علی شرفی

این مفهوم، قهرمان مسئله دار نخستین بار در سده ی بیستم توسط گئورگ لوکاچ منتقد مجارستانی مطرح و با لوسین گلدمن منتقد رومانیایی به شیوه ای کاربردی قوام یافت. از نظر این دو نظریه پرداز، تقابل ساختار ادبی و اجتماعی، ادبیات را ابزار پاسخگویی به مسائل اجتماعی ساخته است. نویسنده رمان ها ی رئالیسی، قهرمان خود را از محیط دلخواه خویش بر می گزیند و نماینده ی همنوعان جامعه ی محل زندگی خود می کند. «قهرمان مسئله دار» در پی ارزش های کیفی و اصیل انسانی در دنیایی تباه برآمده و با انتقاد از جامعه به حاشیه رانده می شود. هدف مقاله حاضر که بر روش توصیفی تحلیلی استوار است بیان جهان نگری «قهرمان مسئله دار» در رمان «الثلج یأتی من النافذه» اثر حنا مینه و عوامل مؤثر در آفرینش این نوع قهرمان است؛ از آنجا که پرداختن به داستان از بُعد جامعه شناختی و با رویکرد تبیین مسائلی همچون «قهرمان مسئله» دار یکی از انواع نقد بینارشته ای تلقی می شود، پژوهش در آثار حنا مینه را که تاکنون از این منظر مورد واکاوی قرار نگرفته است، ضروری می سازد. دستاورد این مقاله حاکی از آن است که فیّاض ، با ش اخ ص ه هایی مانند تلاش برای اصلاح مفاسد اجتماعی ، احیای ارزش های راستین به عنوان یک «قهرمان مسئله دار» به طرز بارزی جلوه گری می کند. سعی «قهرمان مسئله دار» برای اح ی ای ارزش ه ای تباه شده ی جامعه چون ایستادگی در برابر توطئه های دشمنان بی نتیجه می ماند، و با قرار گرفتن در حاشیه جامعه محکوم به شکست می شود.

هدف: هدف این پژوهش تحلیل علم سنجی تولیدات علمی حوزه تمدن اسلامی در پایگاه وب آو ساینس است. روش شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی و با رویکرد علم سنجی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی تولیدات علمی نمایه شده (337 عنوان) در پایگاه وب آو ساینس از سال 1986-2018 است. ابزار گردآوری اطلاعات نیز یاداشت برداری و ابزار تجزیه و تحلیل اطلاعات نرم افزارهای وُس ویوور، هیس سایت و اکسل می باشد. یافته ها: روند انتشار مقاله ها با کمی نوسان در سال های مختلف صعودی بوده و بیشترین موضوع های مقاله ها به ترتیب در حوزه های موضوعی علوم سیاسی، مذهب و جامعه شناسی است. همچنین کشورهای آمریکا، ترکیه، انگلیس و مالزی و دانشگاه های باریلان، کلمبیا و آنکارا و مجله پژوهش صلح بیشترین انتشار و استناد تولیدات علمی را داشته اند. علاوه بر این یافته ها نشان داد که جاناتان فاکس بیشترین انتشار مقاله را در میان نویسندگان داشته ولی همکاری استنادی نویسندگان کشورها و سازمان ها درکل کمتر است و شبکه هم رخدادی کلیدواژه ها نیز پراکندگی بیشتری داشته و کلیدواژه های اسلام و تمدن اسلامی بیشترین هم رخدادی را به خود اختصاص داده اند. نتیجه گیری: استنادهای محلی به تولیدات علمی بسیار پایین تر از استنادهای جهانی بوده و همکاری علمی کشورها، سازمان ها و نویسندگان نیز پایین است. لذا، سیاست گذاران تمدن اسلامی در کشورهای مختلف بویژه کشورهای مسلمان باید به تقویت و بهبود همکاری های علمی در سطح محلی و بین المللی پرداخته و انگیزه های لازم برای افزایش تولیدات علمی و همکاری های علمی را در بین نویسندگان، کشورها و سازمان ها ایجاد کنند.

هدف: حکمرانی سازمانی به معنای ساختار، فرآیندها و روش هایی است که یک سازمان به منظور ارتباط، هدایت، سازماندهی و کنترل فعالیت هایش به کار می گیرد. حکمرانی سازمانی ابزاری برای ترکیب و به اشتراک گذاری دانش در سازمان و میان افراد آن است که می تواند به ایجاد کانال ها و پلتفرم های مناسب برای انتشار دانش در سازمان، تسهیل همکاری و تعامل بین اعضای سازمان برای اشتراک گذاری دانش، توانمندسازی افراد برای ایجاد، دستیابی و اشتراک گذاری دانش، استفاده از فناوری های مناسب برای ذخیره سازی، انتقال و اشتراک دانش، نظارت و ارزیابی مستمر بر فرآیندهای مدیریت دانش و حکمرانی سازمانی و ایجاد فرهنگ سازمانی مبتنی بر اعتماد و اشتراک دانش که در آن افراد تمایل به اشتراک گذاری دانش داشته باشند کمک کند. به عبارت دیگر، حکمرانی سازمانی برای تعالی سازمان در سطوح مختلف مهم است و می تواند به افزایش بهره وری، کارایی و اثربخشی از طریق سازماندهی بهتر، ارتباطات صحیح تر و مدیریت ریسک بهتر و دسترسی بهتر به منابع انسانی و مالی از طریق اعمال روش های صحیح حکمرانی کمک کند. حکمرانی صحیح سازمانی نیازمند سیاستگذاری درست در این زمینه است که تحلیل روند پژوهش های انجام شده در این حوزه می تواند به پیشرفت در آن منجر شود. بنابراین، هدف این پژوهش تحلیل روند منابع علمی منتشر شده حکمرانی سازمانی در پایگاه استنادی کلریویت است. روش : این پژوهش از نوع کاربردی بوده که با روش توصیفی و رویکرد علم سنجی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل 249 برونداد علمی منتشر شده حوزه حکمرانی سازمانی بین سال های 1981-2021 در پایگاه کلریویت است. برای بررسی و مقایسه میزان انتشار و استناد بروندادهای علمی با شاخص های حکمرانی (مسئولیت پذیری، ثبات سیاسی، اثربخشی، کیفیت نظارتی، قانون گرایی و کنترل فساد) از سایت شاخص های حکمرانی جهانی استفاده شده است. ابزار تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار VOSviwer و اکسل انجام شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که روند بروندادهای علمی در حوزه حکمرانی سازمانی از سال 1981-2021 صعودی است و موضوع حکمرانی در حوزه های اقتصادی، مدیریت عمومی و دولتی بیشتر مطرح شده است. همچنین نویسندگانی مانند فیلاتوتِو، لییبلین و جکسون بیشترین استناد را در میان منتشرکنندگان بروندادهای علمی داشته اند و کشورهای آمریکا، انگلیس، کانادا، آلمان، هلند و چین؛ و دانشگاه های استنفورد، ایلینویز، آریزونا، جورجیا، کپنهاگِن و هاروارد به ترتیب بیشترین بروندادهای حکمرانی سازمانی را منتشر کرده اند. اما به لحاظ شاخص های حکمرانی کشورهای هلند، کانادا، آلمان، انگلیس، تایوان، فرانسه، آمریکا، اسپانیا، ایتالیا و چین به ترتیب بهترین عملکرد را داشته اند. علاوه بر این یافته ها نشان داد که هم نویسندگی، هم استنادی و همکاری علمی پژوهشگران، سازمان ها، کشورها و منابع علمی این حوزه کمتر و پراکنده است و کشورهای آمریکا، انگلیس، مالزی و برزیل تعاملات و همکاری های علمی بیشتری نسبت به پژوهشگران کشورهای دیگر داشته اند و موضوعاتی مانند حکمرانی، مدیریت، نوآوری، سیستم ها، عملکرد سازمان ها و شرکت ها، اعتماد، شبکه ها، تکنولوژی اطلاعات و همکاری در زمینه حکمرانی سازمانی مهم هستند. در نتیجه می توان گفت که نوآوری و فناوری، نقش مهمی در تحقق حکمرانی به ویژه حکمرانی الکترونیک مؤثر در سازمان ها دارند و می توانند به ارتقای شفافیت و اطلاع رسانی از طریق سیستم های سازمانی منجر شوند و اطلاعات را در سراسر سازمان دسترس پذیر کنند. همچنین به بهبود عملکرد فرایندهای مدیریتی، مانند گزارش دهی و کنترل کمک کنند و مسیرهای جدیدی برای ارتباط و همکاری بین اعضای یک سازمان فراهم آورده و به تسریع و تسهیل فرایندهای حکمرانی، افزایش بهره وری، کارایی و اثربخشی منجر شوند. یافته های دیگر نشان داد که بین تعداد مدارک و شاخص های حکمرانی رابطه منفی وجود دارد؛ به این معنا که با افزایش و کاهش انتشار بروندادهای علمی شاخص های حکمرانی نیز کاهش و افزایش داشته اند. ولی بین استناد و شاخص های حکمرانی کشورها همبستگی و رابطه قوی مثبتی وجود دارد. بنابراین، می توان گفت که میزان تولیدات علمی و استناد به آنها بر روی شاخص های حکمرانی اثرگذار هستند و برعکس عملکرد بهتر کشورها در شاخص های حکمرانی برای افزایش انتشار و استناد به بروندادهای علمی مؤثر است. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که تحلیل بروندادهای علمی حکمرانی سازمانی می تواند به سیاستگذاری های درست علمی، کشف حوزه های موضوعی جدید و شکاف های علمی، شناسایی مسیرهای پژوهشی، کسب و خلق دانش جدید، انجام پژوهش های جدید، پیش بینی تحولات علمی آینده، شناسایی کنشگران علمی فعال و برجسته، ایجاد ارتباطات و همکاری های علمی بیشتر میان کنشگران علمی در حوزه های مختلف و توسعه علمی در زمینه حکمرانی سازمانی کمک کند.