بازاجتماعی شدن

چکیده: این پژوهش درباره ناراضیان جنسی و برای فهم فرآیند بازاجتماعی شدن آنان انجام شده است. ناراضیان جنسی دچار تناقض در هویت جنسی و جنسیتی هستند و از عدم پذیرش اجتماعی رنج می برند. برای نیل به این هدف، یک پژوهش ترکیبی (مردم نگاری و پیمایش) طراحی شد. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کیفی، مصاحبه و مشاهده و در بخش پیمایش، پرسشنامه بود. در مواجهه تئوری و رفتار گروه هدف، تئوری های مربوط به بدن، داغ ننگ گافمن و بازاجتماعی شدن و سازگاری، طرداجتماعی و به تلاش برای به رسمیت شناخته شدن برای فهم پدیده مفید افتاد. یافته ها حاکی از گذر از مراحل مختلفی برای حل تناقض است، آنان در تلاش برای نیل به پذیرش و به رسمیت شناخته شدن اجتماعی مراحل مختلفی را طی می کنند اما طرد اجتماعی به عنوان مانعی جدیدی در فرآیند بازاجتماعی شدن آنان، این حرکت را کند یا گاه غیرممکن می کند. خانواده و مدرسه مهمترین نهاد در چگونگی طی فرآیند است. فرآیند طرد اجتماعی برای این افراد بسیار شدید است و از اینرو آنان برای پذیرفته شدن گاه تا خودکشی و گریز از خانواده پیش می روند. پذیرش اجتماعی ناراضیان جنسی ای که از زن به مرد تغییر جنسیت می دهند، بسیار بیشتر و طی فرآیند برای آنان آسان تر است.

افراد تراجنسی ابتدا مطابق با هنجارهای جنس بیولوژیک خود، جامعه پذیر می شوند و پس از اینکه درمی یابند که جنس و هویت جنسیتی آنها با هم متفاوت است، سعی می کنند تا هنجارهای مطابق با هویت جنسیتی شان و متضاد با جنس خود را یاد بگیرند؛ اینگونه وارد فرایند جامعه پذیری مجدد می شوند. پژوهش حاضر با هدف بررسی فرایند بازاجتماعی شدن افراد تراجنسی به روش کیفی، با نمونه گیری هدفمند و با استفاده از رویکرد تحلیل مضمون انجام شد. داده های این تحقیق در بازه فروردین تا مرداد سال 1403، از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته با چهارده شرکت کننده جمع آوری شد. یافته های تحقیق نشان داد که افراد تراجنسی برخلاف سایر افراد که جامعه پذیری شان با گروه های اولیه آغاز و تکمیل می شود، پس از آگاهی از خود واقعی شان سعی می کنند تا هنجارهای جدید را یاد بگیرند و آنها را تکمیل کنند. در جامعه پذیری مجدد مردان تراجنسی، متغیرهای زیادی نقش دارد که هر کدام بسته به وضعیت شخصیتی، محیطی و اجتماعی افراد، اثرگذاری متفاوت دارد. بر اساس روایت چهارده مصاحبه شونده، از زمانی که فرد وارد چرخه شناخت خویشتن و جامعه پذیری مجدد می شود و در نهایت به مرحله پذیرش کامل می رسد، مراحلی را طی می کند که عبارتند از: جامعه پذیری اولیه، شناخت تمایز نقش های جنسیتی، آشفتگی (عاطفی/ جنسی)، شناخت هویت واقعی، گریز از جامعه پذیری اولیه، جدال/ طرد/ پذیرش، هویت سازی مردانه، پذیرش دیگری مهم و بازاجتماعی مجدد. در این پژوهش، رابطه های عاطفی و جنسی به عنوان تأثیرگذارترین متغیر محیطی و اجتماعی شناسایی شد. بنابراین فرد ترنس مطابق با روابط عاطفی و جنسی ای که در زندگی خود تجربه می کند، از هشت مرحله یادشده عبور می کند تا فرایند بازاجتماعی وی طی شود.

هدف از این پژوهش شناسایی شرایط منجر به تکرار جرم در زندان است. برای دستیابی به این هدف از روش مردم نگاری استفاده شد. گردآوری اطلاعات از طریق مصاحبه با 20نفر از زندانیان مرد با سابقه بازگشت مجدد به زندان، به عنوان مطلع و نیز مشاهده میدانی به همراه مطالعه اسناد انجام شد. یافته ها نشان داد که زندان دارای یک سازوکار رسمی مواجهه با زندانی است که در پنج سطح عمل می کند، این سطوح عبارتند از: تامین نیازهای زیستی زندانی، پذیرش و ارزیابی، ارائه آموزش ها، حمایت و مراقبت ونیز ارتقای روابط اجتماعی زندانی. همچنین تجزیه و تحلیل مصاحبه ها منجر به ظهور پنج مقوله اصلی شد که عبارتند از: برچسب زندانی و تجربه طرد اجتماعی، تراکم زندانیان، عدم طبقه بندی محافظت کننده زندانیان، ناکارآمدی نظام های حمایتی و مراقبتی، آموزش ناکارآمد و غیرموثر. بند به عنوان مرکز دریافت خدمات زیستی و حمایتی رسمی، هم زمان مرکز دریافت حمایت ها و آموزش های غیررسمی است. زندانیان مرد بازگشته به زندان عملا با نظام جامعه پذیری غیررسمی همسو شده و نظام رسمی از کارآمدی لازم برای برقراری ارتباط با این گروه از زندانیان برخوردار نیست. سازوکار رسمی موجود نیز قادر به نیل به اهداف تعیین شده خود نیست.