فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۶۱ تا ۱۸۰ مورد از کل ۴۱۳ مورد.
حوزههای تخصصی:
بررسی عوامل تأثیرگذار بر گفتمان اجتماعی و سیاسی دوره قاجار از آن رو دارای اهمیت است که در این دوره، جامعه ایران به دلیل رویارویی تفکر تجدد خواهی و سنت گرایی درگیر ناهمگونی های اجتماعی و سیاسی شده بود. این دوران، زمینه ساز فرصتی برای سیاست مداران دگر اندیش گردید که اندیشه های عرفی جامعه و ادبیات و گفتمان خواص را تغییر دهند. اماکن مذهبی به دلیل ارزش هایی که از آن برخوردارند، نقش مهمی در روشن گری جامعه و هدایت طبقات مختلف جامعه به سوی انجام و مسئولیت های دارا هستند. اماکن مذهبی عصر قاجار نیز با ایجاد اتحاد و انسجام ملی، سازمان دهی نهضت ها و جریان ها، توجه دادن به موضوع های ملی و فراملی، ایجاد گفتمان تعامل و هم گرایی، هدایت گری، سنجش مشروعیت و مقبولیت سیاست ها و به مقابله با هجوم و ترفندهای سیاست مداران بیگانه و بیگانگان سیاسی برخاستند. این مقاله با شناسایی کارکرد سیاسی و اجتماعی اماکن مذهبی دوره قاجار، علاوه بر کشف کارکردهای گوناگون اماکن مذهبی در این دوره، الگویی برای کارکرد شناسی و آسیب شناسی اماکن مذهبی در عصر حاضرارائه خواهد کرد.
تاریخ؛ به نام مردم به کام اغنیاء / اشارتی کوتاه بر اوضاع اقتصادی اجتماعی ایران همزمان با مشروطیت
تأسیس انجمن های خیریه و مدارس ایرانی در عشق آباد و تاشکند در دوره قاجار 1325 ق تا 1345 ق/1907 تا 1927م(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در این پژوهش، نقش انجمن های خیریه و مدارس ایرانی که در اواخر دوره قاجار برای ترویج زبان و ادب فارسی در آسیای مرکزی، شهرهای عشق آباد و تاشکند، شکل گرفتند بررسی می شود. در اواخر دوران قاجار، به علت وضع بد اقتصادی تعداد کثیری از ایرانیان، به ویژه اقشار ضعیف و فاقد تخصص، به خارج از مرزها، خصوصاً آسیای مرکزی مهاجرت کردند. در راستای این مهاجرت، تجار و مسئولان تدابیری برای سازمان دادن و رسیدگی به امور مهاجران ترتیب دادند و اقدام به تشکیل انجمن های خیریه کردند. تجار و بازرگانان ایرانی برای کمک به فقرا و اقشار کم درآمد، موفق شدند با کمک های مالی خود، در این شهرها انجمن های خیریه ای تشکیل دهند تا اطفال فقرا بتوانند به تحصیل بپردازند. حال این سوال مطرح می شود که مدارس و انجمن های خیریه تشکیل شده، تا چه اندازه در ترویج زبان و ادب فارسی در آسیای مرکزی تأثیرگذار بوده است؟ فرضیه این است که این انجمن های خیریه، مدارسی برای اطفال ایرانیان تأسیس کردند و هزینه آن ها را متقبل شدند و آنان نقش مهمی، در ترویج زبان و ادبیات فارسی و تعلیم و تربیت ایرانیان مهاجر بر عهده داشتند.
ظهیرالدوله: نوسازی تصوف با اغراض تجدد در انجمن اخوت(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
متصوفه در قبال دگرگونی های عصر قاجار، دو رویه در پیش گرفتند؛ گروهی روال و سنت خود را ادامه دادند و گروهی تصمیم به انجام اصلاحات و تغییر گرفتند؛ بیان نسبت انجمن اخوت با تصوف و فتوت از یک سو و با فراماسونری از سوی دیگر، در رویکردی تاریخی هدف اصلی نوشته حاضر است. پژوهش این مدعا را مطرح می کند که قصد ظهیرالدوله؛ موسس انجمن اخوت در اولویت نخست، نه صوفی سازی بلکه تربیت نخبگان به منظور ترقی و بهبود زندگی مردم بوده است. برخلاف نظر کسانی که انجمن اخوت را انجمنی ماسونی معرفی کرده اند، انجمن اخوت؛ انجمنی شبه ماسونی، اخلاق مدار و کانونی فرهنگی برای رواج برابری و برادری بوده که از ادبیات عرفانی و میراث تصوف هم بهره گرفته و با برگزاری نشست های فرهنگی و هنری نو و تغییر ساختار سنتی صوفیه به تربیت اخلاقی افراد اقدام کرده است.
تأثیر جریان های سیاسی قفقاز بر مهاجران ایرانیِ مقیم باکو در انقلاب 1905 روسیه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
یکی از پدیده های اجتماعی مهم ایران در اواخر سده نوزدهم و اوایل سده بیستم مهاجرت نیروی کار به جنوب امپراتوری روسیه، بویژه باکو و مناطق پیرامونی آن بود. از سال های آغازین سده بیستم موج اعتصاب ها، درگیری های قومی و در نهایت انقلاب 1905 روسیه، منطقه قفقاز و باکو را هم درنوردید. این رویدادها بر زندگی هزاران هزار مهاجر ایرانی که در آن مناطق به شغل های مختلف و عمدتا پست، می پرداختند اثرگذار بود. پژوهش با تکیه بر منابع و اسناد مختلف به بررسی تأثیر فعالیت احزاب انقلابی روسیه و قفقاز و اعتصابات فراگیر منطقه بر ایرانیان مقیم باکو می پردازد. نتیجه بیانگر آن است که اگرچه ایرانیان در ابتدا از فعالیت های صنفی و سیاسی کناره می گرفتند اما به تدریج و به فراخور موقعیت خود، تحت تأثیر روشنفکران آزادی خواه، مطبوعات، احزاب سیاسی و جریان های انقلابی ناحیه باکو قرار گرفتند. برخی از آنها چون حیدر عمواوغلی، اسدالله غفارزاده و ... به احزاب سیاسی روسی گرایش یافتند و سرانجام گروهی از ایرانیان نخستین حزب سیاسی خود را به نام فرقه اجتماعیون عامیون پی ریزی کردند.
محاکم قضایی در زمان قاجاریه
منبع:
حافظ خرداد ۱۳۸۳ شماره ۳
حوزههای تخصصی:
مهد علیاهای دوره قاجار
حوزههای تخصصی:
ایران در آستانه کودتای 1299
حوزههای تخصصی:
نقش و اهمیت چاروادارها در جامعه عصر قاجار بر اساس گزارش های سفرنامه نویسان فرنگی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در حوزة مطالعات تاریخ دورة قاجار، به طبقات پایین اجتماعی کمتر پرداخته شده و تاریخ نگاران ابعاد گوناگون زندگی، نقش و اهمیت آنها را نادیده گرفته اند. یکی از شاخص ترین اعضای گروه های پایین دست در این دوره، چاروادارها بودند که با کرایه دادن چهارپایانشان، امرار معاش می کردند.
پژوهش حاضر، به ویژه با جست وجو در سفرنامه های دورة قاجار، بر اساس روش توصیفی تحلیلی و بررسی کتابخانه ای، در صدد پاسخ گویی به این پرسش است که مهم ترین نقش چاروادارها به عنوان یکی از اعضای گروه های پایین اجتماعی، در جامعه عصر قاجار چه بوده است. بررسی داده ها بیانگر آن است که با وجود جایگاه اجتماعی پایین چاروادارها در دورة قاجار، آنها در رایج ترین شیوه سفر در آن دوره یعنی مسافرت با کاروان، نقشی اساسی داشتند و یکی از ارکان مهم در حوزة حمل ونقل در این دوره بودند. چاروادارها در جریان سفر، هم کار جابه جایی مسافران، باروبنه آنها و هم وظیفه راهنمایی مسافران را در طول سفر و نیز امدادگری آنها در برابر مشکلات و خطرهای مسیر بر عهده داشتند. چاروادارها به یک معنی با توجه به موقعیتی که در جریان سفر در این دوره داشتند، در مواردی مثل انتخاب مسیر، زمان بیدار شدن و حرکت کاروان و نحوه توقف ها، بر مسافرانی فرمان می رانند که موقعیت اجتماعی بالاتری نسبت به آنها داشتند.
تأثیر انقلاب مشروطه بر تحول نظام زمین داری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در آستانه انقلاب مشروطه و در نتیجه روند فروش اراضی خالصه دولت، به طور چشمگیری املاک خصوصی گسترش یافت. این در حالی بود که ادغام اقتصاد ایران در اقتصاد جهانی نیز، به ظهور سرمایه دارانی انجامید که سرمایه کلانی را صرف خرید املاک مزروعی می کردند و گروه های مختلفی از ماموران، عمال، دیوانسالاران و تجار نیز به جرگه طبقه زمین دار درآمدند. در این پژوهش با روش تاریخی، به دنبال تشریح و پاسخ به این مسئله هستیم که با وقوع انقلاب مشروطه، نظام زمین داری چه تحولی پیدا کرد؟ به ویژه عملکرد مجلس اول در ارتباط با مسئله زمین داری چگونه بود؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که اقدامات صورت گرفته از سوی مجلس اول شورای ملی، محافظه کارانه و غیرانقلابی بود؛ چرا که رعایا و دهقانان اقدامات و تحولات آنچنان انقلابی مبنی بر تقسیم اراضی از سوی مجلس اول علیه ملاکان ندیدند و انقلاب مشروطه در عمل، به رشد نظام بزرگ مالکی کمک کرده بود.
در آستانه تحقیق و نشر: مرآت الوقایع مظفری
حوزههای تخصصی: