فاطمه یاوری گهر

با توجه به روند سالمند شدن جمعیت جهان و همچنین ایران، گردشگری سالمندی فرصتی حائز اهمیت در صنعت گردشگری محسوب می شود. از سوی دیگر توسعه گردشگری سالمندی منجر به افزایش کیفیت زندگی و رضایتمندی سالمندان به عنوان بخشی بزرگ از جامعه خواهد شد. جهت تحقق این امر، شناسایی ویژگی های گردشگران سالمند اهمیت بالایی دارد زیرا این گروه سنی از لحاظ نیازها، محدودیت ها و ترجیحات کاملا متمایز از سایر گروههای سنی می باشند. علی رغم رشد صورت گرفته در تعداد پژوهش های این حوزه طی سال های اخیر، همچنان با خلاء پژوهشی علی الخصوص در منابع داخلی مواجه ایم لذا این پژوهش، با نگاهی کل نگر و با هدف شناسایی مقوله های اصلی و فرعی توسعه گردشگری سالمندان از منظر گردشگران و ارائه چارچوبی کلی انجام شده است. جهت نیل به این هدف، بااستفاده از مرور نظام مندِ ادبیات و اتخاذ رویکرد کیفی و روش فراترکیب، پژوهش های پیشین بررسی و تحلیل شدند و برآن اساس، مقوله ها و مفاهیم موردنظر شناسایی و ارائه گردید. جهت انجام فرا ترکیب نیز، پس از غربالگری منابع اولیه تعداد 82 منبع انتخاب شده و پس از کدگذاری باز و محوری، کدها نهایتا در 10 مقوله فرعی و 4 مقوله اصلی شامل انگیزه ها(رانشی و کششی)، محدودیت ها(درون فردی، بین فردی، ساختاری)، تسهیل گرها(درون فردی، بین فردی، ساختاری) و منافع کسب شده(بهبود فاکتورهای عینی کیفیت زندگی، بهبود فاکتورهای ذهنی کیفیت زندگی) طبقه بندی شدند.

این پژوهش با هدف ارزیابی تأثیر پیامدهای کرونا بر شاخص های HSE در صنعت هتل داری انجام شده است. جامعهٔ آماری این پژوهش شامل 17 نفر از خبرگان و استادان حوزهٔ گردشگری بود که به روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شدند. در این پژوهش ابتدا، با مروری بر مبانی نظری، پیامدهای کرونا بر شاخص های HSE شناسایی شدند. سپس، به منظور استخراج نظرهای متخصصان از ابزار پرسش نامه و روش دیمتل فازی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که پیامدهای کرونا بر ارتقای شاخص های بهداشتی، ایمنی و محیط زیستی تأثیرگذار است. از نظر میزان تأثیرگذاری کرونا، ارتقای شاخص های بهداشتی در رتبهٔ اول، ارتقای شاخص های محیط زیستی در رتبهٔ دوم و ارتقای شاخص های ایمنی در رتبهٔ سوم قرار گرفتند. همچنین، از بین عوامل مختلف HSE، شاخص های خودگردانی در واحدهای بهداشتی، استقرار سیستم های مدیریت ایمنی و پایش عوامل زیان آور به عنوان مهم ترین پیامدهای اثرگذار کرونا بر ارتقای شاخص های HSE در هتل ها بودند. ارتقای شاخص های HSE در صنعت هتل داری موجب می شود که تصمیم گیران این صنعت در پی راه هایی برای افزایش سلامتی، ایمنی، محافظت از محیط زیست و خطرات مالی بعدی باشند.

امروزه صنعت گردشگری با چالش های زیادی از جمله تغییرات سریع اقتصادی و اجتماعی مواجه است و با ورود به اقتصاد تجربه، گردشگران به دنبال تجربه های عمیق و معنادار می باشند. در این میان، استفاده از نوآوری هایی همچون بازی وارسازی به عنوان ابزاری برای پاسخ به این چالش ها و ایجاد تجربه ماندگار گردشگری اهمیت ویژه ای یافته است. این پژوهش به بررسی امکان استفاده از بازی وارسازی در مجموعه سعدآباد تهران برای افزایش ماندگاری تجربه گردشگری پرداخته است. با بهره گیری از مفاهیم مدل تجربه ماندگار ( MED)، یک بازی طراحی شد که هدف آن افزایش تعامل و مشارکت بازدیدکنندگان بود. سپس تاثیر بازی بر تجربه بازدیدکنندگان از طریق پرسشنامه طراحی شده بر اساس مدل MED، در دو مرحله پیش و پس از بازی به روش درون گروهی سنجیده شد. در پایان، نتایج پژوهش نشان داد که بازی وارسازی می تواند به افزایش ماندگاری تجربه گردشگری کمک کند.