سیاوش طالع پسند

هدف : هدف از انجام این پژوهش مقایسه ابعاد سرشتی- منشی در بیماران مبتلا به اضطراب جدایی بزرگسالی با افراد سالم بود. روش : طرح پژوهش حاضر علی- مقایسه ای بود. نمونه پژوهش شامل 200 نفر از دانشجویان دختر مشغول به تحصیل در دانشگاه های تهران و شاهد بود که به روش در دسترس انتخاب شدند. شرکت کنندگان با استفاده از پرسش نامه 27 سؤالی تشخیص اضطراب جدایی بزرگسالان ( ASA-27 )، مصاحبه بالینی ساختار یافته برای نشانگان اضطراب جدایی بزرگسالان ( SCI-SAS ) و پرسشنامه سرشتی- منشی TCI مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تحلیل داده ها از آزمون آماری تحلیل واریانس چندمتغیری ( MANOVA ) استفاده شد. یافته ها : نتایج این مطالعه نشان دادکه افراد مبتلا به اضطراب جدایی بزرگسالی در مقایسه با افراد سالم، نمرات بالاتری در ابعاد آسیب گریزی و پاداش وابستگی (001/0> p ) و نمرات پایین تری در ابعاد خودراهبری (001/0> p ) و همکاری کسب نمودند (01/0> p ) که این تفاوت از لحاظ آماری معنی دار بود. نتیجه گیری : ابعاد سرشتی- منشی شخصیت در تشدید و تداوم خصوصیات بالینی اختلال اضطراب جدایی بزرگسالی نقش دارد.

هدف این مطالعه بررسی ویژگی های روانسنجی مقیاس درگیری دانش آموز در مدرسه بود. جامعه آماری کلیه دانش آموزان شهرستان مهدیشهر در استان سمنان در سال تحصیلی 94-95 بودند. 502 نفر از دانش آموزان پایه هفتم، هشتم و نهم (252 پسر و 250 دختر) شهرستان مهدیشهر با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. همه آنها ابزار درگیری و مقیاس چند بعدی درگیری دانش آموز را تکمیل کردند. تحلیل عاملی اکتشافی، همبستگی سؤال- نمره کل و تحلیل اعتبار برای بررسی ویژگی های روانسنجی پرسشنامه مذکور اجرا شد. تحلیل عاملی تأییدی برای بررسی مدل اندازه گیری و ساختار روابط درونی گویه ها اجرا شد. روایی همگرای مقیاس با ابزار درگیری دانش آموز و روایی ملاکی آن با نمره ی ریاضی و انضباط دانش آموزان بررسی شد. نتایج نشان داد که مقیاس درگیری دانش آموز در مدرسه از چهار عامل اشباع شده است. نمره ی کل مقیاس درگیری دانش آموز در مدرسه با نمره ی ابزار درگیری دانش آموز (67/0)، نمره ی ریاضی (14/0) و نمره ی انضباط (099/0) همبستگی مثبت و معنی داری نشان داد. اعتبار کل مقیاس درگیری دانش آموز در مدرسه با روش آلفای کرنباخ 82/0 و اعتبار خرده مقیاس های شناختی، عاطفی، رفتاری و کارگزاری به ترتیب 65/0، 75/0، 77/0 و 76/0 محاسبه شد. یافته های پژوهش بیانگر این است که نسخه ی فارسی پرسشنامه درگیری دانش آموز در مدرسه از ویژگی های روانسنجی قابل قبولی برخوردار بوده و می توان از آن به عنوان ابزاری معتبر در پژوهش های آموزشی و تربیتی استفاده نمود.

پیامدهای آسیب فردی، خانوادگی، اجتماعی و تحصیلی ناشی از شکست های عاطفی دانشجویان در جامعه بسیار چشم گیر است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثربخشی مداخله یکپارچه نگر شکست عاطفی بر بهبود نشانگان ضربه عشق، تاب آوری تحصیلی، بهزیستی تحصیلی و تمایزیافتگی خود در دانشجویان انجام شد. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون، پیگیری با گروه کنترل برابر بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجویان دانشگاه دولتی شهرستان نیشابور در سال تحصیلی 1398-1397بودند (2215 N= ). از بین دانشجویان دچار شکست عاطفی (کسب نمره بالاتر از 16 در سیاهه نشانگان ضربه عشق راس، 1999)  که 89 نفر بودند با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده و سپس در دو گروه آزمایش (18 نفر) و کنترل (18 نفر) به صورت تصادفی گمارده شدند. به گروه آزمایش، برنامه مداخله یکپارچه نگر شکست عاطفی اکبری، طالع پسند، رحیمیان بوگر و امین بیدختی (1397) طی 8 جلسه 70 دقیقه ای آموزش داده شد و گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد. این برنامه درمانی تلفیقی یکپارچه از نظریه روان درمانی مثبت نگر و نظریه انتخاب بود که در 6 واحد درمانی و 27 مضمون تنظیم شد. شرکت کنندگان پرسشنامه های نشانگان ضربه عشق (راس، 1999)، تاب آوری تحصیلی (ساموئلز، 2004)، بهزیستی تحصیلی (پیترینن، سوینی و پیهالتو، 2014) و تمایزیافتگی خود (اسکورون و فریدلندر، 2003) را تکمیل کردند داده ها با تحلیل اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی LSD به کمک نرم افزار SPSS-25 تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که مداخله یکپارچه نگر شکست عاطفی با ضریب توافقی بالای 90/0 که توسط 9 نفر از داوران متخصص سنجیده شد، توانست در بهبود نشانگان ضربه عشق (79/0=Eta)، مهارت های ارتباطی (67/0=Eta)، جهت گیری آینده (38/0=Eta)، مسأله محوری و مثبت نگری (95/0=Eta)، بهزیستی تحصیلی (23/0=Eta)، آمیختگی با دیگران (11/0=Eta)، بریدگی عاطفی(14/0=Eta) و جایگاه من(78/0=Eta) دارای اثرات مثبتی در مرحله پس آزمون داشته باشد و این اثر تنها در ارتباط با بُعد واکنش هیجانی در مرحله پس آزمون معنادار نبود. در مرحله پیگیری نیز در تمام متغیرها به جز مسأله محوری و مثبت نگری (بُعد تاب آوری تحصیلی) و تمام ابعاد تمایزیافتگی خود اثربخشی مداخله معنادار بود (01/0>p). مداخله یکپارچه نگر شکست عاطفی می تواند برنامه ای مؤثر و کارآمد در حوزه ارتقای سلامت روان و پیشگیری از بروز مشکلات هیجانی و تحصیلی در دانشجویان باشد. لذا از این برنامه می توان جهت ایمن سازی دانشجویان در برابر مشکلات مختلف روانی، اجتماعی و تحصیلی استفاده نمود و پیشنهاد می شود مراکز مشاوره دانشگاه ها به طور گسترده از این مداخله بهره گیرند.  

هدف از این پژوهش بررسی پیش بینی رفتارهای خودناتوان ساز تحصیلی بر اساس اشتیاق تحصیلی، کیفیت زندگی در مدرسه و احساس تعلق به مدرسه دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه شهر ری بود. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. حجم نمونه 350 نفر از این دانش آموزان و به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب و به پرسشنامه های رفتارهای خودناتوان ساز جونز و رودوالت (1982)، اشتیاق تحصیلی فردریکز، بلومنفیلد و پاریس (2004)، کیفیت زندگی در مدرسه ویلیامز و باتن (۱۹۸۱) و احساس تعلق به مدرسه بری، بتی و وات (2004) پاسخ دادند. داده های جمع آوری شده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه تحلیل شد. یافته ها نشان داد که اشتیاق تحصیلی، کیفیت زندگی در مدرسه و احساس تعلق به مدرسه با رفتارهای خودناتوان ساز تحصیلی رابطه منفی و معنی داری دارد (01/0>P). نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نیز آشکار کرد که 4/27% درصد از کل واریانس رفتارهای خودناتوان ساز تحصیلی به وسیله اشتیاق تحصیلی، کیفیت زندگی در مدرسه و احساس تعلق به مدرسه تبیین می شود. یافته های این پژوهش نشان می دهد که اشتیاق تحصیلی، کیفیت زندگی در مدرسه و احساس تعلق به مدرسه سهم معنادار در پیش بینی رفتارهای خودناتوان ساز تحصیلی دانش آموزان دارند.

دشواری در تنظیم هیجان مایه به کارگیری راهبرد های سازش نایافته برای پاسخ دهی به هیجان ها می شود. وجه تمایز اساسی میان رویکرد شناختی با رویکرد های دیگر تاکیدی است که این رویکرد بر پردازش های ذهنی دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر اصلاح سوگیری توجه بر تنظیم هیجان و مولفه های آن در افراد با سبک دلبستگی دوری گزین است. جامعه پژوهش شامل کلیه افراد دارای سبک دلبستگی دوری گزین با دشواری در تنظیم هیجانی مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر سمنان در سال 97 بودند. به همین منظور 60 نفر از مراجعه کنندگان به مراکز مشاوره شهر سمنان در سال 97 به صورت تصادفی در دو گروه گواه ( 30(n= و آزمایش ( 30(n= قرار گرفتند. پرسش نامه دشواری در تنظیم هیجان، پرسش نامه تجارب در روابط نزدیک و نرم افزار سوپر لب برای اندازه گیری نمرات شرکت کنندگان بهره برداری شد. نمرات متغیر های تنظیم هیجانی و ابعاد آن در دو مرحله پیش و پس آزمون با استفاده از مدل تحلیل واریانس چند متغیری اندازه گیری مکرر تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که اصلاح سوگیری توجه به روش دات پراب توانست دشواری در تنظیم هیجانات را کاهش دهد و تغییرات معنی داری در نمرات ابعاد دیگر این مقیاس بدست آمد. نتایج نشان داد که با روش اصلاح سوگیری توجه می توان مداخلاتی در جهت کاهش مشکلات تنظیم هیجانی ایجاد کرد و این شیوه می تواند در مداخلات درمانی با رویکرد هیجانی و سوگیری توجه سودمند باشد.

هدف پژوهش حاضر کارکرد حافظه فعال در کودکان دوزبانه، تک زبانه و کودکان مبتلا به اختلال یادگیری بود. طرح پژوهش از نوع علی مقایسه ای بود. شرکت کنندگان 60 فرد تک زبانه، 34 فرد مبتلا به اختلال یادگیری و 62 فرد دو زبانه بودند. که مقیاس هوش وکسلر کودکان و آزمون وکسلر کودکان پیش دبستانی را تکمیل کردند. داده ها با مدل تحلیل واریانس تک متغیری تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که بین کودکان دوزبانه، تک زبانه و کودکان مبتلا به اختلال یادگیری در نمرات حافظه فعال تفاوت معنی داری وجود دارد. به گونه ای که کودکان دو زبانه از کودکان تک زبانه و اختلال یادگیری عملکرد بهتری در زمینه حافظه فعال داشتند. یادگیری زبان دوم با کارکردهای حافظه قویتری همراه است. هدف پژوهش حاضر کارکرد حافظه فعال در کودکان دوزبانه، تک زبانه و کودکان مبتلا به اختلال یادگیری بود. طرح پژوهش از نوع علی مقایسه ای بود. شرکت کنندگان 60 فرد تک زبانه، 34 فرد مبتلا به اختلال یادگیری و 62 فرد دو زبانه بودند. که مقیاس هوش وکسلر کودکان و آزمون وکسلر کودکان پیش دبستانی را تکمیل کردند. داده ها با مدل تحلیل واریانس تک متغیری تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که بین کودکان دوزبانه، تک زبانه و کودکان مبتلا به اختلال یادگیری در نمرات حافظه فعال تفاوت معنی داری وجود دارد. به گونه ای که کودکان دو زبانه از کودکان تک زبانه و اختلال یادگیری عملکرد بهتری در زمینه حافظه فعال داشتند. یادگیری زبان دوم با کارکردهای حافظه قویتری همراه است.

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش میانجی درگیری شغلی معلمان در رابطه توانمندی های شخصیتی با فرسودگی شغلی بود. پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها توصیفی- همبستگی بود. شرکت کنندگان 320 نفر از معلمان دوره دوم متوسطه شهر سمنان بودند که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و پرسشنامه توانمندی ها و ارزش های فعال در عمل پیترسون و سلیگمن (2004)، پرسشنامه فرسودگی شغلی مسلش(1986) و پرسشنامه درگیری شغلی شافلی و باکر (2003) را تکمیل کردند. مدل مفروض با استفاده از مد ل سازی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار لیزرل آزمون شد. یافته ها نشان داد داده ها با مدل از برازش مناسبی برخوردار بود. اثر ساختاری مستقیم توانمندی های شخصیتی بر فرسودگی شغلی معنادار نبود. توانمندی های شخصیتی با میانجیگری درگیری شغلی بر فرسودگی شغلی معلمان اثر ساختاری غیر مستقیم و معناداری داشت. توجه به درگیری شغلی معلمان به عنوان یک عامل تسهیل کننده فرسودگی شغلی در سازمان های آموزشی مهم است. تأکید بر شناسایی و تقویت توانمندی های شخصیتی می تواند برنامه ریزان و سیاست گذاران عرصه تعلیم و تربیت را در تدوین برنامه رشد و تعالی معلمان یاری رساند.

هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش میانجی گری انگیزه شکوفایی، شرایط زمینه ای، خودمدیریتی و تسهیل گرهای شکوفایی در ارتباط غایت نگری و شکوفایی بود؛ به این منظور، 643 دانش آموز پسر مقطع دوم متوسطه شهر تهران به روش خوشه ای چندمرحله ای، انتخاب شدند و به خرده مقیاس های مرتبط از مقیاس کوتاه بهزیستی روانشناختی ریف، مقیاس شکوفایی سلیمانی و همکاران، پرسشنامه فرم کوتاه شخصیت جهانی، پرسشنامه خودآگاهی خصوصی، پرسشنامه های شرایط زمینه ای و انگیزه شکوفایی محقق ساخته، پرسشنامه سرمایه روانشناختی لوتانز، پرسشنامه نیمرخ شکوفایی پرما، پرسشنامه استقامت و پایداری داک ورث و پرسشنامه شکوفایی هژبریان پاسخ دادند. نتایج تحلیل الگوی معادلات ساختاری نشان دادند غایت نگری به صورت مستقیم بر انگیزه شکوفایی تأثیر مثبت معنا داری داشت. انگیزه شکوفایی و تسهیل گرهای شکوفایی به صورت مستقیم بر خودمدیریتی و به صورت غیرمستقیم (با میانجی گری خودمدیریتی) بر شکوفایی تأثیر مثبت معناداری داشتند. خود مدیریتی نیز به صورت مستقیم بر شکوفایی تأثیر مثبت معناداری داشت. تأثیر مستقیم شرایط زمینه ای بر خودمدیریتی و تأثیر غیر مستقیم آن بر شکوفایی معنا دار نبود. با توجه به نتایج این پژوهش، استفاده از روش هایی برای افزایش غایت نگری، انگیزه شکوفایی، خودمدیریتی و تسهیل گرهای شکوفایی برای شکوفایی بیشتر دانش آموزان پیشنهاد می شود.

زمینه و هدف: نقش حیاتی دلبستگی در تنظیم عاطفه و عملکرد شناختی از طریق پردازش انتخابی اطلاعات در پیشینه برجسته شده است. شواهد زیادی در زمینه تاثیر سبک دلبستگی با واسطه عواطف بر سوگیری توجه وجود دارد. این مطالعه مقالات فارسی و انگلیسی زبان را در فاصله سالهای 2000 تا 2019 میلادی مرور می کند. هدف مطالعه حاضر خلاصه کردن یافته های عمده با تاکید بر سوگیری توجه در زمینه مداخلات سبک دلبستگی بود. روش: از بین مقالات منتشر شده 104 مقاله انتخاب و مرور شد. کتابها، فصل های کتاب و مقالات کنفرانسی از مطالعه کنار گذاشته شدند. یافته ها: از روشهای مختلفی (از جمله تکلیف دات پروب) برای اندازه گیری سوگیری توجه استفاده شده است. مرور شواهد نشان می دهد ویژگیهای روانشناختی افراد در انجام تکالیف به ناپایایی نتایج منجر شده است. در مداخلات سبک دلبستگی نقش برخی از متغیرهای جمعیت شناختی که به سوگیری در نتایج منتج شده است، برجسته شد. بحث و نتیجه گیری: در طراحی مداخلات سبک دلبستگی باید به نقش عوامل جمعیت شناختی توجه داشت.. نقص مطالعات قبلی و جهت گیری پژوهش های آتی مورد بحث قرار گرفته است.

زمینه: نوجوانی با مخاطرات ویژه دوران بلوغ و بحران های اجتماعی، می تواند زمینه را برای بروز و یا تشدید مشکلات روانشناختی فراهم سازد؛ از آنجایی که این دوران مرحله ای حساس و سرنوشت ساز است، بهره گیری از رویکردهای آموزشی و درمانی در جهت افزایش سطح انعطاف پذیری و تاب آوری در برابر مشکلات اهمیتی ویژه ای دارد. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مثبت نگری بر انعطاف پذیری شناختی و تاب آوری دانش آموزان انجام شد. روش: این مطالعه از نظر هدف کاربردی از نظر روش نیمه آزمایشی از سری طرح های پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری دو ماهه با گروه گواه است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر پایه یازدهم شهر تهران در سال تحصیلی 1401-1400 بود. نمونه پژوهش 42 نفر از دانش آموزان دختر پایه یازدهم شهر تهران بود که به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و گواه گمارده شدند. داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه انعطاف پذیری شناختی (دنیس و وندروال،2010) و تاب آوری (کانر و دیویدسون، 2003) در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری جمع آوری شد. گروه آزمایشی 14 جلسه 90 دقیقه ای آموزش مثبت نگری مبتنی بر برنامه آموزشی (رشید، 2014) به گروه آزمایشی ارائه شد و گروه گواه هیچ مداخله ای دریافت نکردند. داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS.27 و با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش مثبت نگری بر انعطاف پذیری و تاب آوری دانش آموزان مؤثر است (05/0 >P). همچنین، نتایج نشان داد که بین میانگین نمرات پیش آزمون و پس آزمون گروه آزمایشی و گواه در نمرات انعطاف پذیری و تاب آوری تفاوت وجود دارد و اثر مداخله در مرحله پیگیری حفظ شد. نتیجه گیری: با توجه به این نتایج می توان از آموزش مثبت نگری به عنوان یک مداخله مبتنی بر شواهد در جهت بهبود انعطاف پذیری و تاب آوری روانشناختی دانش آموز در مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی دانش آموزان استفاده کرد.

مقدمه: سیستم توجه را می توان به شبکه های هشدار، جهت گیری و کنترل اجرایی تقسیم کرد. رواسازی ابزارهای اندازه گیری توجه حائز اهمیت است. هدف از پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روان سنجی آزمون شبکه توجه بزرگسالان و کودکان بود. روش کار: شرکت کنندگان در مطالعه حاضر شامل 184 کودک (9-6) سال و 184 بزرگسال (44-20) سال بودند که با استفاده از روش تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و آزمون شبکه توجه را تکمیل کردند. برای تحلیل اعتبار از آلفای کرونباخ و برای مقایسه گروه ها از آزمون های تی م ستقل، یومن ویتنی و تحلیل واریانس یک راهه به وسیله نرم افزار SPSS-24 استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که ضریب آلفای کرونباخ برای آزمون شبکه توجه کل بزرگسالان (88/0) و ابعاد آن یعنی بعد هشدار (80/0)، بعد جهت گیری (79/0) و بعد کنترل اجرایی (84/0) بود. همچنین آلفای کرونباخ برای کل آزمون کودکان (82/0) و برای هر کدام از خرده مقیاس ها شامل هشدار (70/0)، جهت گیری (70/0) و کنترل اجرایی (76/0) به دست آمد. تفاوت معناداری در نمرات آزمون توجه کودکان در سه بعد هشدار، جهت یابی و کنترل اجرایی بین دختران و پسران و مردان و زنان مشاهده نشد. بین نمرات آزمون شبکه توجه کودکان در بعد جهت یابی و کنترل اجرایی در گروه های سنی مختلف تفاوت معنا داری وجود نداشت؛ اما در بعد هشدار و آزمون شبکه توجه کل بین گروه های سنی مختلف تفاوت معنا داری وجود داشت. نتیجه گیری: بر اساس این یافته ها می توان چنین عنوان کرد که آزمون شبکه توجه بزرگسالان و کودکان در جامعه ایرانی از اعتبار قابل قبولی برخوردار است و می توان از آن به عنوان ابزاری در جهت اهداف تشخیصی، بالینی و پژوهشی استفاده کرد.

زمینه: مطالعات متعددی به بررسی اشتیاق تحصیلی پرداخته اند. اما پژوهش پیرامون تدوین مدل ساختاری برای پیش بینی اشتیاق ریاضی بر اساس خودطرحواره ریاضی و حافظه عاطفی ریاضی با میانجی گری ارزش تکلیف و باورهای توانایی - انتظار مغفول مانده است. هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه ساختاری حافظه عاطفی و خودطرحواره ریاضی با اشتیاق ریاضی با نقش میانجی باورهای توانایی - انتظار و ارزش تکلیف بود. روش: این پژوهش از نوع پژوهش همبستگی با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری بود که 500 نفر از دانش آموزان پایه های یازدهم رشته تجربی و ریاضی شهر تهران سال 1398 به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. همه ی آن ها پرسشنامه های حافظه عاطفی ریاضی (شانک و همکاران، 2008)، خودطرحواره ریاضی (گارسیا و پینتریچ، 1994)، انتظار - ارزش سمنان (حسینی و همکاران، 1389)، هزینه تکلیف ریاضی (فلاک و همکاران، 2015) و اشتیاق ریاضی (فردریکز و همکاران، 2004) را تکمیل نمودند و داده ها با استفاده از آزمون های مدل ساختاری و تحلیل مسیر تحلیل شد . یافته ها: بر اساس نتایج بدست آمده، حافظه منفی به صورت مستقیم بر باورهای توانایی - انتظار ریاضی، تأثیر منفی و حافظه مثبت به صورت مستقیم بر باورهای توانایی - انتظار ریاضی تأثیر مثبت داشت (0/01 > P). حافظه منفی هم به صورت مستقیم (0/01 > P) و هم به صورت غیرمستقییم (0/05 > P) و با میانجی گری باورهای توانایی - انتظار ریاضی بر ارزش تکلیف ریاضی تأثیر داشت. حافظه مثبت نیز هم به صورت مستقیم و هم به صورت غیرمستقیم و با میانجی گری باورهای توانایی-انتظار ریاضی بر ارزش تکلیف ریاضی تأثیر داشت (0/01 >P). باورهای توانایی - انتظار ریاضی نیز به صورت مستقیم بر ارزش تکلیف ریاضی تأثیر داشت (0/05>P). حافظه منفی و هم حافظه مثبت هم به صورت مستقیم و هم به صورت غیرمستقیم، بر اشتیاق ریاضی تأثیر داشت (0/01 >P). رابطه مستقیم خودطرحواره های ریاضی، ارزش تکلیف ریاضی و باورهای توانایی - انتظار ریاضی با اشتیاق ریاضی معنی دار نبود (0/05 <p). نتیجه گیری: حافظه عاطفی مثبت و منفی بر اشتیاق ریاضی مؤثر است. همچنین خود طرحواره ریاضی و حافظه عاطفی ریاضی به واسطه باورهای توانایی انتظار ریاضی بر ارزش تکلیف ریاضی تأثیر گذارند . تلویحات کاربردی یافته ها مورد بحث قرار گرفت.

روان شناسی مثبت، عبارت از مطالعه علمی شکوفایی انسان و یک رویکرد عملی برای بهینه سازی زندگی افراد است. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر اجرای مداخله آموزش مثبت بر شکوفایی، توانمندی های شخصیتی و خوش بینی دانش آموزان پایه نهم بود. شرکت کنندگان، 46 دانش آموز دختر پایه نهم بودند. برای انتخاب آن ها، از مدارس متوسطه اول دولتی منطقه 9 شهر تهران دو مدرسه به صورت تصادفی انتخاب شدند که یک مدرسه به عنوان گروه آزمایش (22=n) و مدرسه دیگر به عنوان گروه کنترل (24= n) در نظر گرفته شد. شرکت کنندگان هر دو گروه، مقیاس های بهزیستی، توانمندی های شخصیتی و خوش بینی را تکمیل کردند. سپس برنامه آموزش مثبت مبتنی بر رویکرد روان شناسی مثبت، در گروه آزمایش اجرا شد. سپس داده ها با مدل تحلیل واریانس چندمتغیری تجزیه وتحلیل شد. یافته ها نشان داد که در گروه تحت آموزش با برنامه آموزش مثبت، سطح بهزیستی به طرز معناداری بالاتر از گروه کنترل است. به علاوه، دانش آموزان گروه آزمایش در میزان توانمندی های شخصیتی به نحو قابل توجهی ارتقا پیدا کردند. از این میان، طبقه مربوط به تعالی دارای بیشترین اندازه اثر و طبقه مربوط به پرهیزگاری، دارای کمترین اندازه اثر بودند. بااین حال، این مداخله بر متغیر خوش بینی اثر معناداری نداشت. برنامه آموزش مثبت به طرز چشمگیری قادر به افزایش سطح بهزیستی و توانمندی های شخصیتی دانش آموزان است. به علاوه، یافته های این پژوهش درباره آموزش مثبت، نشان داد که یادگیری مهارت های روان شناسی مثبت به دانش آموزان و گنجاندن آن ها در چارچوب برنامه های موجود در مدرسه، نویدبخش پیامدهای مثبت فراوانی در زمینه سلامت روان و عملکرد تحصیلی آتیه سازان این کشور خواهد بود.

هدف این پژوهش بررسی رابطه رشد خودکنترلی بر رشد قضاوت اخلاقی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه پنجم آموزشگاه های ابتدایی شهرستان سبزوار بود، تعداد نمونه، 250 نفر دانش آموز (124 پسر و 126 دختر) ابتدایی بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. در این پژوهش برای جمع آوری اطلاعات از دو پرسشنامه: 1) قضاوت اخلاقی(MJT)، 2) تمایل کودکان به خودکنترلی و همچنین معدل نیمسال اول دانش آموزان استفاده شد. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار آماری spss تجزیه وتحلیل شد. تحلیل رگرسیون چندگانه به روش همزمان نشان داد که : بین رشد قضاوت اخلاقی و پیشرفت تحصیلی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین رابطه ای مثبت و معنادار بین خودکنترلی و پیشرفت تحصیلی وجود دارد. آزمون t مستقل نشان داد که میان دانش آموزان دختر و پسر در خودکنترلی تفاوتی معنادار وجود ندارد، ولی به لحاظ قضاوت اخلاقی میان دانش آموزان دختر و پسر این تفاوت معنادار است.

زمینه: براساس نظریه شناختی - رفتاری؛ مشخص شده است که ساختارهای شناختی مانند باورهای زیربنایی بر مؤلفه های پردازش اطلاعات، رمزگردانی و فرآیندهای شناختی دیگر تأثیر می گذارد. ازاین رو، اهمال کاری تحصیلی رفتاری است که می تواند به دنبال باورها و ساختارهای شناختی مانند باورهای فراشناختی و باورهای انگیزشی ایجاد شود و همچنین می تواند تحت تأثیر فرآیندهای شناختی مانند راهبردهای یادگیری قرار گیرد. هدف: به بررسی روابط ساختاری باورهای فراشناختی و انگیزشی با اهمال کاری دانشجویان براساس نقش واسطه ای راهبردهای یادگیری پرداخته شد. روش: برای رسیدن به این هدف از روش همبستگی در قالب مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. از بین جامعه آماری دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه های کرمان (27670 نفر جامعه آماری کل) 400 نفر دانشجو جهت پاسخ گویی به مقیاس های باورهای فراشناختی نسبت به اهمال کاری فرینی و همکاران (2009)، باورهای انگیزشی پنتریچ و دی گروت (1990)، راهبردهای یادگیری وین اشتاین و پالمر (2002) و اهمال کاری تحصیلی مک کلوسکی (2012) به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای تصادفی انتخاب شدند. همچنین، داده ها از طریق روش مدل معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته ها: باورهای فراشناختی هم به صورت مستقیم (0/0001 =, p 0/57 =β) و هم به غیرمستقیم (0/009=, p 0/17 =β) از طریق راهبردهای یادگیری بر اهمال کاری تحصیلی اثر مثبت و معنادار دارد. همچنین، مشخص شد که باورهای انگیزشی صرفاً به صورت غیرمستقیم (0/01 =, p 0/41- =β) از طریق راهبردهای یادگیری بر اهمال کاری تحصیلی اثر منفی و معنادار دارد. نتیجه گیری: براساس نظریه شناختی - رفتاری می توان مطرح کرد که باورهای فراشناختی و باورهای انگیزشی به عنوان باورهای زیربنایی بر پردازش اطلاعات به عنوان فرآیندهای شناختی اثر می گذارد و زمینه را برای پیامدهای رفتاری مختلف فراهم می کند. به عبارت دیگر، رفتارهای ناکارآمد بر طبق نظریه شناختی - رفتاری از طریق باورها و افکار ناکارآمد و پردازش اطلاعات معیوب ایجاد می شود.

هدف : پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی بازتوانی شناختی مبتنی بر رایانه، درمان با مکمل های غذایی و ترکیب این دو مداخله بر بهبود توجه و نشانگان رفتاری کودکان نارسا توجه/ بیش فعال انجام گرفت. روش : روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل همه مدارس ابتدایی دخترانه مناطق چندگانه تهران در سال تحصیلی ۹۷-۹۶ بود که از بین آنها، چهار مدرسه با روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شد، ۶۶ کودک با نارسایی توجه/ بیش فعالی شناسایی شدند که ۵۲ نفر از آن ها برحسب شرایط ورود به پژوهش انتخاب و در چهار گروه آزمایشی و گواه ( 13 نفر در هر گروه) جای دهی شدند. به منظور تشخیص اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی از پرسشنامه اسنپ-۴ و مصاحبه بالینی وبرای کنترل هوش از آزمون ریون استفاده شد. شرکت کنندگان از نظر سن، هوش و شدت علائم اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی در چهار گروه همتاسازی شدند. داده های پژوهش با کمک پرسشنامه نقاط ضعف و قدرت ( SDQ ) فرم والدین و آزمون عملکرد پیوسته ( CPT ) جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کواریانس چند متغیری و با کمک نرم افزار Spss20 انجام شد. یافته ها : هر سه گروه مداخله ای در زمینه توجه و نشانگان رفتاری نسبت به گروه کنترل پیشرفت معناداری داشته اند اما بین گروه های مداخله ای در تغییرات از پیش آزمون تا پس آزمون تفاوت معناداری دیده نشد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که توانبخشی شناختی و مصرف مکمل های غذایی می تواند منجر به بهبود عملکرد توجه و نشانگان رفتاری در کودکان نارسا توجه/ بیش فعال گردد. بیشترین اندازه اثر در خرده مقیاس پاسخ صحیح(۸۵/۰)دیده شد.

پژوهش حاضر با هدف پیش بینی اهمال کاری تحصیلی بر اساس پریشانی روانشناختی و اضطراب کرونا انجام شد. طرح پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری در این پژوهش کلیه دانش آموزان مدارس متوسطه اول و دوم شهرستان بجنورد در سال تحصیلی 1400-1399 بود که از بین آن ها تعداد 400 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و به پرسشنامه اهمال کاری تحصیلی (APS، سواری،2011)، پرسشنامه پریشانی روانشناختی (k-10، کسلر،۲۰۰۲) و مقیاس اضطراب کرونا (CDAS، علی پور و همکاران، 2020) پاسخ دادند. داده ها با استفاده از همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه تجزیه و تحلیل شدند. نتایج همبستگی پیرسون نشان داد همبستگی بین پریشانی روانشناختی و اضطراب کرونا با اهمال کاری تحصیلی مثبت و معنی داری (01/0 P≤) می باشد. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نیز نشان داد 43 درصد از واریانس اهمال کاری تحصیلی بر اساس متغیر پریشانی روانشناختی تبیین می شود و متغیر اضطراب کرونا در حضور متغیر پریشانی روانشناختی سهم معنی داری در تبیین اهمال کاری تحصیلی ندارد. در نهایت بر اساس نتایج پژوهش حاضر پیشنهاد می شود به منظور کاهش اهمال کاری تحصیلی تدابیر لازم به منظور کاهش پریشانی روانشناختی دانش آموزان اندیشیده شود.

هدف : پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی پرسش نامه رؤیای شفاف، در نمونه ای از دانشجویان دانشگاه سمنان اجرا شد. روش : جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه سمنان در سال تحصیلی 1394-1393 بود. نمونه پژوهش شامل 350 دانشجو بود که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. اعضای نمونه پرسش نامه های رؤیای شفاف، پرسش نامه 16 عاملی شخصیت کتل و پرسش نامه منبع کنترل لوینسون را تکمیل کردند. از روش تحلیل عاملی تأییدی و همبستگی با نمرات ملاک بیرونی برای تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها : پرسش نامه رؤیای شفاف دارای یک عامل بوده و از پایایی قابل قبولی برخوردار است. نمرات رؤیای شفاف با عوامل شهامت اجتماعی، تسلط، حساسیت هیجانی، هراس و محافظه کاری یا آزمایش کردن پرسش نامه کتل و با نمرات خرده مقیاس منبع کنترل درونی لوینسون، همبستگی متوسط نشان داد. نتیجه گیری : پرسش نامه رؤیای شفاف در جامعه دانشجویان دانشگاه سمنان از اعتبار و روایی مناسبی برخوردار است.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر بررسی روابط ساختاری سرمایه های روانشناختی و خودتعیین گری با اضطراب امتحان: نقش واسطه ای درگیری تحصیلی و سخت رویی بود. روش: طرح پژوهش همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش تمامی دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهرستان سمنان در سال تحصیلی 98 - 1397 بودند. تعداد نمونه پژوهش 857 دانش آموز بود. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه اضطراب امتحان اهواز، سرمایه روان شناختی لوتانز و همکاران، خودتعیین گری دسی ریان، درگیری تحصیلی فردریکس و همکاران و پرسشنامه سخت رویی کوباسا بود. داده های حاصله با بهره گیری از نرم افزار SPSS و LISREL و با استفاده از مدل معادلات ساختاری تحلیل شد. یافته ها: متغیرهای پنهان سرمایه های روانشناختی و خودتعیین گری، درگیری تحصیلی و سخت رویی دارای نشانگر بودند که یافته های مدل اندازه گیری نشان داد همه متغیرهای نشانگر بر سازه مکنون خود به طور معناداری بار شده اند. نتایج مدل ساختاری نیز نشان داد که متغیرهای سرمایه روانشناختی، خودتعیین گری، سخت رویی و درگیری تحصیلی اثرات منفی، مستقیم و معناداری بر اضطراب امتحان دارند. همچنین سرمایه های روانشناختی و خودتعیین گری با واسطه ای درگیری تحصیلی و سخت رویی بر اضطراب امتحان اثرات منفی، غیر مستقیم و نیز اثر کل منفی و معناداری دارند. این مدل در مجموع 49/0 واریانس اضطراب امتحان را پیش بینی کرد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده می توان از نقش متغیر های پیش بین برای کنترل و کاهش اضطراب امتحان استفاده کرد.