حسین رجب دری

تقلب با توجه به اثرهای زیان بار آن، از دیرباز مورد توجه جوامع مختلف بوده است. در این زمینه، مدل هایی مانند مثلث تقلب، لوزی تقلب و پنج ضلعی تقلب نیز در مباحث حسابداری و مالی مشاهده می شود که هر یک عواملی را در راستای شناسایی بهتر تقلب های مالی در نظر گرفته اند؛ اما تاکنون دین داری موردتوجه شایسته قرار نگرفته است. این پژوهش به صورت ترکیبی از روش های کمی و کیفی است. در پژوهش حاضر با بررسی و تحلیل محتوای مدل های تقلب، مدل جدیدی تحت عنوان «شش ضلعی تقلب» ارائه شد که با رویکرد اسلامی، سازه دین داری را به مدل های تقلب های مالی می افزاید. در بخش کیفی با تحلیل محتوای منابع مرتبط با تقلب، 14 عامل مؤثر در تقلب شناسایی شد. در بخش کمی نیز با استفاده از روش دلفی و کسب نظر 14 نفر از خبرگان، 6 عامل دارای اهمیت بالاتر از متوسط شناسایی و «شش ضلعی تقلب» ایجاد شد. یافته های پژوهش با کسب نظر خبرگان نشان داد که به ترتیب سازه های دین داری، توجیه، فرصت، فشار، استعداد فردی و راهبری شرکتی در کنترل تقلب های مالی دارای اهمیت است. در ادامه نیز با استفاده از فن دیمتل تعامل سازه های «شش ضلعی تقلب» مورد بررسی قرار گرفت. یافته های این بخش نیز با کسب نظر 10 خبره نیز نشان داد که مدل «شش ضلعی تقلب» یک «فرایند تعاملی است» یعنی اجزای آن بر روی یکدیگر تأثیر داشته و با هم تعامل دارند. سازه دین داری در مدل «شش ضلعی تقلب» نیز بیشترین تأثیرگذاری و تعامل را نسبت به سایر سازه ها دارد و سازه فرصت، دارای بیشترین تأثیرپذیری است. درنتیجه، در راستای کنترل تقلب های مالی شایسته است که توجه بیشتری به دین داری صورت گیرد.

فرهنگ نتیجه گرا موضوع مهمی است که دارای آثار عمده ای در سازمان است و می تواند موجب پاسخگویی مالی و عملکرد سازمانی به ویژه در سازمان های بخش عمومی شود. هدف مطالعه حاضر، واکاوی رابطه پاسخگویی مالی و فرهنگ نتیجه گرا با عملکرد سازمانی در مدیران مالی بخش عمومی است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی است و جامعه آن را حسابداران و مدیران مالی شاغل در سازمان های بخش عمومی در سطح کشور تشکیل می دهد. برای این منظور با کسب نظر 179 نفر از جامعه مورد نظر در سطح کشور به روش تصادفی ساده در سال 1402، موضوع بررسی شد. یافته های مورد مطالعه در چهار فرضیه، توسط رویکرد حداقل مربعات جزئی و معادلات ساختاری در نرم افزار Smart-PLS آزمون شد. یافته های پژوهش نشان داد که بین فرهنگ نتیجه گرا و عملکرد سازمانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین، بین فرهنگ نتیجه گرا و پاسخگویی مالی نیز رابطه مثبت و معناداری مشاهده شد. افزون بر آن، پاسخگویی مالی نیز با عملکرد سازمانی رابطه مثبت و معناداری دارد. در نهایت نیز پاسخگویی مالی، نقش میانجی در رابطه بین فرهنگ نتیجه گرا و عملکرد سازمانی دارد. یافته کلی این پژوهش بیانگر توجه بیشتر به مقوله فرهنگ سازمانی و پاسخگویی مالی در محیط بخش عمومی است و لازم است توجه بیشتری به آن صورت گیرد تا بتوان در راستای افزایش بهره وری، محیط بهتری را خلق کرد.

هدف: این پژوهش به مطالعه نقش و اثر ارتباط اجتماعی و حرفه ای اعضای کمیته حسابرسی، در ارزیابی اعضای کمیته حسابرسی از ریسک گزارشگری متقلبانه شرکت می پردازد. روش: مطالعه پیش رو از نوع پیمایشی کاربردی است. موضوع از طریق توزیع پرسشنامه بررسی شده و نمونه گیری تصادفی ساده از 102 نفر از اعضای کمیته حسابرسی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال 1396 صورت گرفت. برای تحلیل یافته ها از روش معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین روابط اجتماعی و حرفه ای اعضای کمیته حسابرسی با مدیران ارشد و اقدامات اعضای کمیته حسابرسی برای ارزیابی ریسک گزارشگری مالی متقلبانه، رابطه منفی و معناداری وجود دارد. همچنین، بین روابط اجتماعی و حرفه ای اعضای کمیته حسابرسی با سایر مدیران و تلاش های کمیته حسابرسی برای ارزیابی ریسک گزارشگری مالی متقلبانه، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: این یافته ها نشان می دهد که چگونه سطح روابط اجتماعی و حرفه ای اعضای کمیته حسابرسی با مدیران می تواند بر ارزیابی آنها از ریسک گزارشگری متقلبانه شرکت مؤثر باشد.

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی رابطه بین رتبه اعتباری، خطر اقامه دعوا علیه حسابرس و تعدیل اظهار نظر حسابرس در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است.روش شناسی پژوهش: نمونه آماری این پژوهش شامل 158 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است که در بازه زمانی 1396 تا 1400 موردبررسی قرار گرفته اند. این پژوهش از نوع کاربردی و پس رویدادی است و فرضیه های پژوهش از طریق رگرسیون لجستیک در نرم افزار Eviews نسخه 10 مورد آزمون قرار گرفت.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که با افزایش رتبه اعتباری، خطر اقامه دعوا علیه حسابرس کاهش می یابد. هم چنین، بین رتبه اعتباری و تعدیل اظهار نظر حسابرس نیز رابطه منفی و معناداری وجود دارد.اصالت/ارزش افزوده علمی: این مطالعه نقش رتبه اعتباری در گزارش حسابرسی و مدیریت ریسک اقامه دعوا را روشن می سازد و بینش جدیدی در مورد عواملی که بر اصلاح نظر حسابرسی تاثیر می گذارند، ارایه می دهد. این یافته ها پیامدهای مهمی برای شرکت ها، حسابرسان و سرمایه گذاران در افزایش کیفیت و قابلیت اطمینان اطلاعات مالی دارد. این مطالعه هم چنین، با تاکید بر نیاز به پژوهش های بیش تر در مورد عوامل تعیین کننده رتبه اعتباری و تاثیر آن ها بر گزارشگری مالی، به توسعه ادبیات کمک می کند.

هدف پژوهش حاضر، رابطه رهبری اخلاقی و رفتار سبز با نقش میانجی مدیریت منابع انسانی سبز و نقش تعدیلگر دانش زیست محیطی است. این پژوهش کاربردی و از نوع توصیفی- همبستگی است. جامعه آن را کارکنان بیمارستان حضرت ولی عصر (عج) شهرستان فسا در زمستان 1401 تشکیل می دهد. نمونه برگزیده نیز شامل 245 نفر است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و جدول دمورگان انتخاب شده اند. همچنین، برای بررسی متغیرهای پژوهش از پرسشنامه استاندارد استفاده شد. برای تحلیل یافته ها نیز در قالب 5 فرضیه اصلی از روش معادلات ساختاری در نرم افزار Smart PLS، استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که بین رهبری اخلاقی و رفتار سبز کارکنان و مدیریت منابع انسانی سبز و رفتار سبز کارکنان، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین، بین مدیریت منابع انسانی سبز و رفتار سبز کارکنان نیز رابطه مثبت و معناداری مشاهده شد. سایر یافته ها نشان داد که مدیریت منابع انسانی سبز، نقش میانجی در رابطه بین رهبری اخلاقی و رفتار سبز کارکنان دارد. افزون بر آن، دانش زیست محیطی، رابطه بین مدیریت منابع انسانی سبز و رفتار سبز کارکنان را به صورت مثبت تعدیل می کند. بر اساس یافته های پژوهش می توان به اهمیت توجه به توسعه پایدار و مدیریت منابع انسانی سبز پی برد. همچنین، عواملی مانند رهبری اخلاقی نیز در سازمان ها بیش ازپیش باید موردتوجه قرار گیرد. از سوی دیگر با عنایت به نقش برجسته محیط بیمارستان ها در احتمال صدمه زدن به محیط زیست، این مسئله نیازمند دقت نظر از سوی مدیران و برنامه ریزان است.

هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر برنامه درسی پنهان بر اخلاق پژوهش در دانشجویان حسابداری است. بی اخلاقی در پژوهش می تواند ضمن کاهش کیفیت پژوهش های دانشگاهی، بی-اعتمادی و خدشه دار شدن حیثیت حرفه ای را پدید آورد. این پژوهش ازلحاظ هدف کاربردی است که جامعه آن را دانشجویان تحصیلات تکمیلی حسابداری دانشگاه های مختلف در سطح کشور تشکیل می دهد. برای این منظور با کسب نظر 143 نفر از آنان در سطح کشور به روش تصادفی ساده در سال 1400، این موضوع بررسی شد. بررسی یافته ها توسط فن حداقل مربعات جزئی و معادلات ساختاری در نرم افزار PLS مورد آزمون قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که بین برنامه درسی پنهان و اخلاق پژوهش رابطه مثبت و معناداری در سطح 56 درصد وجود دارد. ررسی رابطه باورهای مذهبی و اخلاق پژوهش نیز نشان داد که بین این دو متغیر رابطه مثبت و معناداری در سطح 44 درصد وجود دارد. افزون بر آن، بین سن، جنسیت و اخلاق پژوهش رابطه معناداری مشاهده نشد. یافته کلی این پژوهش بیانگر توجه بیشتر به مقوله اخلاق پژوهش در رشته حسابداری است و لازم است توجه بیشتری به آن صورت گیرد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه نظریه های اخلاقی و رفتار اخلاقی در قضاوت حسابرسان است. رفتار اخلاقی موضوعی مهم و حیاتی برای حرفه حسابرسی است که بدون وجود آن، اعتماد عمومی نسبت به حرفه مخدوش خواهد شد و آثار زیانباری متوجه حرفه می شود. این پژوهش کاربردی و از نوع توصیفی- همبستگی بوده و جامعه آن شامل حسابرسان مختلف کشور است که 164 نفر از آنان با استفاده از نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای آزمون فرضیه ها نیز از تحلیل معادلات ساختاری و نرم افزار Smart PLS استفاده شد. یافته های کلی پژوهش نشان میدهد که بین نظریه های موردبررسی و رفتار اخلاقی در حسابرسان رابطه معناداری در سطح 77 درصد وجود دارد. همچنین، سایر یافته ها نشان داد که نظریه های دیگر گرایی (22 درصد)، عدالت گرایی (29 درصد)، خیر گرایی (58 درصد) و فضیلت محور (21 درصد) رابطه مثبت و معناداری با رفتار اخلاقی در حسابرسان دارد. افزون بر آن، رابطه معناداری بین نظریه های وظیفه گرایی و سودگرایی با رفتار اخلاقی در حسابرسان مشاهده نشد. بررسی متغیرهای کنترلی نیز نشان داد که بین سن و جنسیت و رفتار اخلاقی حسابرسان رابطه معناداری وجود ندارد. با توجه به اهمیت اخلاق حرفه ای در حسابرسی و اهمیت فلسفه اخلاق و نظریه های اخلاقی در راستای گسترش اخلاق حرفه ای، ضروری است این موضوع موردتوجه بیشتری قرار گیرد تا بتوان در آینده سطح اخلاق حرفه را افزایش داد..

داشتن توانایی ارتباطی مناسب برای دانش آموختگانی که در آستانه ورود به حرفه هستند، ضروری است. ازآنجاکه کاهش فاصله توانمندی دانش آموختگان و انتظار کارآفرینان از آنان می تواند به توسعه حرفه ای منجر شود و ارتباط مناسب نیز یکی از مقوله های مهم مطرح شده در این حوزه است، ضرورت پژوهش حاضر روشن می شود. هدف این پژوهش، مطالعه رابطه دلهره ارتباطی و خودکارآمدی کار گروهی با نقش میانجی خودکارآمدی ارتباطی با استفاده از رویکرد محرک، ارگانیسم، پاسخ در دانشجویان حسابداری مقاطع مختلف کشور است. مطالعه پیش رو از نوع پیمایشی کاربردی است. همچنین، بررسی موضوع به وسیله پرسشنامه و نمونه گیری به صورت تصادفی ساده از 168 نفر از دانشجویان حسابداری مقاطع و دانشگاه های مختلف کشور در زمستان 1401 صورت گرفت. برای تحلیل یافته ها در قالب 3 فرضیه اصلی، از روش معادلات ساختاری توسط نرم افزار Smart PLS، استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که بین دلهره ارتباطی و خودکارآمدی ارتباطی رابطه منفی و معناداری وجود دارد. همچنین، بین خودکارآمدی ارتباطی و خودکارآمدی کار گروهی نیز رابطه مثبت و معناداری مشاهده شد. مطالعه روند علی پژوهش در دو فرضیه ابتدایی نیز نشان می دهد که نقش میانجی خودکارآمدی ارتباطی بر رابطه دلهره ارتباطی و خودکارآمدی کار گروهی مورد تائید است. درنتیجه بر اساس یافته ها، لازم است در راستای توسعه حرفه ای و پوشش نیازهای بازار کار دانشجویان حسابداری، به مهارت های نرم ازجمله مهارت های ارتباطی بیش ازپیش توجه شود

اصطلاح پدیده سقف شیشه ای بیان کننده شرایطی است که مانع از موفقیت و شکوفایی زنان در سازمان ها می شود. این پدیده یکی از دغدغه های اصلی در حرفه حسابداری نیز هست، زیرا تعداد متخصصان زن در حرفه نیز محدود و کم نیست. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه ویژگی های جمعیت شناختی (وضعیت تأهل، داشتن فرزند، سنوات خدمت و نوع حوزه فعالیت) با پدیده سقف شیشه ای در حسابداران زن است. این پژوهش کاربردی و از نوع توصیفی- همبستگی است و جامعه آن شامل زنان حسابدار در کشور است که 142 نفر از آنان با استفاده از نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای آزمون فرضیه ها نیز از تحلیل معادلات ساختاری و نرم افزار Smart PLS، استفاده شد. یافته ها نشان می دهد که بین وضعیت تأهل و پدیده سقف شیشه ای رابطه منفی و معنادار و بین داشتن فرزند و پدیده سقف شیشه ای، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. افزون بر آن، بین سنوات خدمت و نوع حوزه فعالیت (دولتی یا خصوصی بودن محل خدمت) و پدیده سقف شیشه ای رابطه معناداری مشاهده نشد. با توجه به اینکه زنان در حرفه حسابداری نقش مؤثری دارند و به کارگیری شایسته آنان موجب ارتقای حرفه می شود، لازم است که به این موضوع و به ویژه متغیرهای موردبررسی توجه بیشتری شود.