نسیم علیزاده واحد

گرمایش جهانی قرن حاضر به چالشی بزرگ تبدیل شده است که آن را می توان در تغییرات دما و الگو های بارش مشاهده نمود. رشد اقتصادی شهر ها جمعیت زیادی را به سوی خود می کشانند که تقاضای مسکن، انرژی، آب و غذا را افزایش می دهد و پیامد های فراوانی را در این رابطه ازجمله افزایش تراکم ساختمانی و جمعیتی، تخریب زمین های زراعی و طبیعی را به دنبال دارد. با افزایش کارخانه های صنعتی و آلودگی هوا، شهر خرم آباد اخیراً ناهنجاری های اقلیمی چشمگیری را تجربه کرده است. روند روبه رشد توسعه های کالبدی به ویژه در نواحی جنوبی شهر خود شاهدی بر این امر است. طبق آمار هواشناسی شهرستان، میانگین دمای هوا در 30 سال اخیر تا 5/0 درجه سانتی گراد افزایش پیدا کرده است؛ که طبق سناریو های ارائه شده از سوی هیئت بین دولتی تغییرات آب و هوایی چنانچه این روند ادامه داشته باشد دمای هوا تا 4 درجه سانتی گراد سیر صعودی خواهد داشت. در این مقاله که به دنبال ارزیابی ارتباط میان تغییرات اقلیمی و شکل گیری فضا های شهری است، شبیه سازی داده های اقلیمی و محیط شهری در مقیاس محله با استفاده از نرم افزار ENVI-MET، سه دوره ده ساله تکامل توسعه (سال های 86،91،96) با استفاده از دما، سرعت باد و میزان رطوبت مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. بر اساس نتایج، فضاهای نیمه باز و تراکم متوسط و بافت نیمه فشرده بهترین نوع ساختار شهری در جهت مقابله با تغییرات اقلیمی می باشند که این نوع ساختار بر اساس اصول طراحی ارائه شده منطبق بر شرایط محیطی محدوده موردنظر و وضعیت تغییرات اقلیمی موجود است.

تغییرات اقلیمی مهم ترین بحران قرن حاضر شناخته شده است که بسیاری از دانشمندان و محققان عامل اصلی وقوع آن را فعالیت های انسانی به ویژه در سطح شهرها می دانند، اما باید عنوان نمود که تغییر اقلیم نه تنها متأثر از عوامل انسانی و شهری است، بلکه بر آنها نیز تأثیر گذار خواهند بود و پیامدهای مختلفی را به دنبال خواهد داشت. این فرایند چرخشی با توجه به تسریع تولید گازهای گلخانه ای و فعالیت های صنعتی روز افزون به مراتب اکوسیستم شهری و طبیعی را بیشتر در معرض خطر قرار می دهد. بنابراین هدف اصلی پژوهش، شناخت عوامل تأثیر گذار و تأثیرپذیر چه در سطح شهری و چه در سطح طبیعی و ارائه راهکارهای کارگشاتر و مدیریت قابل قبول تر در عرصه محلی و جهانی جهت مقابله با خطرات ناشی از تغییرات اقلیمی بودده است که در این راستا از روش توصیفی- تحلیلی- استدلال منطقی استفاده شده است. طبق بررسی ادبیات پژوهش و بر اساس نتایج حاصل از تحلیل و بررسی و تکیه بر استنباط و تجزیه و تحلیل مبانی ؛ عوامل مهمی همچون اقتصاد، اجتماع، عملکرد و زیرساخت ها، کالبد و ریخت شهری، زیست محیطی به عنوان عوامل اصلی و ریز فاکتورهای هر کدام به صورت کاملاً تفکیک شده، راه را برای ارائه راه حل های دقیق تر و تخصصی تر جهت مقابله با تغییرات اقلیمی (علل رخداد، اثرات و پیامدها) هموارتر می سازد و راهنمایی برای علاقه مندان و پژوهشگران حوزه محیط زیست، شهرسازی، معماری، اجتماع، اقتصاد، سیاست مدیریتی و... می-باشد.