سید صمد حسینی

سازمان ها برای استخراج دانش و بینش از داده های سازمان و اتخاذ تصمیمات کارا و اثربخش، اقدام به پیاده سازی سیستم های هوش تجاری می کنند، اما آمار و ارقام نشان می دهد که بیش از 50 درصد پروژه های هوش تجاری شکست می خورند، لذا مطالعات زیادی اقدام به شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت این سیستم ها نموده اند، ولی مطالعات به دلیل تعریف متفاوتی که از موفقیت داشتند، به عوامل متفاوتی نیز دست یافته اند، از اینرو این تحقیق (کیفی از منظر راهبرد، فراترکیب از منظر روش و بنیادی از منظر هدف با ابزار چک لیست و به شیوه کتابخانه ای و با نمونه گیری هدفمند از مطالعات جامعه هدف) صورت گرفت تا ضمن مشخص کردن تعریفی شفاف از موفقیت سیستم های هوش تجاری و رفع تناقضات موجود، ابعاد و مؤلفه های مؤثر بر موفقیت این سیستم ها را در 33 مؤلفه و 5 بعد (از 100 پژوهش باکیفیت یک دهه گذشته) شناسایی و معرفی کند تا یافته های این پژوهش بتواند ازنظر کاربردی و عملی، به مدیران پروژه های هوش تجاری، درک صحیحی از مؤلفه های مؤثر بر موفقیت این سیستم ها ارائه دهد و ازنظر بنیادی نیز به محققان حوزه موفقیت سیستم های اطلاعاتی کمک کند تا درکی صحیح و جامع از مطالعات موجود در یک دهه گذشته داشته باشند.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر انواع منابع فن آوری اطلاعات و قابلیت مدیریت دانش بر کسب مزیت رقابتی است. روش پژوهش: پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و از حیث گردآوری اطلاعات، توصیفی همبستگی و بر اساس مدل سازی معادلات ساختاری است. جامعه آماری شامل شرکت های کوچک و متوسط استان آذربایجان شرقی به تعداد 842 شرکت و حجم نمونه بر اساس روش نمونه گیری طبقه ای 300 شرکت است و پاسخ دهندگان هدف، مدیران شرکت ها بودند. داده های لازم به روش میدانی و با توزیع پرسشنامه صورت گرفته و برای آزمون فرضیه ها از روش تحلیل مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) از طریق حداقل مربعات جزئی (PLS) استفاده شده است. برای تعیین روایی پرسشنامه از صوری و محتوایی و برای تعیین پایایی پرسشنامه از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد ونتایج نشان داد که این پژوهش از روایی وپایایی بالایی برخوردار است. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل اثرات کل در مدل سازی معادلات ساختاری نشان داد که مقدار t در مسیر منابع زیرساخت فناوری اطلاعات و منابع انسانی فناوری اطلاعات بزرگ تر از 96/1 و در مسیر منابع مرتبط با فناوری اطلاعات به قابلیت مدیریت دانش و مزیت رقابتی کوچکتر از 96/1 است. نتیجه گیری: نتایج کل پژوهش نشان داد که منابع انسانی فناوری اطلاعات و منابع زیرساخت فناوری اطلاعات فناوری اطلاعات اثر مثبت و معناداری بر قابلیت مدیریت دانش دارند که خود بر مزیت رقابتی، تأثیر مثبت و معناداری دارد.