راهبری شرکتی

هدف اصلی این پژوهش، تبیین مکانیزم های حاکمیت شرکتی با رویکرد پایداری اجتماعی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. نظام حاکمیتی شرکتی درایران موضوع نسبتاً جدیدی میباشد که در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته و اقداماتی در جهت اجرایی کردن ابعاد مختلف آن به صورت غیرمنسجم در بازار پول و سرمایه کشور صورت گرفته است. نقش پایداری اجتماعی در شرکتهای سهامی و غیر سهامی با توجه به وضعیت اقتصادی در دهه های اخیر نمایان شده است. با حرکت به سمت خصوصی سازی، تغییرات در الگوهای رقابت، تولید، ساختار شرکتها، توسعه فناوری و نیز مطرح شدن تجارت جهانی، اهمیت پایداری اجتماعی و توسعه پایداری در بنگاههای اقتصادی بیشتر نمود پیدا کرده است در راستای مباحث فوق و نقش اساسی مدیران اجرایی و هیئت مدیره در موفقیت شرکتها پژوهش فوق با هدف تبیین مکانیزم های حاکمیت شرکتی با پایداری اجتماعی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بر روی 110 شرکت طی دوره 1395 الی 1401 صورت گرفته است وتجزیه و تحلیل نهایی با استفاده از الگوهای رگرسیونی چند متغیره و به کمک نرم افزار اقتصاد سنجی Eviews انجام گرفته است. یافته های تحقیق حاکی از رد فرضیه ها و عدم وجود رابطه معنی دار بین پایداری اجتماعی، با مکانیزم های حاکمیت شرکتیِ مورد بررسی می باشد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر کیفیت ابعاد زیست محیطی بر عملکرد واحدهای تجاری با توجه به نقش میانجی راهبری شرکتی است. جامعه آماری پژوهش حاضر، کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. تعداد 202 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به عنوان نمونه آماری در بازه زمانی 10 ساله (از سال 1390 لغایت 1399) (2020 سال-شرکت) انتخاب شد. از معادلات ساختاری روش حداقل مربعات جزئی و نرم افزار Smart PLS نسخه 3 به منظور تحلیل استنباطی داده ها استفاده شد. یافته ها نشان دادند ابعاد زیست محیطی بر عملکرد واحدهای تجاری و راهبری شرکتی تأثیر مثبت و معنادار دارد. افزون بر این، راهبری شرکتی بر عملکرد واحدهای تجاری تأثیر و معناداری دارد. درنهایت، راهبری شرکتی نیز به عنوان یک متغیر میانجی بر رابطه بین ابعاد زیست محیطی و عملکرد واحدهای تجاری تأثیر دارد و نقش میانجی (جزئی) آن تأیید شد. با افزایش شرکت ها، جدال بر سر استفاده از منابع طبیعی و آلودگی های ناشی از آن، شدت چشمگیری پیدا کرده و باعث آسیب پذیر شدن محیط زیست شده است. در حال حاضر، این موضوع، به یک مسئله جهانی و چالش برانگیز بدل شده است. با افزایش نگرانی سهامداران در خصوص محیط زیست، عملکرد شرکت ها نیز دچار تغییراتی شده است. مطابق با یافته های پژوهش، با افزایش توجه شرکت ها به مسائل زیست محیطی، حفظ و عدم آسیب به محیط زیست، سهامداران و سرمایه گذاران واکنش مثبتی به این شرکت ها نشان می دهند. این دیدگاه مثبت می تواند به مراتب عملکرد شرکت ها را بهبود بخشد.    

تصمیمات سرمایه گذاری از جمله موارد باهمیت در هر شرکتی است که  هیئت مدیره  به اظهار نظر درباره آن خواهد پرداخت. از سوی دیگر اعضای غیرموظف هیئت مدیره دسترسی کم تری به اطلاعات مربوط به این سرمایه گذاری ها دارند . در حالی که عده ای از پژوهشگران معتقدند این اعضا می توانند با عضویت در هیئت مدیره دیگر شرکت ها کسب تجربه نموده و بدین صورت کمبود اطلاعاتی خود را جبران نمایند. لذا پژوهش حاضر به بررسی تأثیر تجربه اعضای غیرموظف هیئت مدیره بر کارایی سرمایه گذاری  پرداخته است. برای انجام این پژوهش، داده های مربوط به 112 شرکت بورسی برای سال های 1387 تا 1396 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای آزمون فرضیه پژوهش از مدل رگرسیون خطی چند متغیره استفاده شده است. همچنین، روش آماری مورد استفاده، داده های ترکیبی بوده است. نتایج پژوهش نشان داد تجربه اعضای غیر موظف هیئت مدیره تأثیر معناداری بر کارایی سرمایه گذاری شرکت ها نداشته است. بنابراین می توان نتیجه گرفت عضویت اعضای غیرموظف در هیئت مدیره دیگر شرکت های ایرانی، بر تجربیات سرمایه گذاری آنان اثر چندانی ندارد.

هدف این مقاله بررسی تأثیر ریسک بر قیمت سهام بانک ها و شرکت های بیمه با توجه به نقش تعدیلی سازوکارهای راهبری شرکتی است. به این منظور داده های 24 بانک و 25 شرکت بیمه پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1389 تا 1398 مورد مطالعه قرار گرفت. برای آزمون فرضیه ها از مد ل رگرسیون چند متغیره استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که در بانکها، ریسک بازار بر قیمت سهام تأثیر مثبت و معنادار و متغیرهای ریسک اعتباری و ریسک نقدینگی بر قیمت سهام صنعت بانکداری تأثیر منفی و معنادار دارند. در شرکتهای بیمه، ریسک بازار و ریسک نقدینگی بر قیمت سهام تأثیر مثبت و معنادار و ریسک اعتباری بر قیمت سهام این صنعت تأثیر منفی و معنادار دارد. همچنین، یافتهها در خصوص ریسک نشان داد که در ریسک اعتباری بانک ها، متغیرهای مالکیت نهادی، کمیته مستقل و کمیته حسابرسی بر قیمت سهام بانک تأثیر منفی و معنادار دارند. در ریسک بازار بانک ها، متغیرهای کمیته مستقل و کمیته حسابرسی بر قیمت سهام بانک تأثیر منفی و معنادار دارند. افزون بر این، در ریسک اعتباری شرکت های بیمه، مالکیت مدیریتی بر قیمت سهام شرکت تأثیر مثبت و معنادار دارد و اندازه هیأت مدیره بر قیمت سهام شرکت تأثیر منفی و معنادار دارد. در ریسک بازار شرکت های بیمه، مالکیت مدیریتی بر قیمت سهام شرکت تأثیر مثبت و معنادار دارد و کمیته مستقل بر قیمت سهام شرکت تأثیر منفی و معنادار دارد. در ریسک نقدینگی شرکت های بیمه، مالکیت مدیریتی بر قیمت سهام شرکت تأثیر مثبت و معنادار دارد. نتایج این مطالعه میتواند به مدیران بانکها و مؤسسات بیمه در راستای اتخاذ تصمیمات استراتژیک کمک شایانی نمایدThe Effect of Risk on Stock Prices of Banks and Insurance Companies with Regard to the Role of Corporate Governance Mechanisms

آگاهی بخشی قیمت سهام در بین سرمایه گذاران و تحلیلگران بازار سرمایه، به عنوان معیاری از وضعیت آتی شرکت برای بیان اطلاعاتی که به راحتی در دسترس افراد برون سازمانی نیست، بسیار جذاب است. علاوه بر این، اگر واحدها بتوانند تصمیمات مالی خود را بر اساس قیمت سهام قرار دهند؛ آنها قادر خواهند بود تفاوت بین عوامل بازار و اطلاعات مربوط به شرکت را کاهش دهند و به یک الگوی ثابت در تصمیم گیری های استراتژیک خود دست یابند. لذا هدف این پژوهش بررسی رابطه بین افشای مسئولیت اجتماعی، اطلاع رسانی قیمت سهام با تأکید بر نقش واسطه ای حاکمیت شرکتی است. بدین منظور داده های 186 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و با استفاده از مدل رگرسیون مبتنی بر داده های ترکیبی و با استفاده از نرم افزار Eviews8 مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج آماری آزمون فرضیه های تحقیق نشان می دهد که بین مسئولیت اجتماعی شرکت و اطلاع رسانی قیمت سهام و حاکمیت شرکتی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. بنابراین نقش میانجی حاکمیت شرکتی مورد تأیید است. همچنین، در شرکت های با مسئولیت اجتماعی بالاتر، تأثیر مسئولیت اجتماعی شرکت و حاکمیت شرکتی بر اطلاع رسانی قیمت سهام قوی تر است.نوآوری پژوهش: این پژوهش اولین پژوهشی است که رابطه فوق را در ایران به عنوان کشور در حال توسعه بررسی کرده است. لذا پژوهش حاضر به توسعه علم و دانش در این حیطه کمک می نماید

هدف این مطالعه بررسی تاثیر اصول حاکمیت شرکتی بر ادراک اثربخش مبارزه با پولشویی است. این پژوهش از حیث هدف، با توجه به اهداف پژوهش جزو پژوهش های کاربردی است و از منظر گردآوری داده ها، در مجموعه پژوهش های پیمایشی قرار می گیرد. جامعه آماری این پژوهش کلیه رؤسا و معاونین بانک های استان گیلان طی سال 1402 است. داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه و به روش نمونه گیری غیراحتمالی در دسترس 173 نفر به دست آمده است. به منظور سنجش مدل پژوهش و آزمون فرضیه ها، روش معادلات ساختاری مورد استفاده قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که یک رابطه معنادار بین اصول حاکمیت شرکتی بر ادراک اثربخش سیاست های ضدپولشویی در بین ابعاد فرعی چندگانه وجود دارد. این مطالعه نیاز به سیاست ها و استراتژی های مؤثر برای ارتقای حاکمیت شرکتی در ایران را برجسته می کند که تنها از طریق افزایش آگاهی، دانش و پایبندی به رفتار اخلاقی می توان به دست آورد. این مطالعه تحقیقاتی پیامدهای مهمی برای دانشگاهیان، سیاست گذاران و دست اندرکاران صنعت بانکداری علاقه مند به حوزه حاکمیت شرکتی، به ویژه در زمینه مبارزه با پولشویی و پیامدهای آن برای مشاغل و جامعه ارائه می دهد.

در این مطالعه تأثیر اجزای نظام راهبری شرکتی بر سلامت مالی 12 بانک در ایران طی دوره 1385-1402 با استفاده از روش داده های تابلویی نامتوازن و اثرات ثابت مورد بررسی قرار گرفت. در مطالعه حاضر از شاخص ترکیبی کملز به عنوان نماینده شاخص سلامت بانکی استفاده شده است. نتایج بررسی نشان داده است که از میان مولفه های نظام راهبری شرکتی تنها متغیر مدیران مستقل تاثیر مثبت بر سلامت بانکی دارد. در مقابل اندازه هیات مدیره، تعداد جلسات هیئت مدیره، تعداد جلسات کمیته حسابرسی، دوگانگی مدیرعامل، تعداد جلسات کمیته پایش ریسک تاثیر منفی بر سلامت مالی بانک ها داشته است. به طور کلی، می توان بیان کرد که نظام راهبری شرکتی، تاثیر مطلوبی بر سلامت مالی بانک های مورد مطالعه در ایران ندارد که  می تواند ناشی از عدم استقرار واقعی نظام راهبری شرکتی در سیستم بانکی کشور به خصوص بانک های خصوصی و خصوصی شده، عدم وجود راهبرد و استراتژی صحیح حاکمیت شرکتی، نبود مکانیزم های نظارتی، عدم شفافیت صحیح و مسئولیت پذیری موثر در خصوص افشای اطلاعات، مدیریت ضعیف دارایی ها و بدهی ها و ... دانست.

با توجه به اهمیت گزارشگری پایداری، طی سال های اخیر مطالعات انجام شده در این حوزه افزایش یافته است. بااین وجود به دلیل کاستی های مطالعات اولیه نمی توان بر اساس این یافته ها تصمیم گیری کرد و مطالعات جامع تری موردنیاز است. ازاین رو با توجه به تأثیر با اهمیت سازوکارهای راهبری شرکتی بر گزارشگری پایداری و اهمیت این موضوع از دیدگاه کتابشناختی، طی پژوهش حاضر تأثیر ساختارهای راهبری شرکتی بر گزار شگری پایداری بر اساس نتایج حاصل از مطالعات قبلی و با به کارگیری روش مرور سیستماتیک و تحلیل های کتابشناختی ارائه شد. نمونه پژوهش شامل 47 مقاله خارجی و 32 مقاله داخلی منتشرشده برای بازه زمانی 2013 تا پایان سپتامبر 2023 است. در این مقاله برای تدوین پروتکل مرور از چک لیست پریزما استفاده شد. یافته ها حاکی از آن است که ساختار مالکیت، هیئت مدیره، ویژگی های مدیران اجرایی، عملکرد راهبری شرکتی و کیفیت کنترل های داخلی از عوامل مؤثر بر گزارشگری پایداری هستند. ادبیات پژوهش در خصوص تأثیر عواملی نظیر اندازه و استقلال هیئت مدیره، کمیته های تخصصی پایداری و جبران خدمات مدیران به جمع بندی دست یافته و در خصوص سایر عوامل به یافته های متناقضی دست یافته است. تحلیل یافته های متناقض در خصوص برخی عوامل در پرتو انگیزه های مدیریت، سطوح بلوغ سازمانی، ساختار سازمانی و عوامل نهادی تأثیرگذار بر سازمان نظیر نوع صنعت، فرهنگ، کشور محل فعالیت و قوانین و مقررات قابل توضیح است و درنتیجه استفاده از استانداردهای یکسان برای شرکت های مختلف در بسترهای نهادی متفاوت اثربخش نخواهد بود. 

با گسترش روزافزون مالکیت نهادی در بازارهای اوراق بهادار، آگاهی از نقش و تاثیر مالکان نهادی اهمیت بسیاری یافته است. از طرفی با توجه به نقش تمکین مالیاتی در افزایش درآمدهای دولت و متعاقبا دستیابی به اهداف کلان اقتصادی و اجتماعی، شناخت عوامل موثر بر تمکین مالیاتی شرکت ها نیز حایز اهمیت بسیاری است. لذا این پژوهش به بررسی نقش و تاثیر مالکیت نهادی بر تمکین مالیاتی شرکتی می پردازد. شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، جامعه آماری پژوهش حاضر را تشکیل می دهند. در این پژوهش برای بررسی تاثیر مالکیت نهادی، از دو معیار سطح و تمرکز مالکیت نهادی و برای سنجش میزان تمکین مالیاتی شرکتی، از معیاری مبتنی بر تفاوت مالیات ابرازی و قطعی شرکت ها استفاده شده است. در نهایت تعداد 220 سال-شرکت طی دوره زمانی 1390 الی 1394 بررسی و فرضیه های پژوهش با استفاده از رگرسیون خطی چندگانه مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج بیانگر تاثیر معنادار و مثبت حضور مالکان نهادی بر تمکین مالیاتی شرکت هاست به گونه ای که در شرکت های با مالکیت نهادی بالاتر، تمکین مالیاتی بیشتری وجود دارد.

تامین منابع مالی از طریق بدهی ها نیاز به افزایش قابلیت اتکاء گزارش های مالی و کاهش عدم تقارن اطلاعاتی دارد، محافظه کاری از طریق شناسایی سریع هزینه ها و جلوگیری از شناسایی درآمدهای تحقق نیافته، اعتماد تامین کنندگان منابع مالی را افزایش می دهد و به این طریق امکان دستیابی به منابع مالی خارجی را برای شرکت تسهیل می نماید، لذا هدف از پژوهش حاضر، تعیین اثر محافظه کاری حسابداری بر رشد ناشی از تامین منابع مالی و ترکیب بدهی ها با توجه به ساختار حاکمیت شرکتی می باشد. در این پژوهش از اطلاعات مالی 101 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی بازه زمانی 1390 تا 1396 استفاده شده است، نتایج پژوهش با استفاده از الگوی رگرسیون چند متغیره و روش داده های تابلویی، نشان می دهد که محافظه کاری اثر مثبت و معنی داری بر ترکیب بدهی ها دارد و با افزایش محافظه کاری، تامین منابع مالی از طریق بدهی های بلندمدت افزایش می یابد، همچنین محافظه کاری اثر مثبت و معنی داری با رشد از محل منابع داخلی و رشد از منابع کوتاه مدت دارد. علاوه بر این با آزمون فرضیه های پژوهش در دو گروه شرکت های با راهبری شرکتی قوی و ضعیف، نتایج نشان داد که تنها در صورت وجود ساختار راهبری شرکتی قوی، محافظه کاری اثر مثبت و معنی داری بر ترکیب بدهی ها، رشد شرکت از طریق منابع مالی داخلی و نیز رشد از طریق منابع مالی کوتاه مدت دارد.

هدف این پژوهش، بررسی تأثیر ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﺑﺎ ﺍﺷﺨﺎص ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ بر دستکاری فعالیت های واقعی و نیز بررسی نقش تعدیلی ﻣﮑﺎنیسم ﻫﺎﯼ ﺭﺍﻫﺒﺮﯼ ﺷﺮﮐﺘﯽ بر رابطه بین ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﺑﺎ ﺍﺷﺨﺎص ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ بر ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺳﻮد ﻭﺍﻗﻌﯽ است. در راستای اهداف پژوهش حاضر، نمونه ای متشکل از 130 شرکت از بین شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1386 تا 1395، انتخاب و با استفاده از مدل های رگرسیونی به روش داده های تابلویی، تجزیه و تحلیل شدند. در حالت کلی، نتایج نشان می دهد که معاملات با اشخاص وابسته بر مدیریت سود واقعی، تأثیر مثبت و معناداری دارد. به عبارت دیگر، با افزایش معاملات با اشخاص وابسته، مدیریت سود واقعی نیز افزایش می یابد. نتایج همچنین نشان می دهد که استقلال هیئت مدیره، مالکیت نهادی و مالکیت مدیریتی، رابطه مثبت بین معاملات با اشخاص وابسته و مدیریت سود واقعی را تضعیف می کنند. در خصوص تأثیر اندازه هیئت مدیره و دوگانگی مدیر عامل بر رابطه بین معاملات با اشخاص وابسته و مدیریت سود واقعی از لحاظ آماری، نتایج معناداری به دست نیامد.