تأثیر نقاط عطف مذهبی بر شکل گیری فضای جمعی در هند
منبع:
هنر و تمدن شرق سال سوم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۸
47 - 54
حوزه‌های تخصصی:
مطالعه نظام فضاهای مذهبی در متن شهرها، به عنوان یکی از لایه های نشانه شناسی، مؤلفه مؤثری در شناخت منظر شهری به مثابه یک ساختار اجتماعی فضایی پایدار است. تبیین نحوه حضور فعالیت های مذهبی در محیط شهر که مترتب از مفاهیم معنوی و فرهنگی حاصل از جهان بینی حاکم بر جامعه است؛ ابزار مناسبی برای قرائت ساختار اجتماعی فضایی شهر و نیز شکل گیری فضای جمعی است. این نوشتار در پی آن است که از طریق بررسی فضاهای مذهبی در نظام نشانه شناسی شهر، تأثیر آن بر شکل گیری فضای جمعی در شهر را بررسی نماید. بدین منظور با تکیه بر مطالعات میدانی انجام شده، ضمن انتخاب سه نمونه فضای مذهبی، براساس مؤلفه های هر فضا به تبیین جایگاه فضای مورد نظر، به عنوان نقطه عطف یا نشانه شهری در شبکه نشانه شناسی شهر می پردازد؛ و تأثیر آن فضا، در ایجاد فضای جمعیِ شهر را بررسی می نماید. با توجه به اینکه جامعه هند بستر تنوع ادیان مختلف و حضور گسترده و عمیق فعالیت های مذهبی متنوع در فضای شهری است، سه نمونه از شهرهای هند بستر مکانی این پژوهش انتخاب شده اند که ضمن بهره گیری از برداشت های میدانی، با روش تحلیلی توصیفی مورد مطالعه قرار می گیرند. در روند بررسی مشخص می شود که بین فضای جمعی و نقاط عطف شهری، رابطه معناداری برقرار است. به نحوی که هرگاه فضای مذهبی به یک نقطه عطف شهری تبدیل شده، منجر به ایجاد یک فضای جمعی در شهر شده است؛ درحالی که فضاهای مذهبی، صرفاً به عنوان نشانه در سطح شهر مطرح هستند و بستر بروز چنین فضایی قرار نگرفته اند. می توان چنین نتیجه گرفت که شاخص های مؤثر در ایجاد نقاط عطف شهری، پیش زمینه تشکیل فضای جمعی نیز هستند.