هوش فضایی

هدف: شناخت تفاوت رفتار جستجوی اطلاعات دانش آموزان دبیرستانی با توجه به تجربه و هوش فضایی آنها در وظایف ساده و پیچیده. روش شناسی: روش پژوهش کمّی و از نوع مقایسه ای است. برای گرد آوری اطلاعات جمعیت شناختی و سنجش تجربه از پرسشنامه و برای گردآوری داده ها از روش مشاهده و تحلیل گزارش های تراکنش کاربران استفاده شد. از آزمون های اکستروم و همکاران (1976) نیز برای سنجش هوش فضایی بهره گرفته شد. جامعه آماری پژوهش 85 دانش آموز دختر (14 و 15 ساله) پایه هشتم و نهم دوره متوسطه مدرسه دانشگاه شیراز در سال تحصیلی 1395-1396 بود. آزمودنی ها دو وظیفه کاری را در دو وب سایت آموزشی رشد و جستار جستجو کردند و اطلاعات مربوط به رفتار جستجوی آنان ثبت و ذخیره شد. یافته ها: میانگین نمره چهار متغیر رفتار جستجوی اطلاعات، یعنی طول پرسش جستجو، فرمول بندی مجدد پرسش جستجو، صفحات نتایج مشاهده شده، و پیوندهای مشاهده شده در وظایف ساده کمتر از وظایف پیچیده بود. همچنین، دانش آموزان با هوش فضایی کم، میزان کمتری از این چهار متغیر را نسبت به دانش آموزان با هوش فضایی متوسط و بالا داشته اند. به عبارتی، میزان تعامل کاربران با هوش فضایی بالا و متوسط با وب سایت ها بیشتر بوده است. نتیجه گیری: شناخت رفتار جستجوی اطلاعات دانش آموزان و عوامل مؤثر بر آن به طراحان سامانه های اطلاعاتی در طراحی وب سایت هایی متناسب با نیازهای این گروه کاربر با توجه به ویژگی های آنها کمک می کند. همچنین، می توان سامانه های بازیابی شخصی سازی شده با درنظرگرفتن ویژگی های شناختی مانند هوش فضایی ایجاد کرد.

هدف پژوهش حاضر، مقایسه ی فعالیت مغزی دانش آموزان دبیرستانی، در زمان آموزش نحوه ی عملکرد قلب، از طریق ویدئوهای کامپیوتری است. در یکی از ویدئوها تصاویر آموزشی دو بعدی و در ویدئوی دیگر تصاویر سه بعدی (15 تصویر) قابل رویت بود. این پژوهش به لحاظ دستکاری متغیر مستقل، نیمه آزمایشی محسوب می شود. در این پژوهش متغیر مستقل فعال بعد تصاویر ارائه شده و متغیر مستقل هویتی، هوش فضایی (بالا و پایین) دانش آموزان بود. جامعه ی مورد مطالعه کلیه ی دانش آموزان دبیرستانی رشته ی تجربی، شهرستان بردسکن اند که در سال تحصیلی 97-96 ثبت نام کرده اند. از این جامعه 50 نفر با هوش فضایی بالا و 50 نفر با هوش فضایی پایین (در هرگروه 25 نفر زن و 25 نفر مرد) به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. امواج مغزی دانش آموزان از طریق دستگاه EEG از نقاط مختلف مغز به دست آمد. داده های نهایی بعد از حذف نویز و آرتیفکت ها، با تکنیک تحلیل واریانس دو راهه تحلیل شدند. نتایج نشان داد که تفاوت معناداری در میزان فعالیت مغزی دانش آموزان با هوش فضایی بالا و پایین، وجود ندارد(p value>0.05). این موضوع در مورد سطوح مختلف ابعاد تصاویر (دو بعد و سه بعد) و همچنین تعامل هوش فضایی و ابعاد تصاویر صادق است. یافته های جانبی نشان می دهند که میزان فعالیت مغزی دانش آموزان وابسته به جنسیت است(p value<0.008)، از طرفی جنسیت با نوع تصاویر ارائه شده نیز تعامل معنادار دارد (p value<0.01).

این تحقیق باهدف سنجش میزان هوش فضایی دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه انجام شده است روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه ناحیه یک همدان در سال تحصیلی 94-93 بود که تعداد آن ها 3430 نفر بود. با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی و بر اساس جدول کرجسی و مورگان تعداد 346 نفر شامل 179 نفر پایه اول و 169 نفر پایه دوم به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه سنجش هوش فضایی خانگ و همکاران (2011) بوده است. روایی ابزار با استفاده از روایی محتوی مورد تائید صاحب نظران قرار گرفت و پایایی آن با استفاده از آزمون الفای کرونباخ 769/0 محاسبه گردید. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های t تک گروهی و t مستقل استفاده شد . نتایج نشان داد که میزان هوش فضایی دانش آموزان در سطح متوسط بود و میزان توانایی چرخش ذهنی دانش آموزان هر دوپایه کمتر از دو مهارت توانایی تجسم و حافظه دیداری بود و بین میزان مهارت تجسم فضایی دانش آموزان پایه اول و دوم تفاوت معنادار وجود داشت. به طور کلی می توان با آگاهی از میزان هوش فضایی دانش آموزان،ضمن فراهم ساختن فرصت های مناسب برای تقویت و پرورش مهارت درک روابط فضایی،تصویرگری ذهنی و اندیشیدن به زوایای مختلف، آن ها رابرای رویارویی سازنده با آینده نا متعین و انجام انتخاب های بهتر مهیا ساخت .

هدف درس پژوهی حاضر طراحی الگوی تدریس ضرب کسر در عدد با تاکید بر تقویت هوش تصویری-فضایی پایه پنجم جهت تدریس اثربخش این مفهوم بود. این پژوهش به معلمان کمک می کند تا هنگام کسب صلاحیت های حرفه ای به بازسازی فکری خویش و دانش آموزان در فرایند یاددهی-یادگیری توجه جدی مبذول دارند. در کتب حاضر دوره ابتدایی جهت تقویت هوش تصویری-فضایی فعالیت هایی در برنامه های درسی در نظر گرفته شده است که با توجه به مشاهدات آموزگاران و عملکرد دانش آموزان نیاز به تاکید بیشتر بر این مقوله احساس می شود. جهت انجام پروژه درس پژوهی پس از مشخص شدن موضوع، جلساتی پیرامون نحوه کار و آشنایی با چگونگی تقویت هوش فضایی با حضور تمامی اعضا و راهنمایان و آموزگار پایه چهارم و ششم برگزار گردید و حاصل کار طرح درس تدریس اول و آگاهی تمام اعضا از جوانب موضوع "ضرب کسر در عدد" بود. پس از تدریس اول در مورد چالش ها و اثربخشی و نقاط قوت تدریس جلسه ای برگزار و بنا به حفظ نقاط قوت تدریس اول و رفع چالش ها با روشی نوین شد. پس از تدوین طرح درس دوم و تدارک موقعیت های آموزشی مناسب، تدریس دوم با موفقیت چشمگیری انجام شد. سپس در مورد نتایج پروژه، اثربخشی و چالش های تدریس دوم و مقایسه ی دو تدریس جلسه برگزار گردید