محمدجلال عباسی شوازی

محمدجلال عباسی شوازی

مدرک تحصیلی: استاد گروه جمعیت شناسی دانشگاه تهران، و رئیس مؤسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۷۰ مورد از کل ۷۰ مورد.
۶۱.

آزمون فرضیه های رقیب برای تبیین تفاوت های قومی باروری در شهرستان ارومیه

کلیدواژه‌ها: باروری قومیت عوامل زمینه ای کرد و ترک عوامل بلافصل تحلیل نسلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۵۰ تعداد دانلود : ۱۵۵۸
هدف از این مقاله، تبیین رفتار باروری زنان کرد و ترک در چارچوب رویکردهای نظری ارایه شده برای تبیین تفاوت های باروری اقوام است. روش تحقیق پیمایشی و جمعیت آماری، کلیه خانوارهای معمولی ساکن در شهرستان ارومیه و زنان 15-49 ساله حداقل یک بار ازدواج کرده است که در داخل خانوارها شناسایی و مورد مصاحبه قرار گرفتند. حجم کل نمونه 768 خانوار تعیین و در نهایت پرسشنامه های مربوط به 739 زن واجد شرایط تحلیل شد. تحلیل ها نشان می دهد که هرچند تفاوت باروری گروه های قومی در گذر زمان کمتر شده است، اما کردها در مقایسه با ترک ها، متوسط زنده زایی بیشتری در کوهورت های مختلف ازدواج و موالید تجربه کرده اند. در زمان تحقیق متوسط زنده زایی زنان کرد (3.3) بیشتر از ترک ها (2.2) و تفاوت ها از نظر آماری معنی دار بوده است. بر پایه این بررسی، تاثیر قومیت بر باروری زمینه ای و در کوهورت های مختلف ازدواج متفاوت است. نتایج بیانگر آن است که اتخاذ یک رویکرد ترکیبی و جامع در تحلیل تفاوت های قومی در باروری، تبیین بهتری در مقایسه با فرضیه همانندی مشخصه ها و مدل هنجاری - فرهنگی به دست می دهد
۶۲.

قومیت و باروری : تحلیل رفتار باروری گروه های قومی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: باروری قومیت رگرسیون لوجستیک موقعیت اقلیت همانندی مشخصه ها اثر قومی/ فرهنگی تحلیل طبقات چند گانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۴۶
"قومیت به عنوان زمینه ای که رفتار باروری در آن شکل می گیرد، جایگاه اساسی در مطالعات باروری در جوامع چند قومیتی دارد. با این حال، علی رغم ساختار چند قومیتی ایران هنوز تحقیقات اندکی در زمینه ارتباط قومیت و باروری صورت گرفته است. مقاله حاضر با استفاده از داده های طرح (بررسی ویژگی های اقتصادی اجتماعی خانوار 1380)، به آزمون تئوری ها و فرضیه های مربوط به رابطه قومیت و باروری در ایران می پردازد. یافته های تحقیق بیانگر تفاوت های قومی باروری در ایران می باشد. برای تبیین این تفاوت ها، از دو فرضیه همانندی مشخصه ها و اثر قومی/ فرهنگی استفاده شده است. نتایج تحلیل آماری نشان داد که تفاوت های قومی باروری، به طور چشمگیری، بعد از کنترل مشخصه های اجتماعی- جمعیتی به ویژه تحصیلات کاهش یافته و تا حدی در رفتار باروری و گروه های قومی همانندی و همگرایی ایجاد می شود. با این حال، این همانندی و همگرایی کامل نیست و علی رغم کنترل آماری مشخصه ها، هنوز برخی از تفاوت های قومی باروری بدون تبیین باقی می ماند. تفاوت های باقیمانده را می توان از یکسو ناشی از الگوهای متفاوت تعیین کننده های بلا فصل باروری در بین گروه های قومی و از دیگر سو، متاثر از فرهنگ تاریخ اجتماعی، ارزش ها، هنجارها و اعتقادات خاص قومی دانست. مطالعات جمعیت شناسی مردم شناسانه با به کار گیری روش های کیفی می تواند شناخت عمیق تری نسبت به تاثیر هنجارها، ارزش ها و فرهنگ قوی بر رفتارهای باروری در ایران ارایه نماید. "
۶۶.

تحلیلی بر پایان نامه های جمعیت شناسی - مسائل گذشته و نیازهای آینده(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: جمعیت شناسی پایان نامه های جمعیتی مسائل جمعیتی گذشته نیازهای تحقیقات جمعیتی جمعیت شناسی به عنوان موضوعی بین رشته ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۹۳ تعداد دانلود : ۲۵۸۳
تحقیقات جمعیت شناسی در ایران رسما از دهه 40 آغاز شد و از دهه 1350 تا بحال این رشته در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد تدریس گردید. برای اولین بار در ایران، در سال 1381 دوره دکتری جمعیت شناسی نیز در دانشگاه تهران تاسیس شد. بدون شک برنامه ریزی و جهت گیری های آینده رشته جمعیت شناسی در کشور مستلزم بررسی امعان نظر دقیق در مورد تحقیقات و آموزش گذشته جمعیت شناسی در کشور می باشد. ارزیابی آموزش و تحقیقات گذشته برای تعیین استراتژی های لازم برای توسعه جمعیت شناسی متناسب با نیازهای جامعه مفید خواهد بود.....
۶۷.

بررسی دیدگاه زنان در مورد رفتارهای باروری در استان یزد با استفاده از روشهای کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: استان یزد روش تحقیق کیفی تحولات باروری در ایران مصاحبه عمیق جمعیت شناسی مردم شناسانه همگرایی رفتارهای باروری

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ جامعه شناسی فرهنگ
تعداد بازدید : ۲۲۳۸
در سالهای اخیر سطح باروری در جمهوری اسلامی ایران کاهش زیادی داشته، و استان یزد نیز همانند سایر استان های کشور شاهد کاهش مداوم باروری در دهه اخیر بوده است. بر این اساس، ابتدا با استفاده از داده های بررسی ویژگی های جمعیتی - بهداشتی ایران (IDHS)، تحولات باروری در استان یزد در سالهای اخیر ارائه می‌شود. سپس ضمن مرور مطالعات انجام شده در ایران، زمینه های نظری کاربرد روشهای کیفی در مطالعات جمعیت شناسی را تشریح نموده و نهایتا نتایج مطالعه کیفی فرهنگ باروری در استان یزد را با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق ارائه می نمائیم. به طور خلاصه نتایج این تحقیق نشان داد که در حال حاضر نگرش و رفتار باروری در همه گروه های سنی به هم نزدیک شده است و تفاوت قابل توجهی بین گروه های مختلف اجتماعی از جمله زنان روستایی و شهری و با سواد و بی سواد وجود ندارد. به عبارتی، تحقیق حاضر "همگرایی رفتارهای باروری" در جامعه مورد مطالعه را تأیید می‌کند
۶۸.

همگرایی رفتارهای باروری در ایران میزان‘ روند و الگوی سنی باروری در استانهای کشور در سالهای 1351 و 1375(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: باروری میزان جانشینی باروری انتقال باروری در ایران روش فرزندان خود نظریه های تبیین باروری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۵۰
"در این مقاله هدف، بررسی میزان، روند و الگوهای استانی باروری در کشور، که با استفاده از داده های سرشماریهای 1365 و 1375 و با به کارگیری روش فرزندان خود محاسبه شده، بوده است. ابتدا میزان و روند باروری در ایران در سالهای 1351 و 1375 برآورد و بررسی شده و سپس، میزان و روند باروری استان های کشور به تفکیک شهر و روستا با کل کشور مقایسه و سعی شده است تا در حد امکان برخی از دلایل تغییرات باروری در دو دهه اخیر، با استناد به نظریه های باروری ارائه شود. این تحقیق به دو نتیجه عمده می انجامد: 1) در استان های کشور و نیز نقاط شهری و روستایی، در طول دوره مطالعه، همواره میزان باروری متفاوت بوده است که این نتیجه در استان ها با درجه توسعه یافتگی آنها منطبق و با نظریه های انتقال جمعیتی مدرنیزاسیون (نوسازی) قابل تبیین است. 2) روند باروری در استان ها در دوره فوق نشان می‌دهد که علی رغم تفاوت میزان باروری، در سال های اخیر نوعی ""همگرایی"" در روند باروری استان ها ایجاد شده است. بدین معنی که روند افزایش، به ویژه کاهش باروری استان ها، در دو دهه بعد از انقلاب اسلامی، نسبتا همگون و مشابه بوده و استان های کشور (و مناطق شهری و روستایی) علی رغم تفاوت در میزان توسعه یافتگی، روند مشابهی را تجربه کرده اند. به نظر می رسد که اندیشه بعد خانواده کوچک امروزه به مثابه هنجار پذیرفتی در جامعه تبدیل شده است و آینده باروری نیز متأثر از اندیشه های جدید ناشی از این هنجار خواهد بود"
۶۹.

ارزیابی "روش فرزندان خود" برای برآورد باروری در ایران با استفاده از داده های سرشماری 1365 و 1375

کلیدواژه‌ها: باروری روش فرزندان خود میزانهای باروری ویژه سنی میزانهای باروری کل روشهای غیر مستقیم برآورد باروری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵۲
"""روش فرزندان خود"" یکی از روشهای غیر مستقیم باروری است که می تواند برای برآورد شاخصهای باروری برای سالهای قبل از سرشماری به کار رود. این روش در کشورهای زیادی مورد استفاده قرار گرفته و نتایج قابل اعتمادی به دست داده است. در این تحقیق برای نخستین بار در ایران از روش فرزندان ِخود استفاده و میزانهای باروری ویژه گروههای سنی و میزانهای باروری کل برای کشور طی سالهای 1351 تا 1375 برآورد شده است. در این مقاله، ابتدا با ذکر مقدمه ای از روش فرزندان ِ خود، به چگونگی کاربرد این روش در مورد سرشماریهای ایران اشاره و پس از آن اشکالات ممکن برای تهیه داده های مورد نیاز از فایل های سرشماری بررسی شده است. در پایان با استفاده از داده های فرزندان ِخود در سرشماریهای 1365 و 1375، روند و الگوهای به دست آمده باروری طی سالهای 1351 تا 1375 تحلیل و مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده مبین این است که روش فرزندان ِخود، روش قابل اعتماد و مناسبی برای برآورد میزانهای باروری در ایران است. "

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان