کیهان برزگر

کیهان برزگر

مدرک تحصیلی: دانشیار روابط بین الملل، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۹۳ مورد.
۲۱.

راهبرد «میدان» و «دیپلماسی» در تفکر استراتژیک شهید سلیمانی به مثابه قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قدرت نرم میدان دیپلماسی شهید سلیمانی غرب آسیا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۶ تعداد دانلود : ۱۹۶
این پژوهش به بررسی راهبرد ترکیبی «میدان» و «دیپلماسی» در اندیشه استراتژیک شهید سپهبد قاسم سلیمانی به مثابه قدرت نرم در پیشبرد سیاست منطقه ای جمهوری اسلامی ایران می پردازد. پرسش اصلی نویسندگان این پژوهش این است که چگونه پیشبرد این راهبرد در میدان های نبرد منطقه ای همزمان منجر به دفع تهدیدات امنیت ملی و افزایش نفوذ ژئوپلتیک ایران در حوزه کاربرد دیپلماسی و در مواجهه با قدرت های بزرگ و رقبای منطقه ای گردید؟ فرضیه اصلی این پژوهش این است که سردار سلیمانی با بکارگیری نوعی بازدارندگی ترکیبی و استفاده از نیروهای شریک و متحد ایران در منطقه (قدرت نرم)، ایفای نقش موثر و حضور فعال و به موقع ایران در کنترل و مدیریت شرایط پسا منازعه در بحران های منطقه ای از جمله در عراق، سوریه و افغانستان (قدرت سیاسی)، و همچنین سرکوب نیروهای تکفیری تروریستی همچون داعش و شاخه های القاعده در منطقه شامات (قدرت امنیتی-نظامی)، تراز قدرت منطقه ای ایران را در میدان های نبرد منطقه ای و به تبع قدرت چانه زنی دیپلماتیک کشورمان در پرونده های کلان سیاست خارجی کشور افزایش داد. نویسندگان از روش تاریخی-تحلیلی برای تجزیه و تحلیل موضوع استفاده کرده و با استفاده از نظریه بازدارندگی «موازنه وحشت» به تبیین موضوع می پردازند. نویسندگان نتیجه می گیرند که بکارگیری این راهبرد ترکیبی نرم و سخت از سوی شهید سلیمانی تهدیدات امنیتی جدی را در مقاطعی تاریخی در یک دهه گذشته رفع کرده و زمینه های فرصت سازی برای بکارگیری یک دیپلماسی فعال را فراهم کرده است.
۲۲.

The abstract view of Erdogan's Muslim Brotherhood and the change of Türkiye's strategies in the Middle East(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: Erdogan Turkey Middle East Justice and Development Party Muslim Brotherhood and foreign policy

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶ تعداد دانلود : ۱۳۱
SummaryThis article first examines Erdogan's intellectual views against the background of his Muslim Brotherhood and then analyses the reasons for the change in Turkish strategies in the Middle East. The Middle East has always played an important role in the regional security strategies of Turkey and the Erdogan government. In the last two decades, Erdogan's special perceptual psychological characteristics as well as his personality and ambitions have led to the strengthening of Turkey's position in the Middle East region. In 2021-2023, Turkey faces new economic, security and domestic challenges that need to be analyzed. In this article, we have analyzed this topic using secondary data in an explanatory-analytical way. The main question is: What influence does Erdogan's Muslim Brotherhood have on Turkey's strategic policy in the Middle East region?The results of the study show that Erdogan's personality cult and the Muslim Brotherhood's desire to lead the Islamic world have led to the promotion of Turkey's position in the Middle East region on an abstract level. On a concrete level, this has led to a chaotic domestic political and economic situation as well as national security crises that have forced him to adopt a new policy towards Middle Eastern countries, particularly Syria, Egypt, Saudi Arabia and the United Arab Emirates. Erdogan's new policy is in contrast to his policy following the developments in the Arab world. The evolution of Erdogan's views in the Middle East promises a return to the principle of "zero problems with neighbors".Keywords: Erdogan, Turkey, Middle East, Justice and Development Party, Muslim Brotherhood and foreign policy.
۲۳.

برکسیت: سیاست خارجی و امنیتی مشترک اتحادیه اروپا و بریتانیا از منظر سازه انگاری نوکارکردگرایانه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برکزیت بریتانیا اتحادیه اروپا سیاست خارجی و امنیتی مشترک نوکارکردگرایی سازه انگاری نوکارکردگرایانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۲ تعداد دانلود : ۲۹۸
هژمون بریتانیا و سیاست های انزواطلبانه اش در تعارض با همگرایی در اتحادیه اروپا و تکروی در اتخاذ راهبردهای سیاسی متغایر با سیاست خارجی و امنیتی مشترک اروپا پرسش اصلی پژوهش حاضر است که چگونه می توان از منظر سازه انگاری نوکارکردگرایانه عطف به برکزیت به سیاست دفاعی و امنیتی مشترک اروپا پرداخت؟در باب رویکرد این پژوهش اینکه ارزیابی و تلقی نوکارکردگرایی در اهمیت فشارهای کارکردی و ساختاری درون اتحادیه اروپا و سیاست خارجی امنیتی مشترک آن در چارچوب پویشهای تسری و سیاسی شدن این است که این استراتژی خروج ممکن است به تسری در دیگر بخش های اتحادیه بیانجامد. نقصان نظریه نوکارکردگرایی اغماض از نقش و کارکرد دولت هایی نظیر بریتانیا در همگرایی سیاسی و جبرگرایی آن در نادیده انگاشتن متغیرها و عوامل خارج از اروپا و بازیگران فرااروپایی در تدوین سیاست خارجی امنیتی مشترک بوده (CFSP ) است. در خاتمه آنچه نوکارکردگرایی در واکاوی نظری خود می بایست بازنگری و اصلاح کند لحاظ کردن اهمیت و نقش حکومت های ملی و اختیار و نفوذ تصمیم گیری مستقل نخبگان ملی همانند دولت بریتانیا از لحاظ احصا سیاستی مستقل نظیر رفراندوم برکسیت می باشد. هر دو نظریه نوکارکردگرایی و سازه انگاری اهمیت ایده ها و ارزش ها را به عنوان توضیح عملکرد نمایان می سازند و قدرت محدود کننده نهادهای چندجانبه را می پذیرندو مبین و شاهد پیوندهای مهم فی مابین تصمیم گیری در سیاست داخلی و سیاست خارجی هستند. پژوهش حاضربا تئوریزه کردن فرضیه فوق، تعبیه و تلفیق نوکارکردگرایی را به سازه انگاری به نظاره خواهد نشست.
۲۴.

تبیین رویکرد منازعه و همکاری در حوزه آبریز اروندرود(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ایران و عراق رودخانه های مرزی رودخانه اروندرود منازعه و همکاری هیدرودیپلماسی امنیتی زدایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۸ تعداد دانلود : ۲۶۲
آبراه های مرزی در منطقه خاورمیانه با محرک هایی مانند تغییرات آب و هوایی، افزایش جمعیت، توسعه اقتصادی و شهرنشینی، باعث افزایش تقاضا و فشار برمنابع آب شیرین شده است. این مساله در حوضه رودخانه های مشترک باعث کمبود آب و به رویکردی تنش زا تبدیل شده و ابعاد جدیدی را به تعاملات دولتی افزوده است و باعث ایجاد مثلثی از ناامنی آب، منازعه و همکاری در میان کشورها در مورد بهره برداری و مدیریت آن گردیده است. اختلاف بر سر بهره برداری، مدیریت، تعیین خط مرزی و میزان کیفیت آب شیرین در رودخانه اروندرود باعث گردیده که ادراک همکاری و منازعه توأمان در این حوضه آبی وجود داشته باشد. مفاهیم منازعه_ همکاری محور تعاملاتی را سازمان دهی می کنند و بر مبنای تأثیرگذاری و تأثیرپذیری این محور سطوح ادراکی شکل می گیرد. پژوهش پیش رو با روش توصیفی _ تحلیلی، قیاسی _ فرضیه ای و بنیان نهادن چارچوب نظری به دنبال پاسخ گویی به این پرسش است که چگونه می توان رویکرد منازعه و همکاری در سیاست خارجی ایران در حوضه رودخانه اروندرود را مدیریت نمود؟ سیاست آبی ایران در رودخانه اروندرود از طریق امنیتی زدایی و دیپلماسی آبی می تواند بحران آب را مدیریت نماید. پردازش این مهم با استفاده از چارچوب مفهومی و برآیند اختلافات آبی ایران و عراق در رودخانه اروندرود به عنوان مطالعه موردی بررسی می گردد.
۲۵.

تبیین بحران قطر و شورای همکاری خلیج فارس؛ تاثیر آن بر امنیت ملی ایران (2019- 2011)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۳۶۸ تعداد دانلود : ۲۶۳
اقدام عربستان سعودی، مصر، امارات متحده عربی و بحرین در قطع رابطه با قطر در پنجم ژوئن 2017، فصل جدیدی از تنش ها را بین کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و قطر ایجاد کرد. عربستان با تکرار ادعاهایی از جمله حمایت قطر از حماس، حزب اله و اخوان المسلمین و نیز رابطه نزدیک با ایران، اقدام به انزوای قطر در شورای همکاری خلیج فارس نموده است. این اقدام عربستان موجب بلوک بندی در شورای همکاری شده و یک بلوک عربستان، امارات متحده عربی و بحرین قرار داشته و بلوک دیگر عمان و کویت بوده و قطر نیز دارای سیاست مستقل می باشد. پرسش اصلی آن است که بحران قطر چه تاثیر بر امنیت ملی ایران دارد؟ فرضیه آن است که بحران قطر و شورای همکاری خلیج فارس در کوتاه مدت برای ایران فرصت بوده ولی در بلندمدت به دلیل حضور و ائتلاف ها گسترده قدرت های فرامنطقه ای و منطقه ای به ضرر امنیت ملی ایران می باشد و تشکیل ناتوی عربی نیز قوت خواهد گرفت. ضمن اینکه تاثیرات این بحران بر شاخص های امنیتی ایران در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی قابل ملاحظه می باشد. در این پژوهش سعی می شود تا با تبیین رویکرد رئالیسم تدافعی به سوالات فوق پاسخ داده شود. روش تحقیق نیز بصورت توصیفی - تحلیلی بوده و روش گردآوری منابع نیز کتابخانه ای و مراجعه به سایت های داخلی و خارجی می باشد.
۲۶.

ارائه الگوی راهبردی سیاست همسایگی برای ج.ا.ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: الگوی راهبردی سیاست همسایگی چندهمسایگی سیاست خارجی واگرایی همگرایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۸ تعداد دانلود : ۳۵۱
ایران، پس از چین، پرهمسایه ترین کشوردنیا است، امادرسال های اخیر با کمترین تعامل اقتصادی با این کشورها، از مزایای آن، در سایه سنگین و میراث گفتمان واگرایی با بیشتر کشورهای همسایه محروم مانده است. ماهیت سیاست خارجی تک بعدی ایران پساانقلابی در بعد سیاست همسایگی از آن جهت مورد انتقاد است که به ناکامیها و نومیدی ها در مناسبات فرامرزی کشور افزوده است؛ به ویژه آنکه، توسعه را از دسترس دور کرده است. پرسش اصلی این پژوهش آن است که در شرایط حساس کنونی، کدام راهبرد جامع را برای سیاست همسایگی ایران می توان تدوین نمود. این پژوهش با این فرض که در سطوح جغرافیای سیاست خارجی لازم است با انتخاب سطح همسایگی از میان سطوح چهارگانه جغرافیایی(همسایه، منطقه، فرامنطقه، بین الملل) سیاست خارجی را از نو بنیان نهاد، به بازآفرینی مفاهیم سیاست همسایگی اقدام نموده است. چارچوب نظری پژوهش بر اساس مفاهیم سیاست همسایگی شامل مفاهیم جغرافیایی و سیاسی توسط خود پژوهشگر تدوین شده است. این پژوهش بر مبنای روش تحلیل راهبردی مرحله ای با اتکا بر مدیریت راهبردی دیوید استوار است. الگوی راهبردی سیاست همسایگی برای ج.ا ایران از عوامل زیر تاثیر می گیرد: منابع و راهنمای استخراج راهبرد، تلفیق منابع در طراحی الگویی برای سیاست همسایگی، تبیین شاخص های راهبردی سیاست همسایگی
۲۸.

A Comparative Study of Iran's Neighborhood Policy Discourse with the Ottomans and Russia

کلیدواژه‌ها: Discourse Neighborhood Policy Ottomans Tsarist Russia Convergence divergence Historical Institutionalism

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۱۶۷
The importance of the historical study of the Russian and Ottoman neighborhood policy lies in the fact that, in addition to the importance of these two countries in geographical, social, cultural, political and economic dimensions, a large number of Iran's neighboring countries were somehow under the control of these two empires before independence. In this research, the historical process of Iran's relations with these two important neighboring countries has been studied using the descriptive method and discourse analysis of Lacla and Moufe with the approach of historical institutionalism. The results show that during the lifetime of the Ottoman Empire until the disintegration of this empire, coinciding with the Safavid to Qajar governments, we witness two neighboring discourses. The discourse of the first period, the discourse of structural divergence, later with the change of political, economic and social geography and the requirements of the world system, this discourse turns into the discourse of minimal convergence. The discourse of "structural divergence" was formed on the centrality of the neighborhood policy based on the tyranny of the kingdom. The discourse signs of structural divergence included geographical dominance, expansion of religious ideology, political divergence, economic divergence, and world trade. The minimal convergence discourse is based on the centrality of the political signifier based on the court's understanding of global realities. The semantic system of this discourse is based on the main signs of acknowledging the existence of the neighboring country, the unbalanced weight of different aspects of the relations between the two countries, and the continuation of divergence alongside convergence. However, in comparison, the central sign of the discourse of the neighborhood with Russia is tsarist imprudence and court tyranny, and the main signs are passivity against Russia's expansionism, "military weakness in exercising territorial sovereignty, weakness in attracting the Iranian peoples of Central Asia and the Caucasus, and giving in to disgraceful agreements." they give. With the formation of the Soviet Union and the beginning of a new discourse, Russian expansionism in Iran in its territorial form ended and the chapter of ideological confrontations between communism and capitalism began. The discourse of Iran's neighborhood policy with the Ottomans and Russia is like two pieces of a puzzle that are both complementary and effective on each other's growth. If Iran's neighborhood policy regarding Russia and Ottomans had the same importance for Iran's ruling body, it is possible that a different historical path would have been established for the region and Iran.
۲۹.

مطالعه و تبیین اهداف و استراتژی های عربستان در بحران یمن بر اساس مدل مکعب بحران چارلز هرمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عربستان منافع ژئوپلیتیکی مکعب بحران یمن غافلگیری مدیریت هوشمند

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۵ تعداد دانلود : ۲۳۹
پژوهش حاضر درصدد پاسخ به این پرسش است که بر اساس مدل مکعب بحران، ادراک عربستان سعودی در قبال بحران یمن چگونه بوده و با استفاده از چه سازوکارهایی اقدام به مدیریت تحولات کرده است؟ یافته های پژوهش نشانگر این است که مطابق ادراک رهبران عربستان، بحران یمن در سطح «A» مکعب قرار دارد. این کشور با هدف تسخیر برخی مناطق استراتژیک همچون باب المندب، استان حضرالموت و بندر مکلا، استان المهره و بندر نشتون، بندر الحدیده و خروج از انحصار جغرافیایی در جنوب و برخی نواحی جنوب غربی، کنترل جریان حوثی ها و ممانعت از روی کارآمدن نظام شیعی و فدرالیزه کردن یمن به نظام اقلیم ها، اقدام به بحران سازی کرده است و سوم اینکه تحت چنین شرایطی مدیریت هوشمند بحران و بهره گیری هم زمان از اهرم های تهاجمی و سخت (نظامی- امنیتی و اتحادسازی)، نیمه سخت (محاصره و فشار اقتصادی و معیشتی) و نرم (سیاسی- دیپلماتیک و رسانه ای) را در دستور کار قرار داده که هم تهدید حوثی ها را رفع کند و هم اینکه به نیات ژئوپلیتیکی نائل آید. روش پژوهش کیفی بوده و شیوه گردآوری داده ها نیز تحلیلی اسنادی است.
۳۰.

رویکرد سازه انگارانه به فرهنگ استراتژیک روسیه و ایران در جغرافیای سیاسی اوراسیا تاثیر آن بر منافع ملی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اوراسیا ایران روابط راهبردی روسیه فرهنگ استراتژیک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۳ تعداد دانلود : ۳۲۰
مفهوم فرهنگ استراتژیک از نظر رفتارهای سیاست خارجی امروز کشورها دارای اهمیت اساسی است. این مفهوم که توسط جک اسنایدر ابداع شده است ، در هسته اصلی درک ماهیت روابط بین دولتی قرار دارد و بنابراین به عنوان اصلی ترین رفتارهای سیاست خارجی کشورهای مدرن ملت عمل می کند. مفهوم فرهنگ استراتژیک از یک طرف ریشه های سازه انگاری دارد در حالی که در طرف دیگر ضربه ای به "تئوری انتخاب منطقی" نیز وارد می کند. این مقاله اساساً با استفاده از رویکرد سازه گرایانه برای درک عناصر سازنده فرهنگ استراتژیک روسیه و ایران، پتانسیل آن در برقراری روابط راهبردی با ایران است. این مقاله نشان می دهد که ریشه فرهنگ های استراتژیک روسیه نسبت به اوراسیا اساساً بر اساس تجربیات متفاوت تاریخی مفهوم ایدئولوژی و اعتقادات رهبری آنها نسبت به منطقه است. بعلاوه فرهنگهای استراتژیک هر دو کشور همچنین با مفاهیم ما در مقابل دیگران که هسته اصلی الگوی ساره انگاری را تشکیل می دهند ، هدایت می شوند. در این مقاله استدلال می شود که با توجه به ویژگی فرهنگ استراتژیک روسیه که مبتنی بر قدرت سخت است، از پتانسیل اندکی برای برقراری روابط راهبردی میان دو کشور وجود دارد و دو کشور در بسیاری از حوزه ها مانند آسیای مرکزی قفقاز دریای کاسپین و حوزه انرژی با هم رقابت دارند. در این پژوهش منابع الکترونیک و نوشتاری استفاده شده است و اطلاعات به روش کتابخانه ای گردآوری شده است.
۳۱.

تأثیر راهبرد اتصال جغرافیایی چین برسیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران: با تأکید بر راه ابریشم جدید(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پترو - یوآن کانگتوگرافی سیاست خارجی راه ابریشم جدید دیپلماسی پیرامونی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۴ تعداد دانلود : ۱۸۷
گاهی ساخت ، تلفیق و بومی سازی مفاهیم تخصصی و کاربردی از سایر علوم قادر است در فهم مناسبات سیاسی و بین المللی راهگشای پژوهشگران باشد.در واقع یکی از بهره هایی که در منظومه زئوپولیتیک کاربرد یافته است مفهوم کانکتوگرافی است..مفهوم کانکتوگرافی از ترکیب اتصال و جغرافیا تشکیل شده و به نوعی آینده امورات جهانی را شکل می دهند.حمل ونقل جهانی، انرژی و زیرساخت های ارتباطاتی که زنجیره عرضه را به ویژه در شهرهای بزرگ با ایجاد کریدورهای وسیع تبادلات اقتصادی، تسهیل می کنند یک شبکه تمدن جهانی با پویایی های پیچیده قدرت ایجاد می کنند .مرزهای سیاسی رفته رفته کم رنگ می شوند و شکل گیری «زنجیره های عرضه جهانی» مهم ترین منبع قدرت برای کشورها می شوند. با این توضیحات قصد داریم در پژوهش حاضر با استفاده از مفهوم یاد شده و در چارچوب نظریه نومنطقه گرایی، تاثیر سیاست خارجی برون گرایانه جمهوری خلق چین را در قالب سه استراتژی دیپلماسی اقتصادی، پیرامونی و پترو-یوان بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بررسی نماییم..
۳۲.

درهم تنیدگی عناصر منازعه و همکاری در حوزه آبریز هیرمند(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۳۳ تعداد دانلود : ۱۹۳
آبراه های مرزی به لحاظ اهمیت استراتژیکی و ژئوپلیتیکی در زیست انسانی و جانوری، اکوسیستم مناطق و توسعه کشورها که با افزایش جمعیت، بالارفتن تقاضا، تغییرات آب و هوایی، گرم شدن زمین، خشک سالی، کمیابی منابع آبی و سوء مدیریت آبی سبب همگرایی و واگرایی در حوزه های رودهای ساحلی گردیده است به رویکردی چالش زا در سیاست خارجی کشورها تبدیل شده است. اختلاف بر سر بهره برداری، مدیریت و تعیین حقابه رودخانه مرزی هیرمند باعث گردیده که همکاری و منازعه توأمان در این حوزه آبی وجود داشته باشد. مفاهیم منازعه - بحران یک ساختار چند لایه با ماهیت پویا را سازمان دهی می کنند و از طرف دیگر از تأثیرگذاری و تأثیرپذیری منازعه و همکاری مدل همزیستی شکل می گیرد. پژوهش پیش رو با روش توصیفی _ تحلیلی و بنیان نهادن چارچوب نظری به دنبال پاسخ گویی به این پرسش است که چگونه می توان منازعات آبی را در سیاست خارجی ایران در حوزه رودخانه هیرمند مدیریت نمود؟ ایران با امنیتی زدایی از بحران آبی می تواند آن را مدیریت پذیر نماید. پردازش این مهم با محوریت روابط بین دولتین و ادغام با عناصر داخلی که برگرفته از رویکردهای بین الاذهانی، محیط زیست و اجتماع انسانی است پایه گذاری گردیده و اختلافات آبی ایران و افغانستان در رودخانه هیرمند به عنوان مطالعه موردی بررسی می گردد.
۳۳.

بررسی رویکرد چین و روسیه به نظم منطقه ای در اوراسیا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نظم منطقه ای ابنکار کمربند - راه چین اتحادیه اقتصادی اوراسیا اوراسیای بزرگ روسیه نظم هژمون محور

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۶ تعداد دانلود : ۴۳۱
رویکردهای چین و روسیه نسبت به منطقه اوراسیا به ویژه در سال های اخیر در تعامل فزاینده با یکدیگر قرار داشته است. اگرچه مسکو برای اداره روابط منطقه ای خود به نهادهای منطقه ای چندجانبه از جمله اتحادیه اقتصادی اوراسیایی متوسل شده است و چین نیز ابتکار عمل کمربند- راه را عنوان وسیله اصلی بلندپروازی های خود در منطقه اوراسیا قرار داده است، اما در حال حاضر واقعیت های ژئوپولیتیک هر دو طرف را به همکاری در چارچوب طرح های مزبور سوق داده است. از اکتبر 2015 توافقات و گفتگوهایی برای ادغام طرح های منطقه ای دو کشور در جریان است و مسکو و پکن تعمیق بی سابقه و هماهنگی روابط خود در این منطقه را همواره مورد تاکید قرار می دهند، اما با وجود تلاش چین و روسیه برای ادغام و هماهنگی در اجرای طرح های منطقه ای این پرسش مطرح است که آیا می توان همکاری راهبردی فعلی چین و روسیه در ابتکارات منطقه ای را دلیل کافی برای ادامه یافتن چنین رویکردی توسط دو کشور در آینده دانست؟ در پاسخ به مساله تحقیق و در چارچوب مفهوم نظم های منطقه ای، نتیجه کلی این نوشتار نشان می دهد که وجود محدودیت ها و موانعی که از عمق ادغام و هماهنگی ابتکارات دو کشور می کاهد و در کنار آن رویکرد کلان دو کشور نسبت به نظم منطقه ای در اوراسیا را می توان دلایلی برای حرکت مسکو و پکن از نظم کنسرتی کنونی به سمت نظم هژمون محور تلقی نمود.
۳۴.

نقش ایران در تأمین انرژی آینده اتحادیه اروپا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: امنیت انرژی ایران اتحادیه اروپا ژئوپولتیک وابستگی متقابل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۸۹
با وجود روند رو به رشد تولید انرژی های تجدیدپذیر که وابستگی کشورهای عمده مصرف کننده انرژی به سوخت های فسیلی را به نحو چشمگیری کاهش خواهد داد، بنا بر پیش بینی آژانس بین المللی انرژی، همچنان در سی سال آینده افزایش وابستگی به واردات نفت و گاز، وجه اشتراک تمامی کشورهای صنعتی از جمله اعضای اتحادیه اروپا است بطوریکه امنیت عرضه انرژی از مباحث محوری این اتحادیه تلقی می گردد. بر پایه نتایج پیش بینی اداره انرژی کمیسیون اروپا، تامین انرژی در داخل اتحادیه اروپا در سال ۲۰۳۰، در مقایسه با سال 2005، حدود 20 درصد افول خواهد کرد بطوریکه از این سال به بعد، اروپا نیاز به واردات بیش از 55 درصد از از انرژی مورد نیاز خود خواهد داشت که در این میان بیشترین میزان وابستگی به انرژی وارداتی مربوط به گاز خواهد بود. تمایل اتحادیه اروپا مبنی بر تنوع بخشی در تامین منابع انرژی و همچنین کاهش وابستگی به گاز روسیه بخصوص بعد از مناقشات این کشور با اوکراین، یکی از مسائل مهمی است که می تواند دیگر کشورهای صادرکننده را در دستیابی به مقاصد خود مبنی بر جایگزینی گاز روسیه یاری کند. با وجود چالش های مختلف در کاهش سهم گاز روسیه در سبد انرژی اروپا، ایران به دلیل دارا بودن منابع فراوان گاز و همچنین موقعیت جغرافیایی استراتژیک می تواند نقشی ویژه در این فرایند داشته باشد. اگرچه به دلیل وجود تحریم های اقتصادی آمریکا، ایجاد برنامه ای ویژه در جهت همکاری استراتژیک بین اتحادیه اروپا و ایران در زمینه انرژی همواره دچار موانعی جدی بوده است اما تمایل شدید دو جانبه در جهت برقراری روابط اقتصادی بویژه پس از توافق هسته ای سال 2013، بخوبی مؤید اینست که می توان از مفهوم وابستگی متقابل برای روابط دو طرف در این خصوص استفاده نمود. در این مطالعه تلاش شده است با استفاده از روش های توصیفی تحلیلی، به چگونگی این وابستگی در مقوله انرژی پرداخته شود بطوریکه در نهایت منجر به تبیین نقش ایران در تامین انرژی آینده اروپا گردد. بر اساس نتایج بدست آمده، ایران در صورت فائق آمدن بر چالش های سیاسی در زمینه ارتباطات بین المللی و رفع تحریم ها، توانایی تامین 10 درصد از نیاز مصرف کنندگان جهانی را در درازمدت خواهد داشت که این امر موجب بوجود آمدن مشارکتی راهبردی بین اتحادیه اروپا و این کشور در بهبود سرمایه گذاری و تجارت بین المللی و همچنین انتقال تکنولوژی خواهد شد که رشد با ثبات و سریع اقتصادی ایران از جمله مزایای آن خواهد بود.
۳۵.

چالش ها و فرصت های دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در شرایط ژئوپولیتیکی جدید(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دیپلماسی اقتصادی ژئوپولیتیک سیاست خارجی منافع ملی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۲ تعداد دانلود : ۳۰۱
. سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران طی چهار دهه گذشته دچار یک تحول سخت افزاری (ساختاری) و نرم افزاری (اهداف و برنامه ها) در جهت برجسته تر شدن نقش و جایگاه اقتصاد در سیاست خارجی شده است. اگرچه این تغییر به پایداری و نهادینه سازی نقش عوامل اقتصادی در روابط خارجی ایران منجر نگردید، اما به عنوان میراث و تجربه ای انکارناپذیر، بستر لازم را برای پی گیری اهداف اقتصادی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران فراهم آورده است. با این حال جمهوری اسلامی ایران همچنان تاثیر شرایط درون ساختاری اقتصادی –سیاسی و برون ساختاری اقتصادی- سیاسی بهره برداری مطلوبی از ظرفیت های دیپلماسی اقتصادی نداشته است. از این رو ، دغدغه نوشتار حاضر واکاوی الزامات، ضروریات و چالش های بکارگیری و بهره برداری از ظرفیت های دیپلماسی اقتصادی است. در این راستا با روش توصیفی و تحلیلی بر اساس مطالعات کتابخانه ای و رصد رسانه های جمعی ضمن تبیین چالش های پیش روی دیپلماسی اقتصادی در ابعاد داخلی و خارجی، ظرفیت ها و الزامات دیپلماسی اقتصادی برای ایران در شرایط جدید نظام ژئوپولیتیکی جهانی( بعد از اعلام استراتژی دیپلماسی محور دولت جدید ایالات متحده آمریکا) مد نظر قرار داده ایم.
۳۶.

در جست وجوی هویت: نقش «خود» و «دیگری» در شکل گیری رفتار سیاست خارجی روسیه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: خود دیگری روسیه سیاست خارجی هویت ملی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۹ تعداد دانلود : ۵۷۲
از نظر بیشتر پژوهشگران روابط بین الملل رقابت های ژئوپلیتیکی و مسائل سیاسی و امنیتی در سطح های سیاست منطقه ای و جهانی و همچنین مسائل سیاست داخلی روسیه در سال های اخیر، عناصر اصلی شکل دهنده روابط روسیه با ایالات متحد در دهه های گذشته بوده است. در این نوشتار ضمن پذیرش دیدگاه های غالب، به عنصر تأثیرگذار دیگری در شکل دهی به روابط این دو بازیگر، به ویژه در یک دهه اخیر اشاره می کنیم. همچنین می کوشیم ادبیات موجود در این زمینه را تا حد امکان گسترش دهیم. دغدغه ما در این پرسش تجلی می یابد که ایالات متحد چه نقشی در جایگاه «دیگری»، شکل گیری هویت ملی و رفتار سیاست خارجی تهاجمی روسیه در نظام بین الملل در حال گذار ایفا می کند؟ در پاسخ، این فرضیه را به آزمون می گذاریم که روسیه با بازتعریف جایگاهش به عنوان «قدرت بزرگ» در نظام بین المللِ در حال گذار در پی مقابله با اقدام های «دگر» مشخص این کشور یعنی ایالات متحد و شناسایی جایگاهش است. به نظر می رسد رویکرد تهاجمی سیاست خارجی روسیه به ویژه در دوران پوتین ریشه در همین سیاست دارد. براساس یافته ها، ایالات متحد به عنوان «دگر» تاریخی، با برداشتی نادرست از فروپاشی اتحاد شوروی منافع و نقش تاریخی روسیه به عنوان بازیگری مهم در نظام بین المللی را در نظر نگرفت؛ در حالی که شناسایی جایگاه قدرت بزرگ روسیه اهمیت ویژه ای برای هویت ملی آن کشور دارد. ادراک روسیه از خود، تصویر یک قدرت بزرگ است. این چشم انداز، شامل تمایل روسیه به مشارکت در تصمیم گیری در مورد مسائل جهانی و داشتن حوزه نفوذ است. روش تجزیه و تحلیل مدعای مطرح شده در این نوشتار کیفی و ابزار گردآوری داده ها، منابع کتابخانه ای و اینترنتی است.
۳۷.

راهبرد سیاسی و امنیتی اسرائیل در قبال بحران سوریه(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۲۶ تعداد دانلود : ۲۲۸
در یکی از خونبارترین تحولات خاورمیانه، از سال 2011 بحرانی سخت سوریه و منطقه را درگیر خود نموده است. در این میان هر کدام از بازیگران منطقه ای و یا قدرت های فرامنطقه ای به فراخور وزن و جایگاه و همچنین به تناسب منافع و ملاحظات خود در این بحران مداخله، نقش آفرینی و یا حداقل اعلام موضع نموده اند، اما اسرائیل به عنوان یک بازیگر منطقه ای و یک همسایه اشغالگر برای سوریه در فضایی غبارآلود از خود واکنش روشنی نشان نداده و از ایفای نقش مستقیم در این بحران خودداری نموده است. این مقاله درصدد است تا با بررسی راهبرد سیاسی امنیتی اسرائیل در قبال بحران سوریه دلایل و عوامل موثر بر این سیاست را شناسایی نموده و راهبردها و تاکتیک های اتخاذ شده توسط این رژیم را مطالعه نماید. برای بررسی این موضوع نظریه رئالیسم تدافعی به عنوان چارچوب نظری مورد توجه قرار گرفته و برای آزمون فرضیه از روش تبیینی- تحلیلی بهره برده و با استفاده از ابزار فیش برداری، اسناد و منابع کتابخانه ای و اینترنتی و مکتوبات موجود این فرضیه به اثبات رسیده که با استخدام عقلایت استراتژیک، راهبرد اسرائیل، انتظار، اجرای سیاست همسایه خوب، تغییر تاکتیک اشغال زمین به گسترش مناطق بافر، ائتلاف غیررسمی منطقه ای علیه ایران و واکنش محدود و موضعی در قبال نقض خطوط قرمز خود در جهت حفظ امنیت شهروندان و منافع ملی خویش است.
۳۸.

شناسایی سناریوهای موثر بر آینده دیپلماسی عمومی تحت تاثیر فراروندهای فضای سایبر با رویکرد تحلیل ساختاری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دیپلماسی عمومی آینده نگاری روند فضای سایبر برنامه ریزی بر پایه سناریو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۴ تعداد دانلود : ۲۴۸
با توجه به جایگاه و اثرگذاری فراروندهای فضای سایبری در تمامی حوزه های حیات جمعی و حتی فردی، و نقش تأثیرگذار آن در برتری کشورها در دفاع از منافع ملی شان، این تحقیق در پی آن است که به بررسی و تحلیل نقش این عامل مهم و حساس در آینده حوزه دیپلماسی عمومی بپردازد. فهرستی از فراروندهای فضای سایبر، موثر بر آینده دیپلماسی عمومی با بهره گیری از روش های آینده نگاری شناسایی ، ماتریس تاثیر متقابل طراحی گردید . با تحلیل داده های بدست آمده با نرم افزار میک مک روندهای راهبردی و بازیگران موثر شناخته شدند که شامل ترویج هوش مصنوعی، افزایش اتصالات، مدل های نوین در کسب وکار، تهدیدات خارجی، جهانی شدن، حمایت از سرمایه فکری، تجارت جهانی، ثبات سیاسی، تغییرات گفتمانی، موزانه قوا، ارتباطات استراتژیک، افزایش شبکه های مجازی، ارتباطات اقتصادی، ارتباطات فرهنگی و اجتماعی .با تکنیک سناریو نویسی و با بهره گیری از نرم افزار سناریو ویزارد تاثیرات وقوع هر یک از وضعیت ها وقوع یا عدم وقوع آنها مشخص گردید ، . نتیجه این پژوهش حاکی از آن است که هفت عامل به عنوان بازیگران اصلی و موثر بر آینده دیپلماسی عمومی هستند که در دو دسته سناریو های مطلوب شامل سه سناریو و نامطلوب شامل یک سناریو پیاده سازی گردیدند .
۳۹.

بررسی تاثیر برجام بر سیاست و راهبردهای منطقه ای ایران: تداوم یا تغییر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ایران برجام سیاست منطقه ای مهار و موازنه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۶ تعداد دانلود : ۷۷۲
یکی از مهم ترین موضوعاتی که پس از برجام در بین اندیشمندان روابط بین الملل و محافل سیاسی مطرح شد، این بوده که سیاست های امنیتی ایران در پسابرجام در منطقه به چه شکلی ادامه پیدا می کنند. سوال تحقیق بدین صورت ارائه  می گردد: برجام چه تأثیری برتداوم و استمرار سیاست ها و راهبردهای منطقه ای ایران دارد؟ فرضیه ای که در پاسخ به سوال مذکور مطرح شده این است که «بازیگران عرصه توافق جامع هسته ای(1+5)ضمن تثبیت و تداوم نظم هسته ای در منطقه ژئواستراتژیکی خاورمیانه با توسل و بهره گیری از ابزارهای همچون مهار و موازنه،اتحاد و ائتلاف های نوظهور منطقه ای، کاهش توان بازدارندگی دفاعی، و تضعیف محور مقاومت بدنبال تغییر در سیاست ها و راهبردهای منطقه ای ایران می باشد.» روش پژوهش بکار گرفته در اینجا با توجه به ماهیت تحقیق، «توصیفی- تحلیلی» است. برای تبین موضوع پژوهش از نظریه واقع گرایی نئوکلاسیک بهره گرفته ایم.
۴۰.

تأثیر پروژه ایران هراسی در راهبرد منطقه ای جدید اسرائیل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ایران هراسی راهبرد منطقه ای جدید اسرائیل آمریکا کشورهای عربی مکتب کپنهاگ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۶ تعداد دانلود : ۴۵۱
طی سال های اخیر یکی از رویدادهای مهم در منطقه ، مساله تغییر راهبرد خارجی منطقه ای رژیم اسرائیل با استفاده از ابزارهای گوناگون علیه جمهوری اسلامی ایران است. طبق سند امنیت ملی اسرائیل در سال های 2019 و 2020 اسرائیل قصد دارد تا با مطرح کردن پروژه ایران هراسی، در راهبرد منطقه ای جدید خود علاوه بر بسیج کردن ظرفیت غرب و در راس آن ایالات متحده، برای جلب حمایت بی دریغ از این رژیم خصوصا اعراب خلیج فارس و مشخصا عربستان سعودی ارتباط برقرار کرده و از این طریق علاوه بر تشدید فضای ضد ایرانی در غرب آسیا، توافق و رضایت عملی اعراب را علیه جمهوری اسلامی ایران با خود همراه کند. در حقیقت، پرسش کلیدی در این مقاله این است که گسترش ایران هراسی در راهبرد منطقه ای جدید اسرائیل چه تاثیری داشته است؟ روش پژوهش در این مقاله توصیفی-تحلیلی است. نتایج حاصله از این پژوهش موید آنست که هدف اسرائیل از گسترش ایران هراسی به دلیل بیم از نفوذ نظام جمهوری اسلامی ایران در منطقه خاورمیانه است و در واقع با استفاده از ابزارهای موجود مانند برخوردار بودن از حمایت آمریکا و آغاز طرح دوستی با کشور های عربی قصد دارد تا بیش از پیش در پیشبرد مسئله ایران هراسی تلاش کند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان