جمال سلیمی

دانشگاه و نظام آموزش عالی نقش حیاتی را در تربیت نیروی انسانی و تامین سرمایه انسانی ایفا می کند. دانشگاه فرهنگیان نیز به عنوان سازمانی نو پا و هدفمند در راستای تحقق برنامه راهبردی خود در افق چشم انداز 1404 خود به جذب و تربیت دانشجو معلمان اهتمام ورزید. هدف پژوهش حاضر، واکاوی وضعیت دانشگاه فرهنگیان برحسب تجارب زیسته دانشجو- معلمان است و در قالب یک طرح آمیخته انجام گرفته است. روش پژوهش آمیخته از نوع اکتشافی بود. در بخش کیفی از روش پدیدارشناسی و در بخش کمّی از روش توصیفی- پیمایشی استفاده شد. دامنه پژوهش شامل کلیه دانشجو-معلمان پردیس های دخترانه و پسرانه سنندج هستند که بر اساس آمار منتشر شده توسط دانشگاه، 1425 نفر هستند. در بخش کیفی با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند از نوع موارد مطلوب، 20 نفراز دانشجو- معلمان (از دو پردیس فرهنگیان سنندج) طبق شیوه نمونه گیری هدفمند (نمونه گیری نظری) تا آنجا که اشباع نظری صورت گرفت، انتخاب شدند و ابزارگردآوری یافته ها هم مصاحبه بود. همچنین جامعه آماری در بخش کمّی نیز، تمامی دانشجو-معلمان مقطع کارشناسی دانشگاه فرهنگیان شهر سنندج بودند که در سال تحصیلی 96-95، مشغول به تحصیل بوده، که براساس فرمول کوکران تعداد 458 دانشجو (160 دانشجوی دختر و 298 دانشجوی پسر) به عنوان حجم نمونه و روش نمونه گیری طبقه ای نسبی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در بخش کمی پرسش نامه محقق ساخته (متشکل از 7  قسمت) است که بر اساس یافته های بخش کیفی و ادبیات موضوع طراحی شد. جهت تحلیل داده ها نیز از آزمون های فریدمن و t دو گروه مستقل بهره گرفته شد. براساس نتایج حاصل شده در بخش کیفی، وضعیت آسیب پذیری دانشگاه فرهنگیان از دیدگاه دانشجو-معلمان، در هفت طبقه توصیفی گنجانده شده که عبارتند از: 1- وضعیت آموزشی 2- کارکرد پژوهشی 3- پتانسیل های نیروی انسانی 4- حوزه فضا و تجهیزات 5- حوزه مالی و اداری 6- برنامه درسی و سرفصل ها 7- سازوکارهای ورودی، فرایندی و خروجی.نتایج بخش کمّی پژوهش نیز نشان داد که از دیدگاه دانشجو-معلمان ترتیب اولویتی آسیب زای دانشگاه فرهنگیان به ترتیب عبارت بودند از: 1- برنامه درسی و سرفصل ها 2- کارکرد پژوهشی 3- سازوکارهای ورودی، فرایندی و خروجی 4- فضا و تجهیزات 5-وضعیت آموزشی 6- حوزه اداری و مالی و 7- ظرفیت های نیروی انسانی. همچنین براساس رشته تحصیلی اولویت بندی ابعاد آسیب پذیر دانشگاه فرهنگیان در بعد اول یکی بوده که به  ترتیب عبارتند از برنامه درسی و سرفصل ها، بعد کارکرد پژوهشی و بعد سازوکارهای ورودی، فرایندی و خروجی. بین وضعیت ابعاد آسیب زای دانشگاه فرهنگیان از نگاه دانشجو-معلمان پسر و دختر نیز تفاوتی وجود ندارد. لذا مسئولان و متولیان این دانشگاه نوپا با برنامه ریزی دقیق و تخصیص منابع و اعتبارات مالی لازم در جهت اعتلا و ارتقای رسالت ها و اهداف این نهاد مهم آموزشی، تربیتی تلاش نمایند تا شاهد تحقق اهداف راهبردی دانشگاه فرهنگیان باشیم.

هدف پژوهش، بررسی نقش ویژگی های اجتماعی و تحصیلی دانش آموختگان دبیرستانی استان هرمزگان در موفقیت آنان در آزمون ورودی دانشگاه ها بود. پژوهش توصیفی- تحلیلی و کاربردی است. جامعه آماری پژوهش شامل سه گروه: الف- دانش آموختگان[1] دبیرستانی استان هرمزگان که در سال 1393 و 1394 در آزمون سراسری شرکت کرده بودند؛ ب- مدیران[2]؛ ج- دبیران[3]. جامعه اصلی، دانش آموختگان دبیرستانی استان هرمزگان بودند که در دو سال 1393 و 94 در آزمون ورودی دانشگاه ها شرکت کرده اند. نمونه گروه اول با روش نمونه گیری تصادفی در دسترس و نمونه گیری دو گروه بعدی با روش تصادفی ساده به دست آمده است.ابزار پژوهش، پرسشنامه های پژوهشگرساخته واستاندارد بوده است.  روایی محتوایی با نظر متخصصان تأیید شد و پایایی آن نیز با آلفای کرونباخ، عملکرد مدیران مقدار، 0.94 و برای عملکرد دبیران مقدار، 0.95 به دست آمده است. داده ها با استفاده از تحلیل همبستگی و رگرسیون چندگانه مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان دهنده آن بود که: الف- شرکت در کلاس های کنکور رابطه ضعیفی با موفقیت در کنکور دارد؛ ب- وضعیت اجتماعی- خانوادگی و آموزشی دانش آموختگان با موفقیت آنان در آزمون وردی دانشگاه ها رابطه دارند؛ ج- نتایج تحلیل رگرسیون نشان می دهد که به ترتیب، مدت زمان مطالعه، عملکرد تحصیلی دوره های ابتدایی و دبیرستان، درآمد خانواده، سبک مطالعه و وضعیت خانوادگی بیشترین تأثیر را برای موفقیت در آزمون وردی دانشگاه ها دارند.

هدف این پژوهش مطالعه فهم و ادراک اعضای هیئت علمی از مفهوم آزادی آکادمیک بود. رویکرد پژوهش آمیخته از نوع اکتشافی بود که در بخش کیفی از روش پژوهش پدیدارشناسی و برای جمع آوری داده ها از ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. مشارکت کنندگان در بخش کیفی 21 نفر از اعضاء هیأت علمی دانشگاه کردستان بودند، که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و فرایند جمع آوری اطلاعات تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. جهت تحلیل یافته های این بخش از روش تحلیل مضمون استفاده شد. نتایج پژوهش در بخش کیفی شامل شش طبقه آزادی در پژوهش و تحقیق، آزادی در تدریس و عمل آموزش، آزادی از خودسانسوری، حفظ استقلال عمل سازمانی نهادهای دانشگاهی، آزادی از تلقین و القاء و رعایت حقوق مشروع دانشجویان بود. روش پژوهش در بخش کمّی توصیفی- پیمایشی بود. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته (33 سوالی) و شامل 6 خرده مقیاس و محتوای آن برگرفته از داده های بخش کیفی و ادبیات موضوع بود. جامعه آماری در بخش کمّی 130 نفر از اعضاء هیأت علمی دانشگاه کردستان بودند که براساس فرمول کوکران انتخاب شدند. داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS و AMOS و با بهره گیری از آمار توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شدند. از نظر اعضای هیئت علمی، بُعد حفظ استقلال عمل سازمانی نهادهای دانشگاهی بیشترین و بعد رعایت حقوق مشروع دانشجویان کمترین اهمیت را در شکل دادن به مفهوم آزادی آکادمیک داشته است. نتایج آزمون تحلیل واریانس نیز حاکی از آن است که آزادی از خودسانسوری، آزادی از تلقین و القاء، حفظ استقلال عمل سازمانی نهادهای دانشگاهی در حوزه علوم انسانی و اجتماعی نسبت به حوزه های علوم پایه و فنی- مهندسی دارای اهمیت بیشتری است.

هدف این پژوهش مطالعه پدیدارشناسانه ادارک دانشجویان از مفهوم «صلاحیت های آموزشی» مدرسان، به عنوان یکی از مهمترین این عناصر، و همچنین بررسی وضعیت این صلاحیت ها در بین اساتید دانشگاه بود. رویکرد پژوهش، آمیخته- اکتشافی و از لحاظ هدف، کاربردی بود. در بخش کیفی؛ از روش پدیدارشناسی توصیفی و جهت جمع آوری داده ها از ابزار مصاحبه نیمه ساختارمند استفاده شد. مشارکت کنندگان در این بخش 20 نفر از دانشجویان مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری با رشته های تحصیلی مختلف بوده که به صورت هدفمند (به گونه ای که از گرایش ها و مقاطع مختلف تحصیلی در آن نمونه حضور داشته باشند) انتخاب و فرآیند جمع آوری اطلاعات تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. با استفاده از روش همسوسازی، اعتبار داده ها مورد تأیید قرار گرفته است. جهت تحلیل داده ها در بخش کیفی از روش تحلیل مضمون استفاده شد. نتایج پژوهش در بخش کیفی شامل چهار طبقه توصیفی بود که شامل صلاحیت عمومی؛ صلاحیت تخصصی؛ صلاحیت اخلاقی و صلاحیت پژوهشی بود. روش پژوهش در بخش کمّی نیز، توصیفی- پیمایشی بود. ابزار پژوهش در این قسمت، پرسشنامه محقق ساخته بوده که محتوای آن برگرفته از داده های بخش کیفی بود. ضریب پایایی بدست آمده با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (88/0) بود. جامعه آماری در بخش کمّی پژوهش شامل کلیه دانشجویان مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه کردستان در نیمسال دوم سال تحصیلی 95-94 بود. حجم نمونه در این بخش 250 نفر بود که براساس فرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS (نسخه 22)، AMOS و آماره های توصیفی و استنباطی (آزمون فریدمن، t تک نمونه ، تحلیل واریانس یکطرفه و آزمون تعقیبی توکی) بهره گرفته شد. نتایج آزمون t تک نمونه ای، نشان داد که وضعیت صلاحیت های عمومی و اخلاقی مدرسان دانشگاه کردستان متوسط و وضعیت صلاحیت های تخصصی و پژوهشی در سطح بالایی قرار دارد. نتایج آزمون تحلیل واریانس نشان داد که برحسب مقطع تحصیلی بین دیدگاه دانشجویان در مورد صلاحیت های عمومی، تخصصی و پژوهشی مدرسان تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین نتایج این آزمون براساس حوزه آموزش و پژوهش نشان داد که دیدگاه دانشجویان حوزه علوم انسانی درخصوص صلاحیت های تخصصی و پژوهشی مدرسان با دیدگاه دانشجویان حوزه های علوم پایه و فنی- مهندسی تفاوت دارد.

هدف از اجرای پژوهش حاضر ارزیابی وضعیت کیفیت از دیدگاه ذی نفعان مدرسه (مدیران مدارس، معلمان، دانش آموزان و والدین) براساس شاخصه های مدیریت کیفیت فراگیر در مدارس متوسطه بود. پژوهش با رویکرد کمّی و راهبرد تحقیقی ارزیابی انجام گرفت. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی ذی نفعان مدارس متوسطه شهر کوهدشت بود. روش نمونه گیری به صورت تصادفی طبقه ای انجام شد. با بهره گیری از فرمول کوکران حجم نمونه ای متشکل از 340 نفر (184 نفر زن و 156 نفر مرد) به دست آمد. از این تعداد 110 نفر معلم، 28 نفر مدیر، 115 نفر دانش آموز و 87 نفر از والدین بودند. جهت جمع آوری داده ها از چک لیست ارزیابی کیفیت بارلوسکی و لاتون (1995) استفاده شد که شامل10 مؤلفه و 95 گویه بود. روش تحلیل عاملی تأییدی برای بررسی روایی و ضریب آلفای کرانباخ برای آزمون پایایی پرسش نامه به کار رفت. به منظور مقایسه دیدگاه مدیران، معلمان، دانش آموزان و والدین در مورد وضعیت کیفیت از آزمون های t، تحلیل واریانس یک راهه و آزمون های تعقیبی استفاده شد. نتایج نشان داد وضعیت کیفیت در مدارس شهر کوهدشت براساس شاخصه های مکف از دیدگاه مدیران و معلمان در این زمینه خوب و از دیدگاه دانش آموزان و والدین ضعیف است. بین دیدگاه ذی نفعان مدرسه تفاوت معناداری وجود داشت. معلمان و مدیران در مقایسه با دانش آموزان، مدیران در مقایسه با معلمان و نهایتاً هم معلمان و هم مدیران در مقایسه با والدین، ارزیابی مثبت تری از وضعیت کیفیت براساس شاخصه های مکف در مدارس داشته اند.

شاید اولین مفهومی که از ابتدای پیدایش سازمان ها تا به امروز مورد توجه قرار گرفته و می گیرد، مفهوم عملکرد سازمانی است. عملکرد سازمان ها، مفهومی است که به تنهایی قادر به توجیه وجود بقاء و حتی انحلال سازمان هاست و اصولاً فلسفه سازمان ها، همان عملکرد آنها می باشد . هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه بین راهبردهای تغییر سازمانی بر عملکرد شغلی معلمان شهرستان سنندج بود. روش پژوهش توصیفی- همبستگی بوده و از بین معلمان تمامی مقاطع تحصیلی شهر سنندج نمونه ای به تعداد 372 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه های استاندارد عملکرد شغل بیرن و همکاران (2005) و راهبردهای تغییر سازمانی صلواتی و ثلاثی (1393) بود. آلفای کرونباخ محاسبه شده برای متغیرها بیانگر پایایی رضایتبخش و هماهنگی از سؤالات پرسشنامه بود. برای آزمون فرضیات از ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل عاملی و تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین ابعاد راهبردهای تجربی– عقلانی، راهبرد هنجاری- بازآموزی و راهبرد تحول-گرا با عملکرد شغلی معلمان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد اما بین راهبرد اجباری – اقتداری و عملکرد شغلی معلمان رابطه ای به دست نیامد.

این پژوهش با هدف تعیین میزان همخوانی نتایج راهبردهای مختلف ارزشیابی از تدریس استادان پژوهشی از نوع توصیفی- همبستگی انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق دانشجویان، دانش آموختگان و اعضای هیئت علمی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه کردستان در سال 1391 بودند. ابزار پژوهش، پرسشنامه اقتباس شده از کاربرگ های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بود. پایایی پرسشنامه ها با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ تأیید شد. برای تحلیل داده ها از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شد. یافته ها نشان داد که بین میانگین نمره های ارزشیابی استادان بر اساس راهبردهای مختلف ارزشیابی تفاوت وجود دارد. استادان و همتایان آنان نمره های بالاتری به کیفیت تدریس داده بودند. تجزیه و تحلیل رگرسیون گویای آن بود که نتایج ارزیابی دانشجویان، دانش آموختگان، همتایان و خودارزیابی، اگرچه می تواند 21 درصد از واریانس ارزشیابی کارفرمایان را تبیین کند اما از لحاظ آماری معنی دار نبود. با توجه به نتایج متفاوت حاصله از راهبردهای مختلف ارزشیابی تدریس، ضروری است برای ارزشیابی جامع استادان، ضمن استفاده از ابزارهای مناسب سنجش، از تلفیق راهبردهایی متنوع برای شناسایی نقاط ضعف و قوت کیفیت تدریس استادان استفاده شود.

این پژوهش، با هدف شناسایی مؤلفه های هوشمندسازی مدارس در شهر سنندج و سپس، ارزیابی وضعیت مدارس هوشمند بر اساس میزان به کارگیری این مؤلفه ها صورت گرفت. روش این مطالعه از بعد هدف، کاربردی است و از نظر گردآوری داده ها، توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش در قسمت اول، شامل 14 نفر (4 نفر از استادان گروه علوم تربیتی و خبرگان حیطه برنامه درسی، 6 نفر از کارشناسان حوزه فن آوری اطلاعات آموزش و پرورش استان کردستان و 4 نفر از مدیران با سابقه آموزش و پرورش) بود که با استفاده از تکنیک دلفی در قسمت خبرگان مؤلفه های هوشمندسازی مدارس شناسایی شدند. در قسمت دوم، جامعه شامل دبیران و مدیران بود. با توجه به این مؤلفه ها ی استخراج شده، پرسش نامه ای طراحی گردید که میزان پایایی آن به وسیله آزمون آلفای کرونباخ 0/88 تعیین شد. پرسش نامه بین 312 نفر از مدیران و دبیران (با توجه به فرمول تعیین حجم نمونه کوکران) توزیع شد. داده ها از نمونه های پژوهش اخذ و با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و استنباطی مورد بررسی قرار گرفتند. یافته های این مطالعه مؤلفه های زیرساختارها و قوانین و فرهنگ عمومی، نیروی انسانی ماهر، ارتباط بین مدارس، محیط یادگیری ومدیریت فن آوری داخلی مدارس را به عنوان مؤلفه های اصلی شناسایی نمود که بیشترین تأثیر را بر متغیر هوشمندسازی مدارس داشتند و هم چنین، میزان به کارگیری این مؤلفه ها در مدارس هوشمند شهر سنندج رضایت بخش نبود.

هدف: امروزه دانش و سرمایه های فکری سازمان ها یکی از مزیت های اصلی رقابت محسوب می شود و می توان اذعان داشت که دانش، قلب اقتصاد جهانی است و این امر مستلزم شناسایی عوامل کلیدی موفقیت و اقدام عملی برمبنای این عوامل تاثیر گذار در مراحل مختلف طراحی و استقرار سیستم مدیریت دانش است. هدف از انجام این پژوهش، شناسایی مولفه های مدیریت دانش و وضعیت  پیاده سازی آنها در دانشگاه کردستان می باشد. روش: روش پژوهش در این مطالعه از نوع کاربردی و به روش پیمایشی – توصیفی بوده است. جامعه آماری اعضای هیات علمی دانشگاه کردستان در سال تحصیلی 1393-94 بودند. از ابزار پرسشنامه برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد و برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی  و نرم افزار spss و Lisrel بهره گرفته شد. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان داد که بین اجرای بهینه تر سیستم مدیریت دانش با مولفه های ( فناوری اطلاعات، شاخص توانمندی ساختار و فرهنگ سازمانی، عنصر توانمندی مدیریتی و عنصر فرایند مدیریت دانش) رابطه معناداری وجود دارد.

هدف این پژوهش بررسی راهکارهای بی نالمللی شدن برنامه های آموزشی در حوزه فنی مهندسی و همچنین بررسی موانع احتمالی در این مسیر است. جامعه آماری پژوهش شامل اساتید هیأت علمی گروههای دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه های شهر سنندج (اعم از دانشگاه کردستان، دانشگاه پیام - نور، دانشگاه آزاد، دانشگاه علوم تحقیقات سنندج و دانشگاه علمی کاربردی)، که در سال تحصیلی 91 92 مشغول به تدریس و آموزش هستند. تعداد اعضای هیات علمی مذکور 85 نفر بود و بنا بر محدود بودن جامعه آماری از روش سرشماری استفاده شد. راهبرد پژوهش کمی و روش پژوهش از نوع توصیفی است که برای جمع آوری اطلاعات از شیوه پیمایش استفاده شده است. ابزار جمع آوری داده ها شامل یک پرسشنامه است که بر مبنای طیف لیکرت و بر اساس مؤلفههای اصلی پژوهش، یعنی موانع و راهکارهای احتمالی بین المللی شدن برنامه های آموزشی (برنامه های درسی، سیاستگذار یهای آموزشی، t مدیریت آموزشی، محیط آموزشی و ...)، طراحی شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های مستقل و تحلیل واریانس یک طرفه استفاده شد است. براساس نتایج تحلیل داده ها، می- t ، تک نمونه ای توان گفت که بین نظرهای اعضای هیئت علمی به تفکیک جنسیت آنها در خصوص موانع بینالمللی کردن آموزشها تفاوت معناداری وجود ندارد. بین نظرهای اعضای هیئت علمی به تفکیک گروه آموزشی آنها در خصوص موانع بینالمللی کردن، تفاوت وجود دارد. همچنین نظرات اعضای هیات علمی با مرتبه های دانشگاهی مختلف در مورد تاثیر راهبرد سیاستگذاری بر بین المللی شدن دانشگاه ها در حوزه فنی مهندسی معنی دار نبود در حالی که این تفاوت برای راهبردهای رابطه محور، ساختاری، خدمت محور معنی دار بود.

انتظارات ذینفعان آموزش (یادگیرندگان، خانواده ها و بخش های مختلف فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی جامعه) هرساله بسی متنوع تر و گسترده تر می گردد و این امر باعث شده که معلمان با دسته های بسیار گوناگون تر از فرهنگ ها، علایق و خواسته ها مواجه شوند و در محیطی از شک و تردید و ابهام کار کنند. تغییرات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی این رویه را ایجاد کرده است و معلمان به دنبال یافتن راه های جدید برای مواجهه با این تنوع ها و ایجاد تعامل سازنده و انطباق درست در امورات آموزشی هستند. در این پژوهش سعی شده تا با روش کیفی پدیدارنگاری به جستجوی گونه های روابط متقابل بین معلم و دانش آموز در امور آموزشی پرداخته شود. مشارکت کنندگان در پژوهش شامل 20 نفر از معلمان دارای تجربه آموزشی حداقل 15 سال و بالاتر هستند که در مدارس متوسطه شهر سنندج به فعالیت آموزش و تدریس مشغول هستند. این تعداد با روش نمونه گیری ملاکی انتخاب و تا حد اشباع نظری جمع آوری اطلاعات ادامه داشت. روش گردآوری داده ها و اطلاعات مصاحبه نیمه ساختارمند و تجزیه و تحلیل مصاحبه ها با استفاده از روش استقرایی انجام شد. با ترسیم افق های درونی و بیرونی، در نهایت، فضای نتیجه پژوهش طراحی گردید. نتایج پژوهش، شش روش متفاوت را نشان می دهد که در آن معلمان امور آموزشی را در ارتباط با دانش آموز تجربه می کنند؛ که آن ها را در طبقات توصیفی آموزش دهنده مهارت ها، فراهم کننده و ارائه دهنده اطلاعات؛ تسهیل گر یادگیری؛ حضور مشارکتی و هدایت کننده؛ مربیگری (ناظر و راهنما) و روشنگری اندیشه ورزانه دسته بندی کردیم. نقش معلمان در یک پیوستار از «انتقال دهنده دانش» شروع و با «روشنگری اندیشه ورزانه» که در آن معلمان به عنوان اشخاص خاصی در زندگی دانش آموزان ظاهر می شوند که نفوذشان فراتر از دیوارهای کلاس و سال های تحصیل در مدرسه، در کل زندگی اجتماعی آنان ادامه می یابد. همچنین هر کدام از این سبک های تعامل دارای ویژگی های خاص در ارتباط با نقش معلم، یادگیرنده، جو کلاس، برنامه درسی و ... هستند.

رویکرد بین رشته ای نشان گر جهت نگاه و چگونگی شناخت و فهم مسائل و موضوعات پیچیده، چندوجهی و چندبخشی است که در فضای بین رشتگی معنا می یابد. برنامه درسی میان رشته ای هم یک فرآیند تصمیم گیری است که دارای ویژگی های راه یابانه یا خلاق[1]، رفت و برگشتی و غیرخطی[2] و تأملی[3] است که بر حول مسائل، سؤالات و موضوعات پیچیده شکل می گیرد. هدفاین مقاله ارائه یک الگوی کاربردی به منظور طراحی برنامه های درسی بین رشته ای در سطح آموزش عالی است. پژوهش از نوع تحقیقات مروری و روش گردآوری داده ها روش کتابخانه ای است. برای گردآوری داده ها از چک لیست های موضوعی استفاده شده است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که یک برنامه درسی بین رشته ای با تعیین یک موضوع یا مسأله بین رشته ای آغاز و با خلق یک فهم بین رشته ای از آن مسائل و موضوعات و ارزشیابی آن منتهی می گردد.

پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه بین انگیزش تحصیلی و اهداف پیشرفت اجتماعی با تعلل ورزی تحصیلی دانش آموزان سال دوم متوسطه با روش همبستگی انجام شد.نمونه ی پژوهش 275 (دانش آموز پسر و دختر) بود که به شیوه ی نمونه گیری طبقه ای تصادفی، از دبیرستان های دوره ی متوسطه ی شهرستان مریوان انتخاب شدند و به سه پرسشنامه ی ادراکات انگیزیش تحصیلی، اهداف پیشرفت اجتماعی و تعلل ورزی تحصیلی پاسخ دادند.جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش های آماری رگرسیون گام به گام و مدل معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج رگرسیون گام به گام نشان داد که از بین مولفه های انگیزش تحصیلی مولفه ی تکلیف، رقابت، کسب پیوستگی وعلاقه اجتماعی و مولفه های اهداف پیشرفت اجتماعی (تبحر، عملکرد گرایی، عملکرد گریزی) می تواند تعلل ورزی تحصیلی را پیش بینی کند و یا روی آن تاثیر بگذارد. همچنین نتایج معادلات ساختاری نشان داد که انگیرش تحصیلی و اهداف پیشرفت اجتماعی می توانند تعلل ورزی تحصیلی را پیش بینی کنند و همچنین اهداف پیشرفت تحصیلی با انگیزش تحصیلی رابطه ی مستقیم و معناداری دارد. نتایج این پژوهش برای اداره آموزش و پرورش و همچنین مراکز آموزش عالی بویژه برای دبیران و معلمان قابل استفاده می باشد تا جهت رفع تعلل ورزی و ناکار آمدی تحصیلی دانش آموزان و دانشجویان و افزایش انگیزش تحصیلی در میان آنها گامی بردارند.

این پژوهش با هدف شناسایی مؤلفه های تدریس اثربخش در دانشگاه جامع علمی کاربردی استان کردستان و میزان به کارگیری این مؤلفه ها صورت گرفت. روش این مطالعه از بعد هدف کاربردی و از نظر گردآوری داده ها، پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان و خبرگان حیطه برنامه درسی (تعداد ده نفر) بودند. ابتدا با استفاده از روش دلفی، مؤلفه های تدریس اثربخش از دیدگاه خبرگان شناسایی شد و با توجه به این مؤلفه ها پرسشنامه ای طراحی گردید که میزان پایایی آن با آزمون آلفای کرونباخ 86/0 محاسبه شد. در مرحله بعد پرسشنامه بین 364 نفر از دانشجویان (با توجه به فرمول تعیین حجم نمونه کوکران) توزیع شد. داده ها به روش خودپاسخگویی از نمونه های پژوهش دریافت شد و با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و استنباطی مورد بررسی قرار گرفت. یافته های این مطالعه نشان داد مؤلفه های روابط انسانی، طرح درس مطلوب، توجه به محیط یادگیری، انجام دقیق روش تدریس مناسب، ویژگی های شخصیتی مدرس و ارزشیابی به موقع، بیشترین تأثیر را بر متغیر تدریس اثربخش دارند و میزان به کارگیری این مؤلفه ها در دانشگاه جامع علمی کاربردی استان کردستان تقریباً رضایت بخش بود.

در این پژوهش، به دنبال بررسی وضعیت مراکز آموزش فنی و حرفه ای استان کردستان در زمینه تربیت نیروی انسانی و تولید سرمایه انسانی و نیز پرورش روحیه کار و اشتغال هستیم. روش پژوهش ما تحقیق پیمایشی مبتنی بر پرسشنامه و مشاهده است. جامعه آماری این تحقیق 9897 نفر از دانش آموختگان دوازده مرکز فنی و حرفه ای پسرانه استان کردستان در سال های 88-1391 است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و با استفاده از فرمول کوکران، 370 نفر از آنان انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده شد که روایی آن با استفاده از روش روایی محتوا برآورد شد و پایایی آن 78/0 آلفای کرونباخ به دست آمد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که آموزش های فنی و حرفه ای موفق شده اند که نقش نسبتاً مناسبی در پرورش نیروی کار ماهر یا همان تولید سرمایه انسانی و تربیت نیروی انسانی خوداشتغال و کا ر آفرین داشته باشند و می توانند به عنوان یک ابزار و راهکار اصلی در جهت تولید، توسعه و بهسازی سرمایه انسانی نقش اساسی داشته باشد. البته نتایج نشان می دهد که در خصوص مواردی چون بازنگری برنامه های درسی و کیفیت آموزش های موجود، نیاز به دقت و عمل بیشتری هست. همچنین، در صورت در اختیار گذاردن منابع مالی و سرمایه ای، فارغ التحصیلان توانایی بیشتری برای حرکت به سمت خوداشتغالی و کارآفرینی خواهند داشت

این مطالعه با منظور بررسی تأثیر برنامه آموزشی حل مسئله براضطراب امتحان دانشجویان پسر 1390 انجام شد. شرکتکنندگان در این پژوهش 459 نفر از دانشجویان - در سال تحصیلی 89 را (STAI) پسر دانشگاه آزاد واحد سنندج بودند که پرسشنامه اضطراب امتحان اسپلیبرگر تکمیل نمودند. از بین دانشجویان فوق 50 نفر که بالاترین نمره اضطراب امتحان را دارا بودند و برای مرحله دوم پژوهش رضایت داشتند، به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنت رل جایگزین شدند. سپس گروه آزمایش، طی ده جلسه، هر هفته دو جلسه آموزشی پنج مرحله ای دیکسون و گلوور برای بهبود مهارت حل مسئله را دریافت نمودند و در پایان دوره هر دو گروه مجدداً آزمون اضطراب امتحان را تکمیل نمودند. چهار ماه بعد، قبل از امتحانات ترم دوم تحصیلی مجدداً اضطراب امتحان هر دو گروه ارزیابی شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که برنامه آموزشی باعث کاهش سطح اضطراب امتحان در گروه آزمایش شد . این کاهش در پیگری 4 ماهه هم چنان ثابت باقی ماند.

پژوهش حاضر، با هدف بررسی تناسب برنامه های درسی(بر حسب عناصر برنامه درسی) در آموزش فنی و حرفه ای از منظر کارآموزان انجام شده است. پرسش های اصلی در این پژوهش به دنبال سنجش میزان تناسب ابعاد برنامه درسی ( هدف، محتوا، روش آموزش و ارزشیابی) در آموزش های فنی و حرفه ای است. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه کارآموزان (پسر و دختر) مراکز فنی و حرفه ای شهرستان سنندج، مشتمل بر1780 تن است. روش نمونه گیری تصادفی ساده بوده است و حجم نمونه 344 نفر تعیین شدند. روش پژوهش در این پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی است. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه 48 سؤالی طراحی شده از سوی پژوهشگر و بر مبنای 4 عنصر اصلی برنامه درسی ساخته شده است. جهت تجزیه وتحلیل آماری داده های پژوهش در سطح توصیفی از میانگین، انحراف استاندارد، فراوانی، درصد فراوانی و در بخش آمار استنباطی از روش های t تک متغیره، تحلیل واریانس یکراهه و آزمون فریدمن استفاده شد . نتایج پژوهش نشان می دهد که میزان t مشاهده شده در خصوص ابعاد سه گانه اهداف، محتوا و ارزشیابی، از t بحرانی (در سطح 05/0) کم تر برآورد شده است. بنابراین، بین آموزش های فنی و حرفه ای و این سه بعد، در حد متوسط، تناسب وجود دارد. t مشاهده شده در خصوص عنصر چهارم (روش)، از t بحرانی (در سطح 05/0) بیش تر است؛ بنابراین، میزان تناسب در اینجا بیش از حد متوسط است. همچنین F مشاهده شده در سطح 05 / 0 P ≤ معنی دار بوده و نشان دهنده آن است که بین تناسب آموزش های فنی و حرفه ای با عناصر برنامه درسی، تفاوت وجود دارد. بیشترین تناسب، به تناسب مربوط به عنصر روش با میانگین 09/3 و کم ترین تناسب به مؤلفه ارزشیابی با میانگین 84/2 گزارش شده مربوط می شود.

چکیده: طبقه¬بندی روابط بین¬رشته¬ای، دو مقصود را در بردارد: نخست توضیح پیشرفت تدریجی در رشته¬های علمی که منجر به باز ترکیب وحدت علوم می¬شود و دوم توصیف باروری متقابل بین رشته¬های علمی و هم¬آمیختگی آن¬ها که منجر به¬ظهور رشته¬های جدید می¬گردد. دسته¬ای دیگر سطح¬بندی، براساس میزان تداخل میان حوزه¬های رشته¬های درسی با توجه به عناصر در حال تعامل، انجام می¬شود و شامل دو دسته هستند از یک¬سو، تعامل بین مفاهیمی که گواه پردازش یک چارچوب مفهومی ابداعی هستند و از سوی دیگر اندرکنش¬های میان روش¬ها. مطابق با این دسته¬بندی، در حوزه برنامه درسی بین¬رشته¬ای هم دو نوع کلی حاکم هستند: برنامه درسی هم¬گرا یا متقارب که بر رویکرد بین¬رشته¬ای ابزاری منطبق است و گونه ادغامی یا تلفیقی برنامه درسی که منطبق بر رویکرد بین رشته¬ای نظری یا مفهومی است. بعضی از نویسندگان اصطلاح «همکارانه» را به¬جای مدل متقارب استفاده کرده و آن¬را در مقابل گونه تلفیقی یا ادغامی به¬کار برده¬اند. هدف مقاله آن است که در قالب یک مدل برنامه درسی بین-رشته¬ای و با تکیه بر دو رویکرد کلی مطالعات بین رشته¬ای (مفهومی و ابزاری) به بررسی اصول برنامه درسی بین-رشته¬ای، طراحی دروس و فعالیت¬های بین¬رشته¬ای، اجرا و آموزش در حوزه برنامه درسی آموزش عالی بپردازد. این مدل دارای بخش¬هایی چون گونه¬های برنامه درسی، اصول طراحی و سازماندهی برنامه درسی و چگونگی اجرا و ارزشیابی برنامه درسی بین¬رشته¬ای است.

هدف: این پژوهش به دنبال بررسی میزان تاثیر آموزش مفاهیم نظریه لازاروس بر تغییر نگرش نسبت به انتخاب همسر در بین دانشجویان دختر است. روش: این تحقیق از نوع تجربی آزمایشی انجام شده است. هدف آزمایش ، استنتاج روابط علت و معلولی بین پدیده هایی است که مورد کنترل قرار گرفته اند. جامعه پژوهش حاضر کلیه دانشجویان دختر مجرد دانشکده ادبیات دانشگاه علامه طباطبایی است که از طریق فراخوان برای شرکت در کارگاههای آموزش قبل از ازدواج دعوت شده بودند. حجم نمونه در این تحقیق 30 نفر می باشد که از میان دختران مجرد دانشکده ادبیات دانشگاه علامه طباطبایی انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (n=15) و کنترل (n=15) جایگزین شدند. روش نمونه گیری دراین تحقیق تصادفی در دسترس است. برای جمع آوری داده ها در این پژوهش از پرسشنامه نگرش به نحوه انتخاب همسر (ARMSS) استفاده شده است. علاوه بر آمار توصیفی، تجزیه و تحلیل داده ها در این پژوهش از t مستقل استفاده شده است. یافته ها: یافته های تحقیق نشان دهنده تفاوت معنادار بین دو گروه مورد پژوهش می باشد. یعنی نمرات کل دانشجویان دختری که تحت آموزش قرار گرفته بودند نسبت به گروه کنترل از تفاوت معناداری در سطح آلفای01 % برخوردار است،تفاوت دو گروه در پس آزمون واقعی است و بین میانگین های دو گروه تفاوت معناداری وجود داشته و عمل آزمایش مؤثر بوده است.فرضیه اصلی پژوهش در زمینه تفاوت میانگین های دانشجویان دختر دو گروه آزمایش و گروه کنترل در سطح 99% مورد تایید قرار گرفت. نتیجه گیری: آموزش مفاهیم نظریه لازاروس باعث تغییر نگرش دختران نسبت به انتخاب همسر گردیده است#,

هدف: این پژوهش به دنبال بررسی میزان سازگاری اجتماعی کودکان یک زبانه و دوزبانه در 2 منطقه ی شهر کرمانشاه می باشد. روش:تحقیق حاظر از نوع پژوهش های علّی مقایسه ای است. در پژوهش های علّی مقایسه ای، پژوهش گر به دنبال کشف و بررسی روابط عوامل و شرایط و یا نوعی رفتار است که قبلاً و جود داشته یا از طریق مطالعه نتایج حاصل از آنها رخ داده است. وی ژگی تحقیق علّی مقایسه ای بررسی علل پس از وقوع آنهاست. جامعه ی تحقیق کلیه ی کودکان دوره ی ابتدایی دو منطقه ی 1 و 2 شهر کرمانشاه هستند. دراین پژوهش نمونه ی تحقیق شامل 20 نفر از کودکان یک زبانه و 20 نفر از کودکان 2 زبانه(شامل 10 دختر یک زبانه و 10 دختر 2 زبانه و 10 پسر یک زبانه و 10 پسر دوزبانه) است که به تبع این ویژگی(یک زبانه یا دو زبانه بودن) دارای تجارب خانوادگی ویژه(خاص) می باشند. در این پژوهش به علّت محدودیت هایی که در زمینه ی انتخاب نمونه موجود بود، از روش نمونه گیری در دسترس استفاده شد. برای جمع آوری داده ها در این پژوهش از پرسش نامه ی رفتاری کودکان راتر استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها در این پژوهش از روش های آمار توصیفی مانند میانگین ؛ واریانس و ... استفاده شده است و در بخش آمار استنباط از آزمون آماری معناداری اختلاف میانگین (t) استفاده شده است. یافته ها:بر اساس نتایج حاصل از آزمون فرضیه های پژوهش، 1- در سطح معناداری 05/ 0 اختلاف معناداری بین بیش فعّالی پرخاش گری و کودکان یک زبانه و دوزبانه وجود ندارد؛ 2- در سطح معناداری 05/ 0 تفاوت معناداری بین اضطراب افسردگی و کودکان یک زبانه و دوزبانه وجود دارد؛ 3- در سطح معناداری 05/0 تفاوت معناداری رفتاری ضدّاجتماعی در کودکان یک زبانه و دوزبانه وجود ندارد؛ 4- در سطح معناداری 05/0 اختلاف معناداری بین ناسازگاری اجتماعی و کودکان یک زبانه و دوزبانه وجود دارد؛ 5- در سطح معناداری 05/0 اختلاف معناداری بین ناسازگاری اجتماعی دختران و پسران دوزبانه وجود ندارد و 6- در سطح معناداری 05/0 تفاوت معناداری بین ناسازگاری اجتماعی در کودکان دختر و پسر یک زبانه در مدارس ابتدایی وجود ندارد. نتایج: بین میزان سازگاری کودکان یک زبانه و دوزبانه تفاوت معناداری وجود دارد، امّا تفاوت معناداری بین میزان سازگاری اجتماعی کودکان دختر و پسر یک زبانه هم چنین میزان سازگاری اجتماعی کودکان دختر و پسر دوزبانه مشاهده نمی شود.