پژوهندگی

پژوهش حاضر با هدف مطالعه چالش ها و موانع اصلی بازدارنده پژوهندگی در میان معلمان استان آذربایجان شرقی صورت گرفته است. این پژوهش با رویکرد کیفی و با بهره مندی از روش پدیدارشناسی انجام شده است. روش نمونه گیری به صورت هدفمند از نوع ملاک محور بوده و تعداد 20 نفر از معلمان در پژوهش شرکت کردند. روش گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته و روش تحلیل داده های جمع آوری شده، روش تحلیل مضمون بود. در پژوهش حاضر به منظور ارزیابی قابلیت اعتماد یافته های پژوهش شاخص های باورپذیری، قابلیت اطمینان، تأییدپذیری و انتقال پذیری مورد استفاده قرار گرفت. یافته های پژوهش منجر به شکل گیری 25 مقوله فرعی در ذیل 3 مقوله اصلی تفکر و دانش، نگرش و انگیزش و رفتار و عمل گردید. مقوله اصلی تفکر و دانش شامل 5 مقوله فرعی و مقوله اصلی نگرش و انگیزش دارای 11 مقوله فرعی است. مقوله اصلی سوم یعنی عمل و رفتار نیز متشکل از 9 مقوله فرعی است. ناظر بر یافته های پژوهش می توان چنین عنوان کرد که اجرای برنامه معلم پژوهنده در آموزش و پرورش بدون رفع محدودیت های مذکور، پیشرفت برنامه را با مشکلاتی روبه رو می کند و در دستیابی به اهداف از قبل تعیین شده چالش هایی به وجود خواهد آورد.

چکیدههدف: هدف اصلی این مقاله، بررسی اهمیت تقویت روحیه پژوهش و سرزندگی تحصیلی است. روحیه پژوهندگی به معنای علاقه و انگیزه به یادگیری و پیشرفت تحصیلی و سرزندگی تحصیلی نیز به معنای رضایت و خشنودی دانش آموزان از فرآیند یادگیری و تحصیل است. روش کار: این مقاله به روش توصیفی – تحلیلی با ابزار فیش برداری و تکنیک اسنادی به جمع آوری اطلاعات پرداخته است. در این راستا، ابتدا روحیه پژوهش و سرزندگی تحصیلی تبیین می شود. سپس، راهکارهای برای تقویت روحیه پژوهش و سرزندگی تحصیلی دانش آموزان معرفی می شوند. نتایج: از یافته های پژوهش برای تقویت روحیه پژوهشگری به تاثیر آموزش فلسفه، مدارس پژوهنده، منابع و امکانات، سبک تفکر و تدریس معلمان، تعاملات موثر معلم با دانش آموزان، آموزش های جذاب و متنوع، برگزاری پروژه ها و ارائه ها و نحوه ی ارزشیابی می توان اشاره کرد. همچنین از یافته های پژوهش برای تقویت سرزندگی تحصیلی سه دسته کلی شامل عوامل 1-روانشناختی مربوط به تحصیل ( مدیریت استرس)2- عوامل مربوط به خانواده و همسالان( ایجاد ارتباط و همکاری با خانواده) و 3- عوامل مربوط به مدرسه( معلمان، ایجاد محیط یادگیری مثبت، استفاده از روش های آموزشی متنوع)شناسایی شد. نتیجه گیری: در پایان، با استفاده از این راهکارها، می توان روحیه پژوهندگی و سرزندگی تحصیلی دانش آموزان را تقویت کرد و آن ها را به دستیابی به عملکرد بهتر و انگیزه بیشتر در مسیر تحصیلی شان تشویق کرد.

هدف پژوهش حاضر، کشف موانع پژوهندگی در میان دانش آموزان دختر و پسر دوره متوسطه دوم استان آذربایجان شرقی است. با استفاده از روش پدیدارشناسی علمی 16 دانش آموز ازطریق نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و در مصاحبه های نیمه ساختارمند مشارکت کردند. تجزیه وتحلیل داده ها دستی و با استفاده از الگوی سه مرحله ای پیشنهادی اسمیت انجام شد. به منظور ارزیابی داده های کیفی از راهبردهای بازبینی به وسیله همکاران، اختصاص زمان کافی به منظور جمع آوری داده ها، درگیری مداوم در فرایند پژوهش و زاویه بندی پژوهشگر استفاده شد. یافته ها شامل سه مضمون اصلی اند: 1. موانع در بُعد تفکر و دانش؛ 2. موانع در بُعد نگرش و انگیزش؛ 3. موانع در بُعد رفتار و عمل. همچنین، چندین مضمون فرعی به همراه نقل قول های مرتبط استخراج شد. نتایج نشان می دهد که خود برنامه درسی و نبود مهارت و انگیزه معلمان از موانع اصلی پژوهندگی دانش آموزان است. دانش آموزان دانش و معلوماتی کمی دارند. همچنین، سایه سنگین کنکور و اثر انحصاری آن در موفقیت یکی از علت های تمایل نداشتن دانش آموزان به پژوهش کردن است. نبود زمان اختصاصی به منظور آموزش پژوهش کردن در برنامه درسی مدارس به نوعی برنامه درسی را پوچ می کند. پیشنهاد می شود از تألیف کتاب های آموزشی در زمینه پژوهندگی دانش آموزان حمایت شود و این کتاب ها در اختیار دانش آموزان قرار گیرد. شایسته است وزارت آموزش وپرورش حمایت مالی و معنوی از برنامه ها و جشنواره های پژوهشی دانش آموزی را به شکل واقعی سرلوحه کار خود قرار دهد.