مرجان رشوند

از مهم‌ترین نشانه‌های موفقیت هر مؤسسه آموزشی از جمله مؤسسات آموزش مهارتی، موفقیت در جلب متقاضیان بیشتر برای دریافت خدمات آموزشی است که لازمه آن بازاریابی آموزشی سنجیده است. اطلاع‌رسانی درست و به‌موقع از اقدامات اصلی برای تبدیل نیاز ادراک یا احساس‌شده افراد به نیاز بیان‌شده و در نتیجه شرکت آن‌ها در دوره‌های آموزش مهارتی است. از آنجا که بنابر اصول بازاریابی، روش‌های اطلاع‌رسانی باید متناسب با مخاطب هدف، انتخاب و استفاده شوند، مقاله حاضر که برمبنای طرحی پژوهشی با روش آمیخته و با موضوع «شناسایی و تعیین اولویت نیازهای آموزش فنی‌وحرفه‌ای کارجویان و شاغلین در سواحل مکران» نگاشته شده است، به‌دنبال ارزیابی نقش و قابلیت شیوه‌های اطلاع‌رسانی در برگزاری دوره‌های آموزش مهارتی در پهنه ساحلی مکران است. برای دستیابی به هدف مذکور این مقاله براساس بخش کمی طرح پژوهشی پیش‌گفته به‌دنبال پاسخ این سؤال اصلی است: کدام روش‌های اطلاع‌رسانی بیشترین نقش و قابلیت را در اطلاع‌رسانی دوره‌های آموزش مهارتی در پهنه ساحلی مکران دارند؟ نتایج پژوهش که براساس نظر خبرگان، شاغلین و کارجویان جامعه نمونه‌ای از پهنه مذکور حاصل شده است، نشان می‌دهد مؤثرترین و مطلوب‌ترین روش‌های اطلاع‌رسانی دوره‌های آموزش مهارتی در پهنه ساحلی مکران، به‌ترتیب، استفاده از رسانه‌های مجازی، روش دهان‌به‌دهان و سپس استفاده از رسانه‌های عمومی است. در میان رسانه‌های مجازی «استفاده از شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های خارجی»، در میان روش‌های دهان‌به‌دهان، «اطلاع‌رسانی در مدارس و دانشگاه‌ها» و در میان رسانه‌های عمومی نیز «نصب آگهی‌های کاغذی، بنر و تابلو» دارای قابلیت بیشتری دانسته شده است.

این مقاله به دنبال ارائه اهمیت تغییرات ساختار سنی در تغییرات بیکاری است. بنابراین سعی داشته است با ترسیم تصویری از تغییرات بیکاری در ایران، تاثیرپذیری این تغییرات را از تحولات ساختار سنی مورد مطالعه قرار دهد. داده های مورد استفاده در این مقاله، سرشماری عمومی نفوس و مسکن طی سال های 95- 1345 می باشد و تلاش شده است با استفاده از رویکرد مقطعی، روندهای بیکاری در ایران به تفکیک جنس برای نقاط شهری و روستایی کشور مورد تحلیل قرار گیرد. مطالعه شاخص های بیکاری، حاکی از افزایش بیکاری زنان و مردان در سال های 1385 و 1395 بود. استاندارد سازی نسبت افراد بیکار نشان می دهد که تشابه توزیع سنی و توزیع تحصیلی در سال هایی که با افزایش بیکاری روبرو بوده اند به جز در مردان کل کشور، در سایر گروه ها (زنان کل کشور و زنان و مردان مناطق شهری و روستایی)، نمی تواند تفاوت های میزان بیکاری آن ها را از بین ببرد. بنابراین، تغییرات اخیر در بیکاری را باید در عواملی غیر از تغییرات ساختار سنی و ترکیب تحصیلی مانند ویژگی های فردی (وضع تاهل و مهارت های حرفه ای)، مشکلات مدیریتی، نبود تناس ب بین مهارت افراد و نیازهای بازار کار جستجو کرد.

با توجه به گسترش زندگی مدرن و آسیب زا بودن برخی از پیامدهای آن ازجمله فردگرایی، مصرف زدگی و مادی گرایی و تضاد آن با فرهنگ اسلامی که بر خدامحوری، معنویت گرایی و اعتدال در مصرف استوار است، این پژوهش با هدف بررسی عوامل مؤثر بر سبک زندگی خانوادگی در شهر تهران تلاش دارد نشان دهد که خانواده ها در انتخاب سبک زندگی، بیشتر از کدام یک از ارزش ها و نگرش های مدرن یا دینی بهره می برند. برای مطالعیه سبک زندگی و عوامل مؤثر بر آن، از نظرییه بوردیو استفاده شده و تأثیر سرماییه فرهنگی (ازجمله دین داری)، اقتصادی، اجتماعی و همچنین ارزش ها و نگرش ها (نظام ترجیحات) بر سبک زندگی خانوادگی (متشکل از چگونگی فراغت، نوع روابط بین اعضا، و تقسیم جنسیتی کار) مورد مطالعه قرار گرفته است. پژوهش حاضر به روش پیمایش و با استفاده از ابزار پرسشنامه، برروی 150 نفر از زنان متأهل ساکن تهران انجام شده است. براساس یافته ها 64درصد خانواده ها دارای سبک زندگی سنت گرا بوده اند؛ یعنی در 64درصد خانواده ها روابط صمیمی بین اعضا وجود داشته است که در هر دو فرهنگ مدرن و دینی ترویج می شود. 93درصد خانواده ها دارای تقسیم کار جنسیتی بوده اند که در هر دو فرهنگ مذموم است و شیویه گذران فراغت در 78درصد خانواده ها، با انفعال و سرگرمی و در 22درصد فعالانه و با برنامه ریزی توأم بوده است. غلبیه ارزش ها و نگرش های مدرن در 57درصد خانواده ها و تأثیرنداشتن دین داری بر سبک زندگی نشان می دهد که تحولی تدریجی و رو به کمرنگ شدن برای فرهنگ دینی، در حال وقوع است.

افزایش سن ازدواج جوانان به ویژه زنان از ویژگی های بارز جامعه کنونی ایران است، که از زوایای اجتماعی و اقتصادی تبیین گردیده ولی مطالعات اندکی به تغییرات ارزشی در حوزه ازدواج پرداخته اند. سوال اساسی این است که ارزش ازدواج چه سهم و نقشی در وضعیت ازدواج زنان دارد؟ به بیان دیگر آیا ارزش ازدواج به عنوان یک متغیر می تواند در وضعیت ازدواج زنان (ازدواج کرده و ازدواج نکرده) اثرگذار باشد و این دو گروه را از هم جدا کند؟ هدف مقاله حاضر، بررسی تاثیر ارزش ازدواج بر وضعیت ازدواج زنان 34-20 ساله شهر تهران است. داده های مطالعه حاصل پیمایشی است که در پاییز 1395 با استفاده پرسشنامه ساخت یافته از 630 زن نمونه جمع آوری گردید. یافته ها، حاکی از تاثیر معنا دار ارزش ازدواج بر وضعیت ازدواج زنان است. به گونه ای که زنان ازدواج کرده در مقایسه با زنان ازدواج نکرده ارزش بیش تری برای ازدواج قائل هستند. با این حال با کنترل ویژگی های فردی از جمله سن، سطح تحصیلات، وضعیت اشتغال و دینداری این رابطه دستخوش تغییر می گردد، به گونه ای که با توجه به سن، تحصیلات، وضعیت اشتغال و سطح دینداری زنان، ارزش ازدواج آنان متفاوت می گردد. بنابراین در چرایی وضعیت ازدواج زنان مجموعه ای از عوامل ارزشی و ویژگی های فردی دخیل هستند. نتیجه سیاستی مقاله این است که در تدوین و اعمال سیاست های تسهیل ازدواج توجه به ویژگی های فردی افراد امری ضروری است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت اشتغال زنان فارغ التحصیل آموزش عالی و عوامل جمعیتی اجتماعی مؤثر بر آن صورت گرفته است. در این مطالعه از روش تحلیل ثانویه داده های نمونه 2 درصدی سرشماری 1385 استفاده شده است. جامعه آماری، کلیه فارغ التحصیلان (آموزش عالی) زن و فعال 20 سال و بیش تر شهر تهران می باشد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که زنان بیش تر در رشته علوم اجتماعی، بازرگانی و حقوق فارغ التحصیل شده اند. بیش از 90 درصد زنان شاغل، مزد و حقوق بگیر بخش عمومی و خصوصی هستند و کم تر از 10 درصد زنان فارغ التحصیل صاحب پست های مدیریتی می باشند. زنان بیش تر در بخش آموزش و بعد از آن در بخش بهداشت و مددکاری اجتماعی حضور دارند. نتایج تحلیل دو متغیره نشان داد که به جز متغیر مهاجرت اخیر، بین تمامی متغیرهای مستقل (سن، وضعیت تأهل، داشتن فرزند، تعداد فرزندان، سطح تحصیلات، رشته تحصیلی و مهاجرت طول عمر) و میزان اشتغال زنان فارغ التحصیل آموزش عالی رابطه معنی دار وجود دارد. نتایج تحلیل چند متغیره نشان داد که احتمال اشتغال برای زنان فارغ التحصیل 49-35 ساله بیش از سایر گروه های سنی است. هم چنین زنان فارغ التحصیلی که طی ده سال گذشته (85-1375) مهاجرت به شهر تهران نداشته اند، از اشتغال بیشتری برخودار هستند. از نظر رشته تحصیلی، زنان فارغ التحصیل رشته علوم تربیتی در مقایسه با زنان فارغ التحصیل رشته های علوم انسانی و هنر اشتغال بالاتری دارند.

در تحقیق حاضر عوامل موثر در آسیب زا شدن اوقات فراغت دختران دانشجو مطالعه شده است. با توجه به یافته های پژوهش ارزش ها و نگرش ها، سبک زندگی، نوع مصرف رسانه ای و میزان اطلاع خانواده از نحوه ی گذران اوقات فراغت بیشترین تاثیر را بر نحوه ی گذران فراغت برجای می گذارند. همچنین تاثیر عوامل فردی بر سالم بودن یا آسیب زا شدن اوقات فراغت به مراتب بیشتر از عوامل خانوادگی مشاهده شد. این نتایج موید آن است که امروزه در اجتماعی شدن افراد از تاثیر خانواده کاسته شده و سایر نهادهای اجتماعی از جمله رسانه-های جمعی بر نگرش و رفتار فرد تاثیر بیشتری می گذارند.