یعقوب نوروزی

موسیقی شعر مجموعه ای از وزن عروضی،هماهنگی های صوتی و آوایی، و ردیف و قافیه را شامل می شود که با عنوان موسیقی بیرونی،موسیقی درونی و موسیقی کناری شناخته شده اند .هر کدام از این موسیقیهای چندگانه شعر ، علاوه بر غنای موسیقیایی شعر و آهنگین ساختن آن کارکردهای دیگری نیز برعهده دارند،که یکی از اساسی ترین این کارکردها کمک به انتقال مفاهیم و القاء معانی و اندیشه مورد نظر شاعر است.به این معنی که شاعر با بکارگیری اوزان مناسب،هماهنگیهای صوتی و آوایی کلمات ، ردیف و قافیه در پی انتقال اندیشه و مضمون و عاطفه مورد نظر خود است.در این میان نقش قافیه نیز برجسته است ،به این صورت که قافیه به عنوان یکی از انواع موسیقی شعر-موسیقی کناری-در انتقال معانی و مفاهیم نقش ویژه ای برعهده دارد و شاعران بزرگ، از این کارکرد قافیه در انتقال مفاهیم نهایت استفاده را برده اند و بدین صورت در شعر خود ،نوعی هارمونی و هماهنگی که خود مایه زیبایی و درخشش اثرشان شده است ، خلق کرده اند.در این مقاله به اهمیت قافیه در شعرمعاصر و نقش آن در انتقال مفاهیم مورد نظر شاعر و القاء احساس و عاطفه و اندیشه شاعر خواهیم پرداخت .

هدف: شناسایی وضعیت نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی ایرانی در زمینه میزان استفاده از انواع پورتلت های مدیریت محتوا و کاربری است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی از نوع ارزیابی مکاشفه ای انجام شده است. جامعه آماری پنج نرم افزار کتابخانه دیجیتالی آذرسا، سیمرغ، تبیان، پروان، فراکاوش است. ابزار گردآوری داده ها سیاهه ارزیابی (محقق ساخته) است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از انواع فنون آماری توصیفی به همراه آزمون کلموگروف-اسمیرنوف، شاپیرو-ویلک و کروسکال -والیس استفاده شد. یافته ها: در حوزه مدیریت محتوا «سیمرغ» بهترین عملکرد را داشت. جامعه آماری در بخش «مدیریت رده بندی» حوزه مدیریت محتوا بهترین عملکرد و در بخش «مدیریت پیوندها» ضعیف ترین عملکرد را داشت. در حوزه مدیریت کاربری، «آذرسا»، بهترین عملکرد را داشت. جامعه آماری ضعیف ترین عملکرد این حوزه را در بخش «مدیریت تالار گفتگو» داشت. همچنین بین نرم افزارهای مورد بررسی در میزان به کارگیری انواع پورتلت های مدیریت محتوا و مدیریت کاربری تفاوت معناداری وجود نداشت. نتیجه گیری: عملکرد جامعه آماری در مورد 114 پرتلت مدیریتی بررسی شد. جامعه آماری در حوزه مدیریت محتوا مبتنی بر سیاهه ارزیابی میانگین عملکردی 80 درصد داشت و میانگین عملکردی جامعه آماری در حوزه مدیریت کاربری زیر 63 درصد بود که در این میان «فراکاوش» و «پروان» عملکردی زیر50 درصد داشتند. بنابراین در مقایسه کلی این نتیجه حاصل شد که جامعه آماری در حوزه مدیریت محتوا بهتر از مدیریت کاربری عمل کرده است.

فلسفه و ادبیات هرچند متعلّق به دو حوزه متفاوت علم و هنر هستند که هدف یکی کشف دانش و دیگری خلق زیبایی و لذّت بخشی است، با این همه ارتباط هایی نیز بین این دو حوزه وجود دارد. ادبیات گاهی جلوه گاه افکار و اندیشه های فلسفی و تفسیر و تبیین این افکار می شود و شاعران و نویسندگان برای غنائی معنایی و محتوایی آثار خود افکار فلسفی را در آثار خود وارد می کنند و هم زمان، فلسفه برای سهولت انتقال، به زبان ادبیات و هنر نیاز دارد. افکار فلسفی در قالب زبان ادبی دل نشین تر و زیباتر، قابل بیان است. در نوشتار پیش رو پس از بحثی درمورد رابطه فلسفه و ادبیات به بحث درمورد افکار فلسفی شفیعی کدکنی با تکیه بر اگزیستانسیالیسم پرداختیم. دیدگاه های وجودی در اشعار شفیعی کدکنی به شکلی گسترده وارد شده است و این اندیشه ها در بسیاری موارد بر پاره ای از اشعار شاعر، نظام و وحدت معنایی بخشیده است و شاعر، فکری فلسفی را در این اشعار پرورده است. دیدگاه های فلسفی شفیعی همچون اومانیسم، آزادی فلسفی، وانهادگی انسان، حق انتخاب و آزادی انسان و... سبب غنای محتوایی و اندیشگی اشعار او شده است. روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی است و تلاش شده است تا نمودهای اندیشه های فلسفی در اشعار شفیعی کدکنی، از متن استخراج شده و مورد بحث و بررسی قرار گیرد. نتایج پژوهش حاضر، نشانگر این است که اگزیستانسیالیسم و دیدگاه های اگزیستانسیالیستی بخش قابل توجّهی از رویکرد فکری شفیعی کدکنی را به خود اختصاص داده و او از اصول این مکتب فکری همچون؛ آزادی انسان، تعهّد و مسئولیت، اختیار و انتخاب، انسان گرایی و... در جهت غنای محتوایی شعر خود بهره برده و به برخی اشعار خود، رنگی فلسفی زده است.

مقدمه: تحلیل آینده باورپذیر ساختار علمی دانشگاه آزاد اسلامی مبتنی بر تولیدات آن در پایگاه اطلاعاتی وب آوساینس بر مبنای دیدگاه پژوهشگران برتر و مدیران سیاست گذار علمی آن سازمان هدف پژوهش حاضر است. روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع پژوهش های کاربردی با رویکرد کیفی است و از روش مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته برای گردآوری اطلاعات استفاده شد؛ که از 10 نفر از پژوهشگران برتر در هفت گرایش اصلی موضوعی (علوم پایه، علوم پزشکی، علوم انسانی، فنی و مهندسی، هنر و معماری، دامپزشکی و کشاورزی) و مدیران سیاست گذار علمی دانشگاه آزاد اسلامی به شیوه نمونه گیری هدفمند مصاحبه به عمل آمد و از نرم افزار مکس کیودا برای تحلیل و کدگذاری داده ها استفاده شد. یافته ها: تحلیل کیفی نتایج پژوهش به شناسایی 73 مفهوم و 18 مقوله فرعی در زیر مجموعه 3 مقوله اصلی (وزن گذشته/ فشار حال/ کشش آینده) برای آینده باورپذیر ساختار علمی دانشگاه آزاد اسلامی انجامید. همچنین یافته ها نشان داد ساختار علمی دانشگاه آزاد اسلامی از موانع گوناگونی به عنوان وزن گذشته؛ و پیشران هایی به عنوان فشار حال؛ نیز چشم اندازهایی به عنوان کشش آینده شکل گرفته است. نتیجه : نتایج نشان داد ساختار علمی دانشگاه آزاد اسلامی بیشتر به سمت وزن گذشته و فشار حال متمایل است و ضرورت دارد مسئولین دانشگاه تمهیداتی در کاستن وزن های گذشته (موانع پژوهشی، سازمانی، انگیزشی، اقتصادی، فرهنگی، ارتباطی و تکنولوژیکی) و همگامی با فشار حال (پیشران های پژوهشی، فناوری، انگیزشی و اقتصادی) جهت تغییر مسیر به سمت کشش آینده (چشم اندازهای پژوهشی، اقتصادی، فناوری، ساختار سازمانی، انگیزشی، فرهنگی و ارتباطات) در نظر گیرند تا دانشگاه راهی هموار و سریعتر برای رسیدن به ساختار علمی مطلوب در پیش داشته باشد.

خوشه بندی به عنوان یک فرایند جهت شناخت ماهیت و ساختار داده ها در بسیاری از حوزه های علوم و فناوری های مرتبط با آن نقش مهمی در سازماندهی داده ها دارد. یکی از الگوریتم های پرکاربرد و ساده خوشه بندی، کا-میانه است. پژوهش حاضر با هدف مرور نظام مند تحقیقات در زمینه بهبود الگوریتم کا-میانه برای خوشه بندی داده ها صورت گرفته است. این پژوهش با یک راهبرد جدید بر مبنای کاستی های الگوریتم کا-میانه به بررسی تحقیقات انجام شده در این زمینه و نقش آن در سازماندهی داده ها در محدوده سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰ می پردازد. برای این منظور میزان توجه پژوهشگران به رفع هر یک از کاستی های این الگوریتم برای بهبود طی سال های مزبور در قالب پرسش های پژوهش تدوین شده است. در این پژوهش با استفاده از استراتژی جست وجو، پالایش، و استخراج مقاله ها در نهایت، ۴۷ منبع مرتبط شناسایی و مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها نشان داد که بیشترین تحقیقات صورت گرفته با غلبه بر کاستی حساس به مراکز خوشه اولیه در جهت بهبود الگوریتم کا-میانه انجام شده است. همچنین، از ۴۷ تحقیق مورد بررسی، الگوریتم بهبودیافته کا-میانه در ۳۵ تحقیق بر روی داده های غیرمتنی و در ۱۲ تحقیق بر روی داده های متنی اعمال شده است. سرانجام، نتیجه حاصل از بررسی ۶ تحقیق از تحقیقات صورت گرفته نشان داد که حجم داده ها رابطه ای مستقیم با عملکرد الگوریتم بهبودیافته کا-میانه دارد. به عبارت دیگر، این الگوریتم باید به نوعی اصلاح شود که با اعمال بر روی حجم متفاوت داده ها خوشه بندی کارآمد و دقیقی انجام دهد.

هدف: این پژوهش با رویکرد علم سنجی، پژوهش های صورت گرفته در حوزه امنیت اطلاعات در ایران را بررسی کرده است تا تصویری کاملی از وضعیت این پژوهش ها و این حوزه ارائه کند. روش پژوهش: روش مطالعه، پیمایشی- مقطعی و از نوع کاربردی است که با رویکرد علم سنجی انجام شد. بدین منظور از تحلیل هم واژگانی که از جمله روش های علم سنجی است، استفاده شد تا به مطالعه کمی، تولیدات علمی نمایه شده در حوزه امنیت اطلاعات مشتمل بر 1114 مقاله بین سال های 1380-1401 در پایگاه استنادی آی.اس.سی. پرداخته شود. یافته ها: دانشگاه علوم انتظامی امین، با چاپ 92 مقاله در صدر تولید علم در حوزه امنیت اطلاعات در ایران است. مجله مطالعات امنیت اجتماعی، با انتشار 35 مقاله بیشترین چاپ آثار حوزه امنیت اطلاعات را به خود اختصاص داده است. در میان نویسندگان، به ترتیب باقری با 9 مقاله، ابراهیمی آتانی با 8 مقاله و ترک لادانی با 7 مقاله بیشترین سهم را در تولیدات علمی حوزه امنیت اطلاعات در ایران دارند. کلیدواژه «امنیت» با بیشترین فراوانی تکرار، پُربسامدترین مفهوم شناخته شد. از نظر هم رخدادی دو کلیدواژه «امنیت»، و «مرز» بیشترین فراوانی را داشتند. نقشه هم رخدادی واژگان وجود چهار خوشه در حوزه مباحث امنیت، امنیت اطلاعات، احساس امنیت، امنیت پایدار را نشان داد. کلیدواژه «تروریسم» با داشتن دورترین فاصله از دیگر کلیدواژه ها ارتباط کمتری با بقیه مفاهیم داشت. نتیجه گیری: بعد از سال 1396 روند نزولی تولیدات علمی در حوزه امنیت اطلاعات در کشور مشاهده شد. تشکیل مجمعی از سوی انجمن های تخصصی به منظور تبادل آراء و نظرات نویسندگان صاحب اثر در نشریات پژوهشی با کیفیت بالا می تواند در توسعه این حوزه حیاتی باشد. خوشه های امنیت ملی، امنیت پایدار و جرم جزء خوشه های نابالغ نقشه ترسیم علمی امنیت اطلاعات در پژوهش های ایرانی شناخته شدند. انجام تحقیقات جهت توسعه دانش در حوزه این مفاهیم توصیه می گردد.

پژوهش حاضر با هدف ارائه روشی برای سازماندهی اسناد متنی فارسی با استفاده از تکنیک خوشه بندی انجام شد. مجموعه داده های مربوط به پایان نامه ها و رساله ها شامل 2943 تحقیق به عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شد. جمع آوری داده ها از مجموعه داده های مربوط به تحقیقات علمی که شامل 5000  پژوهش در قالب فایل اکسل بود، انجام شد. در این پژوهش پس از تبدیل داده ه ا به قالب ساخت یافت ه، با استفاده از اعمال پیش پردازش عملیات پردازش صورت گرفت. در مرحله پردازش از تکنیک خوشه بندی جهت ارائه الگوریتم پیشنهادی در راستای سازماندهی اسناد متنی فارسی بهره گرفته شد. این الگوریتم با بهبود الگوریتم K-means در جهت خوشه بندی اسناد ارائه شد. نتایج حاصل از ارزیابی نشان داد الگوریتم پیشنهادی بر اساس معیارهای خارجی نسبت به دو الگوریتم K-means و K-means++ در کیفیت خوشه بندی اسناد تأثیر مثبتی داشت. به طوری که تحقیقات هر رده تعیین شده در خوشه موضوعی مرتبط دارای توزیع یکنواختی شد، و منجر به حصول هدف پژوهش حاضر گردید. در جداول رده/ خوشه حاصل از دو الگوریتم K-means  و K-means++ توزیع غیریکنواخت تحقیقات در خوشه ها مشاهده شد. بنابراین، ارزیابی بر اساس معیار های داخلی متأثر از تراکم متفاوت خوشه ها و شباهت بین خوشه ای بود. حجم دیتاست نیز متأثر از راهکارهای پیشنهادی برای انتخاب دیتاست نهایی و فرایند پژوهش نبود، بنابراین الگوریتم پیشنهادی برای ابعاد بالای ویژگی نیز مناسب عمل می کند.

پژوهش حاضر با هدف تحلیل کیفی و کمی مطالعات مربوط به کاربرد هستی شناسی ها در مدیریت دانش به منظور شناسایی این کاربردها و همچنین محورهای موضوعی عمده و ابعاد آنها انجام شده است. مطالعه پیش رو توصیفی- تحلیلی است که با استفاده از روش مرور نظام مند پتیگرو و رابرت (2008) انجام شده و در آن برای تحلیل متون و مصورسازی یافته ها از روش تحلیل محتوا با نرم افزار مکس کیو دی ای و دیتارپر استفاده شده است. یافته ها تحلیل مطالعات حوزه کاربرد هستی شناسی ها در مدیریت دانش ضمن ارائه فراوانی موضوعات، وضعیت استنادی مطالعات و روند تغییر موضوعات در بازه زمانی بررسی شده؛ نشان داد این پژوهش ها شامل پنج محور موضوعی اصلی به این شرح هستند: ساخت و ایجاد هستی شناسی در حوزه مدیریت دانش، طراحی سیستم های مدیریت دانش براساس هستی شناسی، استفاده از هستی شناسی در فرایند مدیریت دانش، نقش و هم افزایی هستی شناسی ها در مدیریت دانش و چالش ها و رهنمودهای استفاده از هستی شناسی در مدیریت دانش.اگرچه پژوهش ها به ابعاد مختلف کاربرد هستی شناسی در مدیریت دانش بعنوان یک ابزار کمک کننده برای تسهیل مراحل مختلف فرایندهای مدیریت دانش پرداخته اند، اما تمرکز اغلب مطالعات بر ابعاد نظری باعث فقدان پیوند و درک واقعی و عملی از استفاده از ظرفیت های هستی شناسی در این حوزه شده است.این مطالعه نخستین پژوهشی است که به تحلیل کیفی وکمی مطالعات حوزه کاربرد هستی شناسی در مدیریت دانش پرداخته است. نتایج آن می تواند به منظور توسعه هستی شناسی خاصِ این دامنه مورد استفاده قرار گیرد و با ارائه کاربردهای متصور برای هستی شناسی در دامنه مدیریت دانش، رهنمون محققان جهت استفاده از این پتاسیل ها باشد.

هدف اصلی: هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل مؤثر بر کاربرد فنّاوری اطلاعات در آرشیوهای دیجیتال صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران است. روش تحقیق: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است و به روشپیمایشی _ تحلیلی انجام شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه محقق ساخته بود که پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ و روایی آن از طریق اعتبار محتوا تأیید شد. جامعه آماری پژوهش شامل آرشیویست های سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران بود. در مجموع از 208 نفر، 100 نفر از این افراد به روش نمونه گیری تصادفی (سیستماتیک) انتخاب شدند و پرسش نامه پژوهش توسط آنان تکمیل و دریافت شد. یافته ها: تأثیر عامل تصمیم سازی مدیران بر نگهداری صحیح منابع در زمینه بهره گیری از فناوری در عوامل مدیریتی، عامل آموزش در ایجاد فرهنگ استفاده از فناوری اطلاعات در عوامل فرهنگی، تأثیر استفاده از فناوری اطلاعات در کاهش اشتباهات نیروی انسانی متخصص در عوامل انسانی، عامل تخصیص بودجه لازم برای خرید تجهیزات نرم افزاری در آرشیوها در عوامل اقتصادی و تأثیر نرم افزار جستجوگر در آرشیو برای پاسخگویی به نیازها در عوامل فنّی بیش از همه است. همچنین جامعه مورد مطالعه عوامل مدیریتی را70%، فرهنگی50%، انسانی دو سوم، اقتصادی80% و فنی را 80% تأثیرگذار دانستند. نتیجه گیری : نتایج حاصل از یافته های پژوهش نشان داد از دیدگاه جامعه مورد مطالعه، به کارگیری صحیح فناوری اطلاعات در بهبود، بهره برداری، افزایش دستاوردهای عملکردی، قابلیت خدمت رسانی، سرعت بخشیدن به خدمات و همچنین کاهش اشتباهات می تواند تأثیرگذار باشد. بنابراین، خروجی حاصل می تواند در تقویت نقاط قوّت و بهبود نقاط ضعف جامعه مورد مطالعه مفید واقع شود.

این پژوهش با هدف بررسی تصاویر بازیابی شده از موتورهای کاوش برگزیده طبق ویژگی های نوشتاری و معنایی زبان فارسی و تعیین میزان ربط آن ها با استفاده از فرمول های جامعیت و دقت و نیز شناسایی کارآمدترین موتورکاوش در بازیابی تصاویر به زبان فارسی و به روش پیمایشی - تحلیلی و با استفاده از شیوه مشاهده مستقیم انجام گرفت. پس از مرور پژوهش های مرتبط، کلیدواژه های کاوش در قالب یک سیاهه بر اساس ویژگی های نوشتاری و معنایی زبان فارسی شکل گرفت. هر یک از این کلیدواژه ها در موتورهای کاوش مورد مطالعه شامل دو موتورکاوش معمولی گوگل و بینگ و موتور کاوش معنایی داک داک گو که در زمرهء موتورهای کاوش پراستفاده هستند و قابلیت جستجوی تصاویر به زبان فارسی را نیز فراهم نموده اند، جستجو و تعداد نتایج بازیابی شده مرتبط و غیر مرتبط ثبت گردید. سپس جامعیت و دقت نتایج جستجو در هر موتور کاوش محاسبه و به بررسی میزان ربط تصاویر بر اساس این ویژگی ها در هر یک از موتورهای کاوش مورد مطالعه پرداخته شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از انواع فنون آماری توصیفی به همراه آزمون کلموگروف-اسمیرنوف، شاپیرو-ویلک، کروسکال-والیس و فریدمن استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد موتورهای کاوش مورد مطالعه نسبت به ویژگی های نوشتاری و معنایی زبان فارسی توجه کافی ندارند و بسیاری از این ویژگی ها را در هنگام جستجو و بازیابی تصاویر نادیده می گیرند. در پژوهش حاضر، موتور کاوش گوگل از جامعیت و دقت بالاتری نسبت به دو موتور کاوش دیگر برخوردار بود و علیرغم ادعای موتورهای کاوش معنایی مبنی بر فراهم آوری اطلاعات با کیفیت تر و مرتبط تر نسبت به دیگر موتورهای جستجو، موتور کاوش داک داک گو عملکرد مطلوبی در زمینه بازیابی تصاویرمرتبط با بخش نوشتاری و معنایی زبان فارسی از خود نشان نداد. همچنین بین میزان جامعیت و دقت سه موتور کاوش مورد پژوهش اختلاف معناداری وجود دارد.

سور رئالیست ها معتقد به «نگارش خودکار»اند و بر این باورند که شاعر، باید حواس خود را مختل کرده و در حالت خلسه و ناخودآگاهی شعر بسراید. به رؤیا و خواب اهمیت می دهند و از دیدگاه آن ها اثر هنری باید رؤیاگونه باشد. آن ها ویژگی های فرا واقعی به اشیاء و پدیده ها نسبت می دهند. در دوره معاصر ادبیات فارسی نیز با تأثیر از ادبیات اروپا، از این مکتب تأثیر پذیرفته و شاعران جریان های شعری «موج نو» و «حجم» تحت تأثیر آراء شاعران این مکتب بودند. در کنار این دو جریان شعری، شاعران مستقلی نیز همچون سپهری از این مکتب تأثیر پذیرفته و شگردها و بوطیقای خاص این مکتب را در شعر خود وارد کرده و منطبق با تئوری های پذیرفته شده این مکتب شعر سروده اند. در شعر قیصر نیز بارقه هایی از تأثیر این مکتب دیده می شود که در مقاله حاضر نمونه هایی از این تأثیر ذکر شده و مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. اگرچه قیصر شاعری سور رئالیست نیست ولی تأثیر این مکتب در برخی از اشعار وی، انکار ناشدنی است.

در فضایی که توسعه هوش مصنوعی و تسهیل تعامل بین انسان و ماشین به طور فزاینده موردتوجه است، چالش های زبانی به عنوان نقاطی مهم در این مسیر بیش ازپیش خودنمایی می کنند. نقش مهم زبان در انتقال و بازیابی اطلاعات را نمی توان فارغ از نحو و معنای آن بررسی نمود. تبیین و تشریح پژوهش های این حوزه از ابعاد کمی و کیفی و درک گرایش های پژوهشگران می تواند گام مهمی در درک اهمیت نحو و معنا در ساختارهای ارتباطی در محیط های نوین جستجو و بازیابی اطلاعات باشد. بر همین اساس این مطالعه که از نوع توصیفی - تحلیلی است، با هدف تحلیل کیفی و کمی مطالعات حوزه نحو و معنا در بازیابی اطلاعات انجام شده است. به منظور انجام این پژوهش از روش مرور نظام مند آویارد استفاده شد. تحلیل مطالعات این حوزه نشان داد که این مطالعات بر سه محور اصلی نحو و معنا در ارتباط با سازمان دهی اطلاعات، بازیابی اطلاعات و جستجوی اطلاعات تمرکز دارند. درمجموع تحلیل مطالعات منتخب نشان می دهد پرداختن به بحث نحو و معنا در ارتباط با سازمان دهی اطلاعات و همچنین تبیین و واکاوی وجوه نظری نحو و معنا در بازیابی اطلاعات از مواردی است که نیاز به پژوهش بیشتر، خصوصاً مطالعات بین رشته ای بیشتر از سوی پژوهشگران حوزه های زبان شناسی، علم اطلاعات و علوم رایانه دارد. نتایج پژوهش حاضر می تواند رهنمودهایی برای متخصصان حوزه های مختلفی داشته باشد که به نوعی با ذخیره و بازیابی اطلاعات سروکار دارند. به علاوه محورهای شناسایی شده و روش ها و رویکردهای به کار رفته و شکاف های پژوهشی شناسایی شده راهگشای پژوهشگران در انجام مطالعات آتی است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی تصاویر کتاب های مرجع کودک و نوجوان و تجزیه و تحلیل و میزان مطابقت تصاویر کتاب ها، با معیارها ی ارائه شده در این زمینه است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است. روش به کار گرفته شده در این پژوهش، تحلیل محتوا و از نوع کمّی است. جامعه آماری این پژوهش شامل 216 عنوان کتاب مرجع کودک و نوجوان است که برای اولین بار در طول سال های مورد بررسی چاپ شده اند. ابزارگردآوری داده ها، سیاهه وارسی است که روایی آن به تأیید صاحب نظران رسید. برای سنجش میزان پایایی ابزار پژوهش از «ضریب آلفای کرونباخ» استفاده شد که معادل 921/0 بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از آمار توصیفی شامل فراوانی و درصد فراوانی استفاده شد. یافته ها: در این پژوهش چهار عامل؛ رنگ، کیفیت، محل قرار گرفتن و بومی بودن تصاویر در جامعه پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیش از 87 درصد از تصاویر رنگی و 56 درصد نیز از کیفیت مطلوب برخوردارند. همچنین 78 درصد از تصاویر در محل اصلی قرار دارند و 14 درصد نیز برگرفته از نسخه اصلی اثر هستند. ضمن اینکه نیز به لحاظ مؤلفه های کیفیت کلی تصاویر و بومی بودن، تصاویر دارای ضعف و در کتاب های ترجمه شده فاقد نوآوری بودند. اصالت/ارزش: پژوهش حاضر ضمن تهیه سیاهه ی وارسی در زمینه کیفیت تصاویر کتاب های مرجع کودکان و نوجوانان براساس پیشینه های موجود و نیز نظر متخصصان، این امکان را فراهم آورده است تا استفاده کنندگان کتاب های مرجع در انتخاب خود تصمیم بهتری بگیرند. از مجموع یافته ها می توان به این نتیجه رسید که تصاویر از وضعیت مناسبی برخوردار نیستند و ناشران بیش از این باید به کیفیت تصاویر اهمیت دهند.

هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه جنسیت و رضایت شغلی با خلاقیت کتابداران کتابخانه های عمومی استان مرکزی است. روش پژوهش:پژوهش حاضر از نوع کاربردی است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است و از روش های آمار توصیفی و آمار استنباطی نیز در مراحل مختلف پژوهش استفاده شده است. برای گردآوری اطلاعات از دو پرسشنامه رضایت شغلی و خلاقیت تورنس استفاده شده است. جامعه پژوهش نیز شامل کلیه کتابداران کتابخانه های عمومی استان مرکزی می باشد که از این تعداد، 70 نفر(34 نفر مرد و 36 نفر زن) به صورت تصادفی به عنوان نمونه آماری انتخاب شده اند.  یافته ها: پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات معلوم شد که بین خلاقیت و رضایت شغلی کتابداران کتابخانه های عمومی استان مرکزی همبستگی معنی داری وجود ندارد. ولی از نظر خلاقیت بین کتابداران زن و مرد، تفاوت معنی داری در جهت برتری زنان نسبت به مردان وجود دارد. بر اساس فرضیه های پژوهش از نظر رضایت شغلی بین کتابداران زن و مرد تفاوت معنی داری وجود ندارد. همچنین بین رضایت شغلی و خلاقیت در کتابداران زن رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد، اما بین رضایت شغلی و خلاقیت در مردان کتابدار رابطه معنی داری وجود ندارد.   نتیجه گیری: بهره گیری از روش های تعین خلاقیت و رضایت شغلی در حوزه کتابخانه های عمومی با توجه به ماهیت آنها در ارائه خدمات به تمامی اقشار جامعه می تواند نتایج کمی و کیفی قابل توجهی را در پی داشته باشد. همچنین می توان اذعان داشت موضوع خلاقیت آنچنان که مورد توجه قرار نگرفته است. کتابداران مرد در این میان نسبت یه زنان از خلاقیت کمتری برخوردارند. از این رو پیشنهاد می شود در تعیین وظایف شغلی به این مقوله توجه شود. همچنین با توجه به رابطه بین رضایت شغلی و خلاقیت در بین زنان و عدم وجود این رابطه در بین کارکنان مرد، می توان تحلیل های ناشی از این مورد را در بین مردان نیز پیاده سازی کرد تا رضایتمندی بین مردان نیز افزایش یابد.

هدف: این پژوهش به ارزیابی قابلیت های دسترس پذیری محیط رابط کاربری سامانه های آموزش مجازی پرداخته است.روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی از نوع ارزیابی مکاشفه ای انجام شده است. جامعه آماری شامل شش سامانه آموزش مجازی «ادوبی کانکت، اسکای روم، اسکایپ، بیگ بلو باتن، گوگل میت، قرار» است. ابزار پژوهش، سیاهه ارزیابی بومی سازی شده منطبق با سامانه های آموزش مجازی در داخل کشور منطبق با شاخص های ارزیابی مندرج در ایزو 9241 است که شاخص های شناسایی شده و با استفاده از روش بی.دبلیو.ام از دیدگاه صاحب نظران حوزه دسترس پذیری سامانه های آموزشی و یادگیری الکترونیکی اولویت بندی شده اند. برای پاسخگویی به پرسش های پژوهش از آمار توصیفی و روش تصمیم گیری مدل روش وزن دهی ساده یا (اس.اِی.دبلیو.) استفاده شد. در این روش، امتیازات حاصل از ارزیابی هر نرم افزار در هر شاخص با ضریب وزنی بی.دبلیو.ام تعیین شده برای هر شاخص ضرب شده و بر اساس نتیجه حاصل، محیط رابط کاربری سامانه های آموزش مجازی از لحاظ قابلیت های دسترس پذیری با یکدیگر قابل مقایسه شد. فرضیه های پژوهش از طریق آزمون کروسکال-والیس مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: پس از بررسی قابلیت های دسترس پذیری محیط رابط کاربری سامانه های آموزش مجازی مشخص شد به ترتیب اسکایپ، ادوبی کانکت، بیگ بلو باتن، اسکای روم گوگل میت و قرار از نظر رعایت ویژگی های مربوط به دسترس پذیری رتبه اول تا ششم را کسب نموده اند. بین میزان رعایت شاخص های ارزیابی قابلیت های دسترس پذیری محیط تعامل (رابط کاربری) سامانه های آموزش مجازی در چهار شاخص کلی در سامانه ها اختلاف معناداری مشاهده نشد.نتیجه گیری: بالاترین میانگین رعایت میزان دسترس پذیری مربوط به ابزارهای اشاره گر و سازگاری با فناوری های کمکی و کمترین میانگین رعایت میزان دسترس پذیری مربوط به ورودی صفحه کلید در جامعه مورد مطالعه تشخیص داده شد.

معشوق و توصیف و تصویر معشوق در غزل عاشقانه فارسی حضوری پر رنگ دارد؛ شاعران، همواره از زلف و لب و چشم و خط و خال و قد معشوق گفته اند و ابعاد زیبایی معشوق را به تصویر کشیده اند. زیبایی شناسی معشوق غزل سنّتی، زیبایی شناسی تکراری و قالبی است و شاعران اغلب، وجوه زیبایی یکسانی را در معشوق به تصویر کشیده اند؛ گویی این که همه، معشوق واحدی داشته اند و این عامل، ناشی از عدم تکیه بر تجارب فردی و واقعیت و ناشی از کلّی گویی و ذهن گرایی بوده است. این رویکرد به جمال شناسی معشوق در غزل نو، متحوّل می شود؛ شاعران با تجربه گرایی، فردیّت گرایی، واقع نمایی و تأکید بر دید شخصی، معشوق را آن چنان که هست، به تصویر می کشند و قدم در وادی خلق تصاویری متفاوت از غزل سنّتی در وجوه زیبایی معشوق نهاده و از تکرار تصاویر تکراری و ملال آور اجتناب می کنند. این تصاویر نو، نگاه نو و دیگرگونه شاعر معاصر را به معشوق و وجوه زیبایی او می نمایاند و نشان از تغییرات جدّی در تصویرگری زیبایی شناسی معشوق دارد. در مقاله حاضر تلاش شده است با روشی توصیفی–تحلیلی، به توضیح و تبیین این تغییر رویکرد در غزل معاصر در تصویر ابعاد زیبایی شناسی معشوق پرداخته شود و تصاویر و توصیفات نو و بی سابقه از وجوه زیبایی شناسی معشوق مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. نتیجه پژوهش حاضر نشان از تغییر رویکرد غزل سرایان معاصر در توصیف و تصویر معشوق دارد.

هدف: این پژوهش با هدف ارزیابی محیط رابط کاربر پایگاه های اطلاعاتی مگ ایران و سید انجام شده است، تا مشخص گردد از نظر کاربران متخصص میزان هم خوانی محیط رابط کاربر هر یک از دو پایگاه با مؤلفه های نیلسن چقدر است. روش پژوهش: این پژوهش از نوع کاربردی است، و به روش ارزیابی مکاشفه ای انجام گرفته است. 5 نفر از متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی به روش نمونه گیری نظری و با رویکرد نمونه گیری در دسترس به عنوان ارزیاب انتخاب شدند. پایگاه های فوق الذکر با استفاده از سیاهه وارسی شامل ده مؤلفه اصلی نیلسن و 115 مؤلفه فرعی مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای هر یک از مؤلفه ها درجه شدت در نظر گرفته شد. حاصل ضرب امتیاز کسب شده از هر مؤلفه در درجه شدت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در نهایت برای هر یک از مؤلفه های اصلی جمع امتیازات و درصد امتیازات حاصل شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد پایگاه مگیران از مجموع 402 امتیاز مؤلفه های فرعی، 5/239 امتیاز و پایگاه " سید" 75/167 امتیاز را کسب کردند. بنابراین میزان هم خوانی پایگاه مگیران با ده مؤلفه نیلسن 73/59 (کمی بیش از حد متوسط) و در پایگاه سید 65/43 درصد (کمتر از حد متوسط) است. نتیجه گیری: نتایج ارزیابی نشان داد در پایگاه مگیران مؤلفه ثبات و یک دستی با رعایت 5/90 درصد معیارها، بیش از سایر مؤلفه ها با معیارها هم خوانی دارد، و مؤلفه انعطاف پذیری با رعایت 7/9 درصد معیارها کمترین هم خوانی را از بین ده مؤلفه نیلسن دارد. در پایگاه سید مؤلفه انطباق با دنیای واقعی با امتیاز 2/84 درصد بیشترین هم خوانی و مؤلفه شناسایی/ تصحیح خطا با کسب صفر درصد کمترین هم خوانی را از بین مؤلفه های نیلسن داشته است.

هدف: هدف از پژوهش حاضر طراحی الگوی مفهومی به کارگیری فناوری معنایی- اجتماعی در کتابخانه های دیجیتالی ایران است. روش : این پژوهش کاربردی با استفاده از روش های دلفی و پیمایشی- تحلیلی انجام گرفت. ابزار مورد استفاده پرسشنامه محقق ساخته بود که شامل سه بخش ساختار معماری فناوری معنایی-اجتماعی، ابزارهای فناوری معنایی-اجتماعی و کارکرد فناوری معنایی- اجتماعی می شد. جامعه آماری مورد مطالعه در بخش دلفی 15 تن از متخصصان و خبرگان رشته علم اطلاعات و دانش شناسی و در بخش پیمایشی 80 نفر کارشناسان کتابخانه های دیجیتالی و مراکز اطلاع رسانی ایران و 9 نفر از کارشناسان شرکت های نرم فزاری فعال در زمینه کتابخانه های دیجیتالی بودند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و روش معادلات ساختاری و مدل سازی حداقل مربعات جزئی (PLS-SEM) استفاده شد. یافته ها: الگوی پیشنهادی اکثر گویه ها بار عاملی بالایی را داشتند. بر همین اساس در مؤلفه های اصلی پژوهش شامل ساختار معماری فناوری معنایی- اجتماعی، ابزارهای فناوری معنایی- اجتماعی و کارکرد فناوری معنایی- اجتماعی گویه های دارای اهمیت از دیدگاه جامعه پژوهش مشخص شدند. نتیجه گیری: توجه به نتایج به دست آمده در الگوی پیشنهادی این پژوهش نشان می دهد در بحث فناوری معنایی- اجتماعی در نرم افزارهای کتابخانه های دیجیتالی آنچه باعث پیشبرد و موفقیت این فناوری می شود، ایجاد صحیح نرم افزار کتابخانه دیجیتالی بر مبنای استانداردهای کتابخانه های دیجیتالی، توجه به زبان های نشانه گذاری از جمله ایکس.ام.ال. و دابلین کور و تلفیق آن با ابزارهای معنایی مانند وب 2.0، هشتک ها و رده بندی مردمی، فراداده و ... در راستای فناوری های اجتماعی مانند شبکه های اجتماعی، مشاپ ها و ... است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف سنجش کیفیت خدمات کتابخانه دیجیتالی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد از دیدگاه کاربران بر اساس مدل دیجی کوال انجام گرفته است. روش پژوهش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت به صورت پیمایشی تحلیلی است. جامعه آماری این پیمایش را اساتید و دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحدبروجرد تشکیل می دهد که جامعه منتخب طبق جدول"مورگان" 108 نفر می باشند. ابزار مورد استفاده جهت گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته ای است که در آن، خدمات کتابخانه دیجیتالی در قالب دو دسته از عوامل، شامل: "تعامل انسان و فناوری" و "جنبه های فنی" با دوازده مولفه مدل دیجی کوال "رضایت فردی، میزان اطمینان، سودمندی، قابلیت انجام، دسترس پذیری، قابلیت اعتبار، دقت و صحت، جستجو پذیری، پیوند فعال، پوشش موضوعی، قابلیت مرور، سامان یافتگی" سنجیده شده است. یافته های پژوهش: یافته های پژوهش نشان می د هد که از دیدگاه کاربران میزان رضایت فردی، پوشش موضوعی این کتابخانه در حد متوسط و میزان اطمینان، سودمندی، قابلیت انجام، اعتبار، دقت و صحت، سامان یافتگی بالاتر از حد متوسط و میزان دسترس پذیری، جستجو پذیری، پیوند فعال و قابلیت مرور کمتر از حد متوسط می باشند. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد که کتابخانه در حوزه های میزان اطمینان، سودمندی، قابلیت انجام، اعتبار، دقت و صحت، سامان یافتگی توانسته است در درجه بالاتر از حد متوسط قرار گیرد و عملکرد بهتری داشته است.این در حالی بود که حوزه رضایت فردی و پوشش موضوعی عملکردی در حد متوسط داشت و میزان دسترس پذیری و جستجوپذیری و پیوند فعال وقابلیت مرور با وضعیتی کمتر از حد متوسط ضعیفتر از بقیه موارد بود

هدف: شناسایی و معرفی پژوهش های انجام شده در زمینه سنجش کیفیت خدمات کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی بر اساس مدل لیب کوآل است. روش انجام تحقیق و گردآوری داده ها: پژوهش حاضر با روش تحلیل محتوا انجام گرفته و داده ها نیز از مرور پژوهش های گذشته گردآوری شده است.  یافته ها: کیفیت کتابخانه های مورد مطالعه اعم از دانشگاهی، عمومی و تخصصی در مؤلفه های لیب کوال در سطوح مختلف بررسی شد. وضعیت کلی کتابخانه ها به تفکیک نوع کتابخانه ارزیابی و مؤلفه های قوی و ضعیف در آنها مشخص شد و تصویری کلی از کیفیت خدمات ارائه شده در کتابخانه های ایران به دست آمد.   نتایج: در وضعیت فعلی، کتابخانه ها در همه ابعاد، خدمات مطلوب و آرمانی ارائه نمی دهند و در بسیاری از موارد حداقل خدمات را دارند و گاهی حتی پایین تر از سطح خدمات حداقلی مورد انتظار کاربران را پاسخگو هستند. کیفیت خدمات در کتابخانه های دانشگاهی از نظر کنترل اطلاعات، در کتابخانه های عمومی، در تمامی مؤلفه ها و در کتابخانه های تخصصی از جنبه کنترل اطلاعات و کتابخانه به عنوان مکان ضعیف هستند.