رسانه های مکتوب

«اسلام هراسی» عبارت است از: «ترس یا تنفر از اسلام، و در نتیجه، ترس و تنفر از همة مسلمانان» که به شکل ساختمند و از طریق ایجاد محرومیت در زندگی اقتصادی، اجتماعی و سیاسی مسلمانان، هر روز جلوة بارزتری می یابد. یکی از مهم ترین ابزارهای پیشبرد این هدف در غرب، بهره گیری از رسانه های جمعی و قدرت اثرگذاری شگرف آنهاست. رابطة سیاست رسانه ای غرب با جریان اسلام هراسی به حدی است که برخی تحلیل گران رسانه های غربی را منشأ اصلی اسلام هراسی می دانند. از میان انواع گوناگون رسانه ها، حوزة رسانه های مکتوب و چاپی، به ویژه مطبوعات، زمینة آغازین پژوهشگران برای بررسی «اسلام هراسی رسانه ای» بوده است. به همین روی، پژوهش حاضر درصدد است با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی و بررسی منابع متعدد، ادعای وجود «اسلام هراسی در رسانه های مکتوب غربی» را واکاوی کند. طی چند دهة اخیر، تحقیقات بسیاری در رابطه با این موضوع انجام شده که بر اساس یافته های بیشتر آنها، وجود نوعی تبعیض آشکار و پنهان علیه اسلام و مسلمانان، در نحوة بازنمایی رسانه های مکتوب غربی، مسلم و مشهود به نظر می رسد.

از آنجا که آگاهی از قوانین حقوقی در نظام اجتماعی می تواند جهت احیای حقوق و رشد شخصیت افراد مؤثر باشد و رسانه ها و وسایل ارتباط جمعی نیز از عوامل مهم اجتماعی شدن و افزایش آگاهی افراد است، مطالعه حاضر با هدف سنجش آگاهی حقوقی زنان از قوانین خانواده بر اساس فرضیه شکاف آگاهی و اطلاعات انجام شد. مطالعه به سه روش اسنادی، پیمایشی و کیفی صورت گرفت. جامعه آماری تمام دانشجویان دختر دانشگاه اصفهان و نمونه آماری تعداد 384 نفر از این دانشجویان بود که به صورت سهمیه ای انتخاب شده و با استفاده از ابزار پرسش نامه که دارای اعتبار و قابلیت اعتماد قابل قبول بود، مورد سنجش قرار گرفتند. برای پردازش و تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از نرم افزار spss استفاده گردید. نتیجه ی حاصل از تحلیل نشان داد که بین میزان استفاده از رسانه های مکتوب و آگاهی حقوقی دانشجویان ارتباط معنی داری وجود ندارد و فرضیه شکاف آگاهی و اطلاعات مبنی بر اینکه افراد دارای پایگاه اجتماعی اقتصادی بالا، به دلیل استفاده بیشتر از رسانه های مکتوب آگاهی بیشتری نسبت به افراد دارای پایگاه اجتماعی اقتصادی پایین دارند، رد شد. در مجموع آگاهی حقوقی دختران دانشجو از حقوق خود در نهاد خانواده بسیار کم بود.

پژوهش حاضر با هدف تحلیل وضعیت مصرف رسانه ای ورزشکاران شهر لنگرود و مطالعه رابطه آن با متغیرهای زمینه ای طراحی و اجرا شده است. روش پژوهش توصیفی- پیمایشی و ابزار اندازه گیری آن، پرسشنامه است. جامعه آماری پژوهش عبارت است از تمامی ورزشکاران شهر لنگرود که در سال 1402 حداقل یک نوع ورزش را به طور حرفه ای دنبال می کنند. نمونه آماری بر اساس جدول مورگان 384 نفر است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش نشان داد که بیش از 68 درصد از ورزشکاران مورد مطالعه در شهر لنگرود در طول شبانه روز اصلا روزنامه نمی خوانند، بیش از 72 درصد آنان اصلا در طول شبانه روز نشریه نمی خوانند، بیش از 25 درصد آنان اصلا در طول شبانه روز کتاب نمی خوانند. بیست و چهار درصد از آنان بیش از 5 ساعت در شبانه روز وقت خود را در اینترنت و فضای مجازی می گذرانند. حدود 3/43درصد آنان از میان محتوای رسانه ها، اخبار و اطلاعات ورزشی را دنبال می کنند. همچنین نتایج نشان داد که میان زن بودن ورزشکاران مورد مطالعه، با خواندن روزنامه، هفته نامه،گوش دادن به رادیو، رفتن به سینما و تئاتر، رابطه منفی وجود دارد، اما با خواندن کتاب در طول شبانه روز و تماشای تلویزیون داخلی و خارجی رابطه مثبت دیده می شود. میان مجرد بودن، با کتاب خواندن، تماشای تلویزیون داخلی، رفتن به سینما ، گوش دادن به موسیقی ، رابطه منفی وجود دارد، اما ورزشکاران مجرد بیش از متأهلین در طول شبانه روز به رادیوگوش می دهند. همچنین میان تعداد فرزندان، با خواندن روزنامه، هفته نامه، رابطه مثبت وجود دارد، اما میان تعداد فرزندان با تماشای تلویزیون داخلی، تماشای ماهواره ، رفتن به سینما ،استفاده ازاینترنت و فضای مجازی و تماشای فیلم در منزل، رابطه منفی مشاهده شده است. همچنین میان شاغل بودن ورزشکاران با گوش دادن به رادیو، استفاده از اینترنت و فضای مجازی رابطه مثبت وجود داشته است.

هدف پژوهش حاضر، مدل سازی عوامل مؤثر بر رقابت پذیری رسانه های مکتوب در مواجهه با شبکه های اجتماعی به منظور تداوم حیات آن هاست. این پژوهش ازنظر هدف، توسعه ای-کاربردی و ازنظر رویکرد، از نوع آمیخته اکتشافی است. در مرحله کیفی، با بهره گیری از روش نظریه پردازی داده بنیاد (گراندد تئوری)، داده های موردنیاز برای تدوین چارچوبی جهت رقابت پذیری رسانه های مکتوب با شبکه های اجتماعی گردآوری و مؤلفه ها و شاخص های مربوطه استخراج شد. برای شناسایی مفاهیم، از مصاحبه های نیمه ساختاریافته با خبرگان استفاده شد. جامعه آماری شامل کلیه خبرگان و کارشناسان روزنامه خراسان در مشهد است. نمونه گیری به صورت هدفمند و به روش گلوله برفی انجام گرفت و در مرحله مقدماتی، 17 مصاحبه برای جمع آوری داده ها صورت گرفت. در بخش کمی، جامعه آماری شامل 2500 نفر از مشترکان سالیانه روزنامه خراسان بود که با استفاده از فرمول کوکران، 333 نفر به صورت تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. بر اساس مؤلفه های شناسایی شده، پرسشنامه ای طراحی و داده ها با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی و مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار LISREL تحلیل شد. نتایج نشان داد که مقولات اصلی تحقیق در قالب شش بعد مدل پارادایمی شامل شرایط علّی (20 مقوله)، پدیده محوری (رقابت پذیری برای ادامه حیات در قالب 7 مقوله)، راهبردها (13 مقوله)، زمینه (12 مقوله)، شرایط مداخله گر محیطی (11 مقوله) و پیامدها (12 مقوله) قرار می گیرند. شاخص برازش مطلق GOF برابر با 0.61 به دست آمد که نشانگر برازش مناسب مدل است.