حمیدرضا طهوری

شرکت های دانش بنیان ایرانی تلاش کردند از طریق عرضه محصولات با فناوری بالا، به مهار بیماری کرونا کمک کنند اما در فرایند توسعه محصول و ورود به بازار با مشکلات جدی مواجهند. برای شناخت مهم ترین چالشهای فرآیندی و ارائه راهکارهای لازم، مطالعات اسنادی و مصاحبه های نیمه هدایت شده با شرکت های پیشگام در این زمینه صورت گرفت و یافته های پژوهش بر اساس روش تحلیل تم مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. فرآیندهای گلوگاهی در دو بخش محصولات پیشگیری کننده و تشخیص دهنده ویروس کرونا شناسایی شدند. در این رابطه 11 فرایند شامل عدم تکمیل زنجیره تامین در داخل کشور، شناخت و تعامل ناکافی شرکت ها از ظرفیت های کارگاهی و آزمایشگاهی جهت ساخت و آزمون، عدم تخصیص ارز دولتی به واردات اولیه مواد مورد نیاز تولید، فرایند تایید محصول و صدور مجوز تولید انبوه، واردات فراوان محصولات خارجی، عدم توسعه کافی زیرساخت شرکت های تولیدی، صادرات، عدم خرید محصول توسط مراکز دولتی و سازمان ها، عدم آشنایی مدیران واحدهای دولتی با کاربرد محصولات، دسترسی دشوار به امکانات دانشگاه ها و موسسات تحقیقاتی دولتی، آهستگی برخورداری از حمایت نهادهای مالی به عنوان گلوگاه های فرایندی شرکت ها شناسایی شدند که نیازمند مداخله دولت و تسهیلگری تشخیص داده شدند که اکثر آنها در هر دو گروه شرکت های پیشگیری و تشخیص مشترک بودند. هم چنین در این مطالعه هفت اقدام اساسی دولت برای رفع مشکلات فوق تجویز شد.

استفاده از اتوبوس های برقی بر کاهش ترافیک و آلودگی هوا تأثیر زیادی دارد. هدف این مقاله بررسی چالش های پیش روی کشور برای تولید و بهره مندی از این محصول و راهکارهای رفع این چالشها بود. در این تحقیق از طریق مطالعات اسنادی و انجام مصاحبه های عمیق نیمه هدایت شده، داده ها جمع آوری و از طریق روش تحلیل محتوای کیفی مورد بررسی قرار گرفتند. جامعه هدف خبرگان شرکتهای تولید کننده اتوبوس الکتریکی و نهادهای مرتبط بودند. تعداد 72 گزاره در قالب 10 مقوله فرعی و در نهایت 6 مقوله اصلی دسته بندی شدند که مقوله های اصلی عبارت بودند از توانمندسازی، هزینه، همکاری فناورانه و همسوسازی فرهنگی. سپس نسبت به تشکیل گروه متمرکز اقدام و چالشها و راهکارهای استخراج شده اعتبار سنجی و نهایی شدند. از جمله چالشهای مهم عبارتند از وابستگی به خارج در قوای محرکه برقی، مقرون به صرفه نبودن عملیات اتوبوس رانی، قیمت بالای اتوبوس برقی، زیرساخت انجام برخی آزمونهای تخصصی برای دریافت استاندارد، و نقصان فرهنگ سازی برای استفاده از این محصول جدید بودند. برخی راهکارهای مهم هم عبارتند از داخلی سازی موتور الکتریکی و متعلقات با حمایت دولتی از شرکتهای داخلی، ایجاد زنجیره تأمین مشترک برای شرکتهای اتوبوس ساز، تهیه مدل کسب و کار مبتنی بر مشارکت دولتی _ خصوصی و اجرای ماده 12 قانون رفع موانع تولید، اقدامات فرهنگی و ترویجی مبتنی بر اقتضائات فناوری و محصول جدید، طراحی سامانه شب شارژ باتریهای اتوبوس و طراحی اتوبوسهای پایه برقی.

صنعت مرغداری کشور تأمین کننده 47 درصد (34 درصد گوشت مرغ و 13درصد تخم مرغ) از منابع پروتئین حیوانی در سبد مصرفی خانوار است. صنعت مرغ از نظر تامین مرغ لاین و اجداد، تامین خوراک و واکسن وابستگی زیادی به خارج از کشور دارد. این میزان وابستگی امنیت غذایی کشور را در این حوزه با چالش جدی مواجه کرده است. این نواقص از نظر فنی و با اتکاء به دانشگاه ها و شرکت های دانش بنیان قابل جبران است. این تحقیق با هدف تعیین مهم ترین موانع خود اتکایی در تامین مرغ کشور و ارائه راهکارهای فناورانه برای آن انجام شد. بدین منظور از طریق مطالعات اسنادی، انجام مصاحبه های عمیق نیمه هدایت شده و تشکیل گروه های متمرکز داده ها جمع آوری گردیدند و از طریق روش تحلیل محتوای کیفی و بررسی تعداد 83 گزاره، در نهایت 6 مقوله اصلی و 20 مقوله فرعی شناسایی گردیدند که مقوله های اصلی عبارت بودند از از مرغ لاین آرین، واردات نهاده ها، خوراک مرغ، تولید واکسن، کاشت در داخل، قوانین و مقررات. در نهایت برای چالش های شناسایی شده در این مقوله ها، راهکارهایی نیز ارائه گردیدند.

صنعت پوشاک از جمله صنایع درآمدزا و اشتغال آفرین در عرصه جهانی و ملی است. هدف این مقاله تبیین چالش های پیش روی ایران برای تولید و توزیع پوشاک و ارائه بسته های سیاستی برای رفع آنها است. در این پژوهش از طریق مطالعه منابع و انجام مصاحبه های عمیق نیمه هدایت شده، داده ها جمع آوری شدند و به روش تحلیل محتوای کیفی مورد بررسی قرار گرفتند. 191 گزاره در قالب 31 مقوله فرعی و 6 مقوله اصلی دسته بندی شدند. مقوله های اصلی عبارتند از "نگاه منبع محور"، "حمایت دولتی"، "فناوری و ماشین آلات"، "زنجیره تأمین کار آمد"، "ایجاد نشان تجاری" و"طراحی و مُد". برای نهایی سازی و اعتبار سنجی چالشها و بسته های سیاستی، نسبت به تشکیل گروه های متمرکز اقدام شد. از جمله چالش های مهم عبارتند از مداخله و حمایت ناکافی دولت برای ایفای نقش تنظیم گری، زنجیره تأمین و زیرساخت کم کارآمد و ضعف در طراحی و ارائه مُد. بسته های سیاستی پیشنهادی نیز عبارتند از: مبارزه با قاچاق، توسعه پلتفرم یکپارچه سازی زنجیره پوشاک، ایجاد نشان تجاری جامع در عرصه طراحی و عرضه پوشاک، توسعه ابزارهای تأمین مالی، توسعه صادرات محصولات و خدمات دانش بنیان و خلّاق، توسعه مقیاس و بازار محصولات و خدمات دانش بنیان، به کارگیری فناوری واقعیت افزوده در فروش، ایجاد و توسعه شتاب دهنده ها و مراکز نوآوری تخصصی، تولید بار اول ماشین آلات و قطعات پر مصرفِ دارای صرفه اقتصادی، ایجاد شهرک های صنعتی و رفع تبعیض مالیاتی در سرتاسر زنجیره.

تولید ناخالص داخلی (GDP) به عنوان شاخصی مؤثر برای اندازه گیری چگونگی عملکرد بازار و رشد اقتصادی در یک کشور مطرح بوده و می تواند بیانگر میزان رفاه اقتصادی و اجتماعی آن جامعه باشد. درصورتی که دیگر عوامل مؤثر بر رفاه ثابت باقی بماند، با افزایش میزان تولید ناخالص داخلی انتظار بر این است که میزان رفاه نیز افزایش یابد. به این ترتیب افزایش تولید ناخالص داخلی به عنوان یکی از هدف های مهم در سیاست گذاری کشورها مطرح خواهد بود. هدف از پژوهش حاضر تحلیل سهم GDP استان های کشور از تولید ناخالص داخلی است. برای انجام تحلیل از مدل های CoCoSo و CRITIC استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که در استراتژی اول (Ka) استان تهران با امتیاز (0.047)، استان خوزستان با امتیاز (0.041) و استان خراسان رضوی با امتیاز (0.040) بهترین رتبه را در این استراتژی به خودشان اختصاص داده اند. در استراتژی دوم (Kb) استان تهران با امتیاز (136.86)، استان خوزستان با امتیاز (59.97) و استان خراسان رضوی با امتیاز (43.24) بهترین رتبه را به خودشان اختصاص داده اند. در استراتژی سوم (Kc) نیز استان تهران با امتیاز (1)، استان خوزستان با امتیاز (0.874) و خراسان رضوی با امتیاز (0.840) بهترین رتبه را به خودشان اختصاص دادند. در شاخص های موردبررسی 19 استان در وضعیت متوسط و بسیار پایین قرار دارند. همچنین براساس نتایج مستخرج از آزمون همبستگی، با افزایش خالص مهاجرت و تراکم جمعیت، تولید ناخالص داخلی در استان های مورد مطالعه افزایش می یابد. به این ترتیب برنامه ریزان منطقه ای می بایست به منظور بهبود وضعیت تولید ناخالص داخلی در استان هایی که رتبه بسیار پایینی دارند، الگویی متناسب با ظرفیت های بالقوه آن ها را مدنظر قرار دهند که نتیجه آن توسعه متوازن و پایدار و بهره برداری از پتانسیل ها و منابع در تمام استان ها می باشد.