حسین میرجعفری
مطالب
فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۴۴ مورد.
طبقات، مناصب و ساختار شهرهای خراسان دورة تیموری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
حملة تیمور به خراسان، اسباب نابودی نیروهای انسانی را فراهم آورد و ضربات جدی بر ساختار سیاسی و اقتصادی آن وارد ساخت. با توجه به خاستگاه قبیله ای تیموریان، قبایل فراوانی همراه او به ایران آمدند و بخشی در خراسان ساکن شدند. با این حال در زمان جانشینان تیمور، شهرهای خراسان بزرگ در نتیجة حمایت حاکمان تیموری و بازسازی هایی که به اشاره آنها انجام گرفت، از رونق و آبادانی برخوردار شدند و جمعیت فراوانی در آنها سکونت پیدا کردند. فرماندهان نظامی، علما، مشایخ، سادات، دیوانیان، صنعت گران، پیشه وران، صوفیان و ... جزو شهرنشینان بودند. بر این اساس اینکه در شهرهای بزرگ خراسان چه اقدامات عمرانی صورت گرفت و چه طبقات و مناصبی در شهرها وجود داشت و چه هنرمندان و اصناف پیشه ورانی در شهرهای خراسان در دورة تیموری تا پایان حکومت شاهرخ در سال 850 هجری حضور داشتند و رابطة بین آنها چگونه بوده است، پرسش هایی هستند که این مقاله به روش توصیفی تحلیلی به دنبال پاسخ به آنهاست. آگاهی های به دست آمده گویای این نکته است که در دورة جانشینان تیمور به شهر و شهرنشینی توجة بیشتری از دورة خود تیمور شده است و برخی شهرهای خراسان بزرگ آبادانی و رونق خود را بازیافتند.
مزارات بیلانکوه تبریز
حوزه‌های تخصصی:
بیلانکوه یا ولیانکوی از محلات تاریخی شهر تبریز است. اشتهار این محله به نام «بیلانکوه» را به وجود مدفن اکابر اولیاء و عرفای تبریز در آن منسوب می کنند. مزارات بیلانکوه همواره از اهمیت خاصی برخوردار بوده اند، مرقد و مزار بزرگانی چون : اخی سعدالدین (عارف نامدار قرن ششم هجری)، کمال الدین مسعود خجندی (شاعر و عارف قرن هشتم هجری) کمال الدین بهزاد هراتی (نگارگر بزرگ قرن دهم هجری) و جز آن در این محله واقع شده اند. در دوره ایلخانی، بنیانگذاری شهرک دانشگاهی ربع رشیدی، توسط خواجه رشید الدین فضل الله همدانی بر اهمیت آن افزود و از این رو قرن هشتم هجری دوره رونق و شکوفایی بیلانکوه محسوب می شود. این منطقه از تبریز در ادوار بعدی نیز همواره مورد توجه بوده است. وجود آثار ارزشمند و متعدد مربوط به دوره های مختلف تاریخی نشان از اهمیت و جایگاه این محله تاریخی تبریز دارد. توجه و عنایت اکابر اولیاء و عرفا – به ویژه از قرن ششم هجری به بعد - به بیلانکوه، موجب شکل گیری زوایا و خانقاه ها و مقابر ایشان در این محله شده است؛ از این رو ارائه نتایج بررسی های میدانی درباره آثار و بقایای مقابر و مزارات بیلانکوه یکی از محور های این مقاله است.
سیستان در عصر صفویه
حوزه‌های تخصصی:
عوامل رشد و زوال شهرهای ایران در عصر تیموریان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
کلیه شئونات زندگی اجتماعی ایران، از رهگذر تهاجم و حضور ترکان تیموری تحت تاثیر قرار گرفت. امروزه نتایج حاصل از حمله و هجومترکان تیموری و تسلط آنها بر ایران مورد بحث و بررسی عده ای از محققان قرار گرفته و نظرات مختلف و گاه متضادی را اظهار داشته اند. عده ای بر این باورند هجومتیموریان مانند مغولان با سوختن و کشتن و ویرانی ها توام بوده، عده ای دیگر نیز بر این عقیده اند که ویرانگری های آنها دوام نداشت و به مرمت و بازسازی شهرها و روستاهایی پرداختند که در حین یورش آنها ویران شده بودند. بررسی و مطالعه دیدگاه های فوق نشان می دهد که تمامی این نظریات به ارزیابی و بیان کلی حمله تیموریان در حیات شهری ایران بسنده کرده و به بررسی موردی نپرداخته اند و هر کدام با مشاهده و بررسی وضعیت یک شهر یا ناحیه در زمان خاص، به نتایج فوق دست یافته اند. از طرف دیگر نظریات مزبور بیشتر دچار بزرگ نمایی نقش تیموریان در رشد و زوال حیات شهری در ایران هستند و هیچ کدام به دیگر عوامل موثر بر حیات شهری ایران توجه نکرده اند. این روش تحقیق، هدفش روشن ساختن اختلافات مطالب ارائه شده در رابطه با حملات تیموریان در برخورد با شهرها می باشد که کاملا نظرات متفاوتی را ارئه می دهد.
درآمدی بر شرایط اجتماعی زرتشتیان یزد از تأسیس سلسلة صفوی تا پایان پادشاهی عبّاس اوّل (1038-907 ه . ق)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
حیدری و نعمتی
شاطری و شاطردوانی در عصر صفویه
حوزه‌های تخصصی:
گلستان ارم؛ پیشرو در تاریخنگاری علمی در زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
کتاب گلستان ارم اثر عباسقلی آقا باکیخانوف، یکی از مهم ترین آثار تاریخ نگاری محلی در حوزة ولایت های شیروان و داغستان در سدة 19م. می باشد. این کتاب حاصل تلاش های مورخی است که از وابستگان دولت روسیه بوده و در بسیاری از وقایع مهم منطقه چون جنگ های ایران و روس و معاهدة گلستان حضور داشته است. از این رو توانسته گنجینه ای از مشاهدات عینی ارزشمند را در کنار اطلاعات مأخوذ از طیف گسترده و متنوعی از منابع مکتوب، گردآوری نماید.
این اثر به زبان فارسی نگاشته شده و مورّخ در تدوین آن از بسیاری از اصول نوین دانش تاریخ، بهره برده است. با این وجود، معاصر با گلستان ارم هنوز تاریخنگاری سنتی و غیرعلمی سرشار از ذهنیت و کم بهره از عینیّت در جغرافیای تاریخ نگاری زبان فارسی در ایران و ماورای قفقاز تداوم داشت.
این پژوهش بر آن است تا به شیوة تحلیلی و تطبیقی و با اتکا بر منابع کتابخانه های، ضمن معرفی کامل کتاب گلستان ارم، به تحلیل محتوا و سبک نگارش آن بپردازد و میزان عینیّت در یکی از نخستین آثار تاریخ نگاری علمی زبان فارسی را بسنجد.
نامه ای از کمال الدین بهزاد به پادشاه صفوی
حوزه‌های تخصصی:
نهضت قاضی سید شرف الدین ابراهیم
حوزه‌های تخصصی:
فعالیت شهر سازی تیموریان در شهرهای سمرقند و هرات
حوزه‌های تخصصی:
یکی از مهمترین دلایل ارزش و اهمیت شهرهای سمرقند و هرات موقعیت تجاری و بازرگانی آن ها بود. زیرا که این دو شهر اقامتگاه واردوگاه نظامی تیمور و شاهرخ محسوب می شدند. در ایامی که تشکیلات کشوری و مقامات عالیه در اختیار حاکم بود، چنین پایگاهی کانون اصلی حکومت می شد و مرکز خرید و فروش به شمار می رفتند. در ایران که کاروان ها ازراه های بسیار دور با شرایط جوی و اقلیمی متنوع راه های طولانی را برای تجارت طی می کردند، امنیت و سلامت راه ها برای آن ها بسیار حیاتی بود. در ادواری که حکومت مرکزی مقتدر بود، در مسیر راه ها چاپار خانه ها، کاروانسراها و راهدار خانه های زیادی شکل می گرفت که توسط ناظران کنترل می شدو کلید تجارت داخلی و خارجی به حساب می آمد. در دوران تیموریان به علت موقعیت تجاری شهرهای سمرقند و هرات، فرمانروایانی مانند: تیمور و شاهرخ، برای نشان دادن عظمت، شکوه و جلال امپراطوری تیموری تلاش زیادی در جهت رشد و توسعه این دو شهر کردند.
زندگانی القاص میرزای صفوی
حوزه‌های تخصصی:
بررسی مقایسهای طبقه بندی علوم از دیدگاه فخرالدین رازی و شمس الدین آملی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
زمینه های پیدایش مکتب هنری هرات در عصر تیموری و چگونگی انتقال مواریث آن به عصر صفوی
حوزه‌های تخصصی:
پیدایش هنرهای تزئینی و معماری عصر تیموری، معلول عواملی چند می باشد که از مهمترین آنها می توان به این موارد اشاره کرد. تأثیرپذیری تیموریان از فرهنگ ایرانی، انتقال هنرمندان و فرهیختگان ایرانی و سایر بلاد توسط تیمور به سمرقند و نقش آفرینی آنها، مرکزیت یافتن هرات در عصر جانشینان تیمور و حمایت های بی شائبه آنها از ارباب فضیلت، ارتباط مکتب هنری هرات با سایر مکاتب هنری این دوره و تأثیرپذیری آن از ویژگی های هنر چینی در زمینه های گوناگون. این عوامل موجب چنان تحولی در هنر و معماری این دوره گردید که از آن به عنوان یک نوع رنسانس یاد شده و محصول مشترک تمام کسانی است که در قلمرو تیموریان می زیسته اند. میراث فرهنگی و هنری تیموریان افق های جدیدی را فراروی دولت های گوناگون از جمله دولت گورکانی هند، شیبانیان ماوراءالنهر، ترکان عثمانی و مخصوصاً صفویه گشود که آن را تداوم بخشیدند و به شهرتی جهانی رساندند. نوشتار حاضر، بر آن است تا با اتکاء بر منابع و مآخذ موجود، زمینه های پیدایش مکتب یادشده و نحوه انتقال آن به عصر صفوی و میزان تعاملات فرهنگی و هنری دو عصر تیموری و صفوی را بررسی نماید.