مطالب مرتبط با کلیدواژه

مسکن


۲۲۱.

تببین علل کاهش کیفیت کالبدی سکونت در سیاستگذاری تامین مسکن امروز ایران "از دخالت دولت ها تا الگوهای رهاشده" "نمونه موردی منطقه 22 تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام سال نهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 173 - 201

کلیدواژه‌ها: سیاستگذاری دولت مسکن کیفیت سکونت بخش خصوصی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۶ تعداد دانلود : ۲۴۶
ارزیابی سیاست های کلان در زمینه مسکن همواره علاوه بر تاثیرات اقتصادی ، از لحاظ اجتماعی فرهنگی از چالش های مهم هر جامعه ای می باشد. سیاست های تامین مسکن امروز ایران به عنوان بعدی از سیاست های کلان برنامه های توسعه، می تواند تحت تأثیر جهت گیری ها و رویکردهای دولت ها قرار گیرد. از این رو، ارائه و اجرای بسیاری از پیشنهادهای سیاست های مسکن در طی دهه های گذشته ناتوانی نظام برنامه ریزی مسکن در تأمین مسکن را نشان می دهد که این امر ناشی از فقدان نظام جامع مدیریت مسکن در عرصه های نظری، تجربی و اجرایی می باشد. این پژوهش به دنبال این خواهد بود که در ایران دولت ها چه جهت گیری نسبت به سیاست تامین مسکن و علی الخصوص کیفیت ساخت آن داشته اند. پرسش این پژوهش بر این پایه استوار است که سیاست های دولت در بخش مسکن در دوره های مختلف چه تغییراتی را در کیفیت معماری مسکونی داشته است. برای پاسخ به این پرسش به بیان مقوله سیاست های توسعه مسکن در ایران پرداخته و در ادامه با توجه به متغییر وابسته به طراحی یک پرسشنامه از صاحب نظران امر و همچنین به نمونه های موفق این مقوله اشاره و سپس با توجه به نتایج حاصله از آن ، به تحلیل نمونه موردی 5 شهرک های مسکونی واقع در منطقه2۲ (که با دخالت مستقیم دولت ساخته شده) با استفاده از داده های کیفی مورد مطالعه قرار می گیرد.
۲۲۲.

تخصیص بهینه دارایی ها با فرض نااطمینانی های اقتصاد کلان و تحریم های بین المللی علیه ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اقتصادی دوره ۵۰ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۱۱۳) 959 - 988

کلیدواژه‌ها: پرتفوی بهینه پویا تحلیل مارکویتز ریسک و نااطمینانی اقتصاد کلان شبکه عصبی مصنوعی مسکن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۸ تعداد دانلود : ۱۹۵
ریسک و نااطمینانی از شاخص های اصلی تصمیم گیری در سرمایه گذاری است. در دنیای واقعی، اقتصاد پُر از نااطمینانی عوامل اقتصادی است که به بروز ریسک و مخاطره در فضای تصمیم گیری منجر می شود و رفتار سرمایه گذاران را تحت تأثیر قرار می دهد. در مطالعه حاضر، با استفاده از ترکیب مدل های شبکه عصبی مصنوعی و مدل مارکویتز، به برآورد پرتفوی بهینه سرمایه گذار در شرایط نااطمینانی پرداخته شد. بدین منظور، از دارایی های قیمت سهام، قیمت مسکن، قیمت سکه و اوراق مشارکت طی دوره زمانی 1378 1392 با داده های ماهانه استفاده شد. برای بررسی تأثیر شوک های اقتصاد کلان بر تصمیمات سرمایه گذار در انتخاب پرتفوی بهینه، از چهار متغیر نااطمینانی تورمی، نااطمینانی قیمت نفت، نااطمینانی نرخ دلار بازار آزاد و شاخص تحریم های بین المللی علیه ایران به عنوان متغیرهای وضعیت استفاده شد. برای محاسبه متغیرهای وضعیت از مدل ناهمسانی واریانس شرطی (GARCH) بهره گرفته شد. پس از محاسبه متغیرهای وضعیت، بازدهی و ریسک دارایی ها با کمک دو روش شبکه های عصبی پرسپترون چندلایه (MLP) و شعاعی پایه (RBF) اندازه گیری شد. از نتایج مدل شبکه عصبی به عنوان متغیرهای ورودی در برآورد پرتفوی بهینه مارکویتز استفاده شد. نتایج تحلیل میانگین واریانس نشان می دهد که در دوره رونق بخش املاک، مسکن داراییِ مسلط در بین دارایی هایِ ریسکی بوده و بیشترین سهم دارایی را به خود اختصاص داده است. در طی دوره های اخیر، که دوره رکود بخش مسکن تلقی می شود، مسکن از سبد بهینه سرمایه گذاری خارج شده و به جای آن سهام و سکه داراییِ مسلطی در سبد سرمایه گذار است. به طور کلی، اوراق مشارکت، به منزله دارایی بدون ریسک در همه دوره ها، یکی از دارایی های قابل اعتماد در سبد بهینه سرمایه گذار به شمار می رود.
۲۲۳.

تحلیل اقتصادی ضوابط پارکینگ در مسکن شهری و ناسازگاری با مقررات طراحی معابر شهری

نویسنده:
منبع: مطالعات طراحی شهری و پژوهش های شهری سال پنجم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۸) جلد اول 1-5

کلیدواژه‌ها: پارکینگ توسعه پایدار مسکن مقررات شهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۱ تعداد دانلود : ۱۶۸
اثرات منفی توسعه های شهری قرن بیستم، مانند آلودگی های زیست محیطی و افزایش ترافیک و تصادفات ، منجر به رویکرد جدید توسعه پایدار در ضوابط و طرح های شهری گردید. لذا ضرورت نقد و تحلیل آئین نامه های سنتی جهت اصلاح کاربری ها و معابر افزایش یافته است. در مقاله حاضر که در سال 1400 تهیه شده، به تحلیل ضوابط پارکینگ در مسکن شهری پرداخته شده است. در ابتدا هزینه احداث یک واحد پارکینگ برای هر واحد مسکونی مطابق مقررات شهرسازی و معماری در ایران برآورد گردیده است. طبق مقررات شهرسازی برای پارک هر اتومبیل حداقل 25 مترمربع فضای پارکینگ نیاز است. با توجه به الگوی کاهشی مساحت واحدهای مسکونی به نظر می رسد نسبت هزینه احداث پارکینگ در حال افزاش است. از طرف دیگر رویکرد پرهیز استفاده اتومبیل شخصی و ضرورت تشویق حمل ونقل پایدار، گویای نوعی ناسازگاری استراتژی های شهری با ضوابط موجود است. در محاسبات آماری داده های مسکن و پارکینگ، رابطه درصد هزینه پارکینگ با متراژ آپارتمان یک رابطه خطی معکوس است که با کاهش متراژ آپارتمان، تشدید می گردد. نتیجتاً به نظر می رسد در برنامه ریزی مسکن در شهرها، الگوی موجود پارکینگ مجتمع های مسکونی ،دارای ناسازگاری معنی داری با رویکرد جدید طرح های فرادست می باشد.
۲۲۴.

تحلیل تاثیر عوامل طبیعی در اجزاء مسکن روستایی (مطالعه موردی: روستای کنگ، شهرستان شاندیز استان خراسان رضوی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره پنجم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۹) 185 - 196

کلیدواژه‌ها: روستا عوامل طبیعی آسایش مسکن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۳ تعداد دانلود : ۲۳۹
مسکن با سابقه ای چندین هزار ساله، که با آغاز یکجانشینی همواره مورد توجه بشر، برای مقابله با عوامل جوی، طبیعت و سازگاری با آن شکل گرفته است. روستا، حاصل تعامل میان عناصر طبیعی و انسانی است که به صورتی خاص جهت پایداری و آسایش مسکن همواره مورد توجه بوده است. مسکن روستایی از گذشته تا به امروز تحت تاثیر عوامل طبیعی بوده، نیاکان ما درصدد آن بوده اند تا به زمین کمترین آسیب وارد شود، ولی امروزه با توجه به کاهش کیفیت سکونتگاه ها، بیشترین آسیب به محیط طبیعی وارد می شود. تاثیر عوامل طبیعی در مسکن روستایی و ایجاد تعامل بین این عوامل و مسکن، جهت ایجاد آسایش ساکنین می باشد. به منظور دستیابی به یافته ها، از روش برداشت های میدانی، کتابخانه ای، مصاحبه و جمع آوری اطلاعات از متخصصین فن استفاده نموده و از روش تحلیل توصیفی به اهمیت و جایگاه عوامل طبیعی در مسکن کنگ می پردازیم تا به هدف مورد نظر با تحلیل یافته ها دست یافت. تاثیر عوامل طبیعی در مسکن روستایی،موضوع جدید قابل مطرح نبوده اما نباید مسکن روستایی به دلیل سادگی و بی آلایشی اهمیت خود را از دست دهد و به یک موضوع فراموش شده تبدیل گردد، امروزه با پیشرفت فناوری و توجه پیشینیان اهمیت و تاثیر این موضوع را آشکار نموده و درصورت عدم توجه، کاهش کیفیت فضاهای فیزیکی مسکونی و آسیب های جبران ناپذیر به محیط طبیعی در مسکن روستایی خواهیم بود. تاثیر عوامل طبیعی بر شکل گیری اجزاء، آسایش و پایداری مسکن روستایی می باشد. مسکن چشم انداز مطلوبی بر معماری مسکن روستایی پایدار داشته که آسایش ساکنین را به ارمغان خواهد آورد.
۲۲۵.

مطالعه تطبیقی شاخص های کیفیت مسکن در کشورهای درحال توسعه و توسعه یافته منتخب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره پنجم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۰) 227 - 243

کلیدواژه‌ها: مسکن شاخص های کیفیت مسکن کشورهای منتخب سیاست های مسکن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۶ تعداد دانلود : ۲۶۰
مقدمه: مسکن به عنوان نیاز اصلی انسان ها، ویژگی هایی دارد که بر عملکرد آن و همچنین رضایت ساکنان تأثیر می گذارد. بحث کیفیت مسکن یکی از مباحث مهم و قابل توجه در میان کشورهای جهان به ویژه کشورهای درحال توسعه است. هدف : پژوهش حاضر با هدف بررسی پیشینه، اقدامات انجام شده و فرآیند در پیش گرفته شده کشورهای منتخب جهان درباره موضوع کیفیت مسکن تدوین شده و برنامه ها، سیاست گذاری ها، معضلات و راهبردهای پیشروی نظام های اقتصادی مختلف را جهت ایجاد یک نظام مناسب سکونتی مورد بررسی قرار داده است. در ادامه شاخص های کیفیت مسکن در کشورهای درحال توسعه و توسعه یافته به تفکیک مورد تحلیل قرار گرفتند. روش شناسی: روش پژوهش توصیفی و روش گردآوری اطلاعات اسنادی- کتابخانه ای است. سیاست  های اجرایی در حوزه مسکن در کشورهای موردمطالعه دارای رویکردهای متفاوتی است و براساس نظام های اقتصادی، مشکلات کلان ملی و قوانین راهبردی در حوزه برنامه ریزی شهری اولویت بندی شده است و مورد توجه قرار می گیرند . یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که در کشورهای درحال توسعه؛ کنترل رشد بی رویه جمعیت کلان شهرها، گسترش ساختمان های پایدار، ایجاد سیاست های حمایتی، آموزش ساخت مساکن مناسب، و نظارت بر اجرای صنعت ساخت وساز و در کشورهای توسعه یافته؛ تدوین قوانین مناسب و سیاست های کلیدی، تغییر فرهنگ در مفهوم سازی سکونت، ایجاد مساکن ارزان قیمت عادلانه، بهبود پروژه های بازسازی و نوسازی شهری از طریق سرمایه گذاری خصوصی، از مهم ترین راهبردهای مطرح شده در زمینه سیاست های مسکن در نظام های مختلف می باشد. نتیجه گیری: سیاست های اجرایی در حوزه مسکن در کشورهای موردمطالعه دارای رویکردهای متفاوتی است و براساس نظام های اقتصادی، مشکلات کلان ملی و قوانین راهبردی در حوزه برنامه ریزی شهری اولویت بندی شده است و مورد توجه قرار می گیرند.
۲۲۶.

بررسی معماری و فرهنگ سکونت بومی شهر بهار - بخش اول (گونه شناسی مساکن، حیاط بیرونی و اجزای آنها)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اثر دوره ۴۰ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۸۶) 224-196

کلیدواژه‌ها: مسکن حیاط بیرونی حیاط اندرونی حیاط خلوت کوشک اتاق مطبخ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۴ تعداد دانلود : ۲۲۹
پژوهش و شناخت باورها، اعتقادات، دانش محیطی، فنون و روش های سنتی هریک از جوامع پیرامونی این امکان را به ما می دهد تا علایق دیگران را بشناسیم. هدف این پژوهش مستندسازی معماری بومی ساکنان شهربهار است تا علاوه بر معرفی این شهر و نوع مسکن آن، گوشه ای از تاریخ نانوشته آن ثبت گردد. این پژوهش با روش مشاهده، مصاحبه و مشارکت به انجام رسیده است. شهربهار درشمال غربی شهر همدان قرار دارد و ساکنان آن از ایل بهارلو هستند و به ترکی سخن می گویند. اکنون محله قلعه در شهرشمال شهر وجود دارد. بانگاهی به نوع مواد ومصالح، شیوه ساخت و نوع بهره بردای ازفضاها می توان به پیوند انسان و طبیعت پی برد. همچنین تاثیر معیشت و اقتصاد در ساختار بناها و کارکرد فضاهای خانه ها (حیاط بیرونی، حیاط اندرونی، حیاط خلوت، کوشک، اتاق، مطبخ) کاملاَ مشهود است. در تدوین این مقاله ضروری بود تا واژه های محلی ترجمه شده و هریک از واژه ها برای خوانش دقیق آوانویسی شوند. براساس نتایج این پژوهش، فضاهای مساکن بومی بهار صرفاً برای انسان و دام کارکرد داشته اند و کمتر به جنبه های زیبایی شناختی داخل وخارج بناها پرداخته شده است. از 50 سال قبل به این سوی، عوامل متعددی ساخت و ساز خانه های سنتی از رونق افتاد. بنابراین ثبت دقیق تمام جزئیات این نوع مساکن در حال فراموشی، امری ضروری به نظر می رسد.
۲۲۷.

معماری و فرهنگ سکونت بومی در شهر بهار - بخش دوم (حیاط اندرونی، حیاط خلوت و اجزای آنها)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اثر دوره ۴۰ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۸۷) 283-265

کلیدواژه‌ها: مسکن حیاط بیرونی حیاط اندرونی حیاط خلوت کوشک اتاق مطبخ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۶ تعداد دانلود : ۲۲۲
مساکن قدیمی شهر بهار نمادی از شیوه های تأمین معاش ساکنان آن به شمار می رود. با نگاهی اجمالی به نوع مواد و مصالح، شیوه ساخت، پلان و نوع بهره برداری از فضاها و همچنین جانمایی فضاها در نقشه مساکن می توان به پیوند انسان و طبیعت پی برد. بناها برای رفع نیاز مادی و معنوی آنان بوده و نشان از هم زیستی با محیط زیست و دام دارند. در این مقاله، به شکل گیری و بافت محله های شهر بهار و گونه شناسی مساکن آن به همراه فرهنگی زیستی اشاره شده است. اینکه چگونه این محله ها شکل گرفته اند و هسته اولیه شهر از کجا شروع شده و به کدام جهت توسعه یافته ، از اهداف اصلی این پژوهش بوده است. همچنین میزان تأثیرپذیری مساکن از معیشت و اقتصاد در ساختار بناها و کارکرد و جانمایی فضاهای داخلی خانه ها و مواردی از این دست، بررسی شده است. طرح پرسش هایی از این قبیل و مطالعه درباره آنها ما را با جنبه های تاریک و نیمه تاریک بخش هایی از معماری بومی و فرهنگ سکونت در بهار قدیم و برای علاقه مندان به تاریخ و فرهنگ بومی روشن تر می کند؛ به همین منظور نگارنده در پژوهش میدانی و با استفاده از روش مشاهده و طرح پرسش هایی که همراه با برنامه ریزی قبلی بوده، به گردآوری اطلاعات مربوط به مقاله حاضر اقدام کرده است. در تدوین این پژوهش بنا به ضرورت، بسیاری از واژه های محلی که برای افراد غیربومی نامأنوس بود، ترجمه تحت الفظی و هریک از واژه ها برای خوانش دقیق آوانویسی شد. در مواردی هم که به نظر می رسید مفید باشد، برخی اصطلاحات و اسامی به صورت موجز و مختصر شرح داده و تعبیر آنها در پاورقی ذکر شد. براساس داده های پژوهش حاضر، مساکن بومی شهر بهار فضاهای متعددی برای استفاده انسان و دام است و تنها ساختاری کارکردی دارد. بر این اساس کمتر به جنبه های بصری و زیبایی شناختی داخل و بدنه بناها پرداخته شده است. در این پژوهش اگرچه بیشتر توجه نگارنده بر دیدگاه مردم شناسی به همراه مشاهده، مصاحبه و مطالعات میدانی مشارکتی است، برای روشن شدن موضوع به مسائل تاریخی نیز اشاره ای مختصر شده است.
۲۲۸.

طرح بهسازی مسکن و الگوی بومی- سنتی مساکن روستایی (مطالعه موردی: دهستان آق آباد، شهرستان گنبدکاووس)

نویسنده:
منبع: معماری شناسی سال چهارم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۱ 149-156

کلیدواژه‌ها: مسکن مسکن روستایی وام مسکن طرح بهسازی الگوی بومی- سنتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۲ تعداد دانلود : ۲۲۱
مسکن بعنوان پناهگاه انسان، زاییده یکی از نیازهای اساسی جوامع بشری است که عناصر سازنده آن به طور توأمان از محیط طبیعی، شیوه های زیستی- معیشتی و روابط اجتماعی و فرهنگ جامعه مورد نظر تأثیر پذیرفته است. این اثرپذیری از شرایط محیطی و اکولوژیکی، در بناها و مساکن نواحی روستایی، بسیار محسوس است؛ به طوری که تحت تأثیر نیروها و عوامل محیطی، فرهنگ مادی- معنوی جوامع روستایی تکوین و طی روندهای زمانی تکامل یافته اند که از آن با عنوان «الگوی بومی مسکن» خاص آن منطقه یاد می شود. در این میان، توسعه روستاها و مقاوم سازی مسکن روستایی همواره یکی از مهمترین دغدغه های دولتمردان و برنامه ریزان روستایی بوده که طرح ویژه بهسازی و نوسازی مسکن روستایی یکی از مهمترین این طرح ها است. جامعه آماری تحقیق شامل 5922 خانوار روستایی بوده که به دو گروه وام گیرندگان طرح مسکن و وام نگرفتگان این طرح دسته بندی شده که در مجموع تعداد 200 نفر بعنوان حجم نمونه انتخاب شده اند. یافته های تحقیق حاکی از آن است که غالب روستاییانی که از طرح بهسازی مسکن روستایی استفاده کرده اند، طبقه ضعیف و کارگری بوده است. بعلاوه، اجرای این طرح اگرچه نتایج مثبتی را در بین خانوارهای روستایی به دنبال داشته، لیکن در برخی از معیارهای الگوی بومی- سنتی مساکن روستایی منطقه از جمله نحوه استقرار و جانمایی خانه، الگو و جهت یابی خانه، کمرنگ شدن فضاها و عملکردهای اقتصادی مسکن و غیره، نتایج چشمگیری حاصل نشده است.
۲۲۹.

ﺗﺄﻣلی ﺑﺮ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺗﻮﺳﻌﻪ ی درونزا در بناهای مسکونی کلانشهر تهران ﻭ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺁﻥ ﺩﺭ مشارکت شهروندان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال دوم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۵) 253 - 270

کلیدواژه‌ها: مسکن توسعه توسعه درون زا مشارکت مبانی توسعه درون زا کلانشهر تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۶ تعداد دانلود : ۱۶۸
در دهه های اخیر در خصوص چگونگی برنامه و طراحی پروژه های میان افزا به منظور ارتقاء کیفیت زندگی تلاشهای بسیاری شده است. لغت درونزا ریشه در علم گیاهشناسی دارد. درونزا (اندوژن) گیاهی است که با رشد بافت آوندی و سلولی در میان بافتهای موجود به گونه ای ناتمام نمو میکند. توسعه درونزا توسعه ای است که از درون اقتصاد و بوسیله نظامی که فرایند تولید را هدایت میکند تعیین میشود. توسعه درونزا توسعه ای خودمدار است اما به معنی بازگشت به گذشته و یا انزوا نیست بلکه مفهوم آن تکیه برخود و تعامل با دنیای خارج است. ﺩﺭ ﺍیﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﻫﺪﻑ ﻣﻌﺮﻓی ﺭﻭیکﺮﺩ ﺗﻮﺳﻌﻪ درون زا ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺩﺭ ﭘیﺎﺩﻩ ﺳﺎﺯی ﺁﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺷ ﺪﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺑﺮﺭﺳ ی ﺩﻗیﻖ ﺁﻧﻬﺎ ﺳﻌی ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷ ﺪ، ﻣﻌیﺎﺭﻫﺎی ﺻﺤیﺢ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻧﻘﺎﻁ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺑﺮﺍی ﺗﻮﺳ ﻌﻪ درونزا ﺗﺒییﻦ ﺷﻮﺩ.روش تحقیق، «توصیفی- تحلیلی» و روش «دلفی و کیو» همراه با «روش پیمایشی» از نوع «مصاحبه و پرسشنامه» بوده است. نتایج تحقیق حاضر نشان میدهد که محرمیت فضایی، سبک شناسی معماری بومی ایرانی، الگوهای ساخت بومی، هویت ملی و ایرانی، انعطافپذیری فضایی، امنیت و محرمیت فضایی، مصالح و تکنولوژی بومی، نما، وضعیت نماکاری و نوع مصالح آن، توسعه درونی از طریق توجه به نحوه ساخت و توقعات و سلایق مردم از مسکن، توسعه درونی از طریق توجه به مصالح و تکنولوژی، توسعه درونی از طریق توجه به ظرفیتهای درونی، بومی و ملی در سبکها و مشارکت سازی اجتماعی در فرایندهای طراحی و برنامه ریزی معماری مهمترین معیارهای طراحی مسکن با رویکرد توسعه درونزا می باشند.
۲۳۰.

تأثیر عناصر کالبدی معماری بومی بر پایداری مسکن شهری، مطالعه موردی: شهر سنندج(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا سال بیستم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۷۳ 19 - 36

کلیدواژه‌ها: مسکن کالبد مسکن پایدار معماری شهر سنندج

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۸ تعداد دانلود : ۲۱۲
با توجه، به اینکه ساختار کالبدی خانه های سنتی، طراحی هوشمندانه ای در خدمت منافع انسان و محیط زیست داشته اند و سازندگان این واحدهای بومی در هر زمان و مکان تلاش می کرده اند تا از طریق ایجاد رابطه ای دوستانه بین محیط زیست، فرهنگ و فرم معماری فضاهای، زندگی را در جهت انسانی شدن سوق دهند. با این رویکرد هداف این تحقیق بررسی عناصر و عوامل تأثیر گذار کالبدی معماری بر مسکن پایدار معاصر در شهر سنندج می باشد. روش تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی و از نوع پیمایشی می باشد. جامعه آماری تحقیق جمعیت شهر سنندج معادل 412767 نفر می باشد. حجم نمونه شامل 381 نفر که از فرمول کوکران به دست آمد و محاسبات در نرم افزار SPSS و Mplus انجام گرفت. بر اساس یافته ها عناصر کالبدی معماری بومی زیبا زیباشناسی با بار عاملی 0/87 بیشترین تأثیر را در مسکن پایدار معاصر شهر سنندج دارد. پس از آن به ترتیب عناصر کالبدی پوشش نمای ساختمانی با بار عاملی 0/82 در ردیف دوم، عناصر کالبدی استحکام بنا با بار عاملی 0/75 در ردیف سوم و عناصر کالبدی برخورداری از امکانات و خدمات لازم با بار عاملی 0/75 در ردیف چهارم قرار دارند. با توجه، به نتایج بدست آمده مساکن شهر سنندج با چالش هایی نظیر فقر، نابرابری درآمدی، مهاجرت های روستایی به شهر، غفلت از مدیریت کالبدی و فضایی و آسیب پذیری بالایی رو به رو هستند و می توان دریافت که ارتباط بین رویکرد های پایدار و توسعه کالبدی بسیار کم رنگ است .لذا برای تعدیل ناپایداری مسکن معاصر شهر سنندج، توجه به رفع مشکلات شاخص های ابعاد کالبدی در قالب شاخص های زیباشناسی، پوشش نمای ساختمان، استحکام بنا و برخورداری از امکانات مورد نیاز لازم و ضروری می باشد.
۲۳۱.

بررسی الگوهای تراکمی توسعه عمودی مسکن(بلندمرتبه سازی) و تحلیل اثرات آن بر کیفیت زندگی (نمونه موردی: ناحیه3 منطقه 22 تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد و برنامه ریزی شهری دوره ۱ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 92 - 105

کلیدواژه‌ها: الگوهای تراکم توسعه عمودی مسکن کیفیت زندگی کلان شهر تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۷ تعداد دانلود : ۲۴۰
مسکن یکی از نیازهای اولیه و اساسی انسان است که توجه به نحوه تأمین نیاز به مسکن، کیفیت مسکن، دسترسی به مسکن مناسب و قابل زندگی برای تمامی اقشار جامعه از مهم ترین اهداف انواع برنامه های شهری بوده و از بحث های جدی در رویکرد کیفیت زندگی محسوب می شود. از انواع الگوهای مسکن، الگوی بلندمرتبه سازی هست که در دهه های اخیر به طور جد در دستور کار مدیریت شهری قرارگرفته است و در صورت عدم برنامه ریزی و مدیریت اثرات آن، می تواند کیفیت زندگی ساکنین را تحت الشعاع خود قرار دهد. هدف این پژوهش، مطالعه رابطه کیفیت زندگی با الگوهای تراکمی توسعه عمودی مسکن و ارزیابی اثرات تراکم بر ابعاد، معیارها و شاخص های کیفیت زندگی در ناحیه 3 منطقه 22 شهر تهران است. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و روش آن توصیفی-تحلیلی است. برای دستیابی به اهداف و پاسخ به سؤالات از آمار توصیفی، آزمون تی تک نمونه ای و همبستگی اسپیرمن در نرم افزار SPSS بهره گرفته شد. نتایج نشان می دهد کیفیت در الگوی تراکم کم با میانگین 26/3 نسبت به سایر الگوها دارای وضعیت قابل قبولی است. از مهم ترین نتایج آزمون اسپیرمن، همبستگی مؤلفه تراکم باکیفیت زندگی منفی(83/0- = r)محاسبه شد و اثبات گردید با افزایش تراکم، کیفیت زندگی کاهش می یابد.
۲۳۲.

سهم پایین مسکن اجتماعی برای اقشار آسیب پذیر

نویسنده:
منبع: امنیت اقتصادی دوره ۱۰ مرداد ۱۴۰۱ شماره ۵ (پیاپی ۱۰۰) 33 - 52

کلیدواژه‌ها: مسکن آسیب شناسی اجتماعی امنیت اقتصادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۰ تعداد دانلود : ۱۷۲
مشکل مسکن اقشار آسیب پذیر یکی از معضلات رایج در تمام کشورهای جهان سوم است. مفهوم سرپناه مناسب باید از نگاه صرف فیزیکی و کالبدی خارج شود و برخلاف سیاست های پیش گرفته تا امروز و در قالب تمام نیازها و ضرورت های زیست محیطی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی ساکنان آن مناطق باشد. تنش ها، عدم استقبال مردم به سبب کاهش رفاه اجتماعی ناشی از سکونت در مسکن های غیراستاندارد و شهروندزدایی های صورت گرفته نه تنها بعد اجتماعی و فرهنگی جامعه را با آسیب مواجه کرده، بلکه تزلزل امنیت اقتصادی را نیز در پی داشته است. ازاین رو برای دفاع از اقشار کم درآمد و آسیب پذیر و با هدف عدالت گستری در سطح جامعه، بر اساس نتایج این پژوهش راهکارهایی مانند سرمایه گذاری در مسکن اجاره ای، همکاری اقشار آسیب پذیر، پایبندی به برنامه ها، جامع اندیشی، توجه به کیفیت اقتصادی و اجتماعی مسکن، اراده سیاسی قوی و سازگار، مالیات بر خانه های خالی، هم نشینی مسکن اجتماعی و مسکن عادی و ارتقای بافت فرسوده پیشنهاد می شود.
۲۳۳.

ارزیابی مولفه های ارتقادهنده مسکن مهر در راستای کاهش آسیب پذیری اجتماعی از دیدگاه ساکنان؛ موردپژوهی: مسکن مهر صدرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال چهاردهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۵۲) 165 - 184

کلیدواژه‌ها: مسکن آسیب پذیری اجتماعی مسکن مهر تحلیل عاملی شهر صدرا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۶ تعداد دانلود : ۲۹۴
مسأله تامین مسکن برای اقشار کم درآمد نه تنها در ایران بلکه در بسیاری از کشورهای جهان مورد توجه قرار گرفته است و تاکنون سیاست های مختلفی برای تامین مسکن گروه های کم درآمد در نظر گرفته و به اجرا درآمده است. ازسویی دیگر، گسترش آسیب های اجتماعی در مسکن مهر از مهمترین موضوعاتی است که لازم است مورد توجه برنامه ریزان و معماران در طراحی و ساماندهی مسکن مهر قرار گیرد که ضرورت اصلی این پژوهش را بخود اختصاص داده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و پیمایشی می باشد که از روش تحلیل عاملی نیز بهره برده است. جامعه آماری این مطالعه ساکنان مسکن مهر شهر صدرا بوده است که به روش خوشه ای تعداد 136 نفر از ساکنان به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار پژوهش برای ارزیابی مولفه-های کیفی و کالبدی مسکن مهر برای کاهش آسیب پذیری اجتماعی، پرسشنامه محقق ساخته بوده که به منظور سنجش پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید که مقدار این ضریب برای پرسشنامه نگرش 83 درصد محاسبه شد که نشان دهنده پایایی پرسشنامه می باشد. یافته های حاصل از پژوهش نشان داد که عوامل و شاخص های مورد استفاده برای سنجش و ارزیابی پروژه مسکن مهر صدرا در چهار عامل شناسایی شدند که این عوامل تحت عنوان شاخص معماری و زیرساختی، اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی- فرهنگی نام گذاری شدند. در پایان نیز راهکار هایی در ارتقا مسکن مهر برای کاهش آسیب های اجتماعی ارائه شده است.
۲۳۴.

چالش های سالمندی شهری: ایجاد شهرهای دوستدار سالمند در اروپا

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۵ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۷ 43 - 68

کلیدواژه‌ها: سالمندان شهرها مسکن لهستان هلند

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۹ تعداد دانلود : ۲۸۳
سالمندی شهری بخش در حال رشد است که به جمعیت سالمند ساکن در شهرها ارتباط دارد. بالا رفتن سن جامعه مثبت ولی پدیده چالش برانگیزی می باشد، زیرا بالا رفتن سن افراد و شهری شدن اوج پیشرفت موفقیت آمیز انسان است. می توان استدلال نمود که چگونه محیط شهری مکان ایده آلی برای بالا رفتن سن انسان و زندگی در سالمندی در مقایسه با نواحی روستایی می باشد. این مقاله به بررسی چالش هایی می پردازد که هنگام ایجاد شهر دوستدار سالمند در اروپا مطرح شده است. چنین چالش هایی شامل ایجاد محلات جامع و اجرای تکنولوژی برای گذران دوران سالمندی در شهرها می باشد. مثال هایی از پروژه های اجرایی در دو شهر دوستدار سالمند در شهر لاهه در هلند و کراکوف در لهستان برای بیان پتانسیل آمادگی شهرها برای هماهنگی با نیازهای افراد سالمند و شناسایی چالش های مهم برای سال های بعد ارائه شده است. در کل بالا رفتن جهانی سن ساکنین شهری اجرای رویکردهای دوستدار سالمند را در شهرها می طلبد. چالش ها برای آمادگی برای پیشرفت به روشی که نسل های کنونی و آتی سالمند بتوانند از استراتژی های دوستدار سالمند بهره ببرند ادامه دارد.
۲۳۵.

بازاندیشی نقش «حیاط» در برنامه ریزی توسعه مسکن پایدار از طریق آثار سینمایی (مورد مطالعه: «طهران تهران» و «مهمان مامان» اثر داریوش مهرجویی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه کالبدی سال هفتم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۵) 117 - 124

کلیدواژه‌ها: مسکن حیاط مرکزی خانه سنتی ایرانی توسعه پایدار شهری داریوش مهرجویی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۶ تعداد دانلود : ۲۸۰
در برنامه ریزی توسعه پایدار، توجه به مفهوم مسکن و خانه ضروری است. زیرا مسکن مفهومی فیزیکی است، اما خانه به عنوان مکان زندگی انسان با تمام ابعاد زندگی او در ارتباط و کنش متقابل است و معانی مختلفی را فراتر از مسکن در خود جای می دهد. با بهره گیری از مباحث پدیدارشناسی به عنوان روش ادراک ساختارهای تجربه و آگاهی، می توان به مطالعات کیفی درباره رابطه انسان و فضای زندگی پرداخت. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر حیاط به عنوان یک عنصر کالبدی ثابت، در معنابخشی به مفهوم خانه سنتی ایرانی به عنوان الگوی مسکن پایدار و بازنمایی آن در سینمای معاصر است. برای این منظور، دو فیلم «طهران تهران» و «مهمان مامان» ساخته داریوش مهرجویی که داستان هایی برگرفته از زندگی زیسته مردم در دوره معاصر هستند، مورد مطالعه قرار گرفتند. با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی، تفسیر و استدلال درباره نقش معناساز عناصر حیاط برای خانه در روایت های سینمایی مذکور پرداخته شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که مفهوم خانه و پیوند وجودی آن با انسان در آثار مهرجویی، تأکیدی بر هویت بخشی متقابل میان خانه و زندگی انسان است و حیاط، مرکزی حیات بخش در خانه بوده و از عوامل اصلی در پایداری خانه سنتی ایرانی است. لذا با توجه به بحران هویت و معنا در زندگی های معاصر، یکی از راهکارهای بازیابی آن ها توجه به نقش حیاط، به عنوان فضای گمشده مسکن معاصر در برنامه ریزی های توسعه پایدار شهری با استفاده از شیوه های نوین معماری است.
۲۳۶.

بررسی اثرگذاری ریزگردها بر اقتصاد شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیست و دوم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۶۷ ۳۷۴-۳۵۱

کلیدواژه‌ها: ریزگرد اقتصاد مسکن ترابری تأسیسات شهر اهواز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۳ تعداد دانلود : ۲۴۲
هدف از پژوهش حاضر بررسی اثرگذاری ریزگردها بر اقتصاد شهر اهواز می باشد. تحقیق حاضر از روش های تحقیق توصیفی، تحلیلی استفاده کرده است. همچنین این پژوهش از نظر هدف، کاربردی-توسعه ای است. جامعه آماری پژوهش مشتمل بر متخصصان، مدیران، کارشناسان و اساتید حوزه محیط زیست و گردوغبار در شهر اهواز به تعداد 65 نفر می باشند که حجم نمونه بر اساس کل سرشماری به تعداد 65 نفر انتخاب شدند. پرسشنامه طراحی شده در اقتصاد شهری در شهر اهواز بوده که دارای 4 زیر متغیر اصلی می باشند. بر این اساس پرسشنامه دارای 32 سؤال بوده که محقق ساخته خواهد بود و هر 4 متغیر اصلی 8 سؤال دارد. روایی پرسشنامه به شیوه صوری بوده که به تائید کارشناسان و اساتید رسیده و پایایی آن نیز بر اساس آلفای کرونباخ به میزان 81/0 مورد تائید واقع شده است. تجزیه و تحلیل داده ها بر اساس تحلیل معادلات ساختاری در نرم افزار Smart PLS صورت پذیرفته است. به طور کلی ریزگردها بر اقتصاد شهر اهواز اثرگذار بوده است و این امر به گونه ای بوده است که ریزگردها بر مسکن شهری با ضریب تأثیر 63/0 و مقدار T 4/11، ریزگردها بر ترابری شهری با ضریب تأثیر 60/0 و مقدار T 94/9، ریزگردها بر تسهیلات و تأسیسات شهری با ضریب تأثیر 54/0 و مقدار T 70/6 و ریزگردها بر مالیه شهری با ضریب تأثیر 68/0 و مقدار T 16/12 تأثیر داشته است.
۲۳۷.

ارزیابی نقش مسکن در کیفیت زندگی شهروندان( نمونه موردی: منطقه ۱۲کلانشهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر اسلامی سال هجدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۴۵ 176 - 186

کلیدواژه‌ها: فضاهای زیستی کیفیت زندگی مسکن منطقه 12 تهران عدالت اقتصادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۳ تعداد دانلود : ۳۲۸
مسکن مناسب، جزو اولین نیازهای بشر بوده  است و کیفیت آن یکی از مؤلفه های مور نظر انسان در ساخت آن  است. مسکن فاقد استاندارد جهت سکونت دائم، به طور مستقیم و غیر مستقیم، پیامدهای اجتماعی، آثار زیا ن آور روانی و نقض قوانین و مقررات را به همراه دارد. جرم خیزی جزو عوامل زیان باری است که حاصل مساکن شلوغ یا منازل ویرانه و محله های دارای میزان پایین استاندارد، است. اطلاعات برگرفته از پرسش نامه ها با روش های تجزیه و تحلیل آماری آزمون های همبستگی اسپیرمن و رگرسیون در محیط نرم افزار SPSS بررسی شدند. جهت بررسی فرضیه تحقیق از تحلیل رگرسیون چند متغیره استفاده شد. جامعه آماری ساکنین محلات منطقه 12 شهر تهران هستند. ۵ شاخص عدالت اقتصادی، بهزیستی فردی، رضایت از دسترسی، کیفیت محیط و مسکن وارد الگو شدند. در بین شاخص های کیفیت زندگی، عدالت اقتصادی بیشترین تأثیر را بر تغییرات کیفیت مسکن محلات منطقه 12 داشته است. متغیر کیفیت مسکن در 12 محله آبشار، سنگلج، شهید هرندی، فردوسی، قیام،کوثر، پامنار، امامزاده یحیی، ایران، بازار، بهارستان و تختی، دارای رابطه ای مستقیم با شدت به نسبت قوی با متغیر کیفیت زندگی است. این رابطه در تمام 12 محله یاد شده با میزان معناداری محاسبه شده کمتر از 05/0 معنادار است و رابطه متغیر کیفیت مسکن با متغیر کیفیت زندگی در محله دروازه شمیران  با میزان معناداری 0574/0 و بیش تر از 05/0، معنادار نیست. از بین ابعاد اقتصادی، اجتماعی و محیطی متغیر کیفیت زندگی، دور بعد اقتصادی و محیطی با متغیر کیفیت مسکن رابطه مستقیم داشتند؛ از بین ابعاد کالبدی، زیست محیطی، رفاه و آسایش و معیشت و اقتصاد در متغیر کیفیت مسکن رابطه مثبت  سه بعد کالبدی، زیست محیطی و رفاه و آسایش با متغیر کیفیت زندگی ثابت شد. اهداف پژوهش: ارزیابی نقش مسکن در کیفیت زندگی و تجدید ساختار منطقه 12 به عنوان مرکز تاریخی کلان شهر تهران. استخراج شاخص های کیفیت زندگی شهری و تحلیل عوامل کاهش دهنده کیفیت زندگی در منطقه 12 تهران. سؤالات پژوهش: نقش مسکن در کیفیت زندگی چیست؟ عوامل مؤثر در کیفیت زیستی و تجدید ساختار منطقه به عنوان مرکز تاریخی کلان شهر تهران چیست؟
۲۳۸.

واکنش سفته بازی در بازار مسکن به شوک های برونزا در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشهای اقتصادی (رشد و توسعه پایدار) سال بیست و دوم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ 216-185

کلیدواژه‌ها: سفته بازی مسکن شوک های برونزا روش MSVAR ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۳ تعداد دانلود : ۲۴۴
بررسی رفتار سفته بازان در توضیح پدیده های بازار مسکن ایران ، بسیار با اهمیت بوده، و بسیاری از پدیده های نامطلوبی که در این بازار رخ می دهد نیز حاصل فعالیت سفته بازی در بازار مسکن است. سفته بازان در ابتدای دوره رونق، وارد بازار می شوند و از افزایش قیمت ها، حداکثر سود را کسب کرده و با پدیدار شدن علائم رکود، به سرعت از بازار خارج می شوند و سرمایه خود را به بازارهای موازی مسکن همچون بانک، بورس، ارز و طلا منتقل می کنند که به نوسانات قیمت مسکن منجر می گردد. در این پژوهش، به پیروی از «الگوی روهنر» و استفاده از روش حداقل مربعات معمولی با پارامتر متغیر زمانی ( TVP-OLS )، شاخص سفته بازی در بازار مسکن در طول دوره 1370 تا 1398 برآورد، و سپس اثر شوک های مختلف بازار سهام، بازار ارز، بازار طلا، مالیات بر مسکن و نرخ بهره، بر سفته بازی در بازار مسکن بررسی گردید و برای برآورد اثر این شوک ها، از روش خودرگرسیونی برداری مارکف - سوئیچینگ ( MSVAR ) استفاده شد. نتایج، نشان می دهد که در طول دوره مورد بررسی، به طور میانگین، 20 درصد از افزایش قیمت مسکن مربوط به سفته بازی بوده که بیشترین نرخ رشد آن در سال 78 با 320 درصد و کمترین نرخ رشد آن مربوط به سال 84 و 91 با 23 درصد بوده، همچنین با توجه به نتایج برآوردی الگوی خودرگرسیونی برداری مارکف - سوئیچینگ ( MSVAR ) ، سفته بازی در بازار مسکن، بیشترین واکنش را نسبت به بازارهای ارز، طلا و نرخ بهره، و کمترین واکنش را نسبت به بازار سهام و مالیات بر مسکن داشته است.
۲۳۹.

جست و جوی مفهوم خانه ایرانی با تکیه بر انطباق توصیفات تاریخی و ساختار کالبدی (مطالعه خانه های یزد و اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی سال هفتم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۱) 191-173

کلیدواژه‌ها: مسکن خانه ایرانی توصیفات تاریخی ساختار کالبدی نحو فضا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۷ تعداد دانلود : ۳۰۳
موضوع پژوهش حاضر بازاندیشی مفهوم خانه ایرانی است که با تکیه بر انطباق توصیفات تاریخی و ساختار کالبدی به ارزیابی مؤلفه های شکل دهنده این مفهوم و رویکردهای کالبدی مؤثر بر آن در نمونه های مطالعاتی می پردازد. سؤال تحقیق آن است که توصیفات تاریخی خانه ایرانی کدام مؤلفه های کالبدی در شکل دهی به مفهوم خانه را بازنمایی می کند؟ انطباق توصیفات تاریخی و ساختار کالبدی خانه ایرانی، نقش مؤلفه های مسکن را چگونه اولویت بندی می کند؟ رویکرد تحقیق شامل دو وجه کمی و کیفی است که با ترکیبی از روش های تحلیلی توصیفی، تاریخی تفسیری و استدلال منطقی در سه گام اصلی شامل مطالعات نظری مسکن، مطالعات تاریخی درباره خانه ایرانی و مطالعه شاخص های نظری و نحوی تحقیق در نمونه های منتخب از خانه های تاریخی انجام گرفته است. نمونه ها شامل 6 خانه در 2 شهر یزد و اصفهان از دوره صفوی و قاجار است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مؤلفه های پنج گانه خانه ایرانی متناظر با شاخص های نحوی تحقیق درمقایسه میان خانه های یزد و اصفهان از اولویت های متفاوتی برخوردار است؛ به طوری که خانه های اصفهان با دارابودن عمق فضایی اندک و دید محوری بالای مراحل ورود به عرصه ها، نسبت به خانه های یزد حد پایین تری از تقابل درون/ برون و میزان بالاتری از گونه گونی دیداری و امتزاج عرصه های طبیعی/ مصنوع را دارا هستند. همچنین تمرکزگرایی یا مرکزیت های چندگانه عملکردی، صورت دهی به جزء فضاهای شاخص فرهنگی/ آیینی و آمیختگی درجاتِ درون برحسب نقش عوامل فعالیتی/ معنایی دارای تفاوت هایی در شکل یابی کالبد خانه های یزد و اصفهان است که در تحلیل یافته ها به آن پرداخته شده است.
۲۴۰.

تخمین نیاز به فضای مسکونی در منطقه 5 شهر اصفهان

نویسنده:
منبع: پژوهش های مکانی - فضایی سال چهارم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۱۵) 1-15

کلیدواژه‌ها: تخمین نیاز به فضا کاربری مسکونی عرضه و تقاضا مسکن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱ تعداد دانلود : ۱۸۶
مسکن از دیرباز به عنوان اساسی ترین نیاز زندگی و بزرگ ترین دغدغه انسان ها به شمار می آید اما افزایش جمعیت در دهه های اخیر و رشد شهرنشینی در کشورهای درحال توسعه از جمله ایران موجب مشکلات متعددی در تأمین آن شده است. در کلان شهر اصفهان نیز توجه به تأمین و برآورد مسکن در آینده باید مدنظر قرارگیرد. با توجه به اینکه کاربری مسکونی سهم بیشتری در فضای شهری دارد و مورد نیاز انسان ها می باشد، باید در تخمین کاربری اراضی مورد توجه قرارگیرد. در واقع تخمین نیاز به فضا، به منظور تأمین و اساس اندازه گیری زمین مور نیاز در طول دوره برنامه می باشد. لذا هدف پژوهش تخمین نیاز به فضای مسکونی در منطقه 5 شهر اصفهان می باشد که روش پژوهش توصیفی تحلیلی مبتنی بر منابع کتابخانه ای، اسنادی، آمار و سرشماری ها می باشد. به منظور برقرار تعادل میان عرضه و تقاضای زمین مسکونی، ابتدا به تخمین فضای لازم برای کاربری مسکونی پرداخته شده است و با توجه به میزان عرضه در دسترس برای کاربری مسکونی به ارائه سناریوهای مختلف پرداخته شده است. به این ترتیب زمین های خالی و قابل توسعه با اولویت نخست مناسبت محیطی برای کاربرد مسکونی با تراکم زیاد، زمین های با اولویت دوم برای کاربرد مسکونی با تراکم متوسط و زمین های با اولویت سوم برای کاربردهای وابسته به مسکونی که در سطح منطقه با کمبود مواجه است، انتخاب شده اند. سپس با میزان تقاضایی که برای واحدهای مسکونی در سطح منطقه وجود دارد مقایسه می شود و درنهایت از برابری عرضه و تقاضای تخمین نیاز به فضا، کمبود یا فزونی عرضه بر تقاضای منطقه تعیین می شود. با استفاده از روش های تخمین فضای مسکونی، روش های برآورد تقاضا و روش های تعیین عرضه، میزان عرضه و تقاضا در زمینه کاربرد مسکونی معرفی شده است. تخمین نیاز به فضای مسکونی در منطقه 5 شهر اصفهان با استفاده از روش مبتنی بر مقولات فضایی استانداردهای کاربرد زمین و انتخاب سناریوی برتر است. نتایج نشان می دهد که عرضه کل زمین های خالی و مناسب توسعه جدید در منطقه 5 برابر با 88567/11 هکتار می باشد که از این مقدار 0761/11 هکتار مناسب توسعه مسکن می باشد و مابقی برای کاربردهای وابسته به مسکن در نظر گرفته شده است. در واقع 6191 تعداد واحد مسکونی در سطح منطقه مورد نیاز است که در سناریوی دوم منتخب 1006 تعداد واحد مسکونی تأمین خواهد شد و جمعیت طی سال های آتی کنترل شود.