محمد دبیرمقدم

محمد دبیرمقدم

مدرک تحصیلی: استاد گروه زبان شناسی، دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۶۳ مورد از کل ۶۳ مورد.
۶۱.

ترتیب واژه در زبان های چرداول از منظر رده شناسی زبان/Word Order Typology in Chardawol Languages(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علم زبان سال ۱۱ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲۰ 47 - 82

کلیدواژه‌ها: رده شناسی زبان ترتیب واژه زبان های چرداول کردی لکی لری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱ تعداد دانلود : ۷۲
رده شناسی زبان مطالعه نظام مند تنوعات زبانی است و ترتیب واژه یکی از مباحث اصلی مطرح در آن به شمار می آید. پرسش اساسی پژوهش حاضر این است که گونه های زبانی منطقه چرداول در استان ایلام به کدام رده زبانی تعلق دارند و کدام ویژگی های رده شناختی بر ترتیب واژه ها و سازه های نحوی این گونه ها ناظر است. این پژوهش با مبنا قراردادن چارچوب مطرح شده در پژوهش دبیرمقدم، به مطالعه مؤلفه های ترتیب واژه در زبان های چرداول در شمال استان ایلام پرداخته است که چند گونه از زبان های کردی، لکی و لری را شامل می شود. به این منظور، 24 مؤلفه ترتیب واژه در سه زبان مذکور بررسی شد و در هرمورد با ارائه مثال از گونه های زبانی، وضعیت هر مؤلفه مشخص شد. بررسی این 24 مؤلفه نشان داد که سه گونه زبانی بررسی شده در منطقه جغرافیایی چرداول از همگرایی بالایی برخوردارند که این مسئله خود جلوه ای از ’رده شناسی منطقه ای‘ محسوب می شود. مقایسه مؤلفه های ترتیب واژه در سه گونه زبانی بررسی شده با زبان های اروپا آسیا نشان داد که این سه گونه طبق 17 مؤلفه از 24 مؤلفه در رده زبان های فعل میانی قوی قرار می گیرند.  مقایسه این گونه ها با زبان های جهان نیز، زبان های کردی، لری و لکی در منطقه چرداول را طبق 19 مؤلفه در رده فعل میانی قوی قرار می دهد.
۶۲.

وضعیت کاربرد کردی جنوبی (گویش کرماشانی) در کرمانشاه: حفظ یا تغییر زبان؟(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان فارسی و گویش های ایرانی سال ۹ بهار و تابستان ۱۴۰۴ شماره ۱ (شماره ۱۷) 115 - 140

کلیدواژه‌ها: تغییر زبان حفظ زبان کردی جنوبی گویش کرماشانی فارسی نگرش زبانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸ تعداد دانلود : ۲۱
تغییر زبان در جامعه های چند زبانه یک موضوع مهم تلقی می شود. گویشوران زبان های محلی تمایل به فراگیری زبان های معتبر دارند. گرایش به کاربرد زبان فارسی در بافت دو/ چند زبانه شهرکرمانشاه بقای زبان کردی جنوبی (گویش کرماشانی) را تهدید می کند. پرسش اساسی درمورد حفظ یا  تغییر زبان بومی گویشوران است. فرضیه پژوهش این است که کاربرد زبان کردی در حوزه های مختلف به ویژه در میان نوجوانان کاهش یافته و به سمت زبان فارسی سوق می یابد. برای یافتن پاسخ، 384 آزمودنی از 3 گروه سنی زیر20 سال، 20 تا 50 ساله و 50 ساله به بالا به صورت تصادفی ساده برگزیدیم تا به سؤالات پرسش نامه پاسخ دهند. داده ها براساس تحلیل حوزه ای فیشمن (1966) که از حوزه های زبانی به عنوان ساختارهای اجتماعی بهره می گیرد، جمع آوری و با نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان از کاربرد کمتر زبان کردی در حوزه خانواده نسبت به حوزه های اداری و کوچه و بازار و کاهش میزان فراگیری زبان کردی به عنوان زبان اول دارد. در مقابل، فراگیری فارسی به عنوان زبان اول در جوان ترین گروه نسبت به دو گروه سنی بالاتر یکباره به حدود 10 برابر رسیده است. یافته ها حاکی از شتاب در فرایند تغییر زبان در شهرکرمانشاه است.
۶۳.

نقش متغیر سن در حفظ یا تغییر زبان: مطالعه ای موردی درباره کردی کرماشانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و گویش های غرب ایران سال ۱۳ تابستان ۱۴۰۴ شماره ۴۹ 53 - 70

کلیدواژه‌ها: تغییر زبان حفظ زبان نگرش زبانی کردی کرماشانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵ تعداد دانلود : ۲۱
تغییر زبان در جامعه های دو یا چندزبانه دغدغه ای جهانی است. در شهر دو یا چندزبانه کرمانشاه نیز گرایش قوی برای به حاشیه راندن زبان مادری درمیانِ خانواده ها مشاهده می شود. هدف اصلی در این پژوهشِ توصیفی-تحلیلی، بررسی تأثیر سن بر تغییر زبان گویشوران کردی کرماشانی در شهر کرمانشاه است. فرضیه پژوهش این است که بین سن مخاطبان و حفظ زبان رابطه ای مستقیم وجود دارد؛ یعنی نوجوانان به سرعت درحالِ تغییر زبان کردی به فارسی هستند. برای انجام پژوهش حاضر، 384 آزمودنی (مرد و زن از 3 گروه سنی زیر 20 سال، 20 تا 50 سال و 50 سال به بالا) به صورت تصادفی ساده برگزیده شدند تا به پرسش نامه پاسخ دهند. چارچوب نظری پژوهش، شیوه تحلیل حوزه ای فیشمن (1966) است. داده ها از حوزه های مختلف زبانی (خانواده، کوچه و بازار، اداره، مدرسه، مذهب و هنر و سرگرمی) گردآوری و با نرم افزار SPSS تجزیه وتحلیل شدند. نتایج نشان داد که کاربرد زبان کردی در حوزه خانواده حتی کمتر از حوزه های اداری و کوچه و بازار است. همچنین میزان یادگیری این زبان در خانواده های کرمانشاهی به عنوان زبان اول از 5/82 درصد در مخاطبان بالای 50 سال به 28 درصد در افراد زیر 20 سال کاهش یافته است. درمقابل، فراگیری فارسی به منزله زبان اول در مقایسه با دو گروه سنی بالاتر به یکباره حدود 10 برابر افزایش یافته است. یافته ها بیانگر شتاب در فرایند تغییر زبان در نوجوانان کرمانشاه است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان