احمد کیخا

هدف از مقاله پیش رو، تحلیل وضعیت مسئولیت اجتماعی گروه مدیریت و برنامه ریزی آموزشی دانشگاه تهران می باشد؛ بنابراین پس از واکاوی ادبیات پژوهش پنج مؤلفه مسئولیت اجتماعی؛ اخلاقی، قانونی، زیست محیطی، مشارکت اجتماعی و اقتصادی که فراوانی بیشتری داشتند به عنوان مؤلفه های مسئولیت اجتماعی گزینش شدند و با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و به کارگیری مصاحبه نیمه ساختاریافته 22 مصاحبه با اعضای هیئت علمی و دانشجویان در مقطع دکتری و ارشد انجام شد. تجزیه وتحلیل مصاحبه ها در تحلیل پنج مؤلفه اصلی مسئولیت اجتماعی نشان می داد در مؤلفه اخلاقی در سه زیر مؤلفه اخلاق آموزشی با 57 درصد رضایت، اخلاق پژوهش با 58 درصد رضایت، اخلاق ارتباطی و تعاملی با 60 درصد نارضایتی، در مؤلفه قانونی با 72 درصد رضایت، در مؤلفه زیست محیطی 95 درصد نارضایتی و در مؤلفه های اقتصادی و مشارکت اجتماعی 100 درصد نارضایتی وجود داشت. در پایان بر اساس یافته های بدست آمده پیشنهادات سیاستی برای نظام آموزش عالی ارائه شده است.

درمقاله حاضر به تحلیل و مقایسه سیاست ها و اهداف آموزش عالی در کشورهای کانادا، استرالیا، ایتالیا، قطر و امارات متحده عربی پرداخته و تناسب این سیاست ها برای ایران از منظر میزان مطلوبیت و بومی سازی آنها بررسی شده است. در چارچوب پژوهش، اهداف و سیاست های کلان کشورهای انتخاب شده مورد احصاء قرار گرفته و سپس وجوه اشتراک و افتراق آنها مشخص شده است.. نتایج نشان داد که : استرالیا همسوبا رویکردها وسیاستهای کشورهای مشترک المنافع (همسو با بریتانیای کبیر) عمل می کند. دراین کشورها آموزش عالی به مثابه یک صنعت پرسود ظهور یافته است. همچنانکه درانگلستان که رهبر این مجموعه کشورهاست چنین است. ایتالیا درچارچوب سیاست های اتحادیه اروپا و تحقق فرآیند بولونیا رفتار می کند. این فرایند منطقه آموزش عالی اروپا را تحت کنوانسیون لیسبون ایجاد کرده است. کانادا سیاست ها و برنامه های خاص خود را دارد و درچارچوب بین المللی شدن توانست حتی در دوران کرونا اهداف خود را در مورد تحرک بین المللی استادان و دانشجویان و کسب ثروت ازطریق نوآوری دنبال کند. این کشور قصد دارد در نوآوری پیشرو باشد و هسته مرکزی آن دانشگاهها هستند. قطر و امارات بدنبال جهش علمی سریع با اتکا به امکانات منطقه ای و مشاوره امریکا و انگلستان هستند و نظام آموزش عالی آنها هنوز دولتی است. درپایان، از منظر میزان مطلوبیت و امکان بومی سازی، سیاست ها و اهداف متنوع این کشورها توسط متخصصان آموزش عالی رتبه بندی شدند.

این پژوهش با هدف، تحلیل محتوای مقالات تدوین شده در زمینه دانشگاه سازگارشونده در پژوهش های داخلی و خارجی جهت ارائه الگوی دانشگاه سازگارشونده تدوین شده است. روش پژوهش حاضر کیفی و از نوع فراترکیب بوده است. جامعه آماری پژوهش کلیه منابع پژوهشی این قلمرو 38 منبع بود. از این میان، 26 منبع گزینش شد. برای تحلیل داده ها از راهبرد کدگذاری باز و محوری استفاده شده است. یافته های این پژوهش همسو با دو پرسش؛ 1) مولفه های تشکیل دهنده دانشگاه سازگارشونده چیست؟ و 2) عوامل موثر بر پیچیدگی شرایط در آموزش عالی کدامند؟ ارائه شده است. در پاسخ به پرسش اول؛ در مطالعات داخلی با 6 مقوله فرعی اولیه (علمی آکادمیک، حکمرانی، محیطی، پیچیدگی، ظرفیت های نرم و مالیه دانشگاهی) در قالب 18 مقوله فرعی ثانویه با 175 مفهوم کلیدی دسته بندی شدند. در مطالعات خارجی 6 مقوله فرعی اولیه (علمی آکادمیک، حکمرانی، محیطی، پیچیدگی، ظرفیت های نرم و مالیه دانشگاهی) در قالب 13 مقوله فرعی ثانویه با 160 مفهوم کلیدی طبقه بندی شدند. در پاسخ به پرسش دوم، عوامل موثر بر پیچیدگی شرایط در آموزش عالی با 7 مقوله فرعی اولیه (جهانی شدن، تکنولوژی دیجیتالی، تداخل، مشارکت، دسترسی و فرصت برابر، بازاریابی، رقابت و ارزیابی و تضمین کیفیت) در قالب 11 مقوله ثانویه با 50 مفهوم کلیدی جمع بندی شدند. سپس یافته های دو پرسش با یکدیگر ادغام شدند و در قالب الگوی شماتیک به تصویر کشیده شدند. در پایان بر اساس یافته ها، پیشنهادات سیاستی برای آموزش عالی ایران بیان شده است

جهیز دانشجویان و دانش آموختگان به انواع شایستگی ها و مهارت های نرم و سخت برای موفقیت در بازار کار و ارتقای سطح اشتغال پذیری آنها یکی از معیارهای ارزیابی کیفیت نظام آموزش عالی به ویژه دانشگاه های نسل سوم و کارآفرین است. با توجه به اهمیت اشتغال پذیری دانش آموختگان، این پژوهش با هدف تحلیل سطح اشتغال پذیری دانش آموختگان دانشگاه فنی وحرفه ای به روش آمیخته شامل پیمایش کمّی و تحلیل محتوای کیفی انجام شد. جامعه آماری پژوهش 107 تن از معاونان فرهنگی و دانشجویی آموزشکده ها و دانشکده های فنی وحرفه ای بودند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته، اقتباس شده از پرسشنامه «دی وس و سوئنز» (2008) و برای تحلیل داده های کمّی از آماره های توصیفی و آزمون تی استفاده شد. بر اساس یافته های پژوهش، اشتغال پذیری دانش آموختگان دانشگاه فنی وحرفه ای از دیدگاه جامعه آماری در سطح مطلوب ارزیابی می شود. در بخش دوم، راهکارهای ارتقای سطح اشتغال پذیری دانش آموختگان دانشگاه فنی وحرفه ای بررسی شد. بر اساس تحلیل دیدگاه های جامعه آماری، 5  مقوله اصلی، 13 مقوله فرعی و 108 کد و مفهوم کلیدی برای ارتقای سطح اشتغال پذیری دانش آموختگان دانشگاه فنی وحرفه ای استخراج و دسته بندی شدند. با به کارگیری راهکارهای پیشنهادی در این پژوهش نظیر بازنگری در برنامه های درسی و متناسب سازی آنها با نیازهای بازارکار، آمایش آموزش عالی و تأسیس و توسعه آموزشکده ها و دانشکده ها بر اساس آن، تجهیز زیرساخت ها و به روزرسانی کارگاه ها و آزمایشگاه ها، ترویج فرهنگ کارآفرینی و پُررنگ کردن نقش رشته های فنی وحرفه ای، تعامل مستمر با صنعت، برگزاری اثربخش دوره های کارآموزی و حمایت مادی و معنوی از دانش آموختگان دانشگاه فنی وحرفه ای برای راه اندازی کسب وکار، می توان سطح اشتغال پذیری این دانش آموختگان را تا حد زیادی ارتقا داد.

براساس برنامه پنجم، آموزشکده های فنی وحرفه ای از آموزش و پرورش منتزع و از 1390 مطابق قانون بودجه در «دانشگاه فنی وحرفه ای» سازماندهی شدند. در برنامه ششم مجدداً انتزاع این آموزشکده ها و الحاق آنها به وزارت علوم در مجلس شورای اسلامی تصویب شد. در این مقاله، به روش کیفی در دو گام مرور روایتی و تحلیل تماتیک سه مرحله ای ولکات (2008) وضعیت آموزش عالی فنی وحرفه ای با تأکید بر دانشگاه فنی وحرفه ای مطالعه شده است. با قوانین، حمایت ها و روندهای موجود، نهاد اصلی متولی این آموزش ها در بلندمدت به «نسخه ضعیف شده» دانشگاه های صنعتی تبدیل شده و از تحقق رسالت کانونی خود در تربیت نیروی انسانی ماهرِ اشتغال پذیر و کارآفرین، باز خواهد ماند. در چنین سناریویی، نقش این آموزش ها در افزایش بهره وری ملی، کاهش نابرابری ها و توسعه پایدار، به نحو احسن ایفا نخواهد شد. مداخله مسئولانه دولت برای رفع چالش های این آموزش ها به طور عام و چالش های دانشگاه و آموزشکده های فنی وحرفه ای به طور خاص، ضروری است. عدم حساسیت دولت به چالش ها و الزامات آموزش عالی فنی وحرفه ای، خسارت ناخواسته ای به تربیت نیروی انسانی ماهر، طبقه متوسط و ایجاد نشاط و امید، وارد می کند. با سیاستگذاری مناسب می توان آموزش عالی فنی وحرفه ای را به مسیر صحیح هدایت و آینده مطلوبی برای این نوع آموزش ها و جوانان کارجو بجای میزجو، تضمین کرد.

هدف از این پژوهش، ارائه چارچوبی برای توسعه سرمایه انسانی دانشجویان مهندسی مبتنی بر برنامه های منتورینگ می باشد. برای دستیابی به این هدف از روش کیفی فراترکیب استفاده شده است. بنابراین جستجوی کلیدواژه های تخصصی پژوهش، منتورینگ دانشجویان مهندسی، منتورینگ دانشجویان آموزش عالی در پایگاه های معتبر علمی، ساینس دایرکت، اشپرینگر، ویلی آنلاین، اریک، سیج، امرالد در بازه زمانی (2000 - 2021) انجام شد. سرانجام 72 پژوهش برای تحلیل انتخاب شدند. یافته ها در بخش نخست دربرگیرنده مضامین دانشگاهی (رهبری دانشگاه، مدیریت دانشگاه)، ارتباطی (ارتباطات درون دانشگاهی و برون دانشگاهی)، ظرفیت های نرم (هنجارهای فرهنگی و هنجارهای اخلاقی)، پیش از اجرای برنامه (برنامه ریزی مقدماتی، آماده سازی)، حین اجرای برنامه (مدیریت اجرای برنامه، شیوه اجرای جلسات)، نظارت و ارزشیابی اجرای برنامه (نظارت بر اجرا، ارزشیابی برنامه)، پیامدهای اجرای برنامه (دانشجویی و دانشگاهی) می شدند. در بخش دوم یافته در قالب مضامین ویژگی های اعضای هیئت علمی (ویژگی عمومی استاد، ویژگی علمی استاد)، ویژگی های دانشجو (ویژگی عمومی دانشجو، ویژگی علمی دانشجو)، ویژگی های مشترک (ویژگی های مشترک عمومی، ویژگی های مشترک علمی) دسته بندی شدند. در پایان توصیه های سیاستی برای نظام آموزش عالی مهندسی ایران ارائه شده است.

جهانی شدن/ سازی به پدیده ای بدل شده است که همچنان بر بسیاری از قلمرو های کنش کنونی بشر سایه انداخته است. از این رو، ژر ف کاوی درباره رهاورد های خوانش های گوناگون از این پدیده که به گفتمان ها و کنش های ناسازواری انجامیده است گریزناپذیر به نظر می رسد. هدف این مقاله، دریافت سوگیری مطالعات ایرانی در قلمرو جهانی شدن/ سازی آموزش عالی است. نخست با بازنگری ادبیات نظری، چارچوبی برای گونه شناسی فراهم شد. در گام دوم، پس از غربال روشمند از میان 70 مقاله، 29 مقاله برای بازکاوی، برگزیده شد. یافته ها برپایه بازکاوی محتوایی به گونه شناسی سه گانه ای از این مطالعات انجامید: مطالعات همسو با رویکرد نولیبرال (55 درصد)، مطالعات بازمانده از بازشناسی دو رویکرد یا آشفته (38 درصد) مطالعات نقادانه/ دگراندیشانه (7 درصد). بر پایه الگو های گونه شناسی دانشگاهی، مطالعات بازکاوی شده، در دوگونه دانشگاه پژوهشی/ پایدار و نهاد های آموزش عالی صنفی/ شرکتی/ بنگاهی جای گرفتند. رهیافت های چنین داده هایی کم و بیش، می تواند روشنگر برخی از کاستی ها و دشواری های آموزش عالی ایران در رویارویی با پدیده جهانی شدن/ سازی انگاشته شود که در چارچوب دو پرسش پژوهشی، پایان بخش این مقاله است. 

هدف: مشارکت دانشجویان در ساختار حکمرانی در درون دانشگاه از مهمترین مسائلی است که سالهاست مورد توجه نظام های دانشگاهی پیشرو جهان قرار گرفته است. با این وجود این حوزه در ادبیات پژوهشی داخل کشور مغفول مانده است. لیکن، هدف از پژوهش حاضر، تحلیل نقش دانشجویان در حکمرانی درون دانشگاه می باشد.روش شناسی: این پژوهش کیفی با راهبرد تحلیل محتوا عرفی تدوین شده است. جامعه آماری این پژوهش را دانشجویان دکتری آموزش عالی در تمامی گرایش ها در دانشگاه های تهران، شهیدبهشتی و علامه طباطبائی تشکیل می دهند که با استفاده از راهبرد نمونه گیری با حداکثرتنوع 35 دانشجوی دکتری از دانشگاه های نامبرده گزینش شدند. داده های با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته گردآوری شد.یافته ها: یافته ها در بخش موانع فراروی دانشجویان برای مشارکت در شش مولفه اصلی؛ ناکارآمدی حکمرانی نظام آموزشی؛ حکمرانی غیرآکادمیک درون دانشگاهی؛ نظام یاددهی و یادگیری نامناسب؛ کژکارکردی قوانین و مقررات؛ عدم مشارکت دانشجویان در حکمرانی و ضعف فرهنگی با سیزده زیرمولفه بدست آمد. سپس متناظر با این شش مولفه راهکارهای برای تسریع مشارکت دانشجویان در حکمرانی درون دانشگاه در قالب شش مولفه اصلی با سیزده زیرمولفه جمع بندی شد. در پایان بر اساس یافته ها توصیه های سیاستی برای نظام آموزش عالی ایران بیان شده است.نتیجه گیری و پیشنهادات: نقش دانشجویان در حکمرانی درون دانشگاه مسئله مهمی است که تاکنون در ادبیات پژوهشی داخل کشور مغفول مانده است. همه دانشجویان مشارکت کننده در این پژوهش بر اهمیت این موضوع ادغان داشته اند. با این وجود، حدود 38 درصد از دانشجویان هیچ تجربه مشارکتی در تصمیم گیری های دانشگاه نداشته اند. بر این اساس، یافته های این مطالعه بازنمایی کلی از عوامل بازنده و تسهیلگر مشارکت دانشجوان در حکمرانی ارائه داده است که می تواند مبنای برای سیاستگذاری در این زمینه قرار گیرد.نوآوری و اصالت: شناسایی مهمترین عوامل بازدارنده مشارکت دانشجویان در حکمرانی درون دانشگاه و ارائه راهکارهای برای رفع این عوامل بازدارنده برای مشارکت بیشتر دانشجویان در حکمرانی دانشگاه است.

امروزه، گسست نظام دانشگاهی ایران از صنعت و ناهماهنگی میان کارکردهای دانشگاهی با نیازهای جامعه بیرونی از یک سو و کمبود منابع مالی از سوی دیگر، نظام دانشگاهی را با چالش های فراوانی مواجه کرده است که انفصال نظام دانشگاهی از صنعت علاوه بر هدر رفتن منابع، عقب ماندگی کشور را در دستیابی به توسعه نیز در پی دارد. از این رو، هدف این پژوهش طراحی الگوی دانشگاه کارآفرین در دانشگاه تهران  بود. در بخش روش شناسی از روش کیفی اکتشافی و تحلیل محتوای مقالات انجام شده در قلمرو دانشگاه کارآفرین استفاده شد. در بخش نخست با به کارگیری روش نمونه گیری هدفمند و مصاحبه نیمه ساختاریافته با هشت نفر از اعضای  هیئت علمی دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران  و چهار نفر از مدیران شرکت های مستقر در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران مصاحبه صورت گرفت. در بخش تحلیل محتوا  نیز مقالات داخلی و خارجی در قلمرو دانشگاه کارآفرین پس از جست وجو در بازه های زمانی1397-1385 و 2015-1998 در پایگاه های اطلاعاتی مگیران، انسانی، نورمگز، Google Scholar،Sciencedirect،Sage و Eric انتخاب شدند که پس از سرند مقالات در مجموع، 30 مقاله به تحلیل  نهایی راه یافت که پس از خوانش مفاهیم اصلی آنها تلخیص و طبقه بندی شدند.  بر اساس یافته های پژوهش در مجموع، 184 مفهوم استخراج  شدند؛ در بخش مؤلفه های دانشگاه کارآفرین 11 مقوله محوری، 30 زیرمقوله  و 88  مفهوم، در بخش عوامل مؤثر بر دانشگاه کارآفرین 4 مقوله محوری، 12 زیرمقوله و 31 مفهوم استخراج  و دسته بندی و سپس، در قالب مدل شماتیک به تصویر کشیده شدند.

 هدف از پژوهش، بررسی وضعیت کیفیت آموزش مهندسی و ارائه راه کارهایی از طریق تحلیل محتوای مطالعات پیشین است. این پژوهش کیفی در دو گام انجام شده است. در گام نخست، با به کارگیری روش مروری حیطه ای منابع مطالعاتی از پایگاه مجله آموزش مهندسی ایران از سال 1378 تا 1402 و با درنظرگرفتن کلیدواژه های تخصصی 31 مقاله گزینش شدند. سپس، منابع گزینش شده با استفاده از تحلیل محتوای کیفی بررسی شدند. یافته های به دست آمده در سه دسته عوامل درون دادی، برون دادی و پیامدی طبقه بندی شدند. عوامل درون دادی، شامل دانشجویان (مسائل فردی و غیرفردی)، برنامه های آموزشی و درسی (ضعف در برنامه های درسی و آموزشی)، سیاست های آموزش عالی (ضعف در سیاست گذاری، ضعف در اجرای سیاست ها)، سیاست های دانشگاه (رهبری ناکارآمد دانشگاه، مدیریت نامناسب دانشگاه)، اعضای هیئت علمی (مسائل در سطح کلاس درس و ورای کلاس درس)، امکانات (ضعف در زیرساخت های سخت و نرم) می شود. عوامل برون دادی، دربرگیرنده اشتغال دانش آموختگان مهندسی (مشکلات شغل یابی و مهاجرت نخبگان مهندسی)، گسست دانشگاه های مهندسی از صنعت (کاستی های دانشگاه و کاستی های صنعت) است. عوامل پیامدی، شامل تأثیر شرایط اجتماعی و فرهنگی و شرایط اقتصادی و سیاسی بر اشتغال دانش آموختگان مهندسی است. در پایان، پیشنهادهای اجرایی برای تجدیدنظر در سیاست ها و ارتقای کیفیت آموزش مهندسی پیشنهاد شده است

هدف: هدف از این پژوهش، واکاوی نقش شهریه بر تصمیمات تحصیلی دانشجویان می باشد که نتایج آن می تواند کمک شایانی به ارتقای اثربخشی سیاستگذاری های شهریه داشته باشد.روش پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش فراترکیب انجام شده است. بر این اساس، کلیدواژه های تخصصی پژوهش در پایگاه های معتبر بین المللی (ساینس دایرکت، اشپرینگر، ویلی آنلاین، اریک، سیج، امرالد) در بازه زمانی (1990-2022) جستجو شدند. سپس با استفاده نمونه گیری قضاوتی، 77 مطالعه برای تحلیل انتخاب شد. در ادامه، با استفاده از فن تحلیلی آنتروپی شانون مشخص شد کدام تصمیم تحصیلی نسبت به سایر تصمیمات تحصیلی وزن و اولویت بیشتری در این مطالعه دارد.یافته ها: پنج تصمیم تحصیلی اصلی همراه با سایر عوامل مرتبط شامل تصمیم ثبت نام، تصمیم در رابطه با تلاش علمی بیشتر برای پیشرفت تحصیلی، تصمیم نسبت به انصراف تحصیلی، تصمیم نسبت به ادامه تحصیل، تصمیم نسبت به تغییر رشته تحصیلی متاثر از شهریه شناسایی شده اند. بر اساس نتایج فن تحلیلی آنتروپی شانون، تصمیم در ادامه تحصیل نسبت به سایر تصمیمات تحصیلی در این مطالعه وزن و تأثیرپذیری بیشتری بدست آورده است.نتیجه گیری: در واکاوی نقش شهریه در تصمیمات تحصیلی دانشجویان، مشخص شد که تصمیمات دانشجویان در پنج عرصه مهم متأثر از شهریه هستند و البته میزان تأثیرپذیری هر یک از آنها متفاوت می باشد. همچنین این نتیجه آشکار شد که تصمیمات تحصیلی ابعاد و مقوله های فرعی متعددی نیز دارند که در قالب یازده مقوله فرعی و 506 مفهوم کلیدی دسته بندی شدند.

هدف از پژوهش حاضر، شناسایی مولفه های دانشگاه کلاس جهانی می باشد. این پژوهش کیفی، با استفاده از راهبرد فراترکیب تدوین شده است. بنابراین با جستجوی کلیدواژه دانشگاه کلاس جهانی در بازه زمانی (1382-1397) (2000-2019) مقالات مرتبط از پایگاه های اطلاعاتی: مگیران؛ پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی؛ پرتال جامع علوم انسانی ؛ نورمگز؛ ساینس دایرکت؛ گوگل اسکالر؛ اریک و سیج  استخراج شد. از مجموع 55 مقاله احصاء شده 31 مقاله به تحلیل نهایی راه یافت.با استفاده از راهبرد تحلیل مضمون، کدگذاری شدند. یافته های پژوهش شامل 10 مضمون پیش سازمان دهنده اولیه بود که در قالب 28 مضمون پیش سازمان دهنده ثانویه دسته بندی شدند. این مضامین شامل؛ علمی و آکادمیکی (برنامه آموزشی بین اللملی، برنامه درسی بین المللی، پژوهش های ماموریت گرای بین المللی، ارتقاء ظرفیت های بین المللی پژوهش)، حکمرانی خوب (قوانین و مقررات، مدیریت عمومی کارآمد، مدیریت نوین در آموزش عالی)، کارآفرینی دانشگاهی (نهادسازی صنعتی، تعامل مستمر با صنعت)، خود مدیریتی دانشگاهی (رهبری بین المللی در دانشگاه، مدیریت استعدادها، تضمین کیفیت، جمع سپاری در تصمیمات دانشگاه، مسئولیت اجتماعی دانشگاه)، توسعه مالیه دانشگاهی (مالیه برون دانشگاهی، مالیه درون دانشگاهی)، رقابت پذیری (فضاسازی رقابتی، رقابت مبتنی بر عملکرد)، توسعه ظرفیت های نرم (فرهنگ دانشگاهی بین المللی، دگرپذیری فرهنگی)، توسعه ظرفیت های سخت (توسعه زیرساخت های سخت، توسعه زیرساخت های هوشمند)، توسعه سرمایه انسانی (توسعه سرمایه انسانی اعضای هیئت علمی، توسعه سرمایه انسانی دانشجویان، توسعه سرمایه انسانی کارکنان) و توسعه راهبردهای بین المللی (شناخت بین المللی، تبادلات بین المللی، رویدادهای بین المللی) می شود. برآیند این کندوکاو نشان می دهد با توجه به تحولات به وجود آمده در ساختار نظام های دانشگاهی در کنار موج های جهانی برای تشدید همگرایی جهانی، حرکت به سمت ایجاد دانشگاه کلاس جهانی برای ارتقاء کارایی و اثربخشی نظام های دانشگاهی به ویژه برای کشورهای در حال توسعه در شرایط جهانی و رقابتی امروز گریز ناپذیر است. مضامین به دست آمده از این مطالعه می تواند به مثابه نقشه راه سیاستگذاری و برنامه ریزی جهت دستیابی به این مهم مورد توجه قرار گیرد.

هدف از این جستار، بازکاوی انتقادی مطالعات ایرانی در قلمرو آموزش عالی پایدار بر پایه دو سپهر اندیشه ورزی ناسازوار توسعه پایدار و پایداری است. این جستارگشایی با بهره گیری از روش کیفی در دو گام  انجام شده است. در گام نخست، پس از جستجو در منابع و پایگاه های علمی، از میان مقاله ها، 30 مقاله که دربرگیرنده  مفاهیم  پایداری، توسعه پایدار و آموزش عالی پایدار  بود، برگزیده شد. در گام دوم، افزون بر دسته بندی مفهومی، مفاهیم بازکاوی کمی نیز شدند. برآیند این کندوکاو نظری و زمینه ای، بازشناسی ناسازواری میان دو رویکرد توسعه پایدار و پایداری است که  می تواند دو مسیر ناهمگرا فراروی آن  چه آموزش عالی پایدار  نامیده می شود، بگستراند. نکته سزاوار درنگ این که، به نظر می رسد بیشتر مطالعات ایرانی از بازشناسی این ناسازواری مفهومی بازمانده اند. چنین کاستی هایی می تواند از جمله  به سردرگمی در مفهوم سازی از آموزش عالی پایدار برپایه مفاهیم نظری استوار بینجامد که  به نظر می رسد سرانجام نافرجامی برای نسل های آینده خواهد داشت.

هدف: پژوهش پیش رو با هدف تبیین عوامل موثر بر رعایت اخلاق پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی انجام شده است.روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع پژوهش توصیفی- پیمایشی بوده است. جامعه مورد مطالعه، شامل کلیه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه علامه طباطبائی بوده که با به کارگیری روش نمونه گیری طبقه ای 266 نفر انتخاب شدند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که ضرایب استاندارد شده در مدل های اندازه گیری: در بعد عوامل فردی، در گروه زنان شخصیت و در گروه مردان، انگیزش بالاترین بار عاملی را دارا بوده ست. در مدل عوامل محیطی داخل دانشگاه نیز درگروه زنان و مردان هر دو نشانگر دارای بار عاملی نزدیک به هم هستند. در نهایت در مدل اندازه گیری عوامل محیطی خارج از دانشگاه در گروه زنان و مردان، پژوهش و نگارش به غیر فارسی دارای بیشترین بار عاملی است. ضرایب استاندارد شده ساختاری نیز در کل نمونه و گروه زنان، عوامل محیطی خارج از دانشگاه و در گروه مردان عوامل فردی دارای بیشترین بار عاملی بر روی اخلاق پژوهشی را نشان داد.

هدف: هدف پژوهش حاضر استخراج و دسته بندی مؤلفه های دانشگاه هوشمند به منظور ارائه یک چارچوب مفهومی است. روش : پژوهش کیفی حاضر با استفاده از راهبرد فراترکیب تدوین شده است. در این راستا، کلیدواژه های تخصصی پژوهش شامل دانشگاه هوشمند، آموزش عالی هوشمند، دانشگاه دیجیتال و آموزش عالی دیجیتال در پایگاه های معتبر علمی Science Direct، Springer، Wiley Online Library، ERIC، Sage Journals، Emerald در بازه زمانی (2010 - 2020) جستجو شدند. از میان 75 مقاله به دست آمده در نهایت 25 مقاله به تحلیل نهایی راه یافت. در راستای دستیابی به هدف پژوهش، سه پرسش مؤلفه های اصلی چارچوب مفهومی دانشگاه هوشمند کدام اند؟ چه عواملی سبب به وجود آمدن شرایط پیچیده و پیدایش دانشگاه هوشمند شده است؟ عوامل زمینه ای برای استقرار دانشگاه هوشمند کدام اند؟ طرح ریزی شد. یافته ها: براساس نتایج حاصل، مؤلفه های دانشگاه هوشمند شامل: پداگوژی هوشمند (آموزش هوشمند، یادگیری هوشمند، ارزیابی هوشمند)؛ پژوهش هوشمند (هوشمندسازی پژوهش، ظرفیت سازی پژوهش)، کارآفرینی هوشمند دانشگاهی (تعامل مستمر با صنعت، خدمات مشاوره و شغلی)؛ حکمرانی هوشمند (حکمرانی خوب بر مبنای هوشمندسازی، رهبری هوشمند آموزش عالی)؛ مدیریت نوین هوشمند (مدیریت هوشمند آموزش عالی، مدیریت هوشمند در دانشگاه)؛ پردیس هوشمند (کلاس هوشمند، هوشمندسازی محیط، پایداری سبز و هوشمند پردیس، معماری هوشمند در پردیس)؛ فناوری های هوشمند (فنی-آماری، فناوری های سطح بالا، قوانین و مقررات هوشمند)؛ ظرفیت سازی هوشمند (توسعه زیرساخت های سخت و فناورانه)؛ مالیه هوشمند (سازوکارهای تأمین و تخصیص منابع مالی، مدیریت مالی هوشمند) و نیروی انسانی هوشمند (اعضای هیأت علمی هوشمند، دانشجویان هوشمند، کارکنان هوشمند و مدیریت منابع انسانی هوشمند) است. در پاسخ به پرسش دوم، عوامل سه گانه؛ زمینه های فرهنگی (تغییر در فرهنگ دانشگاهی و فرادانشگاهی)؛ زمینه های تشویقی- نگرشی (زمینه تشویقی، زمینه نگرشی)؛ زمینه های رقابتی (تشدید رقابت داخل و خارج از آموزش عالی) و عوامل دوگانه؛ تکثیر دگرگونی های فناورانه (توسعه فناورهای غیرآموزشی، توسعه فناوری های آموزشی)، پیدایش تحولات زیستی (تحولات زیستی، تحولات دانشگاهی) بر دانشگاه هوشمند اثرگذار بودند. همچنین علاوه بر شبکه مضامین، چارچوب مفهومی سه بُعدی دانشگاه هوشمند نیز ترسیم شده است. نتیجه گیری: با توجه به تحولات پیش آمده در حوزه های فناوری و تغییر ساختار و ماهیت الگوهای گذشته دانشگاهی و حرکت به سمت دانشگاه های هوشمند در کنار وقوع رخدادهای ناشناخته ای همچون اپیدمی کووید-19، بازگشت به شیوه های گذشته دانشگاهی را دشوار ساخته است. لیکن، برای همسویی با این تحولات خواه و ناخواه نظام های آموزش عالی برای بقاء و کنش گری در شرایط پویا، به سمت هوشمندسازی پیش رفته اند. براساس مولفه های ده گانه شناسایی شده در این پژوهش، سیاست گذاران آموزش عالی و مدیران دانشگاه ها می توانند با توجه به این مولفه استراتژی ها و برنامه هایی را برای هوشمندسازی دانشگاه ها تدوین و پیاده سازی کنند.