عروس

این کتاب به بررسی موضوع مهمّی از موضوعات عرصه نقد، در خصوص ژانرهای ادبی از جمله کارکردهای ارتباطی، به عنوان ویژگی مکمّل انواع ادبی پرداخته است. مؤلّف کتاب، بسمه عروس، این مفهوم و پیوندش با مقامه و نیز میزان همسانی آن با خوانش ارتباطی را مورد مطالعه قرار داده است. ارزش ادبی مقامات و جایگاه برتر آن نسبت به سایر متون منثور را می توان از جمله دلایل انتخاب آن، به عنوان ماده اولیه پژوهش یاد کرد. نویسنده کتاب برآن است بُعد ارتباطی متفاوتی، ضمن ژانرهای ادبی متداخل را به وسیله مطالعه کتاب "النمر والثعلب" سهل بن هارون بررسی کند؛ همانگونه که مؤلف، مقامات «بدیع الزمان همذانی» و «ابو القاسم حریری» را محور پژوهش قرار داده بود. این مقاله بر اساس رویکرد توصیفی - تحلیلی، خواهان بازبینی و نقد کتاب مذکور به منظور جلی ساختن اهمّیت آن است. یافته های پژوهش نشان می دهد که این کتاب سعی در عیان نمودن کارکردهای ارتباطی موجود در ژانرهای ادبی و میزان تأثیرگذاری آن در تغییر نگرش به ژانرها و همچنین نقش آن در روند ارتباط مندی است. بسمه عروس نیز به منظور اجرای دیدگاه های نقدی جدید و قدیم و با هدف رونمایی از نقش بارز ارتباطی در خوانش متون منثور، به ژانر مقامه که حاوی راندمانی ارتباطی ومحرک است، روی آورده است.

در دوره معاصر، با رشد روزافزون نویسندگان زن، ضرورت بررسی سبک زنانه و زنانه نویسی مورد توجّه پژوهشگران قرار گرفته است. در میان نظریه پردازان این حوزه، نام های رابین لیکاف و سارا میلز به دلیل ارائه الگوهای کاربردی متمایز است. لیکاف با تأکید بر تفاوت های زبانی زنان و مردان، ویژگی هایی را برای زبان زنانه برمی شمارد و میلز برای تحلیل زبانی آثار زنان، سه سطح واژگان، جملات و گفتمان را مورد توجه قرار می دهد. پژوهش حاضر بر مبنای سبک شناسی عملی، با روش توصیفی - تحلیلی، بر اساس تلفیق نظریات لیکاف و میلز، در چهار سطح: 1. واژگانی 2. نحوی 3. بلاغی 4. گفتمان، با هدف یافتن مشخصه های زنانه نویسی، در نمایشنامه عروس، نوشته فریده فرجام -اولین نمایشنامه نویس زن ایرانی- انجام شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که نویسنده علاوه بر بهره گیری از نشانه های زبانی زنانه در واژگان و نحو و بلاغت، در سطح گفتمان هم، در پی به چالش کشیدن فرهنگ مردانه، احقاق حقوق زنان، تحول در شخصیت زنان و آگاهی بخشی بوده است. همچنین تأثیر جنسیت نویسنده بر زبان متن از دیگر مؤلفه هایی است که الگوهای نظری را تأیید می کند.

در این جستار معنیِ دو واژه عروس و حاجب در دو ترکیبِ کشتیِ عروس و حاجبِ خورشید در فرهنگ بزرگ سخن بررسی شده است. این دو ترکیب در تاریخ بیهقی و غزلیّات شمس نیز آمده و در این مقاله با ذکر چند شاهد دیگر و با آوردن دلیل ها و شاهدهایی، یکی دیگر از معنی های این دو واژه به دست داده شده است.

انسان با ازدواج کردن وارد مرحله جدیدی از زندگی می شود که به دنبال آن روابط جدیدی برای او ایجاد می شود. این روابط جدید گاه باعث پیشرفت و گاه باعث ایجاد مشکل در زندگی وی می شود. از روابطی که در آن مشکل دیده می شود روابط عروس و مادر همسرش است. آشفتگی در روابط عروس و مادرشوهر از قدیم الایام و در فرهنگ ها و ملیت های مختلف و در ایران متداول بوده است. ازآنجاکه تاکنون پژوهش مستقلی درزمینه فقهی تعاملات عروس و مادر همسر نوشته نشده است نتایج پژوهش حاضر می تواند به عروس های جوان و مادرشوهرها در ایجاد تعاملات مناسب در روابطشان و تأثیر آن بر روابط زناشویی زوجین کمک کند. پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی در محدوده فقه و تربیت اسلامی و بااستفاده از منابع معتبر کتابخانه ای جمع آوری شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که دخالت مادرشوهر اگر ازنوع مثبت باشد یعنی، به انگیزه نصیحت و خیرخواهی، اصلاح ذات البین، امربه معروف و نهی ازمنکر و مشاوره باشد دخالت جایز است. اگر دخالت مادرشوهر از قسم منفی باشد؛ یعنی به انگیزه ورود به حریم خصوصی، افشای اسرار و عیوب پنهانی عروس، تجسس و سوءظن و اذیت و آزار عروس باشد این گونه دخالت ها جایز نیست.