مصطفی توکلی نغمه

مصطفی توکلی نغمه

مدرک تحصیلی: کارشناس ارشد برنامه ریزی آمایش سرزمین، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۹ مورد از کل ۱۹ مورد.
۱.

تحلیل فضایی توزیع و پراکنش پارک های شهری کرج

نویسنده:
منبع: مطالعات نواحی شهری سال دوم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۵

کلیدواژه‌ها: کرج فضای سبز سیستم اطلاعات جغرافیایی تاپسیس پارک های شهری توزیع و پراکنش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳۴ تعداد دانلود : ۹۵۹
فضای سبز به عنوان یکی از کاربری های فضای شهری جایگاه مهمی در تعدیل و تصفیه هوا و گذران اوقات فراغت و نیز زیباسازی منظر شهری دارد. امروزه در شهرها کارکرد فضای سبز شهری بخش جدایی ناپذیر از مجموعه شهرها تلقی می شود. پیامدهای توسعه شهر و پیچیدگی های معضلات زیست محیطی آنها موجودیت فضای سبز و گسترش آن را برای همیشه اجتناب ناپذیر کرده است. در این میان توجه به تعادل فضایی در پراکنش و توزیع پارک های شهری به عنوان بخش مهمی از فضای سبز شهری به ویژه در شهرهای بزرگ ضرورت دارد. در این پژوهش سعی شده است تحلیلی از وضعیت پراکندگی و توزیع کاربری فضای سبز شهری با تاکید بر پارک های شهری در مناطق ۱۲ گانه شهر کرج با استفاده از نرم افزار ArcGIS انجام شود. این پژوهش از نوع توصیفی– تحلیلی بوده و در آن از روش کتابخانه ای و اسنادی برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است. به این منظور ابتدا با توجه به منابع آماری موجود از جمله جمعیت و مساحت پارک های شهری و با توجه به استانداردهای موجود در منابع مختلف، استخراج و سرانه های انواع پارک های شهری در مناطق ۱۲ گانه، نسبت به هم و نسبت به استانداردهای موجود سنجیده شده اند. نتایج حاصله از تحلیل وضعیت توزیع پارک های شهری در مناطق ۱۲ گانه شهر کرج نشان از عدم تعادل در توزیع و پراکنش این پارک ها نسبت به جمعیت مناطق دارد. منطقه ۱۱ و ۸ دارای سرانه مناسب و مناطق دیگر دارای کمبود در سرانه و مساحت و همچنین توزیع نامتعادل پارک های شهری هستند. نتایج مدل تاپسیس نیز نشانگر رتبه بالای مناطق ۱۱ و ۸ در برخورداری از پارک های شهری می باشد.
۲.

تحلیل فضایی مناطق شهری قم به منظور احداث پروژه مسکن اجتماعی با تاکید بر روش تحلیل سلسله مراتبی

نویسنده:
منبع: مطالعات نواحی شهری سال دوم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: سیستم اطلاعات جغرافیایی تحلیل سلسله مراتبی شهر قم مسکن اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری مسکن شهری
تعداد بازدید : ۱۱۱۹ تعداد دانلود : ۵۰۵
مسکن اجتماعی به نوعی خاصی از تامین مسکن اطلاق می شود که اساساً توسط دولت ملّی یا محلی و با هدف خانه دار کردن گروه های کم درآمد صورت می گیرد. شهر قم یکی از شهرهای بزرگ ایران است که با توجه به جمعیت بالای آن نیاز به توجه در بخش مسکن دارد. یکی از مهم ترین عوامل در ایجاد و ساخت پروژه های مسکونی، مکان یابی بهینه آن می باشد. یکی از روش های تصمیم گیری، از طریق وزن دهی به معیارها روش سلسله مراتبی است. با استفاده از این روش، معیارها و زیرمعیارها رتبه بندی شده و گزینه های مناسب برای اتخاب مکان بهینه مشخص می شوند. این پژوهش به صورت کاربردی و به روش توصیفی - تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای صورت گرفته است. معیارها و ریزمعیارهای مؤثر در مکان یابی فضاهای مسکونی معرفی و درخت سلسله مراتبی معیارها ترسیم شده است. این معیارها در قالب پرسشنامه ای تنطیم و در بین کارشناسان شهری و مسکن شهرداری قم توزیع شد و برای محاسبه میانگین وزن های داده شده هر معیار و زیرمعیار، از مقایسه زوجی استفاده شده است. پس از انجام محاسبات مربوطه در فرایند تحلیل سلسله مراتبی، نتایج و خروجی مدل به گونه ای بود که منطقه ۸ مناسب ترین منطقه برای احداث پروژه مسکن اجتماعی تشخیص داده شد. مناطق ۲ و ۳ نیز پس از منطقه ۸ در اولویت های بعدی قرار می گیرند. در همین راستا، مناطق ۵ و ۶ و ۷ نامناسب ترین مناطق در مکان یابی و احداث این پروژه می باشند.
۳.

تحلیل فضایی خدمات شهری با استفاده از تحلیلگر شبکه در محیط ArcGIS (مطالعة موردی: شهر بابلسر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیای اجتماعی شهری سال چهارم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱۰

کلیدواژه‌ها: سامانه اطلاعات جغرافیایی(جی آی اس) تحلیل شبکه توزیع خدمات شهری شبکه حمل و نقل شهری کاربری های خدماتی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی سنجش از راه دور GIS
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری فضا و محیط شهری
تعداد بازدید : ۹۹۶ تعداد دانلود : ۵۲۷
رشد شتابان شهرنشینی و نیاز روزافزون به ارائه و توزیع عادلانة خدمات شهری، یکی از مسائل و چالش های مهم پیش روی مدیران و برنامه ریزان شهری در کشورهای در حال توسعه مانند ایران است. شهر بابلسر، طی دهه های اخیر، با شهرنشینی شتابان مواجه بوده است.  این موضوع منجر به عدم تعادل در توزیع خدمات شهری شده است. هدف این پژوهش، تعیین حوزه و شعاع پوشش دهی خدمات عمومی شهر بابلسر و نحوة توزیع آنها است؛ برای این منظور داده های مربوط به برخی از خدمات نظیر ایستگاه های آتش نشانی، مدارس، فضای سبز و بهداشتی جمع آوری و پس از تعریف آنها، با استفاده از تحلیل شبکه در محیط ArcGISمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهند که  شهر بابلسر از نظر شعاع خدمات دهی و حوزة پوشش خدمات عمومی، از توزیع عادلانة خدمات برخوردار نیست و بخش های قابل توجهی از شهر خارج از حوزة پوشش و خدمات رسانی در بخش خدمات عمومی هستند. از آن جمله می توان به توزیع خدماتی مانند واحدهای اورژانس، آتش نشانی، مراکز آموزشی و پارک ها اشاره کرد که امکان دسترسی شهروندان به این خدمات با مشکل مواجه بوده است. برای این منظور در پایان این پژوهش پیشنهاداتی نیز برای رفع این مشکل ارائه شده است.
۴.

بررسی نقش منطقه ی ویژه اقتصادی در توسعه نواحی روستایی (مطالعه موردی: منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان- استان قم)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای (دانشگاه آزاد مرودشت) سال پنجم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲۰

کلیدواژه‌ها: توسعه اقتصادی توسعه روستایی توسعه اجتماعی منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳۳ تعداد دانلود : ۵۷۴
مناطق ویژه اقتصادی امروزه نقش و جایگاه ویژه ای در توسعه اقتصادی منطقه ای دارند. به طوری که با توجه به آمارها و ارقام در داخل و خارج از کشور این مناطق در توسعه اقتصادی و در قالب شاخص های مختلفی چون درآمد افراد، اشتغال، تثبیت و ماندگاری افراد در محل سکونت خود و جلوگیری از مهاجرت به شهر، ایجاد زیرساخت های ارتباطی و خدمات زندگی و.... تأثیر به سزایی دارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش منطقه ویژه اقتصادی سلفچگانِ استان قم در توسعه اقتصادی و اجتماعی منطقه ای به اجرا درآمد. روش تحقیق در پیمایشی می باشد. جامعه آماری کلیه روستاییان شهرستان سلفچگان در سال 1393 می باشد که با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران، حجم نمونه 110 نفر برآورد شد و از طریق روش نمونه گیری چند مرحله ای شناسایی و پرسشنامه های تحقیق تکمیل شدند. روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات صاحب نظران و پایایی آن با استفاده از آزمون کرونباخ آلفا برای مقیاس های مختلف مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. داده های حاصل از پرسشنامه با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. از آزمون کای اسکوئر به منظور بررسی اختلاف نسبت افراد موافق یا مخالف در زمینه مؤلفه های پژوهش استفاده شد. نتایج نشان داد که پاسخ دهندگان به جز گویه تثبیت جمعیت در مؤلفه تثبیت جمعیت، با سطح اطمینان 99 درصد اثرات مثبت همه مؤلفه ها و گویه ها را تأیید نمودند. نتایج آزمون t نیز با سطح اطمینان 99 درصد نشان داد که منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان سبب بهبود مؤلفه های اشتغال، درآمد، تثبیت جمعیت، خدمات رسانی و توسعه زیرساخت های حمل و نقل شده است.
۵.

بررسی و سنجش نقش مناطق ویژه اقتصادی در توسعه منطقه ای با تأکید بر آمایش سرزمین (نمونه موردی: بخش سلفچگان استان قم)

نویسنده:
منبع: مجله اقتصادی سال هفدهم بهمن و اسفند ۱۳۹۶ شماره ۱۱ و ۱۲ 101-122

کلیدواژه‌ها: توسعه عدالت فضایی مدل های کمی منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۱ تعداد دانلود : ۷۴۸
توسعه دارای ارتباطات تنگاتنگی با عدالت فضایی و جغرافیایی است. عدالت فضایی برخورداری و یا عدم برخورداری مناطق از امکانات و خدمات و تسهیلات را مورد ارزیابی قرار می دهد. با توجه به این مطلب در این پژوهش که با هدف کاربردی و با روش توصیفی- تحلیلی با تکیه بر منابع کتابخانه ای و داده های اسنادی سازمان ها و ارگان های ذی ربط انجام شده است، به منظور بررسی وضعیت بخش سلفچگان از لحاظ برخورداری از امکانات و تسهیلات گوناگون ابتدا وضع موجود را از حیث برخورداری از خدمات و امکانات با استفاده از داده های منتشرشده مرکز آمار ایران مورد بررسی قرار داده و اقدام به سطح بندی سکونتگاه ها از حیث برخورداری شده است در مرحله بعد تحلیل خوشه ای از سطوح توسعه یافتگی سکونتگاه ها ارائه گردیده است. در ادامه با توجه به استقرار منطقه ویژه اقتصادی در منطقه سلفچگان آزمون همبستگی میان سطوح توسعه یافتگی و نیز توسعه صنعتی و کشاورزی و فاصله از منطقه ارائه شده که نتایج بیانگر عدم تأثیر منطقه ویژه اقتصادی در توسعه یافتگی بخش سلفچگان تأمین عدالت فضایی و جغرافیایی در منطقه بوده است. همچنین در نهایت به منظور توسعه سکونتگاه های محروم بخش سلفچگان با عنایت به مباحث عدالت فضایی، پیشنهاد هایی به منظور توسعه این سکونتگاه ها ارائه شده است.
۶.

بررسی و سنجش تأثیر عوامل اجتماعی- اقتصادی بر سلامت شهری (شهر مقدس قم)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال نهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۳۵) 41 - 55

کلیدواژه‌ها: سلامت ساختار اجتماعی و اقتصادی شهر قم SPSS

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۳ تعداد دانلود : ۳۸۶
سلامت شهروندان در شهرهای بزرگ از جمله مهمترین دغدغه های مسئولان شهری می باشد از جمله بحران های قرن 21 ظهور و شیوع بیماری ها می باشد. ساختارهای اجتماعی و اقتصادی در این بین دارای اهمیت بالایی می باشند. به گونه ای که زمینه بسیاری از بیماری هایی که شهروندان دچار آن هستند ریشه در همین عوامل اقتصادی و اجتماعی دارد. در سال های اخیر با توجه به تغییر سبک زندگی و ماشینی شدن زندگی در شهرهای بزرگ شمار افرادی که دچار بیماری و وضعیت نا سالم از نظر سلامتی هستند، روند رو به رشدی به خود گرفته است. با عنایت به مطاللب عنوان شده پژوهش حاضر که با هدف بررسی زمینه های بیماری شهروندان شهر قم انجام گرفته، با روش توصیفی با تاکید بر منایع کتابخانه ای صورت گرفته است به منظور انجام تحلیل دقیق با توجه به عدم همکاری سازمان ها و کمبود اطلاعات میدانی، پرسشنامه ای در میان مردم توزیع نموده است. حجم نمونه مطابق فرمول کوکران 330 نقر و روش توزیع پرسشنامه ها تصادفی ساده بوده است. به منظور انجام تحلیل ها از آزمون های ناپارامتریک t-test، همبستگی پیرسون میان برخی متغیرها و تحلیل عاملی استفاده شده است. نتایح آزمون نشان دهنده این است که سلامت شهروندان از عوامل اقتصادی و اجتماعی بسیار متأثر بوده و عوامل مانند درآمد و مسکن، پاکیزگی محله، فضای سبز و باز و قابل پیاده روی دسترسی به تاسیسات بهداشتی و درمانی و یهرگیری از آموزش، از عوامل مهم تأمین سلامت شهروندان بوده است. امید می رود با استفاده از نتایج این پژوهش و پژوهش های مشابه، اقدامات لازم برای بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی مردم صورت گیرد.
۷.

نقش مناطق ویژه اقتصادی در افزایش کیفیت زندگی شهری (مطالعه موردی: شهر سلفچگان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای سال هشتم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۳۲ 113 - 126

کلیدواژه‌ها: کیفیت زندگی منطقه ویژه سلفچگان SPSS شهر سلفچگان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۶ تعداد دانلود : ۵۹۹
مطالعات مربوط به کیفیت زندگی در ابتدا بیشتر در زمینه های مربوط به سلامتی و توان بخشی معلولان، ناتوان های جسمی و ذهنی، کهنسالان، کودکان و زنان بوده است. رفته رفته جنبه های اقتصادی و اجتماعی هم به آن افزون گردیده است. در این پژوهش که با روش تحلیلی و شیوه میدانی صورت گرفته است، سعی گردیده نسبت به ارزیابی و عملکرد منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان در حوزه کیفیت زندگی شهروندان شهر پرداخته شود. با استفاده از پرسشنامه نسبت به جمع آوری دیدگاه ها در زمینه عملکرد منطقه در ابعاد مسکن، درآمد و اشتغال، حمل و نقل، امنیت اجتماعی، ابعاد اجتماعی و فرهنگی و تعلقات زندگی پرداخته شد. برای تحلیل داده های گردآوری شده در نرم افزار SPSS نسبت به انجام آزمون های کای اسکوئر، T-Test و برای سنجش همبستگی میان شاخص های عینی و ذهنی کیفیت زندگی از آزمون همبستگی پیرسون و رگراسیون استفاده گردیده است. نتایج بیانگر است که با توجه به خروجی های منفی در حوزه های مسکن (11/21-) ، درآمد و اشتغال (40/8-)، حمل و نقل (46/17-)، ابعاد اجتماعی و فرهنگی (97/12-) بیانگر پایین بودن کیفیت زندگی در این حوزه ها است. این در حالی است که فقط در حوزه های امنیت اجتماعی (90/9+)  و تأسیسات و تجهیزات شهری (37/16+) شاخص t مثبت بوده است، که بیانگر رضایت شهروندان در این حوزه می باشد. همچنین با توجه به مدل همبستگی به کار رفته در این پژوهش، میان شاخص های عینی و ذهنی رابطه برقرار می باشد و مقدار آماره محاسبه شده (659/0) می باشد.
۸.

مکان یابی و تعیین محدوده قابل توسعه شهر کوهدشت با استفاده از منطق فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال یازدهم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۴ (پیاپی ۴۴) 77 - 88

کلیدواژه‌ها: توسعه شهری مکان یابی سیستم اطلاعات جغرافیایی منطق فازی شهر کوهدشت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۱ تعداد دانلود : ۲۸۸
مکان یابی[1] فرآیندی که از طریق آن می توان بر اساس شرایط تعیین شده برای یک کاربری مشخص و با توجه به منابع و امکانات موجود, بهترین محل مناسب را تعیین نمود. مکان یابی درواقع تجزیه وتحلیل توأمان اطلاعات فضایی و داده های توصیفی به منظور یافتن یک یا چند موقعیت فضایی با ویژگی های توصیفی موردنظر است. از سوی دیگر منطق فازی که می توان در تعریف آن گفت که از منطق ارزش های "صفر و یک" نرم افزارهای کلاسیک فراتر رفته و درگاهی جدید برای دنیای علوم نرم افزاری و رایانه ها می گشاید، زیرا فضای شناور و نامحدود بین اعداد صفر و یک را نیز در منطق و استدلال های خود به کار می گیرد (جورابیان، محمود و همکاران: 1381)، نیز می تواند در امر مکان یابی بسیار به کار آید چراکه مقادیر میان صفر و یک را در بر می گیرد. با توجه به تعریف فوق و نیز توجه به این مطلب که همه ساله شاهد افزایش نرخ رشد جمعیت هستیم ناگزیر با رشد و توسعه شهرها مواجه هستیم که این امر ضرورت مکان یابی محدوده های مناسب برای گسترش های بعدی هر شهری را ضروری می سازد. شهر کوهدشت واقع در استان لرستان نیز اگرچه نه به صورت گسترده ولی شاهد این توسعه در چند دهه گذشته بوده است آنچه در این پژوهش انجام شد بیانگر این واقعیت بوده است که شهر کوهدشت در ادامه توسعه فیزیکی خود، با محدودیت های گسل (در بخش جنوبی شهر)، شیب، انواع فرایندها (هوازدگی، دامنه ای، جریانی و فرسایشی)، خطرات ناشی از گسل (تخریب سدها، آب های زیرزمینی، تأسیسات و ...) و درنتیجه اثرات مخاطرات محیطی بر روی سازه های انسانی و افزایش هزینه های ساخت وساز ناشی از این مخاطرات مواجه است، به استثنای اراضی واقع در شرق و غرب (مناسب ترین مکان ها برای توسعه فیزیکی آتی)، دیگر جای برای توسعه فیزیکی شهر کوهدشت وجود ندارد.  
۹.

تحلیل فضایی مناطق شهری قم به منظور احداث پروژه مسکن اجتماعی با تاکید بر روش تحلیل سلسله مراتبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات نواحی شهری سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۱ 129 - 149

کلیدواژه‌ها: مسکن اجتماعی تحلیل سلسله مراتبی سیستم اطلاعات جغرافیایی شهر قم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۸ تعداد دانلود : ۳۱۹
مسکن اجتماعی  به نوعی خاصی از تامین مسکن اطلاق می شود که اساساً توسط دولت ملّی یا محلی و با هدف خانه دار کردن گروه های کم درآمد صورت می گیرد. شهر قم یکی از شهرهای بزرگ ایران است که با توجه به جمعیت بالای آن نیاز به توجه در بخش مسکن دارد. یکی از مهم ترین عوامل در ایجاد و ساخت پروژه های  مسکونی، مکان یابی بهینه آن می باشد. یکی از روش های تصمیم گیری، از طریق وزن دهی به معیارها روش سلسله مراتبی است. با استفاده از این روش، معیارها و زیرمعیارها رتبه بندی شده و گزینه های مناسب برای اتخاب مکان بهینه مشخص می شوند. این پژوهش به صورت کاربردی و به روش توصیفی– تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای صورت گرفته است. معیارها و ریزمعیارهای مؤثر در مکان یابی فضاهای مسکونی معرفی و درخت سلسله مراتبی معیارها ترسیم شده است. این معیارها در قالب پرسشنامه ای تنطیم و در بین کارشناسان شهری و مسکن شهرداری قم توزیع شد و برای محاسبه میانگین وزن های داده شده هر معیار و زیرمعیار، از مقایسه زوجی استفاده شده است. پس از انجام محاسبات مربوطه در فرایند تحلیل سلسله مراتبی، نتایج و  خروجی مدل به گونه ای بود که منطقه 8 مناسب ترین منطقه برای احداث پروژه مسکن اجتماعی تشخیص داده شد. مناطق 2 و 3 نیز پس از منطقه 8 در اولویت های بعدی قرار می گیرند. در همین راستا، مناطق 5 و 6 و 7 نامناسب ترین مناطق در مکان یابی و احداث این پروژه می باشند.
۱۰.

برنامه ریزی راهبردی توسعه گردشگری با تأکید بر نقش مشارکت اجتماعات محلی (مطالعه ی موردی: استان البرز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: چشم انداز مطالعات شهری و روستایی دوره ۱ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 20 - 34

کلیدواژه‌ها: توسعه گردشگری مشارکت اجتماع محلی مدل SWOT-AHP استان البرز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۵
فعالیّت گردشگری در طول سال های اخیر نسبتاً پایدار بوده است و باوجود چشم انداز نامشخص اقتصاد جهانی، تنش های اقتصاد کلان و بیکاری در بسیاری از کشورها مشخص شده که این بخش از روند فرایند جهانی شدن بهره مند شده است؛ در چنین زمینه ای با توجّه به توسعه علوم و فنون و پیشرفتی که در مدل های پژوهشی حاصل شده است برنامه یزان با استفاده از مدل هایی جدید درصدد برنامه ریزی در زمینه گردشگری می باشند. برنامه ریزی توسعه ی گردشگری در استان البرز با تأکید بر مشارکت اجتماع محلی در این برنامه ریزی ها موجب اشتغال زایی و رشد اقتصادی این استان خواهد شد. براین اساس در این پژوهش که با روش توصیفی – تحلیلی صورت گرفته است سعی شده با استفاده از تلفیق مدل های سوات و AHp درزمینه ی توسعه ی گردشگری استان البرز راهبردهایی ارائه گردد؛ لذا بر اساس محاسبات مدل سوات تهدیدات با نمره 939/2 بالاترین ضریب و پس از آن، نقاط ضعف با مقدار 936/2، فرصت ها با مقدار 911/2 و درنهایت نقاط قوت با مقدار 903/2 پایین ترین ضریب را به دست آورده اند؛ امّا پس از تلفیق نتایج مدل سوات با مدل AHp ، راهبرد تدافعی (WT) با مقدار برآورد شده 078/4 بالاترین مقدار وزن محاسبه را به دست آورده است و پس از آن به ترتیب راهبردهای تهاجمی با مقدار اندازه گیری شده 895/3، راهبرد رقابتی با مقدار اندازه گیری شده 773/3 و درنهایت نیز راهبرد محافظه کارانه با مقدار 626/3 در پایین ترین مرتبه از سلسله مراتب راهبردهای موردنظر قرار گرفته است بدین ترتیب بر اساس این خروجی پیشنهاداتی در زمینه ی توسعه بخش گردشگری استان البرز ارائه شده است.
۱۱.

بررسی وضعیت برخورداری مناطق سکونت گاهی از خدمات و امکانات با رویکرد آمایشی (مطالعه موردی بخش سلفچگان استان قم)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال هجدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۷۱) 1 - 21

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی فضایی ساختار فضایی سیستم اطلاعات جغرافیایی آمایش سرزمین سلفچگان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۵ تعداد دانلود : ۲۱۹
برنامه ریزی سازمان فضایی عبارت است از : برنامه ریزی به منظور توزیع مکانی فضایی بهینه امکانات و تسهیلات و خدمات زیر بنایی در میان سکونت گاه های شهری و روستایی در سطح منطقه و ناحیه.برنامه ریزی سازمان فضایی در قالب ساختار فضایی منطقه و ناحیه عینیت میابد. در این مطالعه که با روش توصیفی و تحلیلی و با هدف کاربردی ، با تکیه بر منابع کتابخانه ای و داده های به دست آمده از مرکز آمار ایران و سایر ارگان های ذیربط انجام شده است ، هدف بررسی و تحلیل ساختار فضایی بخش سلفچگان شهرستان قم بوده است نتایج پژوهش که با تکیه بر سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS ) در بخش درون یابی امکانات و تسهیلات و مدل تاپسیس در بخش سطح بندی سکونتگاه ها صورت گرفته است نشان می دهد که از حیث برخورداری از خدمات و تسهیلات سکونتگاه های جنداب ، طایقان ، راهجرد، به عنوان توسعه یافته ترین سکونتگاه های بخش سلفچگان و سکونتگاه های طرلاب ، فتح آباد ، نیچه و به عنوان سکونتگاه های محروم شناخته شده انددر پایان این مطالعه پیشنهاداتی به منظور تکمیل فرآیند پژوهش و ارائه ایده هایی به منظور برنامه ریزی فضایی بهتر در آینده این منطقه ارائه گردیده است
۱۲.

گردشگری مذهبی و شناسایی محدوده های احداث کمپ فراغتی شهری با رویکرد تحلیل سلسله مراتبی و منطق فازی در GIS(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت گردشگری سال پانزدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۵۱ 207 - 228

کلیدواژه‌ها: گردشگری مذهبی فضای فراغتی تحلیل سلسله مراتبی منطق فازی کمپ فراغتی شهری شهر قم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۶ تعداد دانلود : ۳۴۶
امروزه، صنعت گردشگری به عنوان یکی از منابع درآمدی مهم در اقتصاد جهانی مطرح شده است. گردشگری مذهبی، یکی از تقسیمات صنعت گردشگری است که به ویژه در دنیای اسلام و خصوصاً در کشور ایران دارای اهمیت است. شهر قم به عنوان پایگاه مذهبی جهان تشیع و یکی از مهم ترین مراکز زیارتی در جهان اسلام شناخته می شود. این شهر دارای پتانسیل های مذهبی، فرهنگی، تاریخی و طبیعی نیز است. همه ساله، گردشگران زیادی از داخل و خارج کشور به این شهر سفر می کنند. با توجه به اهمیت مذهبی این شهر، مهم ترین بخش زائران این شهر، گردشگران مذهبی هستند. وجود این حجم عظیم از گردشگران نیاز به زیرساخت ها و تأسیسات مناسب برای اسکان، اقامت و گذران اوقات فراغت گردشگران دارد. در پژوهش حاضر که باهدف کاربردی و با روش توصیفی با تکیه بر منابع کتابخانه ای و آمار و ارقام صورت گرفت، به منظور شناسایی محدوده های مناسب احداث کمپ های فراغتی و تفریحی و پاسخ گویی به نیاز زائران و گردشگران این شهر ابتدا از طریق مدل سلسله مراتبی نسبت به وزن دهی معیارها و زیر معیارهای مکان یابی کمپ پرداخته شد و سپس در محیط GIS از طریق روش فازی محدوده های مناسب در سطح مناطق معرفی شدند. درنهایت مناطق 4، 8، 2 و 3 برای این منظور معرفی شدند.
۱۳.

ارزیابی و سنجش میزان رضایت مندی از مجتمع های مسکن مهر (منطقه پردیسان شهر مقدس قم)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال هفتم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲۸ 47 - 60

کلیدواژه‌ها: ایذه پارک تحلیل فضایی سیستم اطلاعات جغرافیایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۷ تعداد دانلود : ۲۴۲
هدف اصلی این مقاله ارزیابی میزان رضایت مندی ساکنان از مجتمع های مسکن مهر پردیسان شهر قم می باشد. روش این پژوهش توصیفی _ تحلیلی و ابزار جمع آوری اطلاعات شامل مطالعات اسنادی و پیمایشی از طریق توزیع پرسشنامه و مصاحبه با ساکنان می باشد. جامعه آماری این پژوهش ساکنان مسکن مهر پردیسان و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 375 نفر برآورده شد. در بخش مقدار روایی پرسشنامه بر اساس آزمون آلفای کرونباخ مقدار 624/0 محاسبه گردیده است تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS20 انجام شد. بر اساس نتایج بدست آمده در زمینه شاخص های مسکن (گویه های ساخت و ساز ، نور و روشنایی ، مبلمان و طراحی ، نما و منظر و...) امنیت ، دسترسی ، حمل و نقل ، رضایت از سکونت ، اقتصادی ، اجتماعی ، زیست محیطی رضایت-مندی در میان شهروندان مشاهده نشده و نتایج حاصل از تحلیل داده های جمع آوری شده مقادیر منفی بوده است.همچنین نتایج حاصل از تحلیل همبستگی نیز موید مقدار بالای آن میان متغیر های مسکن و سایر متغیر های امنیت و رضایت اجتماعی است. به گونه ای ارزیابی های به عمل آمده میان شاخص مسکن و نا امنی مقدار 154/0 - (هرچه وضعیت مسکن مطلوب باشد وضعیت ناامنی کاهش و بلعکس)و میان مولفه های مسکن و رضایت محله ای 354/0 (هرچه وضعیت مسکن بهتر باشد ، رضایت محله ای هم بیشتر است و بلعکس) می باشد. در انتهای این پژوهش نیز به منظور تعمیق دستاورد های پژوهش شاخص هال ین و تن مورد محاسبه قرار گرفته است که نتایج در اکثر شاخص ها منفی و حاکی از عدم رضایت شهروندان در شاخص های مختلف بوده است.
۱۴.

ارزیابی سطوح توسعهیافتگی بخش مسکن در بین شهرستانهای استان مازندران با استفاده از تاپسیس فازی (Fuzzy TOPSIS)

نویسنده:
منبع: مطالعات محیطی هفت حصار سال هفتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۴ ۶۹-۷۸

کلیدواژه‌ها: مسکن شاخص های مسکن توسعه یافتگی تاپسیس فازی (Fuzzy TOPSIS) استان مازندران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۰ تعداد دانلود : ۲۲۲
یکی از بخش هایی که برنامه ربزی در آن بایست با تاکید بر توسعه انجام شود ، بخش مسکن است. وضعیت مسکن در شهرهای کشورهای جهان سوم یکی از شاخص های توسعه اقتصادی- اجتماعی در کشورهای جهان محسوب می شود. به همین منظور برنامه ریزی در امر مسکن در جهان دارای ارزش و اهمیت به سزایی می باشد. در این بین توجه به شاخص ها و متغیر ها نیز دارای اهمیت است چرا که، می تواند در مسیر انجام پژوهش ها مؤثر باشد. در استان مازندران به عنوان استانی که در آینده نزدیک به قطب جمعیتی شمال کشور تبدیل خواهد شد، مسکن از جمله نیاز های مبرم جمعیت آینده خواهد بود که باید با شناخت درست نسبت به متغیر های مختلف آن بتوان برنامه ریزی جامع و فراگیری را برای آن ترتیب داد. در این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است، متغیرهای مختلفی در زمینه وضعیت مسکن در استان مازندران انتخاب و با استفاده از مدل تاپسیس فازی مورد ارزیابی قرار گرفته و نسبت به دسته بندی شهرستان های این استان اقدام شده است. آنچه از برآیند این پژوهش پیداست ، پنج متغیر مساکن بادوام ، نیمه با دوام ، تاسیسات ، بهداشت و شبکه فاضلاب به عنوان متغیر های این پژوهش در حوزه مسکن انتخاب و پس از جمع آوری داده های مربوط به آنها از مرجع مرکز آمار ایران در سطح شهرستان نسبت به پیاده سازی مدل تاپسیس فازی مثلثی بر روی آن ، اقدام گردید که نتایج بیانگر وضعیت خوب مسکن در شهرستان های بهشر ، نکا ، قائم شهر ، تنکابن بوده است که این شهرستان ها به نوعی در سطح اول دسته بندی شده اند. پس از آنها شهرستان های ساری ، آمل ، بابل ، چالوس و نوشهر در دسته نیمه مطلوب و سایر شهرستان های استان نظیر جویبار ، سواد کوه ، جویبار ، رامسر و.. در وضعیت نامطلوب از منظر این شاخص ها به سر می برند.
۱۵.

سنجش فضایی- مکانی شهری به منظور مکان یابی مراکز انتظامی با تاکید بر روش Fuzzy (منطقه دو و چهار شهر مقدس قم)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال دهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۴۰) 467 - 482

کلیدواژه‌ها: امنیت شهر مکان یابی روش fuzzy شهر قم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۰ تعداد دانلود : ۱۹۵
توسعه شهرنشینی بعد از قرن نوزدهم، سکونتگاه های شهری را تبدیل به کلانشهرها و ابرشهرها نموده است. ظهور این پدیده برنامه ریزان و متولیان امور شهری را با چالش هایی در حوزه تامین امنیت شهروندان مواجه ساخته است. مکانیابی به معنای یافتن پهنه های دارای ظرفیت و متناسب به منظور بارگذاری کاربری های شهر، این پژوهش با رویکرد کاربردی و با روش توصیفی– تحلیلی صورت گرفته است. در گام اول پس از دریافت لایه های مختلف کاربری های شهری موثر در مکان یابی مراکز انتظامی از سازمان ها و مراکز مختلف و پس از محاسبه اوزان معیارها و زیر معیار ها با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی ، نقشه های فاصله در نرم افزار GIS ساخته شد. درادامه محدوده های مناسب به منظور توسعه کاربری انتظامی مشخص گردید.با بررسی وضعیت توزیع مراکز انتظامی در مناطق دو و چهار شهر قم مشخص شد پراکنش مراکز انتظامی شهر در این مناطق با توزیع فضایی نامتوازن مواجه است وصرفا چند کلانتری و مرکز انتظامی درتامین امینت شهر با مشکلات بسیاری مواجه اند. گستردگی محدوده های استحفاظی مراکز انتظامی و کلانتری ها در شهره های بزرگ ، کنترل محله ای را با مشکلات بسیاری مواجه می سازد.علاوه بر این کمبود زیر ساخت ها و امکانات پلیس نیز از جمله دلایل کاهش این نظارت هاست. در این پژوهش از طریق بررسی زیرساخت های شهری در مناطق دو و چهار پهنه های مناسب به منظور توسعه کاربری انتظامی شناسایی و توسط نقشه نمایش داده شد.
۱۶.

بررسی و تحلیل عوامل مؤثر بر کاهش امنیت اجتماعی در مناطق شهری (منطقه دو شهر مقدس قم)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش محیط سال چهاردهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۵۲ 171 - 196

کلیدواژه‌ها: امنیت اجتماعی شهر تحلیل عاملی شهر قم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۲ تعداد دانلود : ۱۷۰
  امنیت به عنوان اساسی ترین الزامات توسعه در جوامع شهری مطرح می باشد. احساس عدم ترس و تهدید در فضای جامعه به عنوان یکی از شاخص های کیفیت زندگی مطرح می باشد. در این ارتباط در شهر های بزرگ و در اصطلاح کلان شهرها این عامل از اهمیت مضاعف برخوردار می باشد. در این پژوهش هدف اساسی بررسی و تحلیل مجموعه عواملی است که به کاهش امنیت شهروندان منجر می گردد. برای این منظور در این پژوهش که با هدف کاربری و با روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است، پرسشنامه ای تنظیم و در میان حجم نمونه بالغ بر 212 نفر از شهروندان منطقه دو توزیع شد. در تحلیل نتایج آن از آزمون هایی نظیرخی دو، T تک نمونه ای و تحلیل عاملی استفاده شده است که در نرم افزار SPSS پس از وارد نمودن مقادیر، گویه ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. البته در پیش از انجام تحلیل با استفاده از آزمون kmo تناسب گویه ها برای این منظور ارزیابی شده است که مقدار 0.73 به دست آمده که بیانگر تناسب گویه ها برای انجام آزمون است. در پایان این نتیجه حاصل گردیده است که عواملی نظیر فضاهای دارای دید حداقلی عدم مدیریت مناسب شهری، فضا های کم نور، عدم برنامه ریزی شهری مناسب، حمل و نقل نامناسب و نارسایی های دستگاه انتظامی منجر به بروز این نابهنجاری ها و کاهش دهنده امنیت در منطقه دو شده است.
۱۷.

سنجش و ارزیابی میزان مشارکت محلی در اجرای طرح های بهسازی و نوسازی شهری (نمونه موردی منطقه دو شهر قم)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۶۳) 40 - 54

کلیدواژه‌ها: مشارکت محلی بهسازی و نو سازی شهر قم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۲ تعداد دانلود : ۱۷۲
توسعه سریع شهرنشینی تأثیرات قابل توجهی بر بافت های قدیمی بر جای گذاشته است. هسته قدیمی شهرها، برای اسکان جمعیت زیادی که غالباً مهاجران سال های اخیر می باشند، پیوسته دچار تغییر شکل شده که فرسودگی بافت های مذکور را به همراه داشته است. جبران این آشفتگی جز با طرح های بهسازی و نوسازی به سختی ممکن است. آنچه در این بین اهمیت دارد مشارکت مردم به عنوان یک عنصر موثر است بر این اساس پژوهش حاضر که با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است سعی بر آن بوده با تنظیم پرسشنامه میزان این مشارکت ارزیابی گردد. روایی پرسشنامه با استفاده از آزمون مورد تایید قرار گرفته است به منظور تحلیل نتایج در نرم افزار spss از آزمون T نک نمونه ای استفاده شده است.نتایج این پژهش بیانگر خواست عمومی پایین و حداقلی مشارکت مردمی در اجرای این طرح ها و در ابعاد مختلف اقتصادی ، اجتماعی ، کالبدی و مدیریتی هست.
۱۸.

بررسی میزان تناسب استانداردهای آسایش صوتی با مکان قرارگیری صندلی های پارکی (نمونه موردی پارک لاله تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی و آمایش فضا دوره ۲۷ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۲۲) 54 - 71

کلیدواژه‌ها: آسایش صوتی صندلی پارکی داده های عینی و ذهنی پارک لاله

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷ تعداد دانلود : ۸۷
دستیابی به آسایش صوتی در فضاهای باز شهری یکی از عوامل مهم در ارتقای کیفیت زندگی و آسایش شهروندان است. یکی از مهم ترین فضاهای باز شهری پارک ها هستند و از مهم ترین مبلمان راحتی در پارک ها که نیاز به حفظ آسایش صوتی در آن ها احساس می شود، صندلی های پارکی هستند. مهم ترین هدف تحقیق بررسی میزان تناسب استانداردهای آسایش صوتی با مکان قرارگیری صندلی های پارکی است. این پژوهش از نوع کاربردی بوده و روش آن توصیفی - تحلیلی است. نمونه موردی تحقیق پارک لاله تهران است و ایستگاه های قرارگیری صندلی های پارکی با استفاده از دسی بل سنج صوت سنجی می شوند و با استفاده از پرسش نامه از نظر ذهنی آسایش صوتی بررسی می شود. در نهایت با ترکیب داده های عینی و ذهنی با استفاده از روش های فضایی، ایستگاه های در معرض آسیب شناسایی می شوند. نتایج ضریب همبستگی پیرسون (0.692) حاکی از وجود ارتباط معنادار بین داده های عینی و ذهنی آسایش صوتی در مکان های صندلی های پارکی است. یافته ها نشانگر آن هستند که ایستگاه های برداشت شده جنوبی که در حدود 15 ایستگاه هستند در وضعیت نامناسبی از نظر آسایش صوتی قرار دارند. دلیل این امر نزدیکی به بلوار کشاورز است که بسیار پرتردد می باشد. ایستگاه های اطراف بازارچه پارک لاله و موزه هنرهای تهران نیز چنین وضعیتی دارند. از بین 19 ایستگاه برداشت شده 14 ایستگاه دارای صندلی نیمکتی، 4 ایستگاه دارای صندلی بدون پشتی و یک ایستگاه دارای آلاچیق بودند. 38 ایستگاه از نظر صوتی دارای آسایش صوتی متوسطی بودند که تعداد صندلی های نیمکتی در آن ها 23 ایستگاه، تعداد صندلی های بدون پشتی 10 ایستگاه و تعداد آلاچیق 15 ایستگاه است. سایر ایستگاه ها دارای وضعیت مناسبی بوده، که این ایستگاه ها غالباً در بخش شمالی و در کنار کانون فکری کودکان و نوجوان و موزه فرش قرار دارند. در نهایت این گونه می توان نتیجه گرفت که پارک لاله از جهت قرارگیری در منطقه آسایش صوتی وضعیت متوسط به پایینی را داراست و پیشنهاد اصلی در صورت لزوم جهت نگهداری بر حسب عوامل دیگر استفاده از صندلی های پارکی آکوستیکی است.  
۱۹.

تحلیل توزیع و الگوی فضایی سالمندان با تأکید بر شهر دوست دار سالمند، مطالعه موردی: شهر قم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای برنامه ریزی شهری دوره ۱۲ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ 23 - 40

کلیدواژه‌ها: شهر دوست دار سالمند تحلیل فضایی شهر قم شاخص موران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲ تعداد دانلود : ۲۹
رشد جمعیت در شهرهای جهان به ویژه در کشورهای درحال توسعه به عنوان پدیده مشهود و غالب عصر جدید شناخته می شود. این در حالی است که چنین رشد جمعیتی در دهه های بعد و در صورت کاهش روند تجدید نسل، منجر به سالخوردگی جمعیت می گردد. این تغییرات جمعیتی، سازمان جهانی بهداشت را بر آن داشت تا مفاهیم «سالمندی فعال» و «شهر دوستدار سالمند» را معرفی کند؛ مفاهیمی که امروزه به طور گسترده در برنامه ریزی شهری موردتوجه قرارگرفته اند. پژوهش حاضر باهدف بررسی و تحلیل الگوی توزیع فضایی جمعیت سالخوردگان در شهر قم انجام شده است. ضرورت انجام این تحقیق از آنجا ناشی می شود که با افزایش جمعیت سالمندان، نیاز به برنامه ریزی های شهری دقیق تر و مناسب تر برای این گروه سنی بیش ازپیش احساس می شود. عدم توجه به توزیع فضایی و نیازهای خاص سالمندان می تواند منجر به نابرابری های اجتماعی و کاهش کیفیت زندگی این افراد شود. در این پژوهش، با استفاده از داده های عینی و بهره گیری از ظرفیت های نرم افزاری و مدل های تحلیل فضایی، نقشه های لکه های داغ و سرد برای بازه های زمانی 1390 و 1395 تهیه و تحلیل شدند. نتایج نشان دهنده تغییرات معنادار در الگوی فضایی توزیع جمعیت سالخوردگان در قم بوده است. این تغییرات هم از نظر کمی و هم کیفی، بر اهمیت اجرای سیاست های شهر دوستدار سالمند مطابق با توصیه های سازمان جهانی بهداشت تأکید دارد و نیازمند توجه ویژه برنامه ریزان شهری است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان