محسن رحیمی

رشد شهرنشینی و تمایل جمعیت های انسانی به محیط های شهری، اهمیت مفهوم کیفیت زندگی شهری را بیش از پیش نمودارساخته است ،سکونتگاه های غیررسمی که بازتابی از کاستی ها و نارسایی های سیاست های دولتی و بازار رسمی محسوب می شوددارای مشکلات عدیده ای ازجمله کیفیت پایین زندگی است محله خط 4 حصار کرج به عنوان یکی از سکونتگاه های غیررسمی بحرانی که به علل مختلف از جمله آلودگی، کیفیت پایین مسکن، نبود امکانات و زیرساخت های شهری، مواد مخدر، جرم دارای کیفیت زندگی پایینی بوده که میزان رضایت مندی ساکنان در حد نامطلوبی قرار داده است و به عنوان یکی مناطقی است که دارای معضلات بسیاری در زمینه کیفیت زندگی ساکنان می باشد باتوجه به هم پوشانی برخی ویژگیهای تاب آوری اجتماعی با سکونتگاههای غیر رسمی باشدپژوهش حاضر درپی ارائه الگویی جهت بهبود وضعیت کیفیت زندگی در سکونتگاههای غیررسمی به روش توصیفی –تحلیلی با استفاده از اسنادکتابخانه ای وداده های میدانی( پرسش نامه و مصاحبه) می باشدوبه بررسی تاثیر مولفه های تاب آوری اجتماعی برامنیت درمحله خط4حصارکرج بعنوان یکی ازمناطق بحرانی در سکونتگاههای غیررسمی پرداخته شده که پس از جمع آوری پرسشنامه،نتایج حاصله با استفاده از نرم افزارهایSPSS,SMAR PLS مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفت که نتایج حاصله نشان دهنده تاثیر مستقیم مولفه های مشارکت،آموزش،امنیت، عدالت،انعطاف پذیری،تعاملات در تاب آوری اجتماعی برکیفیت زندگی در محله خط 4 حصارکرج می باشدو الگوی ارائه شده بعنوان مدلی جدید با توجه به نتایج آزمونهای انجام شده مورد تایید قرارگرفته است.

آستان قدس رضوی یکی از بزرگ ترین نهادهای وقفی جهان است. بنیاد این تشکیلات اداری موقوفاتی بر اسناد گسترده و انبوه این سازمان، به ویژه اسناد و متون وقفی آن استوار است؛ اسناد یگانه ای که از لابه لای آن ها نقش تأثیرگذار این نهاد در دگرگونی های تاریخی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی کشور در سده های گذشته آشکار می شود. این اسناد که از روزگاران گذشته به ویژه از دوره های صفویه، افشاریه، زندیه و قاجاریه بر جای مانده است شامل وقف نامه ها و سواد آن ها، مصالحه نامه ها، مبایعه نامه ها، اقرار نامه ها، اجاره نامه ها، فهرست های رفع و بخش، اوراق دفاتر اوارجه و... می باشد. با توجه به گستردگی داده های موجود در این اسناد، به ویژه داده های زبانی، بازخوانی و بازکاوی این میراث ارزشمند، از بایستگی بسیاری برخوردار است. در این نوشتار، که نخستین پژوهش درباره اسناد یادشده است، واژه های گویشی و فنی به کار رفته در وقف نامه های آستان قدس رضوی که در فرهنگ های پارسی دیده نمی شود، بازیابی شده است.

زمینه و هدف : ازجمله مسائلی که بیشتر شهرهای بزرگ جهان با آن دست به گریبان هستند، بروز حوادث و مخاطرات طبیعی است. با توجه به ماهیت غیرمترقبه اغلب مخاطرات طبیعی، بهره مندی از الگوی مناسب برای مدیریت بحران لازم و ضروری است. ازاین رو هدف از مطالعه حاضر ارائه الگوی مدیریت بحران شهری در منطقه 11 شهر تهران است. روش: پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازنظر ماهیت توصیفی - تحلیلی است که با استفاده از روش آمیخته (کیفی- کمی) انجام شده است. حجم نمونه با بهره گیری از فرمول کوکران 314 نفر به دست آمده و برای مصاحبه با استفاده از روش گلوله برفی با تعداد 15 نفر از خبرگان مصاحبه انجام شد که پس از تأیید روایی و پایایی، داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزارها SMART PLS و SPSS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته ها: مدیریت بحران به عنوان واکنشی در برابر وضعیت بحرانی دربرگیرنده سلسله عملیات و اقدامات پیوسته و پویاست که به طورکلی بر اساس اصول کلاسیک مدیریت شامل برنامه ریزی، سازمان دهی، تشکیلات رهبری و کنترل، بسته به زمان و مکانی که بحران در آن روی می دهد، می تواند متفاوت عمل کند. در این راستا، در پژوهش حاضر مدلی بومی مبتنی بر عوامل مؤثر بر مدیریت بحران شهری استخراج و پس از تحلیل داده های بخش کمی، تأثیر مؤلفه های مدیریت بحران در مناطق شهری مورد تأیید قرار گرفت. نتیجه گیری: امروزه با شهری شدن جوامع و گرایش انسان ها به محیط های شهری، توجه به شیوه بهتر زیستن در اولویت قرارگرفته است. در همین خصوص خطرات ناشی از پدیده های طبیعی و سوانح اقلیم که انسان ها را تهدید می کند، بی توجهی به مکان یابی صحیح شهرها، رشد و توسعه شهرهای بنیان نهاده شده، همچنین نبود برنامه ریزی لازم برای جلوگیری از رشد لجام گسیخته شهرها، مسائل و مشکلات فراوانی از جهت مصونیت شهرها به بار آورده است. ازاین رو به کارگیری الگوی مناسبی که دربرگیرنده همه ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های تأثیرگذار مدیریت بحران در مناطق شهری باشد، ضروری می باشد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش سبک رهبری بر سلامت سازمانی با توجه به نقش میانجی اعتماد سازمانی بود. جامعه آماری در این تحقیق کلیه مدارس متوسطه شهرستان فریدون شهر بود. 90 مدرسه به شکل تصادفی به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند و 90 مدیر و 195 معلم به سؤالات پرسشنامه پاسخ دادند. داده های این پژوهش از طریق پرسشنامه های استاندارد و به روش تصادفی ساده جمع آوری شده و با روش مدل معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل شد. روایی پرسشنامه با استفاده از روایی همگرا و واگرا و پایایی سؤالات به وسیله بارهای عاملی، آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی تأیید شد. نتایج و یافته های پژوهش حاکی از آن است که سبک رهبری تحول آفرین تأثیر بیشتری بر سلامت سازمانی مدارس نسبت به سبک رهبری تبادلی دارد. همچنین، اعتماد سازمانی به عنوان متغیر میانجی نقش معناداری در رابطه بین سبک رهبری تحول آفرین و تبادلی و سلامت سازمانی ایفا می کند.

امنیت ازجمله نیازهای اولیه زندگی انسان است که پس از نیازهای فیزیولوژیکی نظیر غذا، آب، در وهله دوم نیازهای انسانی قرارداد» ارتکاب جرم « و » جنایت « در جوامع امروزی که همه ساله بر زندگی هزاران تن از شهروندان تأثیر سوءمی گذارد به عنوان یک مشکل اجتماعی بشمار می آید تهدیدها و خشونت های جدی بر ضد مردم و دارایی هایشان درواقع، وحشت قابل توجهی در اجتماع پدیدمی آورد با توجه به شرایط سکونتگاه های غیررسمی در خصوص جرم و جنایت این سکونتگاه ها شرایطی ویژه داشته ازجمله این سکونتگاه ها محله خط 4 حصارکرج هست در تحقیق حاضر که به روش توصیفی –تحلیلی با استفاده از اسناد کتابخانه ای و داده های میدانی (پرسش نامه) به بررسی تأثیر مؤلفه های تاب آوری اجتماعی بر امنیت در محله خط 4 حصارکرج به عنوان یکی از مناطق بحرانی در سکونتگاه های غیررسمی است پرداخته که پس از جمع آوری پرسشنامه، نتایج حاصله با استفاده از نرم افزارهای SPSS,SMARTPLS مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفت که نتایج حاصله نشان دهنده تأثیر مستقیم مؤلفه های مشارکت، آموزش، امنیت، عدالت، انعطاف پذیری، تعاملات و هویت در تاب آوری اجتماعی بر کاهش جرم و جنایت در محله خط 4 حصارکرج است.

زمینه و هدف: از دیدگاه طراحان شهری و معماران، ویژگی های فیزیکی و از دید نظریه پردازان جامعه شناسی و روان شناسی، ویژگی های اجتماعی بیش تر در مستعد کردن فضاها جهت وقوع خشونت نقش دارند، بنابراین در پژوهش حاضر ضمن بررسی فضاهای بی پناه شهری عوامل مؤثر در جرم در این مناطق استخراج خواهدشد؛ از این رو هدف اصلی در این پژوهش بررسی فضاهای شهری در منطقه 19 و عوامل مؤثر بر جرم این مناطق خواهد بود.روش: پژوهش حاضراز نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی - تحلیلی است که با استفاده از روش پژوهش آمیخته (کمّی و کیفی)، دادههای لازم جمعآوری و تجزیه وتحلیل شدند. حجم نمونه با بهره گیری از فرمول کوکران 314 نفر به دست آمده و برای مصاحبه با استفاده از روش (غیر احتمالی سهمیه ای) گلوله برفی با تعداد 15 نفراز خبرگان مصاحبه انجام شدکه پس از تأیید روایی وپایایی، داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند.یافته ها: در پژوهش حاضرکه در منطقه 19 شهر تهران انجام شده است، عامل دیدکه در اثرکمبود نور، مه گرفتگی، عوامل طبیعی به وجود می آید، به عنوان مهم ترین عامل در فضاهایی بی پناه شهری به دست آمده است و به ترتیب مجاورت با عرصه های طبیعی مانند جنگل ها، باغات وسیع و عرصه های رها شده طبیعی به عنوان کم ترین عامل در جرم در مناطق بی دفاع شهری به دست آمده است.نتیجه گیری: مقیاس محله ای فضاهای مستعد برای جرم شامل فضاهای تاریک در شب، گوشه های پنهان و خارج از دید ساکنان، فضاهای دارای پوشش گیاهی انبوه، فضاهای متروک و رها شده، شبکه شطرنجی دسترسی ها، کارگاه های ساختمانی نیمه کاره، فضاهای دارای در رو، تورفتگی و عقب نشینی بدنه فضاهای ساخته شده است ودر مقیاس شهری این فضاها را می توان به بخش های جدا مانده از حوزه فعالیت شهروندان، پوشش گیاهی انبوه در حاشیه فضاهای عمومی، فضاهای متروک و رهاشده با کارکرد متناوب دسته بندی کرد.

فرهنگ و جهان بینی، پایه های موجودیت و شناخت هر جامعه را شکل می دهند که البته این ها هم در اثر عواملی بیرونی چون کوچ جمعی، دین آوری، خشک سالی، جنگ و غیره دگردیسی می یابند. این دگردیسی ها گاهی در درازنای روزگاران به چنان فرجامی دچار می آیند که به فراموشی زیرساخت ها و علل اولیه شکل گیری آن فرهنگ هم منجر می شود. بستری که محمل بازنمود آن زیرساخت ها را در هر فرهنگی فراهم می آورد، روایت های فولکلوریک است که با تحلیل آن ها می توان سرچشمه هایی را بازیافت که در اسناد تاریخی کم تر نشانی از آن ها مانده است. بنا به شواهد تاریخی، فرهنگ مادربرتری در زاگرس پیش از حضور گسترده اقوام آریایی در نجد ایران، پدیده غالب اجتماعی بوده است. چنین پدیده هایی خرده فرهنگ ها و آداب اجتماعی خاصی را با خود می آورد که در سطوح مختلف اجتماعی و ادبی بازنمود می یابد. «برون همسری» از ویژگی های فرهنگ مادربرتری است که می توان نمود آن را در ادب شفاهی کردستان پی گرفت که این جستار با تحلیل محتوای سه روایت شفاهی و مشهور کردی («مم و زین»، «لاس و خزال» و «خَج و سیامند») آن را به شیوه تحلیلی توصیفی به انجام می رساند و نشان می دهد که عامل کنش و درگیری در آن ها حاصل برخورد دو فرهنگ برون همسری و درون همسری است.

آزادی بیان یکی از ارزشمندترین حق ها در نظام های حقوقی-سیاسی توسعه یافته و مردم سالار است که از حق های بنیادین و اصل های پایه ای است. مسئله مهم در اجرای این حق، عدم تعیین محدودیت ها و آسیب پذیری آن از سوی حکومت و کارگزاران آن است. این مقاله از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی بوده و با بررسی اسناد، قوانین و مقرره ها کوشش شده است، نسبت حقوق کیفری ایران با آزادی بیان شهروندان تحلیل شود؛ برای دستیابی به این منظور با نگاهی به اسناد بین المللی و قانون اساسی ایران و سایر مقررات مرتبط، رویکردهای حامی و ناقض آزادی بیان در حقوق کیفری ایران بررسی شده است. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که قانون گذار ایران در قانون اساسی درک کاملی از آزادی بیان به عنوان حقی مستقل و اصلی حقوقی برای همه شهروندان با تمامی مصادیق آن ندارد و به همین سان در قوانین کیفری هم مواردی از نقض و نقص آن دیده می شود. در قانون مجازات اسلامی حمایتی کلی از جنبه هایی از آزادی بیان وجود دارد، اما این تضمین ها کافی و همه سویه نیست.

آزادی عقیده و مذهب از حق های بنیادین و اصل های پایه ای در نظام های حقوقی است. شناسایی حق بر اقلیت بودن مذهبی، آزادی در انتخاب و تغییر عقیده و انجام مناسک و تعالیم مذهبی ازجمله حقوق موسوم به آزادیِ باور است که به عنوان حقی از حقوق مدنی و سیاسی بشری محسوب می شود. در این مقاله با رویکردی توصیفی تحلیلی و به روش کتابخانه ای و اسنادی به دنبال تحلیل نسبت حقوق کیفری ایران با حق آزادی عقیده و مذهب شهروندان هستیم؛ برای دستیابی به این منظور با نگاهی به اسناد و میثاق های بین المللی و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، رویکردهای حامی و ناقض آزادی باور در قوانین کیفری ایران بررسی شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که قانون گذار ایران در قانون اساسی برداشتی کلی از حق آزادی عقیده و مذهب دارد. در قوانین کیفری هم رگه هایی از نقض و نقص حقوق اقلیت های مذهبی و اعمال تبعیض های ناروا نسبت به آنان دیده می شود. در قانون مجازات اسلامی حمایت هایی از جنبه هایی از برابری شهروندان با داشتن باورها و آیین های متفاوت از اکثریت و ممنوعیت تبعیض بر اساس عقیده وجود دارد، اما این تضمین ها کافی و فراگیر نبوده و همه اقلیت ها را دربرنمی گیرد و حقی برای اقلیت های غیرمصرح در قانون اساسی قائل نیست.

هدف از اجرای پژوهش حاضر، طراحی الگویی برای تضمین کیفیت دانشگاه کارآفرین بود. پژوهش از نوع کیفی و روش آن مصاحبه بود. جامعه آماری پژوهش، استادان و اعضای هیئت علمی متخصص حوزه کارآفرینی دانشگاهی بودند که بر اساس نمونه گیری هدفمند تا رسیدن به اشباع نظری با 23 نفر از آنها مصاحبه عمیق صورت گرفت. پس از گردآوری داده ها، فرایند پالایش، بازخوانی، دسته بندی و ارائه یافته ها از طریق فن تحلیل محتوای کیفی متن مصاحبه ها صورت گرفت. ملاک های ارزیابی پژوهش کیفی، شامل اعتمادپذیری (معادل روایی درونی در پژوهش کمی)، انتقال پذیری (معادل روایی بیرونی در پژوهش کمّی)، قابلیت اطمینان (معادل پایایی) و تأییدپذیری (معادل عینیت)، بررسی و بر اساس آن، روایی و پایایی پژوهش تأیید شد. بر اساس نتایج پژوهش، الگویی شامل 7 عامل (رهبری، ساختار و فرهنگ سازمانی کارآفرینانه؛ منابع مالی، انسانی و زیربنایی؛ آموزش کارآفرینانه؛ حمایت از کارآفرینی و تجاری سازی؛ همکاری و مشارکت داخلی، ملی و بین المللی؛ نظام ارزیابی کیفیت و عوامل محیطی یا زمینه ای) و 18 مقوله ترسیم شد که برای تضمین کیفیت دانشگاه کارآفرین باید مورد توجه قرار بگیرد.