دموکراسی تأملی، بدیل ها و چالش های آن دموکراسی از مقوله ای سیاسی تا امری فرهنگی(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه‌های تخصصی:
محمدحسین پناهی
| مدرک تحصیلی: استاد جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبائی |
مطالب
فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۴۹ مورد.
سی و دو واقعه برجسته انقلاب اسلامی در تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
هدف این مقاله تعیین وقایع برجسته انقلاب اسلامی در شهر تهران بزرگ، از زمان شروع انقلاب اسلامی تا سرنگونی رژیم پهلوی، و از زمان به قدرت رسیدن انقلابیون تا ایجاد و تثبیت نظام جمهوری اسلامی ایران است. برای این هدف لازم بود زمان شروع جنبش انقلاب اسلامی و تحکیم و تثبیت نظام جمهوری اسلامی ایران، انواع وقایع انقلابی از شروع جنبش انقلابی تا سرنگونی رژیم و از آن زمان تا تثبیت نظام جمهوری اسلامی، معیارهای ارزیابی اهمیت وقایع انقلابی مختلف در دو مرحله فرایند انقلاب مشخص شود. در این پژوهش پس از تعیین زمان شروع جنبش انقلاب اسلامی و تثبیت نظام جمهوری اسلامی، با تدوین دو چهارچوب مفهومی مبنای بررسی وقایع انقلابی برای هر مرحله از انقلاب مشخص شد. آنگاه با تعریف عملیاتی وقایع هر مرحله، 124 مقوله از وقایع انقلابی (49 مقوله برای مرحله اول و 75 مقوله برای مرحله دوم) به دست آمد. با مشخص شدن انواع و مقوله های وقایع انقلابی، با استفاده از روش تحلیل محتوای مضمونیِ منابع و اسناد موجود، وقایع انقلابی شهر تهران بزرگ استخراج شد. از این بخشِ تحقیق، 1895 واقعه انقلابی برای مرحله اول انقلاب، و 2083 واقعه انقلابی برای مرحله دوم انقلاب در شهر تهران بزرگ به دست آمد. سپس با تعریف عملیاتیِ اهمیتِ وقایعِ انقلابیِ مختلف، ارزش وقایع انقلابی بطور کمی به دست آمد. با معادل سازی ارزش انواع وقایع انقلابی امکان مقایسه کمی وقایع حاصل شد، و در نهایت از بین آنها برای هر مرحله از انقلاب اسلامی 16 واقعه که بالاترین امتیاز را آورده بودند به عنوان وقایع برجسته انقلاب اسلامی در تهران شناسایی شدند.
بررسی عوامل مؤثر بر شادی دانشجویان با تأکید بر مشارکت اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
پژوهش حاضر، در پی آن بود که به بررسی عوامل مؤثر بر شادمانی دانشجویان با تأکید بر مشارکت اجتماعی بپردازد. با استفاده از نظریات موجود یک چارچوب نظری تلفیقی تدوین و بر اساس آن فرضیه هایی مطرح شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه های علامه طباطبایی و صنعتی امیرکبیر هستند که از آن، نمونه ای به حجم 400 نفر با روش های نمونه گیری خوشه ای طبقه ای متناسب انتخاب شدند، و داده های تحقیق از طریق پرسشنامه جمع آوری و تجزیه و تحلیل گردید. یافته های حاصل از آزمون های T تست و پیرسون نشان داد که تمامی متغیرهای تحقیق، به غیر از جنسیت و مشارکت رسمی با شادی رابطه دارند. نتایج حاصل از تحلیل چند متغیره نیز گویای آن بود که متغیرهای ارضای نیازها، اعتماد به دیگران و مشارکت اجتماعی غیررسمی به ترتیب بیشترین تأثیر را بر روی شادی دانشجویان دارند. همچنین، متغیرهای مذکور 15 درصد از شادی دانشجویان را تبیین کردند.
رابطه تصور باز بودن ساختاری با گرایش به گروه های مرجع غیر بومی : مقایسه ای بین محیط های واقعی و مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
"گرایش به گروه هاى مرجع غیربومى، از موضوعات مهمى است که همواره مورد توجه جامعه شناسان و روان شناسان قرار داشته است. این مقاله برمبناى پژوهشى است که طى آن تلاش شده است بر اساس نظریه گروه مرجع مرتن، رابطه متغیر «تصور باز بودن ساختارى» با گرایش به گروه هاى مرجع غیربومى، بررسى شود. این پژوهش با راهبرد پیمایش مقایسه اى مجازى ـ واقعى در دو جامعه آمارى واقعى (دانشجویان) و مجازى (اعضاى گروه هاى ایرانى یاهو) و با استفاده از پرسشنامه چاپى و الکترونیکى برا جمع آورى اطلاعات، اجرا شده است. نتایج نشان مى دهد که گرایش به گروه هاى مرجع غیر بومى در محیط مجازى، به نحو قابل توجه و معنادارى بیشتر از محیط واقعى است. تصور باز بودن ساختارى با گرایش به گروه هاى مرجع غیر بومى در هر دو محیط واقعى و مجازى، رابطه معکوس دارد. کاربرى اینترنت فارسى در محیط واقعى با گرایش به گروه هاى مرجع غیربومى، رابطه معکوس، ولى در محیط مجازى، رابطه مستقیم ضعیفى دارد.
"
تحولات نهاد حکمروایی محلی و منطقه ای در ایران از قاجار تا کنون مطالعه موردی: بیخه جات فارس(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
تحولات نهاد حکمروایی محلی و منطقه ای در ایران، در ارتباط با شرایط اجتماعی- سیاسی جامعه موضوعی است که تاکنون در پژوهش های اجتماعی- تاریخی مورد توجه قرار نگرفته است. این پژوهش با رویکرد منحصربفرد نگری، با روشی ترکیبی از نظریه مبنایی و تاریخ شفاهی، در محدوده بیخه جات فارس موضوع یاد شده را مورد مطالعه قرار داده ، و نتایج آن نشان می دهد که، نهاد حکمروایی محلی و منطقه ای و شرایط عمومی اجتماعی- سیاسی در بیخه جات، از یک سو با شرایط ویژه منطقه خود مرتبط بوده، و از دیگر سو، از شرایط اجتماعی- سیاسی کلان کشور تأثیر پذیرفته است، که در قالب دو الگوی حاکمیت نامتمرکز (از دوره قاجار تا حدود 1313 خورشیدی و از شهریور 1320 تا 1327 خورشیدی) و حاکمیت متمرکز سیاسی (دولت مدرن) (از حدود 1313 تا شهریور 1320 و از 1327 خورشیدی تاکنون) قابل تقسیم است. گسست اصلی نیز مربوط به پیدایش دولت مدرن است، که با برچیده شدن حکومت های محلی مواجه می شویم، و از آن پس، تحولات حکمروایی محلی تابع صورتبندی قدرت در دولت مدرن است. نتیجه دیگر حاصله، تفاوت در تاریخ تشکل یابی حاکمیت نامتمرکز و دولت مدرن در بیخه جات و تهران است، که ضرورت لحاظ کردن زمان های تاریخی و زمانمندی های چندگانه پدیده ها در نظریه پردازی از دولت در ایران را نشان می دهد.
فراتحلیل پژوهش های انجام شده در خصوص نقش عوامل موثر بر بسیج همگرایانه اقوام(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر بررسی فراتحلیل پژوهش های انجام شده در خصوص قومیت در ایران است. برای این منظور با استفاده از روش فراتحلیلی، مطالعاتی گردآوری شد که به قومیت پرداخته بود. برای گردآوری مطالعات از کلیدواژه های مرتبط استفاده شد و جست وجو در سایت ها و پایان نامه های تحصیلات تکمیلی دانشگاه ها صورت پذیرفت. در نهایت مطالعاتی که با معیارهای ورود به فراتحلیل همخوانی داشتند گزینش و اطلاعات مورد نظر برای آزمون فرضیات با پرسشنامه معکوسی استخراج شد که نویسنده تهیه کرده بود. از ده مطالعه گزینش شده آمار های مناسب برای محاسبه اندازه اثر و اطلاعات مورد نیاز دیگر ثبت و با نرم افزار CMA2 به محاسبه اندازه اثرها و تجزیه و تحلیل فرضیات اقدام شد. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که در مجموع متغیرهای مستقل شناسایی شده بر بسیج سیاسی همگرایانه و هویت ملی مؤثر بوده است. مقدار اندازه اثر تلفیق شده 708/0 (708/0 = d) بوده و به لحاظ آماری نیز معنادار است. از آنجا که این مقدار در دامنه ای بین 8/0 تا 7/0 قرار دارد، طبق دسته بندی کوهن متوسط ارزیابی می شود. نتایج همچنین نشان می دهد متغیرهایی نظیر داشتن مبنای نظری، احترام به آداب و رسوم، مذهب و زبان اقوام، استفاده از نخبگان اقوام در مناسب سیاسی یا رویکرد تعاملی با دولت ،تأکید بر اشتراکات و افتراقات مذهبی و احساس تبعیض اقتصادی و فرهنگی به لحاظ آماری تأثیر معناداری بر بسیج سیاسی همگرایانه اقوام و هویت ملی داشته است. برای دستیابی به بسیج سیاسی همگرایانه اقوام و هویت ملی و همبستگی ملی باید کاهش محرومیت و تبعیض اقتصادی، تأکید بر اشتراکات مذهبی، احترام به زبان وآداب و رسوم و رعایت قانون مربوط به اقوام را مد نظر قرار داد
مطالعة تطبیقی عواملِ وقوع و پیروزی انقلاب اسلامی ایران و شکست انقلاب مصر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
با وجود عوامل مشترک در وقوع انقلاب ها، به منزلة پدیده های اجتماعی، تفاوت های درخور مطالعه ای نیز دیده می شود. با توجه به اهمیت انقلاب اسلامی ایران و انقلاب مصر برای منطقة خاورمیانه، هدف مقالة حاضر مقایسة عوامل وقوع، پیروزی یا شکست انقلاب های ایران و مصر، براساس نظریه جان فورن دربارة انقلاب های کشورهای جهان سوم، است. پس از طرح مباحث نظری، براساس تعریف پناهی از انقلاب و نظریة فورن، سه پرسش مقایسه ای مطرح و با استفاده از روش تطبیقی بررسی شد. یافته ها نشان می دهد که انقلاب مصر انقلابی تمام عیار نیست، بلکه می توان آن را انقلاب سیاسی ناتمام دانست. همچنین، مشخص شد که عوامل پنج گانة نظریة فورن برای وقوع خیزش انقلابی در هردو جامعة ایران و مصر وجود داشتند. اما، عوامل مختلف، ازجمله وضعیت خاص نیروهای نظامی، که برای استقرار و پایداری رژیم انقلابی ضرورت دارد، در انقلاب مصر وجود نداشت و سبب شکست آن شد. درنهایت، پژوهشگران پیشنهاد می کنند که برای بالابردن قدرت تبیین نظریة فورن بهتر است عامل ششمی با عنوان «وضعیت نیروهای نظامی» به نظریه افزوده شود.
چارچوب بندی بیوتکنولوژی در محتوای نمایشی سیمای ج.ا.ا.(مقاله علمی وزارت علوم)
رسانه ها به عنوان شکل دهندگان به افکار عمومی، نقشی تعیین کننده در حمایت از رشد و توسعه علم و فناوری دارند. آنها این کار را از طریق طراحی چارچوب های رسانه ای برای طرح موضوعات مختلف علمی انجام می دهند. این مقاله به دنبال شناسایی چارچوب هایی است که سریال های تلویزیونی جمهوری اسلامی ایران به کمک آنها بیوتکنولوژی را به تصویر کشیده اند. در این پژوهش تصویری که از بیوتکنولوژی در سریال های تلویزیونی ارائه شده با استفاده از تحلیل کیفی چارچوب بررسی می شود. برای دست یابی به این مقصود، سریال های تلویزیونی شبکه های پنج گانه سراسری سیمای جمهوری اسلامی ایران از سال 1388 تاکنون مورد بررسی قرار گرفتند و از آن میان دو سریال بال های خیس (1392) و فاکتور هشت (1387) محصول شبکه یک، که موضوع محوری آنها بیوتکنولوژی بود، برای تحلیل نهایی انتخاب شد. سپس برای دست یابی به چارچوب ها، تلفیقی از دو روش تحلیل مضمونی و نشانه شناسی استفاده شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که بیوتکنولوژی در قالب شش چارچوب اصلی در سریال های تلویزیونی به تصویرکشیده شده اند. این شش چارچوب عبارتند از توطئه، ایدئولوژی و ارزش های معنوی، پیشرفت علمی، اخلاق، اقتصاد و استقلال.
ساختار و کارکردهای خانواده ایرانی در دوره «مادها»(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
خانواده قدیمی ترین نهاد و یا گروه اجتماعی بشری است که به اقتضای نیازهای اساسی انسان شکل گرفته و در فرایند تحولات اجتماعی، دچار تغییر و دگرگونی شده است. خانواده ایرانی نیز در گذر تاریخ دچار تحولات گوناگون شده که کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. در این مقاله با استفاده از چارچوب مفهومی کارکردگرایی به بررسی وضعیت تاریخی خانواده و ساختار آن در یکی از دوره های مهم تاریخ ایران یعنی دوره امپراطوری «مادها»، به عنوان اولین امپراطوری غرب ایران، می پردازیم. یافته های این تحقیق نشان می دهد که در این دوره نوع غالب خانواده گسترده بوده که در درون یک شبکه خویشاوندی بزرگ می زیسته و کارکردهای تولید مثل، اجتماعی کردن و آموزش فرزندان، تولید و تأمین نیازهای مصرفی و تأمین امنیت اعضای خانواده را به عهده داشته است. همچنین همسرگزینی مادها برون گروهی بوده که توسط بزرگان خانواده هماهنگ می شده است. زنان و مردان نیز در داخل و بیرون از خانواده فعالیت های اقتصادی داشته اند.
گرایش به دموکراسی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن در بین شهروندان تهرانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
این پژوهش بهمنظور مطالعه میزان گرایش به دموکراسی و بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر آن
به روش پیمایش انجام شده است. جمعیت نمونه پژوهش را 643 نفر از شهروندان 20 سال به بالای
شهر تهران تشکیل میدهند. گرایش به دموکراسی با توجه به مبانی نظری، با دو بعد نگرشی و
رفتاری تعریف شده است . بعد نگرشی آن با مؤلفه های مدارای سیاسی، اثربخشی سیاسی و
مخالفت با اقتدارگرایی و بعد رفتاری با مؤلفههای مشارکت سیاسی و اعتراض به اقتدارگرایی
تعریف شده است. یافتههای توصیفی پژوهش بیانگر آن است که میزان گرایش به دموکراسی در
بین پاسخگویان چشمگیر نیست، بهطوریکه تنها حدود 4 درصد جمعیت، به میزان زیادی و حدود
نیمی از جمعیت نیز به میزان کمی به دموکراسی گرایش دارند. یافتههای تبیینی پژوهش نشانگر آن
است که بین گرایش به دموکراسی و عوامل طبقاتی، نظیر سرمایه فرهنگی و سرمایه اقتصادی و
همچنین گرایش به دموکراسی و عوامل فرهنگی مانند تجربه اجتماعی دموکراتیک (مدارای
اجتماعی، مشارکت اجتماعی، نگرشهای خانوادگی دموکرات ) رابطه ای معنادار وجود دارد؛
بهطوریکه این متغیرها 34 درصد تغییرات متغیر وابسته را تبیین میکنند؛ همچنین در بین متغیرهای
مستقل، سرمایه فرهنگی بیشترین تأثیر را بر میزان گرایش به دموکراسی دارد
سلامت خانواده و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن(مقاله علمی وزارت علوم)
این تحقیق در راستای بررسی سلامت خانواده و بعضی از عوامل اجتماعی موثر بر آن انجام گرفته است. در این پژوهش ابتدا بر اساس مبانی نظری موجود، خانواده سالم با شش مولفه صمیمیت و همدلی، استقلال اعضای خانواده، رضایتمندی، تامین نیاز اعضای خانواده، انسجام خانواده و حاکمیت ارزش های اخلاقی- اسلامی در خانواده مفهوم سازی شده است. با تعریف عملیاتی این مولفه ها وضعیت سلامت خانواده مورد سنجش قرار گرفته است. سپس سلامت خانواده به کمک بعضی از متغیرهای مربوط، از جمله وضعیت سلامت خانواده های جهت یاب زوجین، همسانی سرمایه اقتصادی و فرهنگی خانواده های جهت یاب زوجین، روابط خویشاوندی و محیط اجتماعی خانواده، تبیین شده است. این پژوهش به روش پیمایشی انجام شده، و جامعه آماری آن خانواده های تهرانی که دست کم پنج سال از زندگی مشترک آن ها گذشته و دست کم دارای یک فرزند بوده اند می باشد. حجم نمونه 367 خانواده بر آورد شده، که با نمونه گیری تصادفی از بلوک های مناطق 22 گانه شهر تهران انتخاب شده و داده ها از طریق تکمیل پرسشنامه از آنها جمع آوری گردیده است. تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده نشان می دهد که قوی ترین رابطه سلامت خانواده با متغیر سلامت خانواده جهت یاب است. دومین متغیر که رابطه قوی و معناداری با سلامت خانواده دارد رابطه خانواده با خویشاوندان است. متغیرهای همسانی اقتصادی و فرهنگی خانواده جهت یاب و همچنین متغیر محیط اجتماعی رابطه معناداری با سلامت خانواده نشان ندادند.
دگردیسی معنایی «دالِ استبداد» و برآمدن گفتمانِ «استبداد ایرانی»(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر بررسی دگرگونی معنایی دال استبداد از دوره صفویه تا برآمدن گفتمانِ استبداد ایرانی در دوران قاجار است. بدین ترتیب با روش دیرینه شناسی تلاش خواهیم کرد این دگرگونی را در نسبت با بسترهای مادی کردوکارِ گفتمانی بررسی نماییم. با بررسی معنای استبداد در برخی از متونی پیشا مدرن ایران نشان خواهیم داد که «استبداد» در ایران پیشا مدرن نه به مثابه یک وضعیتی سیاسی-فرهنگی که مثابه یک خصیصه اخلاقی تئوریزه شده است. چرخش مفهومی استبداد به نامی برای تمامی آشفتگی های موجود در ایران و برآمدن گفتمان پرقدرت «استبداد ایرانی» محصول بروز رخداد هایی تاریخی است که در بروز جنگ، وبا و قحطی به اوج رسیده و از یک سو نظمی جدید را طلب می کند و از دیگر سو موانع شکل گیری نظم جدید را به مثابه «استبدادی» تئوریزه می کند. در این بستر است که معنای یک دال در نسبت با یک دگرگونی تاریخی تغییر یافته و بدل به دالی مرکزی در گفتمانی می شود که از سده گذشته تا کنون بر مطالعات تاریخی ایران سایه انداخته است و بدل به بتواره ای مفهومی گشته است که میباید تاریخ خود را به یاد آورد.
مدلی برای سنجش سطح مدرنیته سیاسی دردولت-ملت های جدید(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) بهار ۱۳۹۶ شماره ۷۶
7 - 31
حوزه‌های تخصصی:
این مقاله مدلی را برای بررسی و مقایسه مدرنیته های سیاسی در دولت ملت ها پیشنهاد می کند. پرسش این است که: اگر خطوط متفاوتی برای مدرن شدن سیاسی مردم و دولت ها وجود دارد، چگونه می توان این خطوط را نشان داد؟ راه حل این مطالعه، مکان یابی وضعیت سیاسی دولت - ملت ها در دستگاه مختصاتی با چهار محور و درواقع چهار طیف از تعیین / عدم تعیین حق سرنوشت، توزیع مسالمت آمیز / خشونت آمیز قدرت، مشارکت محدود / همگانی در سیاست، نهادمندی / نانهادمندی سیاسی است. بنا بر این دستگاه مفهومی، می توان مسیرهای مختلفی را درحرکت از وضعیت پیش مدرن به وضعیت مدرن، ترسیم نمود. مسیرهایی متعدد که ممکن است متفاوت و حتی تکینه باشند. با توجه به امکانات این مدل، می توان ضمن مقایسه دولت- ملت های مختلف، بدون فرو کاستن مقایسه به تکامل گرایی، در انواع آینده های باورپذیر، سیاست هایی جایگزین را تدوین نمود و به جای منطق پیش بینی، از منطق آینده پژوهانه در سیاست گذاری کمک گرفت.
دریافت زنان روستایی از سریال های تلویزیونی: مورد زنان روستایی میانکوه شرقی پلدختر و سریال گذر از رنج ها(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) زمستان ۱۳۹۷ شماره ۸۳
61 - 98
حوزه‌های تخصصی:
مطالعه حاضر به دریافت زنان روستایی میانکوه شرقی پلدختر از سریال «گذر از رنج ها» پرداخته است که در زمستان 1393 از شبکه اول تلویزیون پخش شده است. افراد مورد مطالعه با استفاده از نمونه گیری هدفمند انتخاب و تا اشباع نظری با 21 نفر آن ها مصاحبه نیمه ساخت یافته انجام شده، سپس داده ها مورد تحلیل مضمونی قرارگرفته اند. بر اساس یافته ها، زنان موردمطالعه در موقعیت های مختلف اجتماعی، گفتمان مسلط سریال را فعالانه خوانش نموده اند. نوع دریافت زنان به صورت طیفی در سه گروه انتقادی، جایگاه مسلط و توافقی بوده است. یافته ها نشان می دهد؛ زنان بر اساس میزان دسترسی گفتمانی، در ارزش ها و ایده آل های متن جرح وتعدیل به عمل آورده و آن را در بستر اجتماعی و فرهنگی خود، مورد گفتگو قرار داده اند. آن ها معانی گفتمان مسلط مشتمل بر تقابل های دوگانه، نمونه آرمانی زن و روان شناسی کردن امور را بر اساس جایگاه خود تعدیل کرده و به خلق و بسط معانی جدید مانند «نقش تعین کنندگی مردان» و «گریز از رنج ها» مبادرت نموده اند. این سریال زنان را به علل گوناگون مانند سرگرمی، لذت، موضوع گفتگو و همذات پنداری با قهرمان داستان جذب خود کرده بود. به طورکلی، این یافته ها، تأییدکننده نظریه مخاطب فعال حتی در مورد زنان روستایی موردمطالعه می باشد.
مسائل هویتی ایران در دهه چهارم انقلاب: نگاهی بر پویش تاریخی هویت و تحلیل بیانات آیت الله خامنه ای(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات ملی سال ۲۱ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۸۱)
67 - 81
برای نو اندیشی درباره مسائل هویتی عصر ما، ایجاد نگرشی مبتنی بر واقعیات میدانی و تحلیل دیدگاه اندیشمندان معاصر در این حوزه ضروری است.رسیدن به این معنا که روی دیگر بروز نفی گرایی در مسائل هویتی بازتاب مثبت و مؤثر آن است، نیازمند مساعی مناسب در این باب تحقیقی است. تحلیل بیانات آیت الله خامنه ای با مداقّه در محتوای رهنمودها، حاصل تلاشی است که در سه لایه از ابعاد هویتی دهه چهارم انقلاب بعد ایرانی. اسلامی، بعد ملّی و بعد انقلابی صورت گرفته است. حاصل آن که مسائل هویتی علاوه بر تأثیر سلبی با بروز ویژگی هایی چون: گسترش روحیه ی دفاع از مرزهای مستقلّ هویت ملّی و دینی در مردم، احساس هویتِ متکی به اسلام، ایجاد روحیه مبارزه با دشمن و استکبار، ظهور روحیه ایستادگی مقابل سلطه گران در داخل و اشاعه آن در میان ملّت های مسلمان به شکلی مثبت ارزیابی شده اند. استفاده از روش تحلیل محتوای کمّی داده ها با بهره گیری از نرم افزار مکس کیودا در مورد تحلیل داده های بیانات از ویژگی های این پژوهش است.
راهبردهای مشارکت سیاسی در میان فعالان زن، معلم، دانشجو و کارگر(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) زمستان ۱۳۹۹ شماره ۹۱
113 - 156
حوزه‌های تخصصی:
در این پژوهش به بررسی راهبرد مشارکت سیاسی در میان کنشگران چهار حوزه معلمی، دانشجویی، زنان و کارگری پرداختیم. سؤال محوری این است که کنشگران چه راهبرد هایی را برای دستیابی به مطالباتشان در بستر نظام سیاسی موجود در پیش می گیرند. بدین منظور از نظریات دموکراتیک سازی و انعطاف پذیری اقتدارگرایی سود بردیم. برای جمع آوری داده های تحقیق، از روش کیفی و مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 22 نفر از فعالان چهار حوزه منتخب استفاده کردیم و با کمک تحلیل محتوای تماتیک به تجزیه وتحلیل مصاحبه ها پرداختیم. یافته های پژوهش نشان می دهند کنشگران از چهار راهبرد 1- روابط حسنه یا تعامل با حاکمیت، 2- مقاومت در برابر حاکمیت، 3- بازسازی درونی پس از وقوع سرکوب و 4- ائتلاف استفاده می کنند. کنشگران گاه به طور هم زمان و ترکیبی چند راهبرد را بکار می گیرند و یا در طول زمان، راهبرد های متفاوت را در مقاطع زمانی مختلف تجربه می کنند. نتایج حاکی از آن است که تشکل ها ابتدا مذاکره با مسئولان را آزمون می کنند، سپس مسیر اشکال غیررسمی کنشگری را طی می کنند که هزینه برند. بالا رفتن هزینه، کنشگران را وادار به پنهان کاری فعالیت هایشان می کند. درواقع کنشگران در زمانه ای که فرصت سیاسی برای فعالیت وجود دارد از آن بهره می برند و در زمانه ی عسرت و انسداد فضای سیاسی میان کنش های رسمی و غیررسمی جابه جا می شوند.