مورفولوژی

این پژوهش به تحلیل عاملی اکتشافی برای کشف روابط بین متغییر ها از روش مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) با استفاده از نرم افزار ساختاری Smart-PLS3 ، بر آن است تا تاثیر فلسفه ها و تفکرات جنسیتی از جنبه مورفولوژی در معماری و ایجاد فضا را تبیین نماید. نتایج این پژوهش نشان می دهد از میان شاخص های جنسیتی، میزان انطباق انتظارات افراد با محیط در درجه اول، برای شکل گیری محیط موثر است و در مدارج بعدی، میزان تشخیص و تفکیک جزئیات توسط افراد، میزان موثر بودن و کارایی داشتن فعالیت شنیداری، میزان ایجاد شرایط سازگاری با محیط، ایجاد درک تجسم ذهنی از محیط در افراد، برانگیخته کردن حس زیبایی شناسی محیطی در افراد، برانگیخته شدن هیجان افراد در محیط، میزان تاثیر در فعالیت های بصری، جهت شکل گیری کالبد معماری موثرند. از میان شاخص های ریخت شناسی محیط، رنگ ها و ترکیبات آنها، نقش اول را در شکل گیری محیط دارند و در مدارج بعدی، وسعت و روشنایی فضا، یافتن مسیرها و درک فضا، انطباق با الگوهای رفتاری از سوی محیط، فرم هاو ترکیبات آنها، ایجاد مکان یابی مناسب، چیدمان معماری، طرح و نقشه جهت شکل گیری کالبد معماری موثرند. از میان ویژگی های کالبدی، آنچه که بستر فرهنگی می سازد، نقش اول را در شکل گیری محیط، دارد. انگیزش گروه های سنی، میزان انعطاف پذیری محیط، تاثیر دیدگاه جمعی بر محیط، روش های طراحی و فراگیری تحقیقات محیط شناسی در شکل گیری محیط و تطابق رفتار با محیط در درجات بعدی جهت شکل گیری کالبد معماری موثرند.

در پژوهش حاضر، برای توصیف داده های حاصل از پرسشنامه با استفاده از جدول توزیع فراوانی داده ها صورت گرفته است. برای آزمون توزیع نرمال داده ها از آزمون کولموگروف اسمیرنوف استفاده شده است. برای تحلیل استنباطی داده ها، برای به دست آوردن عامل های موردنظر متناسب با جامعه آماری از روش مناسب و از نرم افزارهای SPSS، نیز برای سهولت و تسریع در محاسبات و پردازش داده ها استفاده خواهد شد. در نتیجه خروجی این پژوهش بیانگر این امر است که دیدگاه جنسیت های متفاوت انسانی، عوامل جنسیتی بر حس مکان و معماری فضا به صورت مستقیم و غیرمستقیم اثرگذار بوده و در چرخه ادراکات جنسیتی، در دو زیرمجموعه ادراکات اولیه و ثانویه قرار می گیرند. پس از تحلیل اولیه پژوهش، مشخص شد که ادراکات و بررسی های اولیه از سوی جنسیت های مختلف، عواملی چون زیبایی بصری و حس شنیداری، خود به تنهایی می تواند منجر به تغییرات و سازماندهی خاصی در فضای کالبدی معماری شود. اما با تحلیل های بعدی، پژوهش به این مهم دست یافت که در ادراکات ثانویه، عوامل با همپوشانی یکدیگر، موجب بوجود آمدن ادراک و عملکردهای ثانویه همچون تفکیک و ترکیب جزئیات در از طریق فرم شناسی فضا، شناحت محدودیت و وسعت فضا از طریق بعدشناسی محیط معماری، مسیر یابی و تجسم واقع گرا از راه شنیدن و درک تجسم فضا، حس تفکیک رنگی و درک معنی فضای معماری از طریق رنگ شناسی، ادراک تیرگی و درخشندگی فضا از طریف مفاهیم نورپردازی می شوند.

تتغییرات مورفولوژیکی منتسب به فعالیت های انسانی یکی از محرک های اساسی تغییرات محیطی در سطوح محلی، منطقه ای و جهانی است. مطالعات مورفولوژی در افزایش درک و نظارت بر تغییرات محیطی حیاتی شده است. از این جنبه، مطالعه حاضر به جزئیات وضعیت مکانی-زمانی جلگه آبرفتی و ساحلی رودخانه بهمنشیر در شهرستان آبادان با استفاده از تصاویر ماهواره ای Landsat، LISS III و Sentinel 2A برای سال های 1973، 1986، 19۹۹، ۲۰۱۲ و 2024 می پردازد. در این مطالعه از سنجش از دور (RS)، سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و سیستم تحلیل خط ساحلی دیجیتال (DSAS) برای شناسایی تغییرات مورفولوژیکی و تأثیرات آنها استفاده شده است. تفسیر ویژگی های مورفولوژیکی با استفاده از تصاویر ماهواره ای زمانی و تکنیک طبقه بندی کننده حداکثر احتمال (MLC) انجام شده و اثرات آن با روش تحلیل فضایی ArcGIS مورد بررسی قرار گرفت. دینامیک ساحل رودخانه با استفاده از مدل DSAS ارزیابی و کمی سازی شد. نتایج مطالعه نشان داد که هر دو لندفرم ژئومورفیک دشت آبرفتی و جلگه ساحلی تحت فشار فعالیت های انسانی در طول سال ها به ویژه پس از سال 2012 تغییر یافته اند. به طوری که حجم رسوبات آبرفتی از 97.3 کیلومتر مربع در سال ۱۹۷۳ به 108.8 کیلومتر مربع در سال ۲۰۲۴ رسیده است. از دیگر نتایج تحقیق این می باشد که، سواحل رودخانه بهمنشیر در دشت آبرفتی با فرسایش قابل توجه ی در سال های اخیر به دلیل افزایش زراعت و گسترش سکونتگاه ها و صنایع مواجه بوده است در حالی که جلگه ساحلی در سال های اخیر به دلیل افزایش بار معلق رودخانه و پسروی آب دریا افزایش چشمگیری داشته است. همچنین مطالعات نشان داد که ۴ مورد از ۷ دهستان مورد مطالعه، بیشتر از 40 درصد آبرفت های خود را به دلیل فعالیت های انسانی را از دست داده اند.

مدیریت حوضه های آبریز بدون توجه به نقش بهره برداران محلی و دولتی، سیاست های حفظ منابع آب و خاک را با ناکامی مواجه می نماید و در درازمدت آثار و تبعات منفی زیادی بر جای خواهد گذاشت. یکی از منابع تأمین کننده آب ورودی به دریاچه ارومیه، حوضه آبریز رودخانه باراندوزچای می باشد. استخراج شن و ماسه و بهره برداری از این رودخانه بدلیل افزایش مصرف گرایی جمعیت روز به روز در حال افزایش است. به دلیل ضرورت و اهمیت مدیریت و کنترل سیلاب ها در جلوگیری از بروز مشکلات اجتماعی و اقتصادی، این پژوهش با هدف بررسی تأثیر برداشت خارج از استاندارد شن و ماسه بر دبی هیدرولیکی رودخانه انجام شده است. محدوده مورد مطالعه در رودخانه باراندوزچای واقع در استان آذربایجان غربی شهرستان ارومیه می باشد که در این تحقیق بخشی از رودخانه در طول جغرافیایی 490675 UTM و عرض جغرافیایی 4121955 UTM (بالادست) تا طول جغرافیایی 490995 UTM و عرض جغرافیایی 4125550 UTM (پایین دست) می باشد. در این پژوهش با استفاده از اطلاعات توپوگرافی قبل از برداشت مصالح کف و کناره رودخانه ها و استخراج دقیق شبکه نامنظم مثلثی (TIN) جهت بررسی ویژگی های ارتفاعی، با کمک افزونه HEC-GeoRAS که پل ارتباطی بین مدل هیدرولیکی HEC-RAS و ArcGIS است، اقدام به بررسی اثرات برداشت بی رویه شن و ماسه بر ویژگی های هیدرولیکی و هیدرولوژیکی رودخانه پرداخته شد. با توجه به اهداف پژوهش، اثرات برداشت 1 الی 2 متر دبی هیدرولیکی جریان مورد شبیه سازی قرار گرفت. این پژوهش نشان داد که با برداشت عمقی یک الی دو متر از بستر رودخانه، سطح مقطع 1% کاهش و سرعت 1% افزایش می یابد