عمید آزادگان

هدف این پژوهش شناسایی الگوی جاری غنی سازی برنامه درسی دانش آموزان دارای استعداد برتر در دوره دوم ابتدایی است و با روش داده بنیاد سیستماتیک انجام شد. مشارکت کنندگان 27 نفر از معلمان دوره دوم ابتدایی شهر بیرجند بودند که با نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و دیدگاه آنان با مصاحبه باز و عمیق بررسی گردید. داده ها با رویکرد کوربین و استراوس تحلیل و یافته ها شامل 175 کد باز، 32 کد محوری و 13 کد انتخابی بود. نتایج نشان داد مؤلفه های غنی سازی برنامه درسی (پدیده محوری)، ارتباطات درون مدرسه ای، هماهنگی عوامل درون و برون سازمانی، فرهنگ سازی (عوامل علی)، شرایط و امکانات، حمایت از استعدادهای برتر (عوامل زمینه ای)، محدودیت های انگیزشی، ساختاری و اجتماعی (عوامل مداخله گر)، استفاده از ظرفیت های خارج از مدرسه، متناسب سازی فعالیت ها و محتوای یادگیری با تفاوت های فردی، استفاده از منابع و محیط های یادگیری غنی، استفاده از روش های یاددهی یادگیری متنوع (راهبردها)، رشد همه جانبه دانش آموز، بهبود یادگیری و کاربرد آن در زندگی (پیامدها) عملکرد معلمان را در غنی سازی برنامه درسی تحت تأثیر قرار می دهد.

این پژوهش با هدف سنتزپژوهی متغیرهای پیش بین و ملاک در پژوهش های همبستگی حوزه روش تدریس اجرا شد. جامعه پژوهش، تمام پژوهش های همبستگی بانک های اطلاعاتی داخلی (Magiran و SID) و خارجی (Taylor & Francis و Science Direct) در زمینه روش تدریس بود. معیار شمول پژوهش ها، مرتبط بودن با هدف پژوهش و بازه زمانی برای پژوهش های داخلی از سال 1390 تا 1396 و برای پژوهش های خارجی از سال 2010 تا 2017 بود. برای جست وجوی پژوهش ها از واژه کلیدی روش تدریس استفاده شد. درمجموع تعداد 47 پژوهش داخلی و 44 پژوهش خارجی از بانک های اطلاعاتی دریافت شد. متغیرهای پیش بین و ملاک استخراج و فراوانی آنها محاسبه شد. نتایج نشان می دهد که در پژوهش های داخلی روش مشارکتی، کاوشگری و حل مسئله و در پژوهش های خارجی روش مشارکتی، استفاده از رایانه در آموزش، استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش و آموزش مجازی مهم ترین متغیرهای پیش بین هستند. همچنین در پژوهش های داخلی یادگیری، رضایت مندی و پیشرفت تحصیلی و در پژوهش های خارجی یادگیری، نگرش و پیشرفت تحصیلی مهم ترین متغیرهای ملاک هستند. بر اساس نتایج این پژوهش پیشنهاد می شود که در پژوهش های آینده، استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای بهبود روش های تدریس به عنوان متغیر پیش بین و نگرش به عنوان متغیر ملاک بیشتر در نظر گرفته شود.

این پژوهش با هدف تحلیل عاملی تأییدی مقیاس شناسایی دانش آموزان بااستعداد انجام شده است. جامعه آماری شامل دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی شهر بیرجند در سال تحصیلی 94-1393 به تعداد 3050 نفر بود که 401 دانش آموز به روش خوشه ای چند مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. نتایج نشان داد که گویه های انتخاب شده، ساختارهای عاملی مناسبی جهت اندازه گیری ابعاد مورد مطالعه فراهم کرد و تمام مؤلفه های آن مورد تأیید قرار گرفت. برای بررسی روایی ملاکی مقیاس شناسایی دانش آموزان بااستعداد از آزمون هوشی ریون، پرسشنامه خلاقیت عابدی و مقیاس درجه بندی عملکرد تحصیلی استفاده شد. نتایج نشان داد که بین مؤلفه های مختلف مقیاس شناسایی دانش آموزان بااستعداد با هوش و عملکرد تحصیلی همبستگی معنادار بالایی وجود دارد علاوه براین یافته ها نشان داد که بین خرده مقیاس های ورزشی و هنری، با خلاقیت ارتباط معنادار وجود دارد و در سایر خرده مقیاس ها، ارتباط معناداری با خلاقیت مشاهده نمی شود. برای سنجش پایایی مقیاس از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج نشان داد که این مقیاس دارای پایایی خوبی می باشد. به طور کلی براساس نتایج به دست آمده از این پژوهش می توان نتیجه گرفت که مقیاس شناسایی دانش آموزان بااستعداد از روایی و پایایی قابل قبولی برخوردار است و می توان آن را برای شناسایی دانش آموزان بااستعداد مورد استفاده قرار داد.