فرید بذرافشان مقدم

جریان شناسی تفاسیر شیعه در دهه های اخیر و هم چنین بررسی سیر تحولات و روی کردهای تفسیرنگاران قبل و بعد از انقلاب اسلامی ایران یکی از مهم ترین موضوعاتی است که قرآن پژوهان به آن توجه داشته اند. در آثار مختلفی تلاش شده تا این جریان ها و مؤلفه های اعتقادی هرکدام با ذکر مثال تبیین شده و گرایش های فکری مفسران معاصر معرفی شود. در این پژوهش تلاش شده با مطالعه موردی آثار تفسیری یکی از اندیشمندان معاصر، به این مسئله بپردازیم که وی جزء کدام جریان تفسیری بوده و چه وجوه اشتراک و افتراقی با دیگر مفسران گراینده به آن جریان فکری دارد. به همین منظور آثار تفسیری محمدرضا مهدوی کنی با استفاده از روش مطالعه کتابخانه ای بررسی شده و از میان انبوه مؤلفه های فکری مفسران مسئله وجه هدایتگری قرآن کریم به صورت توصیفی و کیفی، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. یافته های تحقیق بیانگر آن است که مهدوی کنی به طورکلی از سه روش؛ طرح آیات تبشیری و انذاری، طرح مثال با سبک های مختلف، و اقامه براهین عقلی به عنوان روش های هدایتگری قرآن کریم نام برده و در توضیح هرکدام تلاش نموده تا مراحل یا کارکردهایی خاص هر مورد و مخاطبان ویژه اش را معرفی نماید. هم چنین در برخی موارد به پاسخگویی اشکالات مطرح در آن زمینه پرداخته و با گسترش حوزه مفهومی هرکدام، سعی نموده تا چگونگی هدایتگری قرآن کریم و الزامات تحقق آن را مطرح کند.