاربردپذیری اینترنت اشیاء در کتابخانه های ایران است و از طرف طبقات مکشوفه و پدیده اصلی به طرف طبقه اصلی راهبردها ارتباط داده شد. نتیجه گیری: نشان داد که عوامل راهبردی مؤثر برکاربردپذیری اینترنت اشیاء به عنوان یک فرایند پیشگام کتابخانه ها را متحول می سازند. راهبردها تأثیر بسزایی در کاربردپذیری اینترنت اشیاء در کتابخانه ها و توسعه آتی آن ها دارند. طبقات هشتگانه مکشوفه در الگوی ارائه شده در کانون توجه مصاحبه شوندگان قرار داشته و با توجه به ارزیابی به عمل آمده، اهمیت راهبردهای مستخرج در موفقیت کتابخانه هایی که از اینترنت اشیاء استفاده کنند، آشکار و روشن است.

هدف: پژوهش ها نشان می دهند مدل های محدودی برای اندازه گیری سرریز اطلاعات در کتابخانه ها طراحی شده اند، ولی تا کنون ابزار معتبر و پایایی برای اندازه گیری سرریز اطلاعات در کتابخانه های دانشگاهی ارائه نشده است. شناسایی عوامل مؤثر بر سرریز اطلاعات و مدیریت صحیح آن در کتابخانه های مورد نظر در ارتقای کارآیی و اثربخشی و درنتیجه موفقیت و رشد آن ها از اهمیت خاصی برخوردار است. هدف از انجام پژوهش حاضر، ساخت و اعتباریابی ابزاری برای تعیین عوامل مؤثر بر سرریز اطلاعات در کتابخانه های دانشگاهی علوم پزشکی است.روش: پژوهش حاضر در دو بخش کیفی (فراترکیب و دلفی) و کمی (پیمایشی تحلیلی) صورت گرفت. جامعه مورد مطالعه در بخش کیفی کلیه مقالات مرتبط از پایگاه های اطلاعاتی معتبر بود که پس از استخراج و غربال گری و با در نظر گرفتن معیارهای ورودی و خروجی 20 مقاله فارسی و لاتین انتخاب شدند. جامعه آماری در بخش دلفی شامل 20 نفر از استادان و خبرگان در زمینه فناوری های اطلاعات و ارتباطات وسرریز اطلاعات در دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان مازندران بود که به روش غیراحتمالی هدفمند و در دسترس انتخاب شدند. در بخش کمّی بر اساس فرمول کوکران 375 نفر از کاربران کتابخانه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان مازندران به روش  طبقه ای تصادقی به عنوان نمونه انتخاب شدند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و تحلیل عاملی تأییدی و تحلیل مسیر، با استفاده از نرم افزار آماری اسمارت پی. ال. اس. بهره برده شد.یافته ها: بر اساس یافته های بخش فراترکیب تعداد 7 مؤلفه اصلی به علاوه گویه های آنها (94 گویه) در مورد سرریز اطلاعات استخراج شد. سپس برای تأیید در اختیار پنل دلفی با 20 عضو قرار گرفت. پس از سه مرحله دلفی و پس از انجام اصلاحات و حذف گویه های نامرتبط، با مقدار آماره کندال سه مرحله دلفی به ترتیب 0/672 و 0/713 و 0/721 به اجماع نظری رسید. تحلیل عاملی تأییدی 74 گویه پرسشنامه سرریز اطلاعات در 7 مؤلفه اصلی شناسایی شدند: عامل ایجاد با بار عاملی (0/874)، عوامل فردی با بار عاملی (0/863)، عوامل مؤثر بر کنترل سرریز با بار عاملی (0/877)، عوامل محیطی با بار عاملی (0/902)، راهکارهای تعدیل با بار عاملی (0/698)، تأثیر سرریز بر کاربران با بار عاملی (0/863)، زیرساخت های فناورانه با بار عاملی (0/789). تحلیل عامل تأییدی نشان داد ابزار از برازش مطلوب برخوردار است. پایایی ترکیبی همه عوامل از 0/7 بالاتر بود. مثبت و معنادار بودن همبستگی رتبه مؤلفه های پرسشنامه نشان دهنده روایی همگرای پرسشنامه بود.نتیجه گیری: ابزار ساخته شده معیارهای تعیین وضعیت سرریز اطلاعات را در حوزه علوم پزشکی در اختیار محققان قرار می دهد. عوامل کشف شده شامل عوامل ایجاد، عوامل فردی، عوامل مؤثر بر کنترل، عوامل محیطی، و راهکار های تعدیل سرریزی اطلاعات بودند که با سنجش در محیط آزمایشیِ علوم پزشکی مازنداران، ضمن تأیید کارایی آن ها در محیط دانشگاهی و علوم پزشکی مشخص شد که ابزار ساخته شده از نظر کیفی و کمی قابلیت سنجش متغیر مورد نظر را دارا است.

هدف: هدف این پژوهش مطالعه اثربخشی آموزش بازیابی اطلاعات به صورت الکترونیکی بر مهارت کتابداران کتابخانه های عمومی استان مازندران در بازیابی اطلاعات بود.روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و آزمایشی است که با طرح پیش آزمون و پس آزمون انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه کتابداران کتابخانه های عمومی استان مازندران در سال 1400 بود که از بین آنها، 30 نفر به صورت هدفمند و با توجه به معیارهای ورود به عنوان نمونه انتخاب و به صورت تصادفی ساده دردوگروه کنترل(15نفر) وگروه آزمایش (15نفر) قرارگرفتند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته مهارت بازیابی اطلاعات بود. روایی صوری پرسشنامه توسط اساتید تأیید شد. پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، 89/0 محاسبه شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش آمار توصیفی (فراوانی، درصد و میانگین) و استنباطی (آزمون تحلیل کواریانس) استفاده گردید.یافته ها: یافته ها نشان داد که میانگین مهارت بازیابی اطلاعات در گروه آزمایش (07/47) در پس آزمون بیشتر از میانگین گروه کنترل (86/26) است. که بیانگر این است، آموزش بازیابی اطلاعات به صورت الکترونیکی بر مهارت کتابداران در بازیابی اطلاعات تأثیر دارد (p=0/000<0/05) نتیجه گیری: آموزش بازیابی اطلاعات به صورت الکترونیکی می تواند یکی از گزینه های مؤثر در افزایش توانمندی و مهارت های کتابداران باشد. یافته های این مطالعه، موید قابل قبول بودن مباحث نظری ارائه شده در این حوزه است.

هدف : هدف از این پژوهش، شناسایی تهدیدها و آسیب پذیری های رایج اینترنت اشیاءو ارائه راهکارهای امنیتی جهت مواجهه با آن ها است. روش پژوهش : روش پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر گردآوری داده توصیفی - پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه اساتید و متخصصان حوزه اینترنت اشیاء در دانشگاههای شهر تهران به تعداد 50 نفر بودند. روش نمونه گیری از نوع نمونه گیری غیرتصادفی در دسترس بود. حجم نمونه برابر با جامعه آماری مشخص شد. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته از مطالعه سیستماتیک ادبیات موضوعی بود. اعتبار پرسشنامه ها با رجوع به متخصصان درحوزه اینترنت اشیاء اخذ گردید. پایایی ابزار با استفاده از آلفای کرونباخ برای پرسشنامه 88/0 بود. تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی توسط نرم افزار اس.پی. اس. اس انجام شد. یافته ها : با اینکه استانداردهای مختلفی در حوزه مسئله امنیت و محرمانگی در اینترنت اشیاء در حال توسعه است ولی همچنان نیازمندی های امنیتی اینترنت اشیاء و حتی مخاطره های آن به خوبی شناسایی و تحلیل نشده است و نیازمند سازوکارهای محرمانگی، صحت، احرازهویت و کنترل دسترسی به صورت دقیق است. بر اساس یافته های حاصل از آزمون های این پزوهش آسیب پذیری ها در 21 گروه قابل طبقه بندی و استناد خواهند بود. نتیجه گیری : نتایج آزمون ها نشان دهنده آن است خبرگان مختلف حسب دیدگاه و حوزه فعالیت خود، مجموعه متنوعی را به عنوان راهکارهای امنیتی جهت مواجهه با تهدیدهای امنیتی در حوزه اینترنت اشیاء تبیین نموده اند، اما با جمع بندی نظرات ارائه شده توسط شرکت کنندگان می توان مهمترین راهکارهای امنیتی در برابر تهدیدهای امنیتی در فضای اینترنت اشیاء را شامل احراز و تصدیق هویت کارآمد دوطرفه، کنترل دسترسی، پیکربندی معماری امن، رمزنگاری ارتباطات و داده ها و وقایع نگاری و مانیتورینگ دانست.

هدف: طراحی مدل تأثیر گذاری اشتراک دانش وب بر کارآفرینی دانش در نهاد کتابخانه های عمومی کشور است. روش پژوهش : از جنبه هدف کاربردی، از لحاظ رویکرد اکتشافی با روش آمیخته و از نظر نتیجه، پژوهش توسعه ای است. جامعه آماری بخش کیفی 15 نفر ازخبرگان دانشگاهی و متخصصان با روش نمونه گیری هدفمند "گلوله برفی" بوده اند و در بخش کمی تعداد 364  (از7000) نفر از مدیران و کارکنان کتابخانه های عمومی بااستفاده از فرمول کوکران و نمونه گیری تصادفی طبقه ای تعیین گردید. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی مصاحبه ی عمیق و نیمه ساختاریافته بود و درمرحله  کمی از پرسشنامه ی محقق ساخته اشتراک دانش وب و پرسشنامه استاندارد کارآفرینی دانش اسکرزسکی(2006) استفاده شد. جهت شناسایی عوامل مؤثر بر اشتراک دانش وب از تحلیل تم و به منظور اجماع نظرات خبرگان از تکنیک دلفی فازی و برای ارزیابی روایی و پایایی پرسشنامه ها از تحلیل عاملی تأییدی استفاده گردید همچنین تجزیه وتحلیل داده ها ازطریق نرم افزارهایspss24 و smartPLS استفاده شد. یافته ها: براساس تجزیه وتحلیل داده های کیفی حاصل از کدگذاری متن مصاحبه ها، 48 کد باز، 9 تم ثانویه و 3 تم اصلی "مطلوبیت فضای وب، مطلوبیت اطلاعات وب و مطلوبیت افراد" شناسایی شد که به ترتیب بیشترین اثرگذاری را دارند. همچنین ضریب تأثیر اشتراک دانش وب برکارآفرینی دانش کارکنان برابر 554/0 محاسبه گردید که در این مسیر مقدار آماره آزمون محاسبه شده بزرگ تر از 96/1 شده است. نتیجه گیری : اشتراک دانش وب و کارآفرینی دانش دو ابزار توانمندساز در کتابخانه ها هستند که می توانند بایکدیگر هم افزایی ایجاد نموده و با تقویت بنیان های علمی و معرفتی موجبات پیشرفت و تعالی را ایجاد نمایند لذا ضرورت دارد آنها به صورت یک فرآیند پیوسته مورد توجه جدی کتابخانه ها قرارگیرد.

هدف: هدف پژوهش حاضر واکاوی، کشف و تبیین عوامل مؤثر در اشتراک دانش وب و رتبه بندی آنها در کتابخانه های عمومی است. روش پژوهش: این پژوهش از جنبه هدف کاربردی، از لحاظ رویکرد اکتشافی و از نظر روش گردآوری اطلاعات آمیخته است. جامعه آماری در بخش کیفی شامل 15 نفر از خبرگان و در بخش کمی کلیه کارکنان نهاد کتابخانه های عمومی کشور به تعداد 7000 نفر تشکیل می دهند که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 364 نفر انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی مصاحبه های نیمه ساختاریافته و در بخش کمی نیز از پرسشنامه محقق ساخته اشتراک دانش وب استفاده شد. روایی صوری، محتوایی و سازه ابزار و پایایی آن تأیید گردید. جهت شناسایی عوامل مؤثر بر اشتراک دانش وب از تحلیل تم و جهت تحلیل داده های کمی حاصل از پرسشنامه ها و رتبه بندی آنها از آزمون علامت، تحلیل عاملی تأییدی و معادلات ساختاری استفاده و داده ها ازطریق نرم افزار PLS3.8 تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: یافته های بدست آمده از تحلیل تم و تحلیل عاملی نشان داد که سه عامل مطلوبیت فضای وب، مطلوبیت اطلاعات وب و مطلوبیت افراد با ضریب تأثیر 917/0، 858/. و 813/0 در اولویت های اول تا سوم قرارگرفتند. همچنین نتایج میانگین و سطوح معناداری نشان داد که اشتراک دانش وب در سطح مطلوب قرار دارد. اصالت/ارزش : اشتراک دانش وب قابلیتی انعطاف پذیر برای ارائه محتوا با هدف دسترسی سریع به دانش در فضای وب است بنابراین  ضرورت دارد سازمان ها آن را مورد شناسایی و بهره برداری قرار دهند.

فرهنگ سازمانی، به عنوان عامل بقای سازمان ها و فراهم نمودن رشد سازمانی آنها در نظر گرفته می شود. بنابراین این مطالعه با هدف شناسایی و ارائه ی الگوی فرهنگ سازمانی مطلوب در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی دانشگاه های پیام نور کشور انجام پذیرفت. با توجه به ماهیت و هدف این پژوهش، رویکرد آن ترکیبی است. جامعه موردمطالعه شامل خبرگان دانشگاهی، کتابداران و مدیران کتابخانه های دانشگاه های پیام نور سراسر کشور است که 18 نفر تا رسیدن به اشباع نظری با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختار یافته است. متن مصاحبه ها به روش تحلیل مضمون بررسی و در مجموع 4 بعد، 9 مقوله اصلی و 25 زیرمقوله شناسایی شدند، که به صورت ابعاد فرهنگ انسان محور(به گزینی علمی، بهسازی دانشی)، فرهنگ قانون محور(استانداردگرایی و انطباق پذیری سازمانی)، فرهنگ تعاملی(چشم اندازگرایی، عدالت نهادی، انطباق و انعطاف پذیری محیطی)، فرهنگ زیبایی شناسی (شاداب سازی و استانداردسازی) دسته بندی گردیدند. درنهایت این پژوهش با ارائه الگوی فرهنگ سازمانی مطلوب و تایید آن، زمینه لازم را برای فهم و شناخت این مفهوم و به کارگیری درست آن در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی دانشگاه های پیام نور کشور فراهم آورده است.

هدف : پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیرگذاری بازاریابی محتوایی بر قابلیت های پویایی سازمان هادر نهاد کتابخانه های عمومی کشور انجام شده است. روش پژوهش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر رویکرد، پژوهشی  پیمایشی- توصیفی است. جامعه آماری شامل تمام مدیران، کارکنان ستادی و کتابداران کتابخانه های عمومی سراسر کشور به تعداد 7000 نفر است که با استفاده از فرمول کوکران و با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب تعداد 364 نفر به عنوان حجم کل نمونه تعیین شد و با توجه به خطای نمونه گیری(05/0) و نیز احتمال عدم بازگشت برخی از پرسشنامه ها، 375 پرسشنامه توزیع گردید که 366 پرسشنامه وصول و تحلیل شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه های محقق ساخته بازاریابی محتوایی و قابلیت های پویایی سازمان رضایی(1395) استفاده گردید. داده ها به وسیله نرم افزارهای SPSS و PLS3.8  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: حاکی از آن است که  وضعیت بازاریابی محتوایی در سطح متوسط و قابلیت های پویایی سازمان نیز دارای وضعیتی مطلوب است. همچنین ضریب تأثیر بازاریابی محتوایی بر قابلیت های پویایی سازمان ها برابر 816% محاسبه گردید. و همچنین بازاریابی محتوایی بر قابلیت های پویایی سازمان در نهاد کتابخانه های عمومی کشور تأثیر معناداری داشته است. نتیجه گیری: قابلیت های پویایی سازمان در نهاد کتابخانه های عمومی کشور تحت تأثیر الگوی بازاریابی محتوایی قابل تبیین و الگوی ارائه شده دارای برازش مناسبی است. به طوری که ضمن تولید محتوای سودمند و مرتبط با نیاز و ترجیحات مخاطبان خود ابزار قدرتمندی را برای جلب اعتماد و نیز تغییر نگرش مخاطبان نسبت به خدمات ارائه شده ایجاد نموده ونیز با توسعه قابلیت های پویا می توانند مزیت رقابتی خود را افزایش داده و در نتیجه عملکرد آنها بهبود یابد.  

طراحی وب سایت های سبز با توجه به مؤلفه های رابط کاربر سبز، کارآمدی مصرف انرژی را در وب سایت ها بهبود می بخشد. ازاین رو پژوهش حاضر باهدف شناسایی نقاط قوت و ضعف وب سایت های کتابخانه های دیجیتال ایران بر اساس شاخص های رابط کاربری سبز انجام پذیرفت. پژوهش از نوع کاربردی بوده و به روش وب سنجی انجام گردید. جامعه آماری شامل 59 وب سایت کتابخانه دیجیتالی بود. ابزار، سیاهه وارسی محقق ساخته بود که روایی آن توسط متخصصان تأیید شد و پایایی آن توسط آزمون آلفای کرونباخ (785/0) تأیید گردید. ارزیابی وب سایت ها با استفاده از 2 ابزار آنلاین و نظر مشاوران و طراحان وب سایت انجام شد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی - (آزمون های دوجمله ای و کای اسکور) انجام شد. بر اساس یافته های پژوهش وب سایت های موردبررسی ازنظر طراحی رابط کاربری (030/0=P) با یکدیگر تفاوت معنی دار دارند و بیشترین تعداد (8/28%) در سطح متوسط قرار دارند. کتابخانه های دیجیتال دانشگاهی (8/25%) و نیز کتابخانه های دیجیتال غیردانشگاهی (6/28%) در سطح خوب قرار دارند. اولویت بندی وب سایت های کتابخانه های دیجیتال ایران نشان داد که: کتابخانه دیجیتالی دانشگاه پیام نور (محصول شرکت مهندسی ارتباطات پیام مشرق)، کتابخانه دیجیتال آستانه مقدس حضرت معصومه (محصول پارس آذرخش) و کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی (محصول آستان قدس رضوی حرم مطهر) همگی با امتیاز کامل 25 در سطح عالی و دو وب سایت های کتابخانه دیجیتالی دانشگاه علوم پزشکی ایران (محصول یکتا وب افزار شرق) و کتابخانه دیجیتال دانشگاه علوم پزشکی مشهد (محصول شرکت پارس آذرخش) با امتیاز 7 در رتبه آخر ازنظر رعایت مؤلفه های موردنظر قرار دارند. وضعیت رابط کاربری سبز در وب سایت های کتابخانه های دیجیتالی ایران متوسط به بالا است. همچنین وضعیت مؤلفه های رابط کاربری سبز وب سایت های کتابخانه های دیجیتال دانشگاهی و غیردانشگاهی در سطح خوبی قرار دارد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت مولفه های سواد اخلاقی دانشجویان در شبکه های اجتماعی انجام شد. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی - مقطعی بود. .جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی سمنان به تعداد 1500 نفر در سال تحصیلی1399-1398بود که به روش نمونه گیری در دسترس و با استفاده از جدول کرجسی – مورگان 306نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته بود. که روایی صوری پرسش نامه توسط متخصصان موضوعی و پایایی آن از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برای متغیر-های تحقیق مورد تأیید قرار گرفت. برای بررسی وضعیت مولفه های سواد اخلاقی دانشجویان در شبکه-های اجتماعی از آزمون تی تک نمونه با استفاده از نرم افزار26SPSSاستفاده شد. نتایج نشان داد که وضعیت مولفه های پتانسیل اخلاقی،وجود حساسیت های اخلاقی و تقویت مهارت های استدلال ورزی دانشجویان در شبکه های مجازی در سطح مطلوبی قرار دارد. (p<0/05). یافته های این مطالعه، موید قابل قبول بودن مباحث نظری ارائه شده در این حوزه می باشد و برای زندگی بهتر در جامعه اطلاعاتی و حرکت به سمت توسعه پایدار نیازمند برنامه ریزی و سیاست گذاری جدی در زمینه آموزش سواد اخلاقی در شبکه های مجازی هستیم