راه حل مبتنی بر طبیعت

اهداف: شهرها و مناطق اطراف آن ها مراکز ایجاد فرصت و شکوفایی هستند و در واقع به عنوان قطب های مهم برای فرصت های اقتصادی، نوآوری، کار آفرینی، تولید و تعامل اجتماعی و فرهنگی عمل می کنند. در عین حال شهر ها کانون هایی هستند که اکوسیستم ها از آستانه های عملکردی خود عبورکرده و با افزایش تقاضاها و فشارها بر منابع طبیعی، نابرابری ها و آسیب پذیری ها را بیش از پیش تقویت می کنند. از این رو زمان آن است تا از مدل مبتنی بر استخراج به یک مدل تجدید پذیر، انعطاف پذیر و مبتنی بر طبیعت که محدودیت های جهان ما را می پذیرد،حرکت کنیم. روش ها: این پژوهش با هدف شناسایی مفهوم شهر مولد به عنوان مفهومی بدیع در حوزه شهرسازی، از طریق روش مرور نظام مند مبتنی بر الگوی چهار مرحله ای با تدوین استراتژی جستجوی مقالات و فرآیند جستجو با واژگان «شهرمولد»، «شهرسازی مولد»، «بهره وری شهری» و «شهر طبیعت» در پایگاه های استنادی برتر آغاز گردید، در جستجوی اولیه 214 مقاله در سالهای 2013 تا 2022 شناسایی شدند که از این تعداد، 68 مقاله به منظور پاسخ به سؤالات پژوهش انتخاب شدند. یافته ها: یافته های این پژوهش مبین آن است که سازگاری با تغییرات آب و هوایی و تاب آوری در برابر مخاطرات زیست محیطی مستلزم یک دیدگاه بلندمدت مبتنی بر درک طبیعت است. نتیجه گیری: ازاینرو بکارگیری مفهوم شهرمولد در قالب یک رویکرد مبتنی بر طبیعت وآینده نگر که قادر است طبیعت را به عنوان نیروی محرکه در خود جای دهد و ضمن کاهش فشار ها بر منابع طبیعی، باز آفرینی اجتماعی، دوام پذیری اقتصادی، پایداری اکولوژیکی و تداوم عملکردی - فضایی شهر ها را در مقابله با چالش ها و مخاطرات زیست محیطی پیش رو تضمین نماید، در برنامه های توسعه شهری معاصر ضروری به نظر می رسد.

شهرها در سراسر جهان با چندین چالش جدی از جمله رشد شهرنشینی، کاهش منابع، تغییرات آب و هوا و تخریب اکوسیستم ها روبرو هستند. جهت رویارویی با این مسائل، یک رویکرد کل نگر برای تبدیل شهرهای ما به سیستم های پایدار مورد نیاز است. رشد مواد غذایی در مناطق شهری می تواند بسیاری از مشکلات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی را ساماندهی کند. در مطالعات اخیر یکی از راه حل های موجود برای مقابله با چالش های شهری، اجرای سیستم های کشاورزی شهری شناخته شده است. این مطالعات کشاورزی شهری را با رویکردهای زیرساخت سبز و خدمات اکوسیستمی بررسی نموده اند. تمایز پژوهش حاضر رویکرد راه حل های مبتنی بر طبیعت و در نظر گرفتن شاخص های مشترک میان این رویکرد و کشاورزی شهری است. کشاورزی شهری به عنوان شاخه ای از زیرساخت های سبز و با رویکرد مبتنی بر طبیعت به سازماندهی چالش های شهری اعم از امنیت غذایی، تاب آوری و انسجام اجتماعی، عدالت اجتماعی، تنوع زیستی، ارائه خدمات اکوسیستمی و مواردی از این قبیل می پردازد. لذا هدف پژوهش حاضر ارزیابی میزان تاثیرگذاری شاخص های کشاورزی شهری به عنوان راه حل مبتنی بر طبیعت در مواجهه با چالش های شهری می باشد که از طریق ارزیابی و رتبه بندی شاخص های تاثیرگذار بر کشاورزی شهری توسط روش دلفی و آزمون فریدمن در نرم افزار SPSS صورت می گیرد. از میان متغیرهای بررسی شده در این پژوهش، متغیرهای آموزش، امنیت غذایی و تنوع زیستی و نیز زیبایی شناختی به ترتیب به عنوان تاثیرگذارترین متغیرها شناسایی شدند. بنابراین کشاورزی شهری به عنوان راه حلی انعطاف پذیر و مقرون به صرفه قلمداد می-گردد که طیف وسیعی از چالش های شهری را پوشش می دهد و نیز مزایای گسترده ای در جهت رفاه ساکنین و گردشگران ایجاد می کند.