مطالعات عملکردی در روانشناسی ورزشی

هدف : این پژوهش با استفاده از روش فراتحلیل به ترکیب و تحلیل شواهد موجود درباره ی رابطه ی متغیرهای روان شناختی و اعتیاد به ورزش در ایران پرداخته است.روش: مطالعه ی حاضر شامل ۱۴ پژوهش همبستگی منتشرشده بین سال های ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۳ در ایران است. برای انتخاب مطالعات، معیارهایی مانند استفاده از ابزارهای معتبر، ارائه داده های کافی برای محاسبه اندازه اثر و انجام پژوهش به صورت همبستگی در نظر گرفته شد. منابع موردبررسی شامل مقالات منتشرشده در مجلات علمی داخلی و پایان نامه های موجود در پایگاه های اطلاعاتی نورمگز، مگیران، پرتال جامع علوم انسانی، علم نت، سیویلیکا، جهاد دانشگاهی و ایرانداک بودند. داده ها پس از غربالگری با استفاده از نرم افزار CMA2 تحلیل شدند.یافته ها: اندازه اثر ترکیبی در مدل اثرات ثابت برابر با 302/0 و برای مدل اثرات تصادفی برابر با 273/0 به دست آمده است (P<0/05). و اندازه اثرهای مشاهده شده در دامنه ی 060/0- تا 845/0 قرار داشتند. برای بررسی سوگیری انتشار،  از آزمون های Orwin’s Fail-safe N، Begg and Mazumdar، و Egger’s test استفاده شد. نتایج نشان داد که با افزودن ۸۴۹۱  مطالعه فاقد اثر، نتایج معناداری از بین می رود. قوی ترین متغیرها مانند نگرش های ناکارآمد (r=0.845)، مشکلات تنظیم هیجان (r=0.740) و خودفراروی (r=0.579)  اثر معنادار مثبت داشتند. ضعیف ترین متغیرهای معنادار شامل استرس ناشی از تماشاگر (r=0.110) و پشتکار (r=0.171) بودند. نیازهای روان شناختی، خودشیفتگی، افسردگی، خودراهبردی و بی انگیزگی فاقد اثر معنادار بودند. نمودار متا رگرسیون نشان داد بین سال انتشار و اندازه اثر (Z) فیشر رابطه معناداری وجود ندارد؛ شیب خط تقریباً صفر و بدون جهت مشخص است. این نشان دهنده ثبات نسبی اثر در طول زمان و کاهش احتمال سوگیری زمانی است که اعتبار و قابلیت تعمیم نتایج را تقویت می کند.نتیجه گیری:  بر اساس این یافته ها می توان نتیجه گرفت طیف وسیعی از متغیرهای روانشناختی با اعتیاد به ورزش در ارتباط است. همچنین یافته ها اهمیت متغیرهای روان شناختی در اعتیاد به ورزش را برجسته کرده و دلالت هایی برای پژوهش های آینده ارائه می کنند. 

هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر روانشناسی مثبت و تکنیک های تجسم بر سلامت روان ورزشکاران آسیب دیده بود.روش پژوهشپژوهش حاضر از لحاظ هدف ، جز تحقیقات کاربردی، از نقطه نظر چگونگی جمع آوری اطلاعات، از نوع تحقیقات زمینه یابی و طرح همبستگی بود. جامعه آماری در این پژوهش شامل 500 نفر ورزشکار سازمان یافته شهرستان زنجان در سال 1403 در رشته های مختلف ورزشی بود که حداقل دو سال فعالیت داشته اند. در مجموع حدود 200 نفر ورزشکار آسیب دیده شناسایی شد که از این تعداد با توجه به فرمول کوکران 131 نفر نمونه آماری به روش تصادفی خوشه ای و به صورت هدف مند با توجه به ملاک های ورود به تحقیق انتخاب شدند. در این پژوهش جهت آموزش تصویرسازی ذهنی از پکیج پژوهشگر ساخته بر اساس برنامه آموزشی اُشیا و موران (2019) استفاده شد. آموزش روانشناسی مثبت نگر سوزان کوئیلیام (2003) نیز در دوره 12 جلسه ای صورت گرفت. پرسشنامه نیازهای روان شناختی در ورزش واچوپالیس و همکاران (2006) نیز به صورت پیش آزمون و پس آزمون صورت گرفت.یافته هامقادیر متغیر سلامت روان ورزشکاران آسیب دیده گروه های مختلف پژوهش با یکدیگر دارای تفاوت معناداری داشتند (0.01=P).  در گروهی که آموزش روانشناسی مثبت داشتند اختلاف میانگین 20/4 و مقدار t (402/3) در سطح معنی داری 02/0 بود که اختلاف معنی دار مثبت را نشان می داد، در گروه تجسم ذهنی نیز اختلاف میانگین 99/3 در مقدار t (314/2) در سطح معنی داری 03/0 بود که تاثیر مثبت و معنی دار تجسم ذهنی را نشان داد. در گروه ادغامی روانشناسی مثبت و تجسم ذهنی دارای اختلاف میانگین 17/10 مقدار t (724/5) و در سطح معنی داری 01/0 دارای بیشترین افزایش امتیاز سلامت روان در ورزشکاران دارای آسیب داشت. اما در گروه کنترل با توجه به سطح معنی داری 51/0 اختلاف معنی داری مشاهده نشد. 05/0<P.نتیجه گیریورزشکاران پس از آسیب دیدگی با مشکلات روحی و روانی ناشی از دوری از مسابقات و کاهش اعتماد به نفس مواجه می شوند. در این پژوهش، تکنیک های روانشناسی مثبت و تجسم ذهنی تاثیرات مثبتی بر سلامت روانی این ورزشکاران داشتند و می توانند به عنوان رویکردی کاربردی در تیم های ورزشی برای بازیکنان آسیب دیده مورد استفاده قرار گیرند. مداخله آموزشی-روانشناختی شامل آموزش مهارت های مقابله ای و مدیریت استرس است که به ورزشکاران کمک می کند تا با چالش های روانی ناشی از آسیب بهتر کنار بیایند و به شرایط بهتری دست یابند.

هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر تمرینات نروفیدبک اس ام آر بر تعادل و ترس از افتادن مردان سالمند مبتلا به پارکینسون بود. روش پژوهشپژوهش حاضر از نظر هدف از نوع کاربردی  و از نظر روش کار از نوع روش نیمه تجربی می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر، کلیه مردان سالمند مبتلا به پارکینسون در رده سنی 60 تا 70 سال بود. شرکت کنندگان مطالعه حاضر تعداد 30 نفر (15 نفر برای هر گروه) از افراد دارای پارکینسون بودند که به صورت در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه کنترل و تجربی قرار گرفتند. گروه تجربی تحت آموزش نروفیدبک اس ام آر قرار گرفتند اما گروه کنترل بدن اعمال متغیر مستقل بود. قبل از شروع برنامه تمرینی، پیش آزمون شامل شاخص تعادل ایستا و پویا و ترس از افتادن به عمل آمد. پس از اتمام اندازه گیری ها، پروتکل تمرینی آغاز شد. گروه تمرینی به مدت 8 هفته، هر هفته 3 جلسه به مدت 20 دقیقه، انجام شد. قبل و بعد از اعمال تمرینات نروفیدبک از هر دو گروه تعادل ایستا (تست تعادلی برگ) و پویا (تست بلند شدن و رفتن) اخذ شد و پرسشنامه ترس از افتادن نیز در دو مرحله تکمیل گردید. از آزمون آماری کلموگروف اسمیرنوف جهت تعیین نرمال بودن توزیع داده ها استفاده شد و از آزمون تی وابسته و مستقل در سطح معنی داری 05/0  استفاده شد. یافته هانتایج بدست آمده نشان داد که اختلاف معناداری (001/0) میان تعادل ایستا و پویا در دو گروه تجربی و کنترل وجود دارد همچنین نتایج t وابسته در گروه تجربی، از پیش آزمون تا پس آزمون بهبود معناداری (001/0) را از خود نشان داد. بنابراین می توان گفت که انجام تمرینات نرو فیدبک، توانسته است تعادل ایستا، تعادل پویا و ترس از افتادن سالمندان مبتلا به پارکینسون را به صورت معناداری بهبود بخشد. نتیجه گیریمطابق نتایج بدست آمد می توان نتیجه گیری کرد که متخصصین امر جهت بهبود تعادل (ایستا و پویا) و ترس از افتادن و در نهایت بهبود کیفیت زندگی از تمرینات نروفیدبک در این قشر از جامعه استفاده نمایند.

هدف مطالعه حاضر ارائه مدل خودآگاهی در مبتلایان به ام اس بر اساس تحول دیداری فضایی، ذهن آگاهی ورزشی و آمادگی بدنی ادراک شده با نقش واسطه ای تعادل ذهنی بود.روش پژوهشطرح پژوهش کمی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری کلیه مبتلایان به ام اس شهر بروجرد در سال 1403-1402 بودند که با استفاده از جدول کرجسی مورگان 300 نفر برای نمونه به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. از مقیاس های تحول دیداری فضایی، ذهن آگاهی ورزشی، آمادگی بدنی ادراک شده و تعادل ذهنی استفاده شد. داده های بدست آمده با استفاده از نرم افزارهایSPSS24  و AMOS تجزیه و تحلیل شدند. بنابراین و بر اساس نتایج بدست آمده پیشنهاد می شود، مسولین ذیربط به نقش پیش بینی کنندگی متغیرهای تحول دیداری فضایی، ذهن آگاهی ورزشی و آمادگی بدنی ادراک شده و نقش میانجی تعادل ذهنی در ارتقای خودآگاهی بیماران مبتلا به ام اس توجه بیشتری داشته باشند.یافته هایافته ها نشان داد که ضرایب استاندارد مسیر تحول دیداری فضایی(67/0=β)، آمادگی بدنی ادراک شده(52/0=β)، ذهن آگاهی ورزشی(51/0=β) و تعادل ذهنی(57/0=β) به خودآگاهی معنی دار شده است(001/0>P). یافته ها همچنین نشان داد که 34 درصد از واریانس تعادل ذهنی و 42 درصد از واریانس خودآگاهی با مدل حاضر تبیین گردید. علاوه بر این استفاده از روش بوت استراپ نشان داد که تعادل ذهنی در رابطه بین متغیرهای برون زا با خودآگاهی نقش واسطه ای دارد.نتیجه گیرییافته ها نشان داد که ضرایب استاندارد مسیر تحول دیداری فضایی(67/0=β)، آمادگی بدنی ادراک شده(52/0=β)، ذهن آگاهی ورزشی(51/0=β) و تعادل ذهنی(57/0=β) به خودآگاهی معنی دار شده است(001/0>P). یافته ها همچنین نشان داد که 34 درصد از واریانس تعادل ذهنی و 42 درصد از واریانس خودآگاهی با مدل حاضر تبیین گردید. علاوه بر این استفاده از روش بوت استراپ نشان داد که تعادل ذهنی در رابطه بین متغیرهای برون زا با خودآگاهی نقش واسطه ای دارد.

هدف این مطالعه اثرات متفاوت بازخورد تأییدی و اصلاحی بر عملکرد پرتاب دارت را از طریق تحلیل سینماتیکی و روانشناختی بررسی می کند.روش پژوهششصت شرکت کننده مبتدی به طور تصادفی برای دریافت بازخورد تأییدی (تقویت حرکات صحیح)، بازخورد اصلاحی (شناسایی خطاها) یا عدم دریافت بازخورد در طول یک پروتکل آموزشی ساختاریافته انتخاب شدند. با استفاده از فناوری ثبت حرکت سه بعدی، الگوهای هماهنگی مفاصل، سرعت رهاسازی و تغییرپذیری حرکت را در کنار نمرات دقت و معیارهای اعتماد به نفس گزارش شده توسط خود افراد تجزیه و تحلیل کردیم.یافته هانتایج، مزایای متمایزی را برای هر نوع بازخورد نشان داد: بازخورد اصلاحی به طور قابل توجهی مکانیک حرکت را بهبود بخشید، به ویژه در هماهنگی شانه و آرنج (p < 0.001)، در حالی که بازخورد تأییدی هم حفظ دقت (22٪ بیشتر از اصلاحی) و هم عوامل روانشناختی مانند خودکارآمدی را افزایش داد. تجزیه و تحلیل سینماتیکی نشان داد که بازخورد اصلاحی، تغییرپذیری مفاصل را در طول اکتساب 35٪ کاهش می دهد، در حالی که بازخورد تأییدی، سرعت رهاسازی پایدارتری را در آزمون های حفظ ایجاد می کند (انحراف معیار = 46.8 متر بر ثانیه در مقابل 104.6 متر بر ثانیه برای اصلاحی). معیارهای روانشناختی نشان داد که بازخورد تأییدی، سطح انگیزه بالاتری را در طول آموزش حفظ می کند.نتیجه گیرییافته ها نشان داد که بازخورد تأییدی، سطح انگیزه بالاتری را در طول آموزش حفظ می کند. این یافته ها نشان می دهد که در حالی که بازخورد اصلاحی، کارایی بیومکانیکی را بهینه می کند، بازخورد تأییدی از ثبات عملکرد و تعامل روانشناختی بهتر پشتیبانی می کند. این مطالعه فرض یک رویکرد بازخورد بهینه جهانی را به چالش می کشد و در عوض، کاربرد وابسته به زمینه را پیشنهاد می کند: بازخورد اصلاحی برای اصلاح فنی و بازخورد تأییدی برای موقعیت های عملکرد رقابتی. این نتایج پیامدهای مهمی برای طراحی برنامه های تمرینی هدف مند در هر دو محیط ورزشی و توانبخشی دارد و بر لزوم در نظر گرفتن ابعاد جسمی و روانی هنگام ارائه بازخورد عملکرد تأکید می کند.

هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی مشاوره مبتنی بر درمان رفتاری عقلانی هیجانی در بهبود سلامت روان و عملکرد یک بسکتبالیست نخبه بود.روش پژوهشاین مطالعه با استفاده از طرح تجربی تک موردی و اجرای هشت جلسه مشاوره انفرادی طی هشت هفته انجام شد. متغیرهای پژوهش شامل باورهای غیرمنطقی عملکردی، سلامت روان (براساس پرسشنامه سلامت عمومی) و عملکرد ورزشی (درصد موفقیت شوت های پنالتی) بودند که در سه مرحله پایه، پس آزمون و پیگیری سه ماهه مورد ارزیابی قرار گرفتند.یافته هایافته های تحلیل دیداری و آماری نشان داد که در پی اجرای مداخله، کاهش قابل توجهی در باورهای غیرمنطقی عملکردی و علائم روان شناختی، به ویژه علائم جسمانی، مشاهده شد. همچنین، عملکرد شوت پنالتی شرکت کننده به طور معناداری بهبود یافت. تحلیل محتوای اعتبارسنجی اجتماعی نیز حاکی از رضایت بالا از مداخله و درک تأثیر آن بر ارتقاء عملکرد و سلامت روان بود.نتیجه گیرینتایج این مطالعه بر اثربخشی بالقوه  مشاوره مبتنی بر رویکرد رفتاری عقلانی هیجانی در بهبود مؤلفه های روان شناختی و عملکردی ورزشکاران نخبه دلالت دارد و بر اهمیت کاربرد مداخلات روان شناختی ساختاریافته در ورزش های نخبگان تأکید می کند.

هدف مقیاس رشدی نیوشا یکی از معدود ابزارهای سنجش رشدی ایرانی است. این مقیاس 7 مهارت رشدی و از جمله مهارت های حرکتی کودکان از زمان تولد تا 72 ماهگی را می سنجد. مطالعات محدودی برای بررسی ویژگی های روانسنجی این ابزار خصوصا خرده مقیاس حرکتی آن انجام شده است. بنابراین هدف از پژوهش حاضر، بررسی اعتبار همزمان و سازه خرده مقیاس رشد حرکتی نیوشا در کودکان پیش دبستانی بود.روش پژوهشهشتاد کودک پیش دبستانی با میانگین سن (7/0 ±) 1/4 سال به طور تصادفی از سه مهدکودک شهرستان بجستان انتخاب شدند. برای  بررسی اعتبار همزمان همبستگی بین نمره خرده مقیاس رشد حرکتی نیوشا با نمره کل و نمرات مهارت های حرکتی درشت و ظریف پرسشنامه سنین و مراحل 3 (ASQ-3) و برای بررسی اعتبار سازه همبستگی بین سن و نمره خرده مقیاس رشد حرکتی نیوشا محاسبه شد. با توجه به طبیعی نبودن توزیع داده ها تحلیل آماری با استفاده از  ضریب همبستگی اسپیرمن انجام شد.یافته هانتایج همبستگی مثبت ضعیفی بین نمره مهارت های حرکتی نیوشا با نمره کل (11/0=rs) و مهارت های حرکتی درشت (23/0= rs) و همبستگی غیرقابل قبول با مهارت های حرکتی ظریف ASQ-3 (04/0-= rs) و همبستگی مثبت متوسط با سن را نشان داد (67/0=rs).نتیجه گیریبراساس یافته ها چنین به نظر می رسد که خرده مقیاس رشد حرکتی نیوشا از اعتبار همزمان ضعیف و اعتبار سازه متوسطی برای سنجش مهارت های حرکتی کودکان پیش دبستانی برخوردار است که استفاده از این ابزار برای غربالگری رشد حرکتی را مورد تردید قرار می دهد.