سنتز پژوهی

از نگاه بیشتر متخصصان آموزشی, توسعه حرفه ای مدرسان دانشگاها، مهم ترین منبع کاربست دانشگاه نسل چهارم و پرورش مدرسان خلاق است،  لذا پیاده سازی دانشگاه نسل چهارم در اهداف دانشگاه ها باعث بهبود مستمر کیفیت آموزش عالی و ارتقای کارآمدی و اثربخشی آن خواهد گردید.مقدمه و هدف: دانش رکن اصلی در نظام های آموزشی قلمداد می شود و مدرسان نیروی محرکه تولید دانش هستند. با باور به نقش اساسی تعلیم و تربیت در توسعه جامعه و نقش دانشگاه در توسعه منطقه ای و لزوم تناسب دانشگاه ها با تغییرات به روز فن آوری و دانش، توسعه حرفه ای و افزایش دانش و مهارت مدرسان امری ضروری به نظر می رسد. هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی توسعه حرفه ای مدرسان دانشگاه جامع علمی کاربردی با رویکرد دانشگاه نسل چهارم است.روش شناسی پژوهش: مطالعه حاضر از نوع کیفی و روش آن سنتز پژوهی است. داده ها با مرور ادبیات و پیشینه نظری از طریق جست و جوی نظام مند منابع کتابخانه ای پایان نامه ها و مقالات موجود در پایگاه های اطلاعاتی گردآوری شده اند. از میانERIC, ScienceDirect, Scopus, Springer, Magiran, IranDoc  پژوهش های صورت گرفته داخلی در سالهای 1396 تا 1403 و پژوهش های خارجی در سالهای 2018 تا 2024 تعداد 85 مورد پژوهش شناسایی و از میان آنها ۵۳ مورد پژوهش برای بررسی و تحلیل انتخاب شده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تحلیل محتوای کدگذاری و مقوله بندی استفاده شده است برای تأیید اعتبار یافته ها از معیار باورپذیری توصیف همتایان، برای تامین اطمینان پذیری از کفایت اجتماعی، برای تأییدپذیری از نگارش یادداشت های تأملی و از نمونه گیری هدفمند استفاده شده است.یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش، توسعه حرفه ای مدرسان دانشگاه در سه بعد دانش (دانش تخصصی، دانش فناوری اطلاعات، دانش تربیتی)، منش ( اخلاق فردی، اخلاق سازمانی) و کنش (ارتباط میان فردی، ارتباط درون سازمانی، ارتباط برون سازمانی) قابل تفکیک است.بحث و نتیجه گیری: سیاستمداران و برنامه ریزان آموزشی میتوانند با استفاده از الگوی مفهومی مستخرج، تدابیر شایسته را برای توسعه حرفه ای مدرسان با رویکرد دانشگاه نسل چهارم و ارتقای کیفیت آموزشی اتخاذ کنند مدرسان نیز قادر خواهند بود تا از الگوی موجود برای افزایش شایستگیها و روزآمد کردن دانش و مهارتهای خویش بهره بگیرند که پیشنهاد می شود با اجرای برنامه های توانمند سازی و دانش افزایی، ارتباط با صنعت، فعالیت در مراکز تحقیقاتی محلی، پارکهای علم و فناوری و مراکز رشد حرفه ای و عضویت و همکاری در کمیته ها و انجمن های علمی زمینه توسعه و رشد حرفه ای خود و سازمان را فراهم کنند.

هدف این پژوهش، مطالعه نظام مند مولفه های تربیت حرفه ای مبتنی بر شایستگی دانش آموزان پسر متوسطه دوم است. روش پژوهش کاربردی، رویکرد به کار گرفته شده کیفی و از نوع سنتز پژوهی و راهبرد مورداستفاده فراترکیب است که با انجام تحلیل محتوای استقرایی و سپس فراترکیب از تحلیل های انجام شده همراه است. برای یافتن مؤلفه های الگوی تربیت حرفه ای مبتنی بر شایستگی دانش آموزان، پژوهش های اخیر با روشی نظام مند انتخاب شده اند. میدان پژوهش تحقیقات انجام شده از پژوهش های 10سال اخیر است (پژوهش هایی در رابطه با تربیت حرفه ای مبتنی بر شایستگی به صورت کمی یا کیفی به چاپ رسیده و کتاب های مرجع در زمینه تربیت حرفه ای، شایستگی و شایستگی آموزشی دانش آموزان)که طی واکاوی محتوایی، دسته بندی و غربالگری انجام گرفته و در حدود 27پژوهش واجد شرایط و معیارهای مد نظر، بصورت هدفمند انتخاب شده، کد گذاری و طبقه بندی صورت گرفته و الگوها، پایه های نظری و مضامین اصلی استخراج شدند. سپس با استفاده از تحلیل محتوای کیفی سه بعد شایستگی دانشی،شایستگی نگرشی و شایستگی مهارتی و 7 زیرطبقه به شکل دانش عمومی و تخصصی، دانش کسب و کار، دانش فناوری اطلاعات،فرهنگ، نگرش حرفه ای، تجربه حرفه ای و مهارت فنی شناسایی شد. بر اساس یافته ها، می توان چنین نتیجه گرفت که جهت تربیت حرفه ای دانش آموزان حصول شایستگی های دانشی، نگرشی و مهارتی با توجه به تحولات آموزش وپرورش در عصر جدید لازم و ضروری به نظر می-رسد. نتایج این پژوهش می تواند مبنایی برای برنامه ریزان، پژوهشگران و دست اندرکاران حوزه تعلیم وتربیت در بعد تربیت حرفه ای باشد.

یکی از اساسی ترین مشکل دانشگاه ها، فقدان الگوی مناسب برای انتخاب شایسته ترین افراد در پست های مدیریتی است. پژوهش حاضر باهدف طراحی الگوی شایستگی مدیران دانشگاهی انجام شده است. رویکرد پژوهش کیفی و از نوع سنتز پژوهی است.جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مطالعات داخلی و خارجی چاپ شده در حوزه شایستگی مدیران دانشگاهی در بین سال های 1392 تا 1402 به تعداد 80 مقاله بوده است. در این راستا کلیدواژه های مرتبط با اهداف پژوهش مورد جستجو قرار گرفت و با در نظر گرفتن معیارهای ورود به مطالعه و حذف پژوهش های نامرتبط ازلحاظ عنوان و کلیدواژه ، چکیده و نتیجه گیری و بررسی تفصیلی مقالات بر اساس مرتبط بودن با سؤالات و کیفیت پژوهش ها ازنظر اعتبار ابزارها و روش های تحلیل مورداستفاده، درنهایت تعداد 31 مقاله جهت بررسی و تحلیل انتخاب شدد. پس از پالایش چندمرحله ای و تحلیل و ترکیب داده ها، درنهایت الگوی شایستگی مدیران دانشگاهی با 4 مضمون فراگیر و 8 مضمون سازمان دهنده و 102 مضمون پایه ترسیم که مضامین فراگیر شامل شایستگی های آستانه ای (شخصیتی و اخلاقی)، شایستگی های متمایز (رهبری و تفکر نظام مند) و شایستگی های کانونی (اجتماعی، اجرایی) و شایستگی حرفه ای (دانشی، مهارتی) بودند.