قضاوت و تصمیم گیری

حسابداری ذهنی به تفکیک روانشناختی افراد در منابع و چگونگی ردیابی افراد در استفاده از منابع اشاره دارد.به عبارتی مجموعه ای از اقدامات شناختی که توسط افراد و خانواده ها برای سازماندهی ، ارزیابی و پیگیری فعالیت های مالی تعریف می شود .هدف این تحقیق بررسی رابطه نحوه ارائه اطلاعات مالی وسبک های تصمیم گیری با قضاوت استفاده کنندگان مالی می باشد. به منظور دستیابی به این هدف نمونه ای به تعداد 200 نفر از حسابداران و مدیران مالی و تحلیل گران مالی که در بازارهای مالی فعالیت داشتند، به صورت تصادفی انتخاب شدند. روش جم ع آوری اطلاعات ، توصیفی – پیمایشی است. داده ها از دو روش کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده است .جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شده است.پایایی ابزار جمع آوری داده ها با استفاده از پایایی ترکیبی ارزیابی شد و روایی آن با استفاده از تکنیک های تحلیل عاملی ،مورد تایید قرار گرفت. برای آزمون فرضیه های پژوهش از روش مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج آزمون فرضیه ها نشان می دهد که در حالت های مختلف اعلام سود وزیان، سبک های تاثیرگذار بر قضاوت وتصمیم گیری استفاده کنندگان، متفاوت است. باتوجه به این نتایج می توان گفت که نحوه ارائه اطلاعات بر قضاوت استفاده کنندگان بر اساس سبک های تصمیم گیری استفاده کنندگان تاثیر می گذارد.

کارکنان مالی به عنوان جزء لاینفک نظام حسابداری و گزارشگری مالی بخش عمومی، نقشی محوری در اجرای موفقیت آمیز تحولات حسابداری ایفا می کنند. از آنجایی که ویژگی های کارکنان بر قضاوت و ادراک آنان اثرگذار است، لذا هدف تحقیق حاضر بررسی تاثیر تجربه کارکنان در بخش خصوصی بر قضاوت و تصمیم گیری در بکارگیری حسابداری تعهدی و ادراک آنان از پیاده-سازی آن می باشد. این مطالعه از نوع تحقیقات ترکیبی (کیفی- کمی) می باشد. در بخش کیفی با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند 5 خبره شناسایی و با استفاده از پرسشنامه نیمه ساختاریافته مصاحبه انجام شد، در بخش کمی نیز با بکارگیری روش نمونه گیری هدفمند از جامعه آماری آن که کلیه کارکنان مالی و حسابداری دانشگاه های علوم پزشکی 4 استان غربی (ایلام، کرمانشاه، همدان و کردستان) بود، نمونه ای متشکل از 40 نفر تعیین و پرسشنامه بین آنان توزیع گردید. یافته های بخش کیفی، حاکی از اثرگذاری ادراک بهتر مدیران و کارکنان از اطلاعات تهیه شده در حسابداری تعهدی بر قضاوت و تصمیم گیری آنان، ارتقای ادراک کارکنان مالی به دلیل ادراک بهتر مدیران است. نتایج کمی نشان داد که کارکنان با تجربه حسابداری تعهدی در بخش خصوصی نسبت به کارکنان فاقد تجربه، حسابداری تعهدی را بیشتر ترجیح می دهند. بین ادراک هر دو گروه از سودمندی بکارگیری حسابداری تعهدی تفاوت وجود دارد و کارکنان با تجربه حسابداری تعهدی در بخش خصوصی با مشکلات کمتری در بکارگیری حسابداری تعهدی مواجه بوده اند.

متخصصان امور مالی بر اطلاعات مالی و حسابداری که در گزارشها و صورتهای مالی شرکتها ارائه می شوند، وابسته هستند و استفاده کنندگان اطلاعات مالی نیز بر مبنای آن، تصمیم گیری می کنند. شرکت های ثبت شده در بیش از 144 کشور، تهیه گزارش های سالانه خود را بر اساس استانداردهای بین المللی گزارش مالی (IFRS) تهیه و تنظیم می کنند. استفاده و بکارگیری گسترده IFRS، با این ادعا که این استانداردها منجر به افزایش مقایسه پذیری صورتهای مالی در سراسر کشورها می گردد، مورد حمایت قرار گرفته است. استانداردهای IFRS به زبان انگلیسی توسعه یافته و به 48 زبان ترجمه شده است. موضوع با اهمیت در این خصوص، در نظر گرفتن این فرض است که کلیه استانداردهای ترجمه شده اطلاعات یکسانی را ارائه می دهند و زمانی که به زبان های مختلف بازگردانده می شوند، مقایسه پذیری اطلاعات مالی به خطر نمی افتد. با این وجود، در این مقاله به بیان تفاوت هایی که بین نسخه های زبانی استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی وجود دارد، پرداخته می شود. بحث این مقاله در خصوص ارتباط آثار زبان و تفسیر و کاربرد IFRS، به تحقیقات آتی کمک می کند تا به طور سیستماتیک این موضوع را تجزیه و تحلیل نمایند که چرا و چگونه متخصصان با صلاحیت یکسان، قضاوت های حرفه ای خود را متفاوت انجام می دهند.

هدف: این پژوهش تأثیر ترتیب ارائه اطلاعات بر کیفیت قضاوت حسابرسان را مورد بررسی قرار می دهد. اثر ترتیب ارائه اطلاعات بر کیفیت قضاوت حسابرسان زمانی اهمیت پیدا می کند که در قضاوت فردی که به وی ابتدا اطلاعات «الف» و سپس اطلاعات «ب» جهت پردازش داده شده، نسبت به زمانی که ابتدا اطلاعات «ب» و سپس اطلاعات «الف» داده شده تفاوت معناداری در قضاوت وی ایجاد گردد. روش: داده های موردنیاز از طریق پرسشنامه با طراحی دو سناریو، در دو مرحله برای یک گروه جمع آوری شد. تفاوت دو مرحله تنها در ترتیب ارائه اطلاعات بوده است. در این شرایط تنها 78 پرسشنامه توسط اشخاصی تکمیل شد که در هر دو مرحله حضور داشتند و به عنوان نمونه نهایی پژوهش تحت آزمون قرار گرفتند. در این راستا، آزمون ویلکاکسون، مدل سازی معادلات ساختاری و رگرسیون سهمی به کار گرفته شد. یافته ها: نتایج آزمون فرضیه های پژوهش نشان می دهد ترتیب متفاوت ارائه اطلاعات منجر به قضاوت متفاوتی در رابطه با تداوم فعالیت در حسابرسان خواهد شد. این اثر با توجه به محدودیت زمانی تشدید نیز می شود. با این حال اشخاص دارای تجربه متوسط نسبت به اشخاص کم تجربه و باتجربه، کمتر تحت تأثیر ترتیب ارائه اطلاعات قرار می گیرند. در نهایت آزمون اثر بار اطلاعاتی نهفته شده در اولین اطلاعات بر قضاوت اشخاص نیز تأیید شد که نشان دهنده تأثیر اثر تقدم در قضاوت حسابرسان در رابطه تداوم فعالیت است. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاکی از پدیده ترتیب ارائه اطلاعات است و همچنین محدودیت زمانی و سطح تجربه اشخاص قادر است این اثر را تعدیل نماید.

هر چند افشای رفتارهای غیراخلاقی و اقدامات خطاکارانه در سازمانها مزایای بسیاری دارد، حسابرسان داخلی حتی با داشتن انگیزه کافی جهت افشای رفتارهای غیراخلاقی، ممکن است تصمیم به سکوت بگیرند. به همین دلیل بررسی عوامل تاثیرگذار بر تمایل و تصمیم نهایی حسابرسان داخلی به افشای رفتارهای غیراخلاقی اهمیت زیادی یافته است. هدف این پژوهش بررسی تاثیر انگیزه حسابرسان داخلی به افشاگری رفتارهای غیراخلاقی بر قضاوت و تصمیم گیری آنها در زمینه افشاگری و همچنین بررسی تاثیر عوامل سازمانی مانند تعهد سازمانی و فرهنگ سازمانی بر این رابطه است. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ داده ها یک پژوهش پیمایشی و میدانی و از لحاظ تحلیل ها یک پژوهش توصیفی-همبستگی است. جامعه آماری پژوهش کلیه حسابداران رسمی دارای سابقه حسابرسی داخلی و تعداد نمونه ها با استفاده از فرمول کوکران تعداد 385 نفر تعیین شد و پس از توزیع و جمع آوری پرسشنامه ها به شکل برخط و حضوری، تعداد 185 پرسشنامه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. قلمرو زمانی پژوهش سالهای 1402 و 1403 و قلمرو موضوعی حوزه مطالعات حسابرسی بود. جهت تحلیل داده ها و آزمون فرضیه های پژوهش از روش معادلات ساختاری و نرم افزار پی ال اس استفاده شد. نتایج نشان داد که انگیزه حسابرسان داخلی به افشای رفتارهای غیراخلاقی بر قضاوت و تصمیم گیری آنها در زمینه افشاگری تاثیر مثبت و معنادار دارد. اما، تاثیر تعدیل گری تعهد سازمانی و فرهنگ سازمانی بر رابطه بین انگیزه حسابرسان داخلی به افشای رفتارهای غیراخلاقی و قضاوت و تصمیم گیری آنها در این زمینه مورد تایید قرار نگرفت.