روان شناسی تبلیغات

برای تحقق مصرف بهینه آب، این موهبت هم زمان زمینی و آسمانی، نخستین گام پیش از جست وجوی هرگونه راهکاری، توجه به ذهنیت مصرف کننده است؛ ذهنیتی که در ارتباط با عالم واقع و نحوه سازماندهی منابع آب شکل گرفته است. این مقاله درصدد است با رویکردی میان رشته ای، در چارچوب بررسی تاریخ شهر تهران و با دیدی مبتنی بر معماری، نحوه سازماندهی منابع آب این شهر را پیش از ورود آب لوله کشی توصیف کند و ضمن این توصیف، برمبنای مفروضات دریافت شده از روان شناسی و مطالعات فرهنگی، به این پرسش پاسخ دهد که چگونه ذهنیت ایرانی درباره آب به مثابه نعمتی محدود و ارزشمند، به نگرش به آن به منزله منبعی نامحدود و به آسانی دردسترس و رایگان، تغییر کرده است. به این منظور، نحوه سازمان دهی کالبدی فضایی آب در شهر تهران دوره قاجاریه از دیدی کلان توصیف شده و همچنین، ذهنیتی را که این سازمان دهی قابل مشاهده در شهر در مورد آب امکان پذیر می کرد، توضیح داده شده است. علاوه بر این، با تمرکز بر نقطه ای از شهر تهران در دوره قاجاریه، سازوکارهای دست یابی به آب و مشکلات هنگام بهره برداری آن از دیدی خرد توصیف شده و درنهایت، روند تدریجی تغییر ذهنیت در مورد آب پس از لوله کشی آن و با تغییر میزان مشاهده پذیری منابع آب در شهر، بررسی شده است؛ تغییر ذهنیتی که بر میزان و نحوه مصرف کنونی، مؤثر بوده و در هر تصمیم گیری ای برای بهینه سازی مصرف آب باید به راهکارهای درازمدت بازسازی آن اندیشید.

تبلیغات در هر عرصه ای به خصوص حوزه تجارت از ارکان ارتباط جهان معاصر محسوب می شود. تبلیغات موفق برپایه اصولی چون روان شناسی تبلیغ و شناخت بازار هدف استوار است؛ از این جهت فاکوپا « شرکتی که در دهه سی پایه گذاری شد، یکی از موفق ترین بنگاه های تبلیغاتی ایران است». فاکوپا با به کار گرفتن کارزارهای تبلیغاتی که پدیده نوظهور در تبلیغات نوپای ایران به حساب می آمد؛ توانست تحولی در تبلیغات به وجود آورد. بسیاری از روش های تبلیغاتی این شرکت برای اولین بار در ایران تجربه شد. فاکوپا بیش ازآنکه برقابلیت های بصری و تصویری تبلیغات استوار باشد بر روان شناسی تبلیغات متمایل بود که تأثیر شگرف آن را در تبلیغات، انتظاری، تلقینی و ترغیبی و... می توان دید. در این مقاله باتوجه به مباحثی چون تبلیغات و الگوهای ارتباط و همچنین تبلیغات و مؤلفه های روان شناسی به مطالعه کارزارهای تبلیغاتی فاکوپا پرداخته می شود. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و به شیوه اسنادی با تورق روزنامه اطلاعات و گردآوری کارزارهای تبلیغاتی فاکوپا - در دهه سی و چهل صورت گرفته است. هدف از این امر، شناخت حوزه های تبلیغات، روان شناسی تبلیغات و جایگاه آن در تاریخ تبلیغات ایران است.

مطالعات پژوهشگران برای دستیابی بیشتر به اقناع، به عنوان یک شکل رایج از نفوذ اجتماعی در انسان، به طور روزافزون ادامه دارد. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که انواع شیوه های متقاعدسازی در تبلیغات بر مبنای رویکرد شناختی کدامند؟ حوزه پژوهش، تمامی مقاله های مرتبط با رویکرد شناختی به اقناع در تبلیغات را در پایگاه های اطلاعاتی معتبر مانند ابسکو، امرالد، ساینس دیرکت، الزویر و پروکوئست در بر می گیرد. پس از خوشه بندی، ۷۷ مضمون کلیدی، ۵ مضمون یکپارچه کننده و ۲ مضمون کلان حاصل شد. این مضامین کلان، ابعاد ماتریس نوع شناسی را تشکیل دادند و با عنوان های "اقناع شناختی" (مشتمل بر مخاطب شناختی، پیام شناختی و شناخت احساسی) و "اقناع احساسی" (مشتمل بر مخاطب احساسی و پیام احساسی) شناسایی شدند. در انتها، چهار نوع اقناع با نام های مزدایی، ایستایی، چیستایی و پذیرا معرفی شد. نتایج ضریب قابلیت اعتماد هولستی نشان داد که قابلیت اعتماد مضامینِ مستخرج، 962/0 است. پس ازآن، شاخص ها و گونه های استخراج شده در اختیار خبرگان حوزه تبلیغات، برند، رسانه و بازاریابی قرار داده شد تا قابلیت اعتبار و اعتماد آن ارزیابی شود. به منظور ارزیابی ثبات درونی مقوله ها از آلفای کریپندورف و برای ارزیابی اجماع، از نسبت روایی محتوایی لاوشه استفاده شد. صحت و قابلیت ثبات نام گذاری ها به روش دلفی در دو مرحله تأیید شد.