محسن احدنژاد روشتی

ظهور مجددِ موضوع کیفیتِ زندگی در سال های اخیر ناشی از علاقه به توسعه انسانی، اجتماعی، توسعه پایدار، انجمن سلامت و.. است. در این راستا، این پژوهش قصد دارد با تکیه بر دیدگاه نوین برنامه ریزی، با استفاده از روش های خاص آینده نگاری برای سکونتگاههای شهر زنجان برنامه ریزی کند. روش پژوهش براساس روش های جدید آینده پژوهی، تبیینی است. عوامل توسط 30 کارشناس و متخصص برنامه ریزی شهری با به کارگیری پویش محیطی، تحلیل اثرات متقابل/ ساختاری مورد ارزیابی قرار گرفت و از نرم افزار تخصصی آینده پژوهی MICMAC برای تحلیل عوامل مؤثر بر وضعیت آینده سکونتگاههای شهری استفاده شده است. نتایج نشان داد که وضعیت پراکندگی متغیرهای مؤثر بر وضعیت آینده کیفیت زندگی سکونتگاههای شهری متفاوت است. در محله اسلام آباد وضعیت سیستم ناپایدار بوده و بیشتر متغیرها دراطراف محور قطری صفحه پراکنده شده و درحالی که در محله کارمندان توزیع متغیرها ازشکل سیستم پایدار تبعیت کرده و متغیرها تاحدودی به شکل L پراکنده اند. از میان 34 عامل بررسی شده، در محله کارمندان 9 و در محله اسلام آباد 12 عامل اصلی به عنوان عوامل کلیدی مؤثر بر وضعیت آینده کیفیت زندگی انتخاب شده اند که همه عوامل در هر دو روش مستقیم و غیرمستقیم تکرار شده اند. یافته ها نشان داد که درمحله کارمندان اغلب عوامل اجتماعی هم چون عوامل مشارکت، هویت، شورایاری های محلی، حکمروایی خوب شهری مطرح شده درحالی که در محله اسلام آباد عوامل اقتصادی (شامل قیمت زمین و مسکن، اشتغال ساکنان) و کالبدی (شامل ساخت و سازهای مبتنی بر قوانین نظام مهندسی،سرانه و سطوح کاربری ها، نظارت در حین ساخت و ساز، مالکیت (امنیت تصرف)، کیفیت مسکن) به عنوان عوامل کلیدی مطرح که کیفیت زندگی آینده این سکونتگاه ها را تحت تاثیر قرار خواهند داد.

با توجه به ابعاد وسیع خسارات و تلفات ناشی از زلزله در مناطق شهری و نیاز به سرعت عمل بیشتر در زمان بحران، برای شناسایی مساکن آسیب دیده در زلزله و مدیریت بحران، به کارگیری تکنیک های سنجش ازدور، را الزامی می دارد این تحقیق با استفاده از تکنیک های سنجش ازدور، همچون روش های برآورد کیفی خسارات (تفسیر بصری) و برآورد کمی خسارات (کشف تغییرات، تفریق باندها، تحلیل پروفیل بازتاب طیفی) بامطالعه زلزله شهر بم به مقایسه تکنیک ها پرداخته است. درروش تفسیر بصری از کل پلاک های مورد مطالعه، 47/0 تخریب کامل، 30/0 تخریب جزئی و 23/0 سالم برآورد گردید به عبارت کلی 77/0 از فضای ساخته شده خسارت دیده است. با مقایسه باند به باند از فضاهای ساخته شده 16/0 تخریب شده، 47/0 تخریب جزئی و 37/0 درصد تخریب نشده، برآورد شد که در این روش نیز 63/0 فضای ساخته شده خسارت دیده است. درروش طبقه بندی نظارت شده نیز با 94/0 ضریب اطمینان، 34/0 درصد فضای تخریب شده، 09/0 در صد تخریب نشده از کل 43/0 فضای ساخته شده برآورد شد که 57/0 نیز فضای دیگر برآورد شده است. به طورکلی 79/0 از فضای ساخته شده در اثر زلزله خسارت دیده است. نتایج روش های کمی به صورت نقشه ارائه شد. ولی روش تحلیل پروفیل بازتاب طیفی که از روش های برآورد نقطه ای می باشد و بیشتر برای مقایسه با روش های دیگر آورده شده است به نقشه منتج نمی شود.

مروزه زیست پذیری شهری گفتمانی نیرومند را در توسعه ی شهری و طراحی شهری بازتاب می دهد که در پیشینه ی برنامه ریزی شهری رواج پیدا کرده است . اجرای طرح های توسعه شهری، یکی از اقدامات اساسی در برنامه ریزی و مدیریت شهری جهت زیست پذیر نمودن شهر برای ساکنین و تضمین کننده ادامه حیات شهر برای مدت طولانی می باشد. بنابرین هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت موجود شهر زنجان از نظر شاخص های زیست پذیری و نحوه عملکرد طرح های توسعه شهری در زیست پذیر کردن شهر زنجان می باشد. روش تحقیق پژوهش حاضر کمی توصیفی تحلیلی و از نظر هدف، کاربردی است. نتایج - پژوهش بیانگر این امر می باشد که یافته های حاصل از تحلیل شاخص های ذهنی براساس توزیع پرسشنامه بین جامعه آماری نشان داد که، وضعیت زیست پذیری عینی و ذهنی تقریبا منطبق بر هم نیستند. طبق نتایج بدست آمده از تحلیل رگرسیونی، میزان ارتباط و همبستگی زیست پذیری با طرح های توسعه شهری 56122 است. با توجه به سطح معنی داری 56555 و پایین بودن آن از 5650 P< فرضیه صفر رد می شود و می توان گفت که رابطه دو متغیر زیست پذیری با طرح های توسعه شهری معنادار است. به عبارتی، اجرای طرح های توسعه شهری 37 درصد از زیست پذیری شهر زنجان را تبیین می کند. علاوه براین، بیشترین مقدار همبستگی اجرای طرح های توسعه شهری با شاخص اجتماعی 56310 و کمترین مقدار نیز متعلق به اقتصادی با 56117 است.

  در جهانی که به سرعت در حال شهری شدن و تغییر است، تهیه مسکن سالم و قابل استطاعت به عنوان اولویتی کلیدی برای تمام حکومت ها مطرح است. درهرحال، برای توجه مؤثرتر و بیشتر بر مسائل جدی مرتبط با جلوگیری ناپایداری مسکن نیازمند درک و تعبیر جدیدی است. امروزه مفهوم مسکن صرفاً به عنوان یک سرپناه نیست، بلکه نقش حیاتی در دست یابی به توسعه پایدار دارد. دسترسی به مسکن پایدار در اغلب کشورهای درحال توسعه به واسطه مشکلات فراوان مالی، مدیریتی و ظرفیتی به دلیل رشد شتابان شهرنشینی با مسائل بسیاری همراه است؛ به گونه ای که باعث شکل گیری مساکنی باکیفیت و تراکم پایین، گسترش زاغه ها و جدایی گزینی شهری شده است. بر این اساس، پژوهش حاضر به تحلیل شاخص های کمی مسکن با رویکرد پایداری در نواحی شهری زنجان می پردازد. روش پژوهش توصیفی تحلیلی بوده و با به کارگیری تکنیک تودیم در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی به تحلیل پایداری شاخص های کمی مسکن در نواحی شهری پرداخته است. اطلاعات موردنیاز از طریق مطالعات کتابخانه ای از قبیل بلوک آماری مسکن 1390، اسناد و مدارک گردآوری شده است. یافته ها نشان می دهد که مساکن واقع در نواحی شهری زنجان از لحاظ اصول مسکن پایدار با مشکلاتی چون افزایش تراکم نفر در اتاق، تراکم خانوار در واحد مسکونی و عدم امنیت سکونتی، تراکم اتاق در واحدهای مسکونی مواجه است این ناپایداری شاخص های مسکن بر اساس نتایج حاصل تکنیک تودیم در نواحی 1-3(محله اسلام آباد، سعدیه)، 1-2(محلات درمانگاه، شهدا، فاطمیه)،2-5(محلات بیسیم، ترانس، بنیاد) از وضعیت ناپایداری بیشتری برخوردارند.

هویت مکان پیش نیاز و پیش شرطی برای انسجام اجتماعی، شکل گیری و تقویت فرهنگ مدنی و دموکراتیک، همچنین محیطی جهت ایجاد نشاط و حیات شهری پایدار در سطوح کنش های فردی و اجتماعی شهروندان در متن فضا را دارد. هدف این مقاله بررسی تطبیقی مولفه های هویت مکان در فضای خیابانی آبرسان و شریعتی شهر تبریز است. مقاله حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی تحلیلی و همبستگی می باشد. داده ها با استفاده از منابع اسنادی (کتابخانه ای) و مطالعات میدانی (پرسشنامه محقق ساخته) گردآوری شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کل کاربران هر دو خیابان مورد مطالعه بوده است که در این میان تعداد 400 نفر به عنوان حجم نمونه مشخص و تعیین گردید. نمونه های تحقیق با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده در دو فضای خیابانی آبرسان و شریعتی انتخاب شدند. جهت تحلیل داده ها از آزمون لون و تی تست دو نمونه ای مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج کلی یافته ها که مبنای آن، نظریات کاربران فضای هر دو خیابان مورد مطالعه هست، نشان دهنده این امر است که از مولفه های چهار گانه (الگوهای شهرسازی، طراحی شهری، اجتماعی، و حسی و ادراکی) در قالب ده مقوله مورد بررسی هویت مکان، در حالت کلی خیابان شریعتی در بافت سنتی شهر تبریز بیشتر از آبرسان در بافت مدرن، هویت مکان را تولید می کند.

با مطرح شدن محله به عنوان سلول زندگی شهری تحقق توسعه پایدار نیز تنها در قالب توسعه محله ای و در مقیاس محلی و در ادامه تفکر جهانی بیاندیش و محلی عمل کن دنبال شد. با توجه به اینکه در حال حاضر بیش از 60 درصد مردم جهان در شهرها زندگی می کنند. نحوه ی توسعه محلات و در مقیاس کلان پیشرفت و پایداری توسعه در شهرها می تواند موفقیت یا شکست جامعه را در برابر حل مشکلات اقتصادی، زیست محیطی، اجتماعی و کالبدی و غیره تعیین نماید. این پژوهش با هدف بررسی توسعه پایدار شهری در محلات سی یک گانه شهر میاندوآب که یکی از شهرهای میانه اندام کشور می باشد با استفاده از 70 شاخص توسعه پایدار می پردازد. نوع تحقیق کاربردی و روش آن نیز تحلیلی- مقایسه ای می باشد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از مجموعه روش های تصمیم گیری چند معیاره (MADM) استفاده شده است. طبق نتایج بدست آمده از روش های تجزیه و تحلیل در رتبه بندی نهایی محلات ساحلی، زرندی و امامزاده عباس به ترتیب در جایگاه اول تا سوم قرار گرفته اند. برای روشن تر شدن وضعیت محلات شهری در سه طیف با وضعیت مطلوب، نیمه مطلوب و نامطلوب رتبه بندی شدند که در این طیف بندی مجموعاً هشت محله در جایگاه مطلوب از لحاظ برخورداری از شاخص های توسعه قرار گرفته اند که بیشتر متأثر از موقعیت ممتاز آن ها در سطح شهر می باشد. در مقابل ده محله در طیف سوم با وضعیت نامطلوب قرار دارند. که بیشتر متأثر از ریشه روستایی بودن آنها که به مرور زمان به محدوده شهر ملحق شده اند در نهایت پیشنهاداتی جهت بهبود توسعه پایدار محله ای ارائه شده است .

پایداری یکی از مهم ترین چالش های زمان ماست که اخیراً به مدیریت پروژه نیز مرتبط شده است. منطق این پیوند این است که پایداری نیاز به تغییر دارد و پروژه ها تحقق بخش تغییر هستند. در این میان مدیریت پروژه های مسکن قابل استطاعت به لحاظ مفهومی و عملیاتی ظرفیت بالایی برای انضمام پایداری در ابعاد خود دارند. بااین وجود توجه ناچیزی را در ادبیات موضوع کسب نموده اند. برای پرداختن به این شکاف دانشی، پژوهش حاضر ابتدا به کمک مرور سیستماتیک ادبیات، چارچوب مفهومی، مرزها و معیارهای کلیدی برای گنجاندن پایداری در مدیریت پروژه را شناسایی نمود. سپس در راستای تبیین مدل نظری بدست آمده، ادراک مدیران شرکت های ساخت وساز شهر اصفهان، در رابطه با مدیریت پایدار پروژه های مسکن قابل استطاعت مورد سنجش قرار گرفت. نتایج ضمن تبیین مدل ارائه شده؛ نشان داد که شش عامل "مزیت اقتصادی و رقابتی، شرایط زمینه ای حاکم بر مدیریت پروژه، مدیریت ذی نفعان، تیم پروژه؛ مسئولیت اجتماعی و تکنولوژی و طراحی زیست محیطی" در مجموع 76/64 درصد از واریانس کل مدل را شامل می شوند. ماهیت پروژه های مسکن قابل استطاعت در هدف گذاری به سمت گروه های کم درآمد شهری، موجب گردیده تا مزیت اقتصادی و رقابتی به عنوان مهم ترین مؤلفه، نقش محسوسی در تحقق پایداری در مدیریت آن ها داشته باشد.

بلایای طبیعی علی الخصوص زلزله همواره تهدیدی برای فعالیت های بشری محسوب می شده است،که علی رغم پیشرفت های تکنولوژیکی در ابعاد مختلف هم اکنون نیز شاهد خسارات و تلفات این پدیده به ویژه در کشورهای در حال توسعه می باشیم. تا چند دهه اخیر دیدگاه ها ونظرات در رابطه با آسیب پذیری ناشی از زلزله صرفا محدود به عوامل کالبدی بود، اما این اواخر دیدگاه ها به چند بعدی بودن مساله آسیب-پذیری تاکید دارند. و این همان مفهوم آسیب پذیری اجتماعی است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی آسیب پذیری اجتماعی شهر تبریز در برابر زلزله و نیز تبیین رابطه بین آسیب پذیری کالبدی(فیزیکی) و آسیب پذیری اجتماعی و با استفاده از 4 شاخص کیفیت مسکن، جمعیتی، اقتصادی- اجتماعی و دسترسی به کاربریهای ویژه و زیرمعیارهای مربوط به هرکدام به مدلسازی آسیب پذیری اجتماعی ناشی از زلزله در منطقه 1 شهر تبریز پرداخته است. در این پژوهش ابتدا با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی به وزندهی معیارها وزیر معیارها پرداخته شده است و در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی پس از تهیه نقشه آسیب پذیری برای هر معیار با استفاده از تکنیک روی هم گذاری وزنی لایه ها به تهیه نقشه نهایی آسیب پذیری اجتماعی پرداخته شده است.نتایج حاکی از آن است که رابطه معناداری بین آسیب پذیری کالبدی(فیزیکی) و آسیب پذیری اجتماعی در منطقه مورد نظر وجود دارد. نیز در واحد تحلیل نواحی، ناحیه 2 و 1 از منطقه مورد مطالعه کمترین میزان آسیب پذیری اجتماعی و ناحیه 3و5 آن بیشترین میزان آسیب پذیری اجتماعی را با توجه به شاخص های انتخابی به خود اختصاص داده است.

هدف تحقیق حاضر تبیین شاخص های بازآفرینی بافت های فرسوده شهر ارومیه بود تا ضمن بررسی ارجحیت و تعیین وزن شاخص ها در بازآفرینی، اهمیت و عملکرد این شاخص ها و چگونگی تعقیب آن ها از سوی نهادهای ذی ربط بررسی شود و درنهایت اولویت های اول در بازآفرینی تعیین شوند. روش پژوهش تحقیق حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی بود که برای تبیین بازآفرینی بافت های فرسوده شهر از 24 شاخص استفاده شد که براساس پیشینه، مبانی نظری و مطالعات میدانی شناسایی شدند. برای بررسی ارجحیت شاخص ها در بازآفرینی، تعیین وزن هریک از آن ها و درنهایت مقدار سازگاری از مدل بهترین-بدترین استفاده شد. سپس به منظور بررسی چگونگی پیاده سازی شاخص های بازآفرینی از لحاظ اهمیت/عملکرد و مقدار تطابق آ ن ها از روش (اهمیت/عملکرد) استفاده شد. نمونه بررسی شده در تحقیق حاضر، خبره محور به تعداد 20 نفر بوده و به روش گلوله برفی انتخاب شدند. یافته های تحقیق نشان داد، شاخص های بازآفرینی بافت های فرسوده با مقدار مناسب  039/0 سازگار بودند که در این میان شاخص مشارکت دارای بهترین و شاخص تراکم جمعیت دارای بدترین ارجحیت در میان شاخص ها بودند. همچنین نتایج حاصل از مدل IPA، نشانگر تناقض زیاد میان اهمیت و عملکردهای شاخص های بازآفرینی بود؛ به طوری که بیشترین تلاش، سرمایه، هزینه و وقت برای بازآفرینی روی شاخص های با اولویت پایین گذاشته شده است؛ درحالی که در شاخص های با اهمیت زیاد، سطح عملکرد ثبت شده خیلی کم بوده است. براساس نتایج تحقیق، اولویت اول تمرکز بازآفرینی بافت های فرسوده در شهر ارومیه باید بر شاخص های مشارکت فردی-گروهی، بهبود جاذبه های تاریخی، بهبود اشتغال و درآمد باشد.  

شهرنشینی شتابان شهرهای ایران بعد از دهه 40، زمینه ساز شکل گیری بافت های ناکارآمد در بطن شهر و تشکیل بافت های فرسوده شهری شد. این تحقیق باهدف تبیین عوامل شکل دهنده بافت های ناکارآمد شهری در شهر زنجان انجام شده است و به منظور جمع آوری اطلاعات از دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است که به منظور بررسی رابطه، اثرات و استخراج عوامل کلیدی از نرم افزار MICMAC و جهت نمایش توزیع این عوامل در سطح نواحی از مدل لکه های داغ در محیط GIS استفاده شده است. جهت سطح بندی نواحی شهر زنجان ازلحاظ عوامل کلیدی نیز از مدل تصمیم گیری EDAS استفاده شده که به منظور تعیین وزن و اهمیت هر یک از عوامل در مدل ایداس از مدل ANP استفاده شده است و نتایج تحقیق نشان داد که در بین 31 شاخص موردبررسی 8 شاخص بیشترین اثرگذاری را به عنوان عوامل کلیدی در ناکارآمدی داشته اند و توزیع عوامل کلیدی ناکارآمدی بافت شهری در سطح نواحی شهر زنجان با استفاده از مدل لکه های داغ نشان داده است که بیشترین میزان ناکارآمدی به شکل خوشه هایی با لکه های داغ در پهنه مرکزی تا حدودی جنوب و جنوب غربی شهر زنجان قرارگرفته اند و درنهایت سطح بندی نواحی شهر زنجان ازلحاظ عوامل کلیدی نشان داد که بیشترین ناکارآمدی به ترتیب متعلق به نواحی 2-5 و 1-1 می باشد که در مرکز و جنوب شهر واقع شده اند و در مرتبه بعدی نواحی 1-2 و ناحیه 1-3 که در جنوب غربی شهر قرارگرفته اند. درواقع ناکارآمدی همه جانبه ای این نواحی را مورد تهدید قرار داده است در مقابل ناحیه 4-6 در شمال شرقی شهر و در مرتبه بعدی ناحیه 4-5 در جنوب و ناحیه 3-4 در شمال شهر کمترین ناکارآمدی را داشته اند.

ازکل محدوده شهر کلوانق مساحتی به میزان 632112 متر مربع به کاربری مسکونی اختصاص دارد که معادل 16/50 درصد از کل محدوده شهر را شامل می شود. با توجه به جمعیت سال 1395 که برابر 7465 نفر برآورد شده، 84 متر مربع به ازاء هر نفر می باشد که 34 مترمربع از حداکثر سرانه ی مسکونی مصوب برای شهرهای زیر20000 نفر(که برابر60 مترمربع می باشد) بیشتر است. مساحت کاربری مسکونی 195912 مترمربع بیشتر از مساحت مطلوب بوده و نشانگر عدم کمبود در زمینه مسکن در شهر کلوانق می باشد که با پیش بینی 8718 نفر برای افق سال 1408 تعداد نیاز به واحد مسکونی در وضع موجود برای شهر کلوانق برابر 409 واحد می باشد. که با توجه به اینکه در داخل محدوده شهر حدود 29 هکتار زمین بایر و اراضی کوچک مقیاس وجود دارد که 60 درصد این کاربری در طرح پیشنهادی به مسکونی اختصاص خواهد یافت، علنا کمبود مسکن شهر کلوانق در داخل محدوده برطرف می گردد؛ ولی نبود شفافیت های قانونی و وجود بندها و تبصره های مختلف درباره تغییر کاربری اراضی، مشخص نبودن مسئولیت نظارتی و تصمیم گیری باعث شده است تا توسعه ی شهر بیش تر با از بین بردن اراضی کشاورزی صورت گیرد. تحقیق حاضر از نظر نوع کاربردی و از نظر ماهیت و روش ترکیبی می باشد ، در تحقیق حاضر با استفاده از امکاناتی که در تابع FUZZY از نرم افزار IDRISI Kilimanjaro وجود داشت برای استاندارد سازی نقشه ها استفاده شد، که با هدف حفاظت از اراضی کشاورزی و باغی خارج از محدوده شهر انجام گرفته است.نتایج بیانگر قابلیتهای سامانه Gis در استفاده از المان ها و شاخص های برجسته کشوری درپهنه بندی مناطق مستعد(بایر) محدوده شهر برای گسترش آتی شهری است تا کمترین آسیب به اراضی کشاورزی و باغی وارد آید.

تبیین رابطه فضا و نابرابری اجتماعی در گرو فهم عمیق نسبت به چیستی و ماهیت فضاست، که دلالتی بر جدایی گزینی فضایی و میزان برخورداری متفاوت از سرانه های کاربری فضای سبز در سطح نواحی شهری است. پژوهش حاضر با هدف آزمون این فرضیه که میزان توزیع کاربری فضای سبز در بین نواحی شهر زنجان متعادل نمی باشد، شکل گرفته است. از آنجایی که عدم تحقق عدالت محوری در برنامه ریزی های صورت گرفته در سطح شهر سبب عدم برابری در میزان دسترسی به کاربری های فضای سبز شهری شده است ضرورت بازنگری به نگرش مدیریتی برای توزیع متعادل تر در نواحی شهری زنجان را بیشتر می کند. در همین راستا پژوهش حاضر به منظور تحلیل آماری کلیه فضاهای سبز شهری که در سطح شهر زنجان توزیع شده اند، انجام گرفته است. حاصل این تحلیل ها مؤید این واقعیت است که نحوه توزیع فضاهای سبزی که در شهر زنجان وجود دارد نتوانسته است برآورد کننده برابری در فرصت ها برای همه شهروندان باشد چراکه در این شهر و در میان محلات موجود آن، به هیچ وجه میزان برخورداری از فضای سبز به صورت یکسان نمی باشد. لذا با توجه به اختلاف معناداری که بین نواحی شهری زنجان در دسترسی به کاربری فضای سبز وجود دارد، مدیریت شهری جهت توزیع عادلانه تر کاربری فضای سبز شهری، نیازمند ایجاد، توسعه و باز توزیع فضاهای سبز و پارک ها بر مبنای نیاز نواحی کم برخوردار می باشد .

پیدایش شهر به عنوان دومین انقلاب عظیم در فرهنگ انسان، پدیده اجتماعی برجسته ای است که موجب دگرگونی در روابط متقابل انسان ها با یکدیگر شد. کیفیت زندگی یک مفهوم پیچیده، چند بعدی، نسبی متاثر از زمان و مکان و ارزش های فردی و اجتماعی است که با اهداف متفاوتی در تحقیقات مختلف به کار برده می شود. هدف اصلی پژوهش تحلیل عوامل موثر بر کیفیت زندگی در محلات شهر زنجان(محلات کارمندان و اسلام آباد) است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی استفاده از منابع کتابخانه ای و داده های پیمایشی است. داده های جمع آوری شده وارد نرم افزارSpss شده و سپس جهت تحلیل عوامل موثر از مدل تصمیم گیری Topsis و AHP و آزمون تی مستقل و تاثیرات چشمگیر معیارها از تحلیل مسیر استفاده شده است. نتایج حاصل نشان می دهد که اولاً عوامل اجتماعی، فرهنگی و مذهبی، کالبدی، اقتصادی و زیست محیطی بر کیفیت زندگی ساکنین محلات موثر بوده و ثانیاً شاخص کالبدی بیشترین میزان تاثیر را در بهبود کیفیت زندگی محلات داشته است.

امروزه با توجه به افزایش مسائل و مشکلات شهرها ناشی از گسترش فزاینده ی شهرنشینی، کاربست رویکردهای نوین در برنامه ریزی شهرها به منظور دست یابی به توسعه ی پایدار ضرورتی اجتناب ناپذیر می باشد. در این راستا، یکی از رویکردهای تأثیرگذار بر توسعه ی پایدار شهرها، برنامه ریزی به منظور هوشمندسازی آنها بوده است. با توجه به اهمیت رویکرد هوشمندسازی در برنامه ریزی شهرهای امروزی، هدف از تحقیق حاضر تدوین الگوی توسعه ی شهر هوشمند با تأکید بر شاخص های شهر آموزش دهنده در شهر قائن می باشد. از این رو، روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت تحلیلی-اکتشافی بوده که به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار AMOS استفاده شده است. قابل ذکر است که جامعه ی آماری تحقیق شامل نخبگان دانشگاهی و مدیران شهری قائن بوده و با توجه به مشخص نبودن تعداد حجم جامعه ی آماری، از طریق فرمول کوهن در سطح اطمینان 95 درصد، 90 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که مهمترین متغیرهای تأثیرگذار بر تحقق پذیری شهر هوشمند در شهر قائن به ترتیب عبارتند از مدیریت هوشمند، محیط هوشمند، شهروند هوشمند، اقتصاد هوشمند، تحرک هوشمند و زندگی هوشمند که میزان تأثیرگذاری آنها بر مبنای مدل ساختاری 89/0، 81/0، 73/0، 65/0، 58/0 و 52/0 محاسبه شده است. همچنین نتایج حاکی از آن است که رویکرد آموزش (شهر آموزش دهنده) می تواند نقش محوری در تحقق شاخص های شهر هوشمند قائن از طریق برنامه ریزی در سه بعد امکانات آموزشی، محیط شهری و شهروندان ایفا نماید. در این راستا می توان گفت که حدود 64 درصد از تحقق شهر هوشمند قائن را وجود و تحقق شاخص های شهر آموزش دهنده تبیین می کند.

مقدمه : امروزه به دنبال گسترش شهرنشینی و رشد فزایند ه ی جمعیت ، توسعه شهرها با مشکلات متعدی مواجه می باشد. از این رو برای پاسخگویی به مشکلات توسعه شهری و در نهایت رسیدن به توسعه پایدار رویکردهای متعددی ارائه شده اند. در این راستا رویکرد شکوفایی برای رسیدن به توسعه متعادل و متوازن و پایداری در شهرها مطرح شده است. هدف پژوهش : مقاله حاضر درصدد اولویّت بندی نواحی شهری تبریز به لحاظ ابعاد پنجگانه شکوفایی شهری می باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و به لحاظ هدف کاربردی می باشد. روش شناسی تحقیق : برای نیل به هدف تحقیق، ابتدا، عوامل دخیل در شکوفایی کلانشهر تبریز، در قالب ابعاد پنج گانه شکوفایی شامل بهره وری، توسعه زیرساخت، کیفیت زندگی، برابری و پایداری محیط زیست، استخراج شده اند و ارتباط آنها توسط نرم افزار MICMAC به صورت ساختاری بررسی و پانزده عامل کلیدی استخراج شده اند. در این مرحله اطلاعات مکانی عوامل کلیدی از نقشه های شهری و اطلاعات غیر مکانی نیز از داده های سرشماری نفوس و مسکن استخراج می شوند. و با تلفیق سیستم های اطلاعات جغرافیایی و سیستم های پشتیبان تصمیم گیری اطلاعات بدست آمده تجزیه و تحلیل شده و نهایتاً نواحی شهری به لحاظ عوامل پیشران شکوفایی با مدلOreste رتبه بندی گردید. قلمروجغرافیایی : محدوده مورد شهر تبریز می باشد. که در شمال غربی ایران واقع شده و مرکز استان آذربایجا ن شرقی است. یافته ها و بحث : در بررسی و مقایسه نواحی 38 گانه تبریز بر مبنای شرایط موجود پانزده عامل کلیدی شکوفایی مشخص گردید که هسته مرکزی شهر و بازار، شهرک باغمیشه و رشدیه، بخش هایی از شهرک ارم و رضوانشهر، یاغچیان، گلشهر، پرواز، ولیعصر جنوبی، زعفرانیه و ائل گلی به لحاظ شکوفایی در رده بسیار بالا قرار دارند. این نواحی 43/25 درصد از جمعیت و 16/22 درصد از مساحت تبریز را به خود اختصاص داده اند. همچنین مطالعات نشان داد که محلات کرکج، کوی ایرادک، ملازینال، ایده لو، سیلاب قوشخانه، رسالت، جلالیه، رازی، خلیل آباد، ارم و فرودگاه جزء نواحی با شکوفایی بسیار ضعیف می باشند. این نواحی یا جزء نواحی صنعتی بوده و یا بافت آشفته و متراکم حاصل از توسعه های شتابان غیرقانونی و فاقد برنامه در دهه های اخیر می باشند و 82/18 درصد از جمعیت و 48/31 درصد از مساحت تبریز را به خود اختصاص داده اند. نتایج : نتایج حاصل نشان می دهد که نواحی 8-1، 2-2، 1-5، رتبه های اول تا سوم را به لحاظ شکوفایی دارا می باشند. و نواحی 1-10، 6-5 و 2-10 به ترتیب سه رتبه آخر را در شکوفایی شهری در بین نواحی 38 گانه تبریز به خود اختصاص داده اند.

رشد جمعیت و تغییر الگوی مصرف، موجب تولید روزافزون پسماندها و بروز آلودگی های زیست محیطی شده است. این موضوع به ویژه در جزیره کیش، با توجه به ویژگی های خاص جغرافیایی و گردشگری و دفن 60 درصدی پسماند های عادی، از اهمیت بیشتری برخوردار بوده و مدیریت اجرایی پسماند را با چالش جدی مواجه نموده است. در این راستا در این پژوهش با هدف ارایه سناریوی مناسب دفع پسماندها با رویکرد حداکثر تفکیک از مبداء و کاهش حداکثری دفن پسماندها، با استفاده از روش مدل پویای سیستمی، کلیه متغیرهای تاثیر گذار بر مدیریت پسماند شناسایی و روابط علی و معلولی بین آنها ترسیم، مدل سازی شده است. سپس با بهره گیری از نظرات خبرگان، کارشناسان و مدیران، 6 سناریو برای مدیریت اصولی پسماندها، با در نظر گرفتن شرایط واقعی و با افق 10ساله بر روی مدل پیاده سازی و با استفاده از نرم افزار ونسیم شبیه سازی و مقایسه شد. بر اساس پیش بینی های مدل، سناریو تلفیقی: ایجاد تاسیسات بازیابی مواد، هاضم،ریجکت سوز، واحد جداسازی پسماند خشک تفکیک از مبداء و پسماند حجیم و دفن حداقلی به عنوان سناریو برتر با رویکرد کاهش حداکثری دفن پسماند و امکان استفاده از محل دفن فعلی تا سال 1413 معرفی گردید.

صنعت گردشگری به عنوان یکی از سودآورترین صنایع خدماتی جهان، اولویت درآمد اقتصادی در کشورهای بسیاری است. در این مقاله، با توجه به اهمیت جایگاه کلیدی دولت در اقتصاد به دلیل اینکه دولت بازیگر اصلی در فرآیند سیاسی توسعه گردشگری است، نقش سیاست های اقتصادی آن بررسی می شود. تحقیق حاضر ازلحاظ هدف، از نوع کاربردی؛ ازلحاظ روش انجام، از نوع توصیفی - تحلیلی و ازلحاظ شیوه گردآوری اطلاعات، از نوع پیمایشی و روش مقطعی بوده و از مصاحبه به عنوان ابزار جمع آوری داده ها استفاده شده است. منابع اطلاعاتی استفاده شده در این روش، مبانی نظری، پیشینه تحقیق، مشاهدات، مستندات، مصاحبه های عمیق با صاحب نظران، مدیران و کارشناسان باتجربه هستند. جامعه آماری بررسی شده شامل تمامی دست اندرکاران حوزه صنعت گردشگری است. نمونه آماری مصاحبه شده مشتمل بر 30 نفر از صاحب نظران علمی دانشگاهی و خبرگان در امر سیاست گذاری گردشگری و اقتصاد ایران بوده است. روش های نمونه گیری استفاده شده برای مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته با افراد مصاحبه شونده، روش نمونه گیری هدفمند قضاوتی و روش گلوله برفی هستند و تا مرحله اشباع نظری در موضوع مقاله انجام می شوند. تحلیل ساختاری بررسی ساختار عاملی بین متغیرهای مرتبه دوم بر متغیرهای مرتبه اول نشان می دهد ساختار عاملی بین متغیر مرتبه دوم توسعه گردشگری با متغیرهای مرتبه اول (توسعه کارآفرینی و فرصت های شغلی، رقابت بین مناطق مستعد، سرمایه گذاری دولت در بخش گردشگری، سیاست گذاری اقتصادی دولت در زمینه گردشگری، مشارکت حداکثری جامعه و بخش خصوصی) روابط علّی معناداری دارند. در رابطه متغیر مرتبه دوم (توسعه گردشگری) با متغیر مرتبه اول، سیاست گذاری اقتصادی دولت در زمینه گردشگری (89/0=B) و رقابت بین مناطق مستعد (60/0=B) به ترتیب، در رتبه نخست و آخر قرار گرفتند. نتایج نشان می دهند مؤلفه سیاست گذاری اقتصادی دولت در زمینه گردشگری با ضریب 89/0، مؤلفه توسعه کارآفرینی و فرصت های اشتغال با ضریب 88/0 و مؤلفه سرمایه گذاری دولت در بخش گردشگری با ضریب 83/0 بیشترین تأثیر را در توسعه گردشگری در ایران دارند. همچنین مؤلفه مشارکت حداکثری جامعه و بخش خصوصی با ضریب 66/0 و مؤلفه رقابت بین مناطق مستعد با ضریب 60/0 کمترین تأثیر را در ارتقا و توسعه گردشگری دارند.

همه گیری و شیوع گسترده ویروس کرونا با شتابی کم سابقه، زیست بشری و به طور خاص شهرها را در معرض یک مخاطره دشوار داده که این بار بیش از آسیب های موضوعی و موضعی، کلیت و بقای جوامع شهری را در تمام ارکان آن، در معرض آسیب قرار داده است. مدیریت بحران اجتماع محور به عنوان روشی نوین در مدیریت بحران به منظور مشارکت تمام اقشار جامعه در زمینه ی مخاطرات، اثرات بسزایی در کاهش آسیب پذیری و درنتیجه زمان پایداری در برابر بلایا در شهرها دارد لذا هدف پژوهش حاضر تحلیل عوامل مؤثر برافزایش تاب آوری جوامع در برابر همه گیری کرونا با رویکرد مدیریت بحران اجتماع محور است. این پژوهش به لحاظ روش توصیفی-تحلیلی و ازلحاظ هدف کاربردی است. شناسایی مؤلفه های پژوهش از طریق بررسی مبانی نظری و تئوریک پژوهش و انجام تحلیل دلفی با مشارکت متخصصین رشته برنامه ریزی شهری در دانشگاه ها و مراکز پژوهشی به عنوان اعضای پانل صورت گرفته است. برای گردآوری داده های موردنیاز از روش کتابخانه ای و از روش پیمایشی به صورت پرسشنامه استفاده شد. در بخش تجزیه وتحلیل از مدل تحلیل عاملی تأییدی در قالب مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار AMOS نوع مؤلفه ها با توجه به اثرگذاری و اثرپذیری بر سایر مؤلفه ها مورد تحلیل قرار گرفت. تحلیل ساختار ارتباطی عوامل مؤثر شناسایی شده با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی نشان می دهد که عوامل شناسایی شده دارای ارتباط ساختاری معنادار در خلق جوامع تاب آور در برابر کرونا در شهر زنجان می باشد. نتایج همچنین نشان می دهد که عامل مشارکت و شبکه های اجتماعی (F1) با بار عاملی 89/0، عامل سرمایه اجتماعی (F2) با بار عاملی 88/0، دانش و مهارت ها (F3) با بار عاملی 85/0 و آگاهی (F4) با بار عاملی 75/0 بیشترین تأثیر را در خلق جوامع تاب آور در برابر بیماری کرونا دارند.

مقدمه: دستیابی به شادی که امروزه هدف همه انسان ها است، در همه طرح ها و برنامه ریزی های شهری به ویژه در کشورهای درحال توسعه نادیده گرفته شده است. از جمله عوامل ایجاد شهر شاد، برنامه ریزی برای مدیریت اوقات فراغت و بهبود دسترسی به کاربری های تفریحی از جمله سینما، کنسرت های موسیقی، اماکن ورزشی، بوستان ها و... در سطح شهرها است، اما در ایران دسترسی به فضاهای عمومی و فرصت های نشاط آور محدود است و این فضاها به طور عادلانه در سطح شهرهای ایران توزیع نشده است و شهروندان برای دسترسی به این فضاها مشکلاتی دارند و این عوامل موجب افزایش استرس و اضطراب می شود و شادی و نشاط را از شهرها دور می کند. مطابق نظر مارتین، دولت باید با ایجاد سازوکارهای تنظیمی و تعدیلی، کاهش فاصله طبقه ثروتمند و فقیر، کاهش نابرابری در استفاده از امکانات رفاهی و ایجاد رضایتمندی در افراد جامعه، سطح شادی در جامعه را افزایش دهد. از این رو، ایجاد تعادل و عدالت فضایی در شهر از اصلی ترین اهداف در برنامه ریزی شهری به شمار می رود.شهر شاد نیز باید به شیوه ای عادلانه به افراد فضا، خدمات، امکانات، لذت، تفریح و هزینه تخصیص دهد. نهادهای کلان مدیریتی موظف هستند استانداردهای لازم را برای همه اعضای جامعه فراهم کنند؛ تا از این طریق، زمینه لازم برای رضایت و شادمانی را موجب شوند. مدیریت شهری از طریق توزیع عادلانه کاربری های شاد بر نشاط شهروندان اثرگذار است. توجه به جنبه های عدالت فضایی سیستم منسجمی دارد که از اجزا و عناصر گوناگون تشکیل شده و ناپایداری هر یک از این عناصر (مثل کاربری های تفریحی، پارک ها و فضاهای سبز و...)، بر کل مجموعه تأثیرگذار است. ارتباط بین عدالت و شادمانی اثبات شده است و سه نوع عدالت توزیعی، رویه ای و مراوده ای با یک دیگر در ارتباط بوده و هر سه بر شادمانی اجتماعی مؤثرند که در این میان میزان تأثیر عدالت توزیعی بر شادمانی اجتماعی بیش از دو نوع دیگر عدالت است. از این رو، مدیریت شهری در یک شهر شاد باید تلاش کند تا تمامی امکانات و خدمات به ویژه کاربری های شادی آفرین به طور عادلانه در دسترس شهروندان قرار گیرد. بنابراین تحلیل دسترسی عادلانه به کاربری های شادی آفرین در سطح شهرها به ویژه در کشورهای درحال توسعه که دچار نابرابری سازمان یافته ای هستند، بسیار ضروری است. همچنین با توجه به اینکه دسترسی کافی و عادلانه به کاربری های شادی آفرین اصلی اساسی برای شرایط مناسب زندگی در یک شهر شاد است، و پژوهش های علمی در زمینه تحلیل دسترسی عادلانه به کاربری های شادی آفرین در فضاهای شهری اندک و محدود است، انجام پژوهش در این زمینه ضرورت پیدا می کند.شهر بابل با توجه به افزایش جمعیت طی دهه های گذشته و ساخت و سازهای افسارگسیخته، دچار بی عدالتی در توزیع خدمات عمومی از جمله کاربری های شادی آفرین در سطح شهر شده؛ به طوری که دسترسی به فضاهای سبز و امکانات رفاهی و تفریحی در سطح شهر بسیار نامناسب است. این شهر با توجه به اینکه در یک منطقه گردشگری واقع شده است، به میزان کافی از فضاهایی که باعث شادی و نشاط مردم و گردشگران می شود، برخوردار نیست. این مشکل می تواند از نبود تنوع کافی از تجهیزات تفریحی و فرهنگی یا نبود تنوع در فعالیت های سرگرمی و تفریحی در شهر ناشی شده باشد. این مسئله می تواند تأثیر منفی بر جذب گردشگران و همچنین رضایتمندی مردم محلی از محیط زندگی خود داشته باشد. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر تحلیل و نمایان کردن وضعیت عدالت در توزیع و دسترسی به کاربری های شادی آفرین در سطح شهر بابل است تا میزان نارسایی در دسترسی به کاربری های شادی آفرین در فضاهای شهر بابل مشخص شود. از این رو، پژوهش حاضر در پی پاسخ گویی به این پرسش است: وضعیت عدالت فضایی در توزیع و دسترسی به کاربری های شادی آفرین در سطح شهر بابل چگونه است؟ مواد و روش هاپژوهش حاضر از نظر هدف از نوع کاربردی و از نظر روش توصیفی - تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش تمامی کاربری های شادی آفرین شامل رستوران و کافه، موزه و آثار باستانی، بازار و مراکز خرید، اماکن فرهنگی و مذهبی، پارک کودک و فضای بازی، زمین ها و سالن های ورزشی، پارک مجهز به وسایل ورزشی و تالاب های شهری در سطح شهر بابل است. مبانی نظری پژوهش با استفاده از روش اسنادی و کتابخانه ای گردآوری شده است. برای تحلیل دسترسی به کاربری های شادی آفرین در شهر بابل ابتدا اطلاعات آمار فضایی مربوط به این کاربری ها با استفاده از سایت OpenStreetMap و نرم افزار QGIS استخراج شده و سپس با استفاده از نرم افزار Google Earth و همچنین مشاهده میدانی، به هنگام سازی و مطابقت داده شده است. در ادامه با انتقال این اطلاعات به نرم افزار ArcGIS و با استفاده از روش های تحلیل شبکه و آمار فضایی، نقشه های توزیع و دسترسی به کاربری های شادی آفرین در شهر بابل تهیه شده است. برای انجام تحلیل شبکه ابتدا باید شبکه راه های ارتباطی در نرم افزار ArcGIS فراخوانی شود. از این رو، شبکه راه های ارتباطی شهر بابل با استفاده از سایت OpenStreetMap و نرم افزار QGIS استخراج و سپس در نرم افزار ArcGIS فراخوانی شده است. سپس بر اساس لایه شیپ فایل شبکه راه های ارتباطی شهر بابل، فایل Network Dataset ساخته شده و در ادامه افزونه Network Analyst در نرم افزار ArcGIS فعال شده است. تحلیل دسترسی به کاربری های شادی آفرین در شهر بابل با استفاده از این افزونه و با مسیر Network Analyst- New Service Area- Load Location-Solve انجام شده است. همچنین توزیع فضایی کاربری های شادی آفرین با استفاده آمار فضایی موجود در افزونه ArcToolBox، شامل روش های میانگین مرکزی، توزیع جهت دار، میانگین نزدیک ترین همسایگی و تحلیل خوشه ای فضایی چندفاصله ای در نرم افزار ArcGIS مورد بررسی قرار گرفته است. یافته هانتایج روش های تحلیل شبکه و آمار فضایی نشان داده است که کاربری های شادی آفرین شامل رستوران و کافه، موزه و آثار باستانی، بازار و مراکز خرید، اماکن فرهنگی و مذهبی، پارک کودک و فضای بازی، زمین ها و سالن های ورزشی، پارک مجهز به وسایل ورزشی و تالاب های شهری بیشتر در مرکز و نواحی داخلی شهر قرار دارند و شهروندان ساکن در نواحی حاشیه ای شهر دسترسی مناسبی به کاربری های شادی آفرین ندارند. از این رو، افراد ساکن در نواحی حاشیه ای شهر بابل، شرایط زندگی خود را بر اساس عدم دسترسی به کاربری های شادی آفرین با شرایط زندگی افراد ساکن در نواحی میانی و داخلی شهر که به کاربری های شادی آفرین دسترسی مناسب تری دارند مقایسه می کنند و از شرایط زندگی خود ناراحت و افسرده می شوند. نتیجه منحصر به فرد این پژوهش، تفاوت در دسترسی به کاربری های شادی آفرین در یک محله شهری است. به طور مثال محله 15 با وجود اینکه به سه کاربری پارک کودک و فضای بازی، پارک مجهز به وسایل ورزشی و تالاب های شهری هیچ گونه دسترسی ندارد، به پنج کاربری شادی آفرین دیگر دسترسی نسبتاً مناسبی دارد. نتیجه گیریتحلیل عدالت فضایی در توزیع و دسترسی به کاربری های شادی آفرین، فرصت های شادی در فضاهای شهری را برای شهروندان مشخص می کند و با آگاهی از آن می توان امکان ایجاد شهرهای عادلانه و شاد را فراهم کرد. این پژوهش در راستای هدف مورد نظر یعنی تحلیل و نمایان کردن وضعیت عدالت در توزیع و دسترسی به کاربری های شادی آفرین در سطح شهر بابل انجام شده است تا میزان نارسایی در دسترسی به کاربری های شادی آفرین در فضاهای شهر بابل نمایان شود. نتایج این پژوهش در توسعه دانش در زمینه شناسایی کاربری های شادی آفرین در فضاهای شهری کاربرد دارد و همچنین روشی به عنوان الگو برای بررسی و تحلیل عدالت فضایی در توزیع و دسترسی به این کاربری ها را ارائه می دهد. همان طور که مونتگمری در کتاب شهر شاد، دگرگون کردن زندگی هایمان از طریق طراحی شهری (2013) بیان کرده است، مدیریت شهری و برنامه ریزی شهری می تواند به شهروندان کمک کند تا زندگی سالم تر و شادتری در شهرها داشته باشند. در این زمینه مدیریت شهری در شهر بابل باید تمام تلاش خود را جهت بهبود دسترسی شهروندان به کاربری های شادی آفرین انجام دهد تا امکان ایجاد شهر شاد در شهر بابل فراهم شود. در این زمینه مدیران شهری باید تلاش کنند تا کاربری های شادی آفرین را در قسمت های فقیرنشین شهر بابل نیز ایجاد کنند و توسعه دهند تا احساس محرومیت و بی عدالتی در ذهن شهروندان ساکن در نواحی حاشیه ای شهر از بین برود و احساس بهتری نسبت به شرایط زیست خود در شهر داشته باشند و در نتیجه، احساس نشاط و شادی آن ها افزایش یابد. بنابراین جهت برنامه ریزی برای ایجاد شهر شاد، ایجاد کاربری های شادی آفرین جدید در نواحی حاشیه ای شهر بابل یکی از اقدامات مهمی است که توسط مدیران و برنامه ریزان شهری باید انجام شود.

مقدمه: از ویژگی های کشورهای جهان سوم، نبود تعادل در شهرنشینی و تمرکز بسیار بر آن است؛ بنابراین، برای ایجاد تعادل و به منظور دستیابی به الگوی مناسب، بحث برنامه ریزی منطقی مطرح می شود. هدف از این برنامه ریزی، شناخت نابرابری های اقتصادی اجتماعی و فرهنگی و نیز ایجاد توازن در نواحی شهری مختلف است. با شناخت نارسایی ها و کمبودها، در سطح بلوک های شهر، باید اقدامات مصرانه ای برای رفع نابرابری ها انجام داد. روش: تحلیل در زمینه توزیع فضایی فقر، در مناطق مختلف شهری، اهمیت فراوانی دارد؛ از این رو هدف مقاله حاضر، ارائه تحلیلی از توزیع فضایی فقر و نشان دادن نابرابری در سطح بلوک های آماری شهر کرمانشاه در سال ۱۳۸۵ است. در این مقاله، روش پژوهش کمّی، سطح آن تحلیلی و ماهیت آن کاربردی است. برای سنجش توزیع فضایی فقر در کرمانشاه، از اطلاعات بلوک های آماری سال ۱۳۸۵ و ۳۳ شاخص استفاده کرده ایم. درنهایت، این ۳۳ شاخص را با روش تحلیل عاملی، بر روی ۴ عامل بار می کنیم. یافته ها: بنا به نتایج، ضریب اختلاف در عامل اول (اقتصادی، کالبدی، فرهنگی و اجتماعی) 95/38 درصد است که بیش ترین نابرابری در توزیع شاخص ها را دارد. ضریب اختلاف در عامل های دوم (اقتصادی) و سوم (عامل اقتصادی کالبدی)96/32 درصد است که درمقایسه با شاخص های دیگر، متجانس تر است. عامل چهارم (کالبدی) نیز از لحاظ نابرابری در توزیع شاخص ها با 81/38 درصد در مرتبه دوم قرار دارد. با تلفیق ۴ عامل با همدیگر، به این نتایج دست یافتیم: تعداد ۱۶۸۷ بلوک معادل ۲۱ درصد بسیار فقیر، ۱۷۴۴ بلوک معادل ۲۲ درصد فقیر، ۲۳۹۲ بلوک معادل ۲۹ درصد متوسط، ۱۶۵۳ بلوک معادل ۲۰ درصد مرفه، ۶۱۲ بلوک معادل ۸ درصد بسیار مرفه اند. نتایج: نتایج این مطالعه نشان می دهد که بین بلوک های شهر کرمانشاه نابرابری وجود دارد؛ به طوری که مکانی برای تبلور تمایزات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و کالبدی است. فرصت های نابرابر اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی، باعث تمایز بین ساکنان شهر کرمانشاه شده است.