تحلیلی بر انسجام نظریه حق الطاعه
آرشیو
چکیده
نظریه حق الطاعه ازجمله نظریات ابداعی متفکر شهید صدر (رحمت الله علیه) است که در برابر نظریه مشهور اصولیان مبنی بر قبح عقاب بلابیان طراحی و ارائه شده است. قاعده قبح عقاب بلابیان مبتنی بر این نکته محوری است که تکلیف تا به نحو قطع یا علمی به مکلف واصل نشود، اقتضای تحریک و ایجاد بعث ندارد و عقاب بر عدم تحرک در جایی که مقتضی تحریک نیست، به حکم عقل قبیح خواهد بود. شهید صدر (رحمت الله علیه) با طرح این مسئله که قلمرو تنجیز وابسته به مولویت و حق الطاعه است، معتقد است مولویت حقیقتی مشکک است و هر میزان که مولویت مولا آکد باشد، دایره تنجیز نیز توسعه می یابد و خطای مشهور اصولیان ازآن روست که در مولویت، مولای عرفی را به مولای حقیقی تنظیر کرده اند و چنان که در موالی عرفی وصول احتمالی تکلیف منجز نیست، در مولای حقیقی نیز عدم تنجیز وصول احتمالی تکالیف را مطرح کرده اند. اصل و جان مایه نظر شهید صدر (رحمت الله علیه)، وجود اقتضای بعث و تحریک در تکالیف منکشف به احتمال در مولای حقیقی است. این نظریه از سوی برخی با عنوان ناسازگاری درونی نقد شده است. مدعای ناقد این است که در احتمال تکلیف الزامی مولا، احتمال ترخیص و اباحه نیز وجود دارد و حق الطاعه مولا چنان که اقتضای رعایت مولویت در احکام الزامی دارد، اقتضای رعایت مولویت در احکام ترخیصی نیز دارد و در صورت تزاحم جوانب الزام و ترخیص، هیچ وجهی بر ترجیح جانبی بر جانب دیگر وجود ندارد. ازاین رو نظریه شهید صدر (رحمت الله علیه) گرفتار ناسازگاری درونی است. در این نوشتار سعی شده است عدم ورود این اشکال بر نظریه روشن شود. مدعای شهید صدر (رحمت الله علیه) وجود اقتضای تحریک در تکالیف محتمل مولای حقیقی است و ناقد به خاطر مانع و مزاحم داشتن حق الطاعه در ناحیه تکالیف الزامی از سوی تکالیف ترخیصی، نظریه را ناتمام می داند نه اینکه اصل مدعا را که وجود مقتضی بعث است، به نقد کشیده باشد. این خطای اصلی نقد است؛ گرچه در حوزه های دیگری هم با اشکال مواجه است که بدان ها نیز پرداخته شده است.An analysis of the coherence of the theory of the right to obedience
The theory of the right to obey is one of the innovative theories of the thinker Martyr Sadr (may Allah have mercy on him), which was designed and presented against the famous Usuli theory based on the ugliness of the eagle of the eagle of the eagle. The rule of the ugliness of the eagle of the eagle of the eagle is based on the central point that the duty does not require incitement and the creation of the Ba'ath until it is definitely or scientifically communicated to the one who is obligated, and the eagle on inaction where there is no need for incitement will be ugly according to the rule of reason. By raising the issue that the scope of fulfillment depends on the maulavit and the right to obey, Martyr Sadr (may Allah have mercy on him) believes that maulavit is a dubious fact and that no matter how strong the maulavit of the master is, the circle of fulfillment also expands. The famous error of the Usuli is that in maulavit, they have equated the conventional master with the true master and just as in conventional masters the possible fulfillment of the duty is not possible, in true masters they have also raised the possibility of the non-fulfillment of the possible fulfillment of the duties. The essence and essence of the opinion of Martyr Sadr (may God have mercy on him) is the existence of the requirement of initiation and incitement in the revealed duties, possibly in the true master. This theory has been criticized by some as internal inconsistency. The critic claims that in the possibility of the master's obligatory duty, there is also the possibility of release and permission, and the right to obey the master, just as it requires the observance of maulavit in obligatory rulings, it also requires the observance of maulavit in dispensational rulings, and in the event of conflict between the aspects of obligation and release, there is no aspect that gives preference to one side over the other. Therefore, the theory of Martyr Sadr (may God have mercy on him) is plagued by internal inconsistency. This article has attempted to clarify the absence of these problems in the theory. The claim of Martyr Sadr (may God have mercy on him) is that there is a necessity for incitement in the possible duties of the true master, and the critic considers the theory incomplete because the right to obedience in the area of obligatory duties is hindered and interfered with by the duties of release, rather than criticizing the principle of the claim, which is the necessity for the resurrection. This is the main error of the criticism; although it also faces problems in other areas, which have also been addressed.
تبلیغات
