سعید پورروستایی اردکانی

اگرچه می توان از بازی های آموزشی در مجموعه های آموزشی رسمی و غیررسمی به عنوان دستیارهای یادگیری جهت تشویق یادگیرندگان به یادگیری استفاده کرد، اما لازم است که محتوای آموزشی بازی های آموزشی به خوبی با گیم پلی معنی داری برمبنای نظریه های صحیح یادگیری جهت تضمین رویدادهای یادگیری معنی گرا طراحی شوند. هدف پژوهش حاضر اثربخشی آموزش درس فارسی از طریق (بازی دور) با استفاده از الگوی عملکردی زایشی بر مهارت های شناختی دانش آموزان پایه ششم است. روش تحقیق مورد استفاده در پژوهش از لحاظ نوع هدف کاربردی و از لحاظ روش نیمه آزمایشی و از طرح پیش آزمون و پس-آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پایه ششم ابتدائی شهر همدان در سال 1399-1400 بودند که از میان آنها 20 نفر در دو گروه کنترل و آزمایش انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در پژوهش حاضر پرسشنامه محقق ساخته مهارت های شناختی است. جهت تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش از روش های آماری آنکوا و مانکوا استفاده شده است. نتایج نشان داد که آموزش از طریق (بازی دور) در درس فارسی پایه ششم ابتدائی بر ابعاد مهارت شناختی؛ مهارت انگیزشی، یادگیری، خلق دانش و زایش تأثیر دارد. (بازی آموزشی دور) براساس الگوی پیشنهادی به توسعه مهارت های زبانی، مهارت های فرازبانی، آفرینشگری ذهن و زبان بازیکن، تمرین مهارت های دریافتی و ادراکی زبان، تصویرسازی ذهنی، شناخت و زایش واژگان و ترکیب های زبان فارسی، تثبیت و تعمیق ساخت شناختی کمک می کند.

ادبیات فراوانی در مورد زیبایی شناسی، اصول طراحی بصری و تئوری طراحی گرافیک وجود دارد. اما در مورد روند یادگیری الکترونیکی و دوره های آنلاین از نظر زیبایی شناسی بسیار اندک بحث شده است. یکی از موانع اصلی دستیابی به دانش مورد نیاز در این زمینه عدم درک تعاریف کاربردی و ایده های مفهومی در این حوزه است. استفاده مناسب از مفاهیم زیبایی شناسی می تواند در پذیرش سیستم یادگیری از نظر قابلیت و سهولت استفاده، فراتر رفتن از ویژگی های ابزاری و توجه به ویژگی های غیرابزاری مانند جنبه های عاطفی، زیبایی شناسی و انگیزشی طراحی یادگیری الکترونیکی با توجه به نیازهای یادگیرندگان اثربخش باشد و از یک سو باعث یادگیری و رضایت مندی آنها و ازسوی دیگر باعث افزایش کارایی سیستم آموزش گردد و در نهایت به یک تجربه یادگیری باارزش منجر شود. هرچند تعریف زیبایی شناسی در یادگیری الکترونیکی پیچیده و تاحدی ذهنی است اما می توان گفت شامل ظاهر قابل قبول، رابط بصری جذاب و محتوای منظم و ترکیبی از هر سه عنصراست که تجربه یادگیرنده را افزایش داده و نتایج یادگیری را تقویت می کند و بر کل سیستم تأثیرگذار است. بنابراین هدف پژوهش حاضر تبیین مفاهیم و فرآیند استفاده از زیبایی و زیبایی شناسی بصری برای بهبود تجربه یادگیری الکترونیکی و گسترش دانش زیبایی شناسی بصری در این حوزه با استفاده از روش گستره پژوهی می باشد.