مهدیه رضایی

پژوهش حاضر به بررسی انواع گفتمان نماهای به کارگرفته شده در سخنرانی های روسای جمهور، روحانی و رئیسی بر مبنای رویکرد فریزر (2009) اختصاص دارد. بر اساس رویکرد مذکور، گفتماننما کلمه یا عبارتی است که دو پاره گفتار را به هم مرتبط میکند بدون این که تغییری در محتوای گزاره ای آنها ایجاد کند. گفتماننماها نوع رابطه بین دو پاره گفتار را نشان میدهند و از این منظر نقش پیوندهنده دارند و در چهاردسته عمده تقابلی، استنتاجی، تفصیلی و زمانی جای می گیرند. علاوه بر نقش های برشمرده، گفتمان نماها در گفتمان می توانند نقش تعدیل کنندگی نیز ایفا کنند، یعنی از صراحت و اطمینان کامل سخن بکاهند. پیکره جستار حاضر متشکل از سخنرانیهای دو رییس جمهور (روحانی و رئیسی) است که از منابع مختلف گردآوری شده اند. بررسی داده ها نشان می دهد که میزان به کارگیری گفتماننماهای تفصیلی در سخنرانی های هردو رییس جمهور بیش از دیگر گفتمان نماهای مرتبط کننده پیام است و در واقع آنان از این طریق سعی در حفظ انسجام گفته های خود دارند. پیرامون گفتماننماهای تعدیل نیز هر دو رئیس جمهور تقریباً به میزان یکسانی از گفتماننماهای تعدیل بهره جسته اند و گاهی نیز از چند راهبرد همزمان به منظور تعدیل گفته خود بهره گرفتند، بدین معنا که به عنوان مثال هم زمان از ضمایر مبهم، افعال وجهی و قید وجهی در بیان یک جمله استفاده کردند تا به نوعی در ابراز دیدگاه های خود جانب احتیاط را نگاه دارند.