بررسی چیستی و شاخصه های «حِکْمَهٌ بَالِغَهٌ» آیه 5 سوره قمر از دریچه تفاسیر فریقین (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
حکمت بالغه، ازجمله ترکیب های قرآنی است که درباره آن، آراء گوناگونی در بیان مراد، مصداق و به ویژه شاخصه های آن مطرح شده است. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی (با کمک از جدول تحلیل محتوا) و از دریچه تفاسیر فریقین (بیش از 50 تفسیر شیعی و اهل سنت از سده های مختلف) به بررسی چیستی و استخراج شاخصه های «حِکْمَهٌ بَالِغَهٌ» آیه 5 سوره قمر پرداخته است. یافته ها از آن حکایت دارد که بیشتر تفاسیر شیعی و سنی، قرآن را همان «حِکْمَهٌ بَالِغَهٌ» دانسته اند. بااین حال مصادیقی چون: وحی الهی، تعالیم و معجزات انبیاء (ع) و سیر ارسال پیامبران (ع) از جانب حضرت حق نیز علاوه بر قرآن، در دایره مصداقی «حِکْمَهٌ بَالِغَهٌ» قرار دارد. «حِکْمَهٌ بَالِغَه» ٌ شاخصه هایی دارد؛ ازجمله: درنهایت راستی و استواری، حق، تام و کامل بودن، نبود نقصان در آن و غیره. در شاخصه های مستخرج از تفاسیر فریقین، مقوله های معرفتی نظیر عدم نقصان پذیری و تربیتی مانند حکمتی برای ابلاغ به قلوب مستعد مشهود است.A Study of the Nature and Characteristics of “Mature Wisdom” in Verse Five of al-Qamar from the View of Sunni and Shiite Exegeses
Mature wisdom or ḥikmatun bālighah, is one of the Quranic combinations which has given rise to various views regarding its meaning, referents, and especially, its characteristics. The present paper studies the nature and extracts the characteristics of “mature wisdom” in verse five of the al-Qamar Chapter utilizing a descriptive-analytic method (using the help of a content analysis table) and through the view of Shiite and Sunni exegesis (more than fifty Shiite and Sunni exegeses from different centuries). Findings show that most Shiite and Sunni exegeses consider “mature wisdom” to refer to the Quran. However, instances such as the following are also within the referential circle of “mature wisdom”: divine revelation, teachings and miracles of the prophets, and the course of the sending of the prophets by God. Mature wisdom possesses certain characteristics including the following: it is at the peak of the truth, steadfastness, rightness, completeness, and perfection, contains no defects, etc. In the characteristics extracted from Shiite and Sunni exegesis, epistemic categories such as infallibility and educational categories such as the wisdom to communicate to willing hearts are evident.
تبلیغات
