حجت افتخاری

روش پژوهش حاضر، درس پژوهی است. پژوهش حاضر بر روی دانش آموزان پایه سوم آموزشگاه شهدای مشکان ( دو کلاس 15 و 18 نفره) شهرستان نی ریز که در سال تحصیلی98-97 در این مدرسه مشغول به تحصیل بوده اند، انجام گرفت و از داده های کمی و کیفی استفاده شد. داده های کیفی شامل مشاهده فعال دو کلاس درس ریاضی پایه سوم در فرایند درس پژوهی، مصاحبه با معلمان جهت درک تاثیر درس پژوهی بر ارتقاء کیفیت آموزش و دست یابی به یادگیری معنادار، بررسی طرح درس ها، خودارزیابی معلمان، نظرات ناظران و ارزیابان بیرونی و دانش آموزان پایه سوم در مورد تاثیر درس پژوهی بر یادگیری آن ها از خاصیت توزیع پذیری ضرب است. داده های کمی شامل نتایج آزمون ریاضی پایه سوم قبل و بعد از اجرای درس پژوهی است. جهت آموزش با کیفیت مفهوم خاصیت توزیع پذیری ضرب، توجه به پیش دانسته های دانش-آموزان درباره جمع ها و توانمندی آنان در ضرب ها و خاصیت های آموخته شده ضرب ها برای پیدا کردن نقطه شروع تدریس و استفاده از این مفاهیم به عنوان پیش سازمان دهنده های مقایسه ای و نمایشی موجب تحکیم ساختارشناختی و یکپارچه سازی مفهومی مطالب و یادگیری معنادار و تلفیقی این مبحث می شود.

هدف درس پژوهی حاضر طراحی الگوی تدریس ضرب کسر در عدد با تاکید بر تقویت هوش تصویری-فضایی پایه پنجم جهت تدریس اثربخش این مفهوم بود. این پژوهش به معلمان کمک می کند تا هنگام کسب صلاحیت های حرفه ای به بازسازی فکری خویش و دانش آموزان در فرایند یاددهی-یادگیری توجه جدی مبذول دارند. در کتب حاضر دوره ابتدایی جهت تقویت هوش تصویری-فضایی فعالیت هایی در برنامه های درسی در نظر گرفته شده است که با توجه به مشاهدات آموزگاران و عملکرد دانش آموزان نیاز به تاکید بیشتر بر این مقوله احساس می شود. جهت انجام پروژه درس پژوهی پس از مشخص شدن موضوع، جلساتی پیرامون نحوه کار و آشنایی با چگونگی تقویت هوش فضایی با حضور تمامی اعضا و راهنمایان و آموزگار پایه چهارم و ششم برگزار گردید و حاصل کار طرح درس تدریس اول و آگاهی تمام اعضا از جوانب موضوع "ضرب کسر در عدد" بود. پس از تدریس اول در مورد چالش ها و اثربخشی و نقاط قوت تدریس جلسه ای برگزار و بنا به حفظ نقاط قوت تدریس اول و رفع چالش ها با روشی نوین شد. پس از تدوین طرح درس دوم و تدارک موقعیت های آموزشی مناسب، تدریس دوم با موفقیت چشمگیری انجام شد. سپس در مورد نتایج پروژه، اثربخشی و چالش های تدریس دوم و مقایسه ی دو تدریس جلسه برگزار گردید

مدارس، تنها  وظیفه انتقال محتوا به دانش آموزان را ندارند بلکه می توانند با استفاده از متخصصان برنامه درسی، برنام های را  که در جهت بهبود کیفیت زندگی و بهزیستی دانش آموزان باشد تدوین نمایند. این مقاله به روش توصیفی -  تحلیلی به دنبال پاسخ به این دو پرسش است که اولاً، چه تحلیلی در زمینه ی توان مدارس برای پرداختن به  مقوله ی بهزیستی وجود دارد و افرادی که در این زمینه پژوهش کردهاند چه مؤلفه هایی را برای بهزیستی  تعریف کرده اند؟ ثانیاً در وضع کنونی جامعه ما ضرورت آموزش بهزیستی در برنامه درسی نظام آموزشی  ابتدایی کشورمان چیست؟ نتایج این پژوهش نشان می دهد که مشکلات شخصی، اجتماعی، آموزشی،  فرهنگی و... در کشورمان می طلبد که با به کارگرفتن مؤلفه هایی که از طرف صاحب نظران برای بهزیستی منظور  شده است تعریفی دیگر از جایگاه مدارس برای تحقق این امر صورت گیرد و با داشتن اعتقاد به نقشی که مدارس درآموزش بهزیستی دارند، برنامه های درسی به گون های طراحی و اجرا شوند تا با فراهم کردن زمینه های لازم، موجبات بهزیستی برای فراگیران فراهم و این امر در زندگی آنها محقق گردد.

پژوهش حاضر از منظر هدف؛ کاربردی است و روش پژوهش کیفی از نوع پدیدار شناسی با جامعه ای شامل اعضای گروه های برگزیده در درس پژوهی شهرستان نی ریز که با نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند؛ صورت پذیرفت. روش و ابزار جمع آوری اطلاعات، مصاحبه و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات تحلیل موضوعی ون مانن که شامل گام های«انجام تحلیل مضمونی، کشف جنبه های مضمونی، جداکردن بیانات مضمونی، انجام تغییر و تبدیل های لازم و تفاوت قائل شدن بین مضامین اصلی و فرعی» بود. نمونه گیری تا زمان رسیدن به اشباع ادامه داشت. پس از مصاحبه با 15 نفر اطلاعات به دست آمده تکراری شد. جهت بررسی صحت داده ها در پژوهش حاضر از معیار مقبولیت و تاییدپذیری استفاده شد. نتایج نشان داد برگزاری کارگاه ها و ضمن خدمت به موقع و باکیفیت، حمایت و تامین منابع مالی، در اختیار قراردادن نمونه های موفق، ایجاد مجله الکترونیکی درس پژوهی فرهنگیان، تقدیر و تشویق درخور همکاران برتر، مشخص کردن محورها و موضوع های کارنشده و انتخاب مدیران مدارس که علاقه مند و مشوق به کار پژوهشی باشند، نهادینه شدن روحیه حل مساله و پژوهش و اینکه معلمان ضمن خدمت، به آموزش مستمر خود بپردازند، اشاره کرد.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی فلسفه ی قصه گویی بر میزان رشد خلاقیت، نوآوری و هویت کودکان پیش دبستان بود. بدین منظور در چهارچوب روش پژوهشی اسنادی- تحلیلی، 50 نفر از کودکان پیش دبستانی شهر نی ریز در پژوهش شرکت داده شدند. طرح پژوهش از نوع پیش آزمون- پس آزمون بود. جهت جمع آوری داده ها از ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ استاندارد ﺧﻼﻗﯿﺖ و هویت ﮐﻮدﮐﺎن از ﻧﻈﺮ ﻣﺮﺑﯿﺎن استفاده شد. پس از انجام پیش آزمون برنامه ی قصه گویی به مدت 6 جلسه 45 دقیقه ای اجرا شد و در پایان پس آزمون انجام شد. نتایج نشان داد که خلاقیت تمامی آزمودنی ها در پایان برنامه ی قصه گویی افزایش یافته است. همچنین بین میانگین نمرات پیش آزمون و پس آزمون رشد هویت کودکان تفاوت معنی داری مشاهده شد. در ادامه نتایج نشان داد که ارتباط معناداری بین شاغل بودن مادران و خلاقیت فرزندان وجود ندارد؛ اما بین شاغل بودن مادران و رشد هویت کودکان تفاوت معنی داری وجود داشت. همچنین ارتباط معناداری بین وضعیت اقتصادی خانواده و خلاقیت فرزندان وجود داشت؛ اما بین وضعیت اقتصادی خانواده و رشد هویت کودکان تفاوت معنی داری مشاهده نشد.

هدف پژوهش بررسی برنامه درسی اجرا شده وکسب شده درس مطالعات اجتماعی پایه ششم دبستان های شهر مشکان در سال تحصیلی 1396- 1395 بود. تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و ازلحاظ نحوه گرد آوری داده ها توصیفی پیمایشی است جامعه ی پژوهش، کلیه ی دانش آموزان ششم (72 نفر) شهر مشکان، که در سال تحصیلی 96- 1395 مشغول به تحصیل بودند. در پژوهش حاضر از روش« تمام شماری» استفاده شد. برای جمع آوری داده ها از دو پرسشنامه محقق ساخته که با نظر اساتید با روش الفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفتند، استفاده شد. برای توصیف داده ها از جداول توزیع فراوانی و میانگین و «آمار استنباطی» t تک نمونه ای استفاده شد.یافته های پژوهش نشان دهنده آن است که در برنامه درسی اجرا شده آمادگی و توجیه آموزگاران در حد مطلوب قرار ندارد همچنین حوزه امکانات و تجهیزات مورد حمایت قرار نگرفته است اما اهداف پیش بینی شده در کلاس های درس مطالعات اجتماعی، در برنامه درسی اجرا شده پیگیری می شود از سوی دیگر در برنامه درسی اجرا شده مطالعات اجتماعی ، محتوای تعیین شده مناسب بوده است و در حد مطلوب اجرا شده است. همچنین دانش آموزان در پاسخ دهی به انواع سوال های آزمون دانشی، مهارتی و نگرشی عملکرد مورد انتظار و مطلوب را داشته اند.