مسلم قاسمی

این پژوهش با هدف سنجش و ارزیابی راهبردی کیفیت حوزه 2 بافت تاریخی کرمان با رویکرد بازآفرینی سعی بر آن دارد که با روش تحقیق توصیفی و تحلیل محتوا( کمی و کیفی) و با بررسی اسناد و بیانیه های مربوط به بازآفرینی و پژوهش های انجام گرفته شده با این رویکرد، دیدی جامع از ابعاد و معیارهای آن داشته باشد. از اینرو روش تحقیق حاضر از لحاظ هدف کاربردی و دارای ماهیت پیمایشی است و جمع آوری داده از طریق بررسی اسنادی و کتابخانه ای، پرسش نامه(از دیدگاه 50 نفر از مسئولان و ساکنین محدوده ) انجام شده است. سپس داده ها در نرم افزار excel وارد و تحلیل شده و پس از آن با استفاده از مدل راهبردی Qspm مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم افزار GIS درقالب شاخص های موثر بازآفرینی مورد بررسی قرار گرفته و با استفاده از تکنیک راهبردی Qspm راهبرد و راهکارهای موثر بازآفرینی محدوده استخراج گردیده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که حوزه 2 بافت تاریخی شهر کرمان قابلیت برخورداری از مزایای بازآفرینی را داشته و بازتوجه به جایگاهی که در شهر کرمان دارد می تون شاخص ها و مولفه های بازافرینی شهری را در آن پیاده سازی کرد. از اینرو راهبرد مستخرج در این زمینه راهبرد رسوخ در بازار و از نوع Wo در جهت کم کردن ضعف ها و استفاده از نقاط قوت می باشد.

یکی از عوامل اساسی در توسعه گردشگری در هر منطقه ای، کسب رضایت گردشگران است. با توجه به تعدد نیاز های گردشگران به عنوان عوامل جذب و توسعه گردشگری، توسعه این بخش مستلزم شناخت این نیازمندی ها و تأمین آن از سوی مقصد است. لازمه کسب رضایت گردشگران سنجش میزان رضایت آنان و شناخت ابعاد و عوامل اثرگذار بر آن است. بر این اساس در پژوهش حاضر به بررسی میزان رضایت گردشگران از استان کردستان و عوامل مؤثر در آن پرداخته شده است. تحقیق حاضر از نوع توصیفی – تحلیلی بوده است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه گردشگرانی بودند که فصل تحقیق در سال 1397 از استان کردستان دیدن کرده اند که درنهایت با بهره گیری از فرمول کوکران، حجم نمونه 160 پرسشنامه تعیین شد. روش جمع آوری داده ها کتابخانه ای و میدانی بوده است. یافته های تحقیق نشان می دهد میزان رضایت مردان بیشتر از گروه زنان است و میان سن و تحصیلات گردشگران و رضایت آنان تفاوت معناداری وجود نداشته است؛ اما وضعیت شغلی و اقتصادی گردشگران و میزان رضایت آنان رابطه معناداری وجود دارد. نتایج تحقیق نشان می دهد که مهم ترین انگیزه در سفر به این استان بازدید از جاذبه های اکوتوریستی است. باوجودی که جاذبه های گردشگری استان توانسته رضایت گردشگران را به دست آورد؛ اما به دلیل ضعف در خدمات و امکانات رفاهی، رضایت گردشگران در سطح پایینی قرار دارد. نتایج تحقیق نشان می دهد که مهمترین انگیزه در سفر به این استان بازدید از جاذبه های اکوتوریستی است. مهمترین عامل ورود گردشگران به این استان به دلیل وجود اقلیم مناسب آن بوده است. کسانی که درگذشته به این استان مسافرت کرده اند برای سفرهای بعدی نیز راغب بوده اند.

رشد هوشمند شهری بیان کننده آن نوع از توسعه است که در آن ترویج حیات مدنی و سرزندگی اجتماعی، حمل و نقل عمومی و کاستن از اثرات نامطلوب زیست محیطی، در صدر ملاحظات برنامه ریزان و طراحان شهری قرار می گیرد و احیای شهر به عنوان محیط سالم و فعال که بتواند آینده ای مطلوب را برای تمام شهروندان تامین نماید. هدف مقاله حاضر، سنجش توزیع فضایی شاخص های رشد هوشمند شهری در شهر کرمان می باشد. روش شناسی تحقیق، توصیفی - تحلیلی است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از مدل های کمی وکیفی برنامه ریزی Waspas و   FuzzyTopsis استفاده شده است. نتایج به دست آمده از تکنیک چند شاخصه fuzzytopsis   نشان می دهد، مناطق شهر کرمان از نظر رشد هوشمند شهری به ترتیب منطقه یک (رتبه 3) با مقدار (462/0)؛ منطقه دو( رتبه 1) با مقدار (643/0)؛ منطقه سه (رتبه2) با مقدار (559/0)؛ و منطقه چهار (رتبه4)  با مقدار (441/0) را داراست. نتایج به دست آمده از تکنیک Waspas نشان می دهد از نظر شاخص های کالبدی، مناطق4،3،2،1 به ترتیب رتبه های 4،2،1،3؛ از نظر شاخص های اقتصادی -  اجتماعی، مناطق 3،2،1 و4 به ترتیب رتبه های 4،3،1،2 ؛ از نظر شاخص های زیست محیطی، مناطق 1،2،3،4 به ترتیب رتبه های 2،3،4،1 و در نهایت با استفاده از شاخص های دسترسی، مناطق 4،3،2،1 به ترتیب رتبه های 2، 1، 3، 4 را به دست آوردند.

موضوع حمل ونقل وترافیک که امروزه به عنوان یک پدیده سیاسی – اجتماعی نقش بسیار حساس ومهمی در کیفیت وساختار اقتصادی – اجتماعی یک جامعه ایفا می نماید. اصلاح الگوی کاربری زمین و مکان یابی کارآمد فعالیت ها یکی از راه های موثر در کاهش تولید سفر درون شهری عنوان شده است، به گونه ای که تصمیم گیری در رابطه با انجام و یا عدم انجام سفر به اندازه زیادی از عوامل اجتماعی- اقتصادی و شرایط توزیع کاربری زمین تاثیر می پذیرد. هدف تحقیق، سنجش مکانی تولید سفر درون شهری در پهنه عملکردی است. روش تحقیق، تحلیلی – توصیفی با استفاده از نرم افزار GIS می باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد که بیشترین تعداد سفرهای شغلی متعلق به ناحیه 8 با 06/5% و کمترین آن ناحیه 18 با 09/1% بوده، بیشترین میزان تراکم جمعیت ثابت و سیال به واسطه سفرهای شغلی در ناحیه 42 و کمترین آن نیز به ناحیه 7 و همچنین بر اساس شاخص های حمل و نقلی محدوده ، بیشترین کمبود پارکینگ متعلق به ناحیه ترافیکی 8 با 29/17% و کمترین آن متعلق به ناحیه ترافیکی 42 با 97/0% و بیشترین میزان تصادفات به ناحیه ترافیکی 8 با 84/4% و کمترین آن نیز به ناحیه 18 با 65/0% درصد متعلق می باشد.لازم به ذکر است که بیشترین جذب وسیله نقلیه متعلق به ناحیه ترافیکی 8 با 84/4% و کمترین آن نیز به ناحیه 18 با 65/0% تعلق دارد. در نتیجه می توان گفت از بین نواحی مورد مطالعه در محدوده مرکزی شهر کرمان، ناحیه 8 بالاترین و ناحیه ترافیکی 18 پایین ترین میزان را براساس، تراکم جمعیت، سفرهای شغلی، کمبود پارکینگ ، تصادفات و جذب وسایل نقلیه دارا هستند.

راهنمایان گردشگری، در نقش رابط بین گردشگران و جوامع مقصد، با ارائه خدمات و بیان جذابیت جاذبه ها و مکان های گردشگری می توانند نقش مهمی در توسعه گردشگری داشته باشند. با توجه به نقش این راهنمایان در توسعه گردشگری، توجه به آنان و شناسایی عوامل مؤثر بر امنیت شغلی آنان سبب توسعه گردشگری خواهد شد. هدف از این پژوهش بررسی عوامل و محرک های مؤثر بر امنیت شغلی راهنمایان گردشگری شهر تهران است. پژوهش ازنظر هدف کاربردی است و با روش توصیفی   پیمایشی صورت گرفته است. جامعه آماری شامل راهنمایان گردشگری در شهر تهران است، که با روش نمونه گیری تصادفی ساده 210 راهنمای گردشگری برای نمونه انتخاب شده است. بنابر نتایج پژوهش، 152 نفر معادل 2/74 درصد راهنمایان گردشگری بر این نظر بودند که امنیت شغلی ندارند. نتایج پژوهش درزمینه شاخص های مؤثر بر امنیت شغلی راهنمایان گردشگری نشان می دهد که رفتار، قدرت بیان، ظاهر و پوشش، مسئولیت پذیری، مهارت ارتباطی، نگرش حرفه ای، داشتن اطلاعات دقیق، مربیگری/ مدیریت، دانش، بیمه و حقوق کاری اثرگذاری بیشتری بر امنیت شغلی راهنمایان گردشگری دارد. نتایج بررسی عوامل کلی مؤثر بر امنیت شغلی راهنمایان گردشگری شهر تهران نشان می دهد که عامل فردی   شخصی با ضریب تأثیر 647/0، عامل تخصصی   حرفه ای با ضریب تأثیر 550/0 و عامل نهادی   سیاستی با ضریب تأثیر 464/0 به ترتیب بیشترین اثر را بر امنیت شغلی راهنمایان گردشگری شهر تهران داشته اند.

هدف: ارائه الگوی ذهنی بهینه تقاضای سفر شهری بر اساس نظریه رویشی اشتراوس و کوربین. روش و داده: به لحاظ ماهیت پژوهش در زمره تحقیقات اکتشافی؛ به لحاظ نوع پژوهش بنیادی؛ به لحاظ ماهیت داده ها از نوع پژوهش های آمیخته و از نوع نظریه داده بنیاد بر اساس مدل اشتراوس و کوربین است. یافته ها: بیشترین حجم مبدأ - مقصد سفرهای شهر کرمان باهدف تفریح و کار شخصی در 11 منطقه ترافیکی برابر با 104522 سفر، هدف تحصیلی با 47394 سفر، شغلی با 37695 سفر، سفرهایی که به صورت مداوم انجام می گیرند با 19188 سفر و سفرهای با هدف خرید با 15256و قرار دارند. در این بین خیابان های دکتر شریعتی واقع در منطقه 2 با مجموع ساعات 295 دقیقه و شهید رجایی در منطقه 1 با 225 دقیقه با داشتن جاذبه های متعدد سفر، ترافیک بالایی نیز دارند. بر این اساس روان ترین ساعات بر اساس اهداف سفر درون شهری، «15-17 و 19-21» بوده و پرترافیک ترین ساعات نیز «7- 9، 9- 11، 11- 13، 13- 15، و 17- 19» هستند. نتیجه گیری: به استناد تحلیل های کمی و کیفی صورت گرفته و یافته های به دست آمده از نظریه رویشی در قالب نرم افزار مکس کیو دی ای می توان گفت؛ بین تقاضای درون شهری شهری کرمان با الگوهای بهینه رفتاری، باورها، ارزش ها و نیازهایی که تأثیر قابل توجهی بر اهداف سفر درون شهری دارند رابطه مستقیمی وجود دارد و الگوی بهینه ذهنی تقاضای سفر درون شهری می تواند به عنوان یک الگوی مطلوب در برنامه ریزی حمل و نقل شهری مورد استفاده قرار گیرد که در برگیرنده استفاده از حمل و نقل عمومی خواهد بود. نوآوری، کاربرد نتایج: انجام توأمان تحلیل های کمی و کیفی و ترسیم الگوهای تقاضای سفر در شهر کرمان بر اساس پنج منطقه شهری با رویکرد گراندد تئوری اشتراوس و کوربین که به صورت جامع و مشخص کلیه شاخص های مرتبط با سفرهای درون شهری مورد تحلیل قرار گرفته و با استفاده از روش گراندد تئوری به ارائه مدل جامع سفر خواهیم رسید که در تحلیل های مشابه تاکنون بدین صورت انجام نشده است.

مساجد در توسعه تاریخی شهرها جایگاه ویژه ای دارند و نقش مهمی در شکل گیری هویت فرهنگی، اجتماعی و مذهبی این شهر ایفا کرده اند. از دیرباز، بناهای اسلامی مخصوصاً مساجد در شهرها یکی از مهم ترین و اساسی ترین عناصر تشکیل دهنده در توسعه شهرها به شمار می آمدند و بنای مساجد نقش ویژه ای در توسعه شهرها داشته و در شهرهای اسلامی نمادی شکوهمند و به نوعی سمبل هویت اسلامی تعریف می شوند. ساختمان های مذهبی، مانند کلیساها و مساجد، همیشه یکی از عناصر جدایی ناپذیر طرح های شهری بوده اند و مساجد به عنوان با اهمیت ترین فضای معماری نقش پررنگی را در شکل گیری فرم شهری و روند توسعه آن بر عهده داشته است. مقاله حاضر سعی بر آن دارد تا با بررسی اهمیت، جایگاه و نقشی که مساجد در شهر برای نشان دادن جلوه گاه اصلی نقش هویتی که در توسعه شهر یزد دارند را نشان داده و با استفاده از روش ها و ابزارهای مختلف تحلیل، نقش و جایگاه مساجد در توسعه شهر یزد را نمایان سازد. ازاین رو پژوهش حاضر تحلیلی و متکی بر پیمایش های میدانی است که از لحاظ هدف نیز می تواند در زمره روش های کاربردی در این زمینه قرار گیرد. ابزارهای مورداستفاده در فرایند تحقیق شامل سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و ابزارهای تحلیل فضایی (Spatial statistics) جهت نمایش روند توسعه فضایی شهر است. نتایج تحقیق نشان می دهد که توزیع فضایی مساجد رابطه نزدیکی با توسعه شهری دارد؛ بنابراین از اطلاعات مکانی مساجد در یک دوره تاریخی می توان برای بررسی توسعه شهر در آن دوره استفاده کرد.

مقدمه: برنامه ریزی الگوهای بهینه سفر شهری شامل تجزیه و تحلیل داده ها در مورد روندهای فعلی و آتی در تقاضای حمل و نقل، ارزیابی زیرساخت های موجود و پیشرفت ها یا گسترش های بالقوه برای برآورده کردن نیازهای حمل و نقل جمعیت در یک راه کارآمد و پایدار بوده است. داده و روش: روش تحقیق پژوهش حاضر به لحاظ ماهیت پژوهش در زمره تحقیقات اکتشافی؛ به لحاظ نوع پژوهش بنیادی؛ به لحاظ استراتژی پژوهش دارای استراتژی استقرایی؛ به لحاظ ماهیت داده ها از نوع پژوهش های آمیخته(کیفی-کمی) و از نوع نظریه داده بنیاد بر اساس مدل اشتراوس و کوربین است. یافته ها: سفرهای انجام شده با الگوی کار شخصی ، تفریح و تحصیلی بیشترین حجم سفرها و سفرهای انجام شده با الگوی خرید و هیچ سرخانه کمترین حجم سفرها را در این دوره زمانی به خود اختصاص داده اند. در مورد سفرهای شغلی بیشترین تعداد این سفرها از منطقه 1 به 3 انجام می شود. یافته های به دست آمده ازالگوهای سفر نشان از این دارد که محدوده مرکزی شهر کرمان شامل( میدان ولیعصر(عج)، میدان آزادی، خیابان استقلال، بلوار جمهوری اسلامی، فیروزه، بهمنیار و خیابان شهید صدوقی بیشترین مییزان سفرهای درون شهری را به خود اختصاص داده اند. نتیجه گیری: به استناد کلیه تحلیل های کمی و کیفی صورت گرفته در خصوص سفر درون شهری کرمان و یافته های به دست آمده از نظریه رویشی در قالب نرم افزار مکس کیودا می توان گفت؛ بین تقاضای سفر درون شهری کرمان با الگوهای بهینه رفتاری، باورها، ارزش ها و نیازهایی که تأثیر قابل توجهی بر اهداف سفر درون شهری دارند رابطه مستقیمی وجود دارد و الگوی بهینه ذهنی تقاضای سفر درون شهری می تواند به عنوان یک الگوی مطلوب در برنامه ریزی حمل و نقل شهری مورد استفاده قرار گیرد که در برگیرنده استفاده از حمل و نقل عمومی خواهد بود.