رضا موحدی

مقدمه: استفاده از ظرفیت های جامعه و مناطق عشایری به عنوان یک منبع گردشگری کمتر دیده شده در جهت جذب گردشگران داخلی و خارجی نقش مهمی در برنامه ریزی تنوع بخشی به معیشت جامعه ی عشایری ایفا می کند.هدف پژوهش: بنابراین، هدف این پژوهش شناسایی و اولویت بندی مناطق و مراکز مستعد گردشگری عشایری در استان همدان می باشد. روش شناسی تحقیق: پژوهش حاضر با توجه به هدف از نوع تحقیقات کاربردی است که با استفاده از راهبردهای پیمایش انجام پذیرفته است. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه و پرسشنامه بود. مصاحبه ها  با 8 نفر از کارشناسان و خبرگان و پرسشگری توسط 22 نفر از کارشناسان تعاونی عشایری و اداره امور عشایر استان همدان انجام شد. همچنین به منظور شناسایی شاخص ها و معیار های لازم برای تعیین مناسب تربن مکان گردشگری در استان از مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه با کارشناسان استفاده گردید. این شاخص ها عبارت بودند از : دسترسی و کیفیت ایل راه ها، زیرساختهای گردشگری، شرایط مناسب جغرافیایی، جمعیت مراکز عشایری، تنوع جاذبه ها، پذیرش گردشگران، شرایط اقتصادی عشایر، وجود آب و برق، تعامل با دولت. به منظور اولویت بندی مناطق شناسایی شده از  تکنیک TOPSIS استفاده شد. همچنین، قبل از پرداختن به تکنیک تاپسیس وزن معیارها با استفاده از روش آنتروپی شانون تعیین می گردد. در نهایت در محیط جی آی اس جانمایی مراکز گردشگری عشایری بر روی نقشه مشخص شدند.قلمروجغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش محدوده استان همدان و سامانه های عشایری این استان می باشد که در پنج شهرستان همدان، اسدآباد، بهار، تویسرکان، و نهاوند محدود شده اند.یافته ها و بحث: نتایج نشان داد “معیار دسترسی و کیفیت ایل راه ها" ، معیار “شرایط مناسب جغرافیایی" و معیار " زیرساخت های گردشگری"به  ترتیب بیشترین میزان تاثیر مثبت را  بر ایجاد مراکز گردشگری عشایری منطقه دارا می باشند. همچنین  نتایج نشان داد اولویت های شناسایی شده جهت ایجاد مراکز گردشگری  عشایری در استان همدان اول شهرستان نهاوند (سراب گیان)، دوم شهرستان همدان (تاریک دره و گنجنامه) و سوم شهرستان بهار (فسیجان) می باشند.نتایج: با توجه به نتایج، جهت برنامه ریزی برای ایجاد مرکز گردشگری عشایری، لازم است به اولویت های شناسایی شده در استان توجه گردد. همچنین با توجه به اهمیت معیارهای شناسایی شده، برای راه اندازی این مراکز تامین جاده ها و ایل راه ها، دسترسی به آب و برق، شرایط آب و هوایی، پوششی گیاهی، همچنین ایجاد زیرساخت های گردشگری نظیر تأسیسات و تجهیزات گردشگری، خدمات و تسهیلات بیشتر مورد توجه قرار گیرند.

استفاده از تلفن همراه در تدریس و یادگیری به یک جزء مهم فناوری آموزشی در آموزش عالی تبدیل شده و امکان یادگیری، همکاری و به اشتراک گذاری ایده ها را برای دانشجویان فراهم کرده است. این مقاله با هدف بررسی نگرش دانشجویان و استادان درباره کارکردهای آموزشی تلفن همراه در دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدانتدوین شده است. برای گردآوری داده ها از دو پرسشنامه جداگانه، برای دانشجویان و استادان استفاده شد. جامعه آماری پژوهش، 1900 دانشجو و 75 عضو هیئت علمی بود که بر پایه جدول مورگان، 240 دانشجو و 53 تن از استادان با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه های استاندارد، گردآوری و با استفاده از آماره های ضریب همبستگی، تی مستقل و تحلیل واریانس یک طرفه و با کمک نرم افزار SPSS تجزیه وتحلیل شدند. نتایج نشان داد بین نگرش دانشجویان درباره استفاده از تلفن همراه با مقطع و گرایش تحصیلی دانشجویان تفاوت معنی داری وجود دارد. همچنین یافته ها بیانگر این است که بیشتر دانشجویان و استادان نگرش نسبتاً مثبتی درباره به کارگیری آموزش از طریق تلفن همراه دارند. با توجه به تأثیر مثبت تلفن همراه، به عنوان یک فناوری آموزشی پیشنهاد می شود در نظام آموزش عالی به طور جدی مورد استفاده قرار گیرد.

هدف اصلی این پژوهش ارزیابی درونی گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا، به منظور شناسایی نقاط قوت و ضعف آموزش و پژوهش در سطح گروه آموزشی می باشد. به منظور ارزیابی گروه مذکور شش عامل شامل اول- اعضای هیأت علمی، دوم- دانشجویان، سوم- دانش آموختگان، چهارم- فرآیند تدریس- یادگیری، پنجم- امکانات و تجهیزات آموزشی- پژوهشی، و ششم- پژوهش، مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش از نوع پیمایشی است و در تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی استفاده شده است. صحت سؤالات پرسشنامه با استفاده از روش روایی صوری، مورد تأیید متخصصان فن قرار گرفت. برای برآورد پایایی پرسشنامه ها، ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد که مقدار میانگین آن 76/0 به دست آمد. نمونه های تحقیق شامل دانشجویان 75 نفر، دانش آموختگان 58 نفر، اعضای هیأت علمی پنج نفر و چهار نفر کارکنان گروه بودند. بازه زمانی انجام تحقیق در سال های 1388 تا 1389 بوده است. نتایج به دست آمده نشان داد که وضعیت گروه آموزشی به لحاظ عامل اعضای هیأت علمی و عامل فرآیند تدریس- یادگیری در سطح مطلوب، و عامل دانشجویان، دانش آموختگان، امکانات و تجهیزات آموزشی- پژوهشی و عامل پژوهش در سطح نسبتاً مطلوب بود. 

با توجه به اهمیت نظام آموزش عالی کشاورزی در تمام ابعاد رشد و توسعه انسانی، اقتصادی و کشاورزی و ضرورت اطمینان یافتن از عملکرد مطلوب آن ؛ هدف پژوهش حاضر، بررسی عوامل مؤثر بر بهبود کیفیت آموزش در نظام آموزش عالی کشاورزی است. جامعه آماری این تحقیق شامل دانشجویان سال آخر مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا در سال 1395-1394 است (250N=). 140 نفر از آنها به صورت تصادفی به عنوان نمونه تحقیق انتخاب داده های مورد نیاز و با استفاده از پرسشنامه گردآوری شد. داده ها با استفاده از آمارهای توصیفی، همچنین آزمون های همبستگی و رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که کیفیت آموزش در جامعه مورد بررسی تقریبا در سطح متوسط قرار دارد. از بین عوامل مؤثر بر بهبود کیفیت آموزش، عوامل دانشجویان و استادان در سطح متوسط و امکانات و تجهیزات و محتوای آموزشی در سطح نسبتا نامطلوبی قرار داشتند. نتایج حاصل از رگرسیون نشان داد سه متغیر استادان، دانشجویان و محتوای آموزشی 7/50 درصد از تغییرات متغیر کیفیت آموزش را تبیین می کنند. همچنین سهم متغیر استادان بیشتر از سایر متغیرها بوده بعد از آن، دانشجویان و محتوای آموزشی به ترتیب سهم کمتری در تبیین متغیر وابسته داشتند.

اثرپذیری جوامع از تغییر اقلیم وابسته به میزان تاب آوری آنان است. بنابراین شناخت و تقویت تاب آوری به منظور کاهش آسیب پذیری و مقابله با مخاطرات اقلیمی از اهمیت خاصی برخوردار است. رویکرد تاب آوری اقتصادی با توجه به ماهیت پویا و آینده نگری که دارد می تواند به منظور افزایش توان سازگاری اقتصاد در برابر مخاطرات مؤثرتر عمل کند، لذا مطالعه سطح تاب آوری اقتصادی روستا و به ویژه کشاورزان در برابر شوک ها بسیار ضروری است. این مطالعه با هدف دستیابی به شاخص های مناسب برای ارزیابی تاب آوری اقتصادی کشاورزان در مقابله با مخاطرات اقلیمی در دو مرحله و با استفاده از تکنیک مرور نظام مند و دلفی انجام شد. در مرحله اول، بر اساس مرور نظام مند ادبیات نظری تاب آوری، مدلی از تاب آوری به عنوان الگوی مناسب مطالعات تاب آوری اقتصادی کشاورزان انتخاب شد که از سه بعد اصلی پایداری، سازگاری و تغییر تشکیل شده است، سپس ۴۴ شاخص اولیه استخراج شد. مرحله دوم با بهره گیری از تکنیک دلفی انجام شد. طبق نتایج، از ۴۴ شاخص موردبررسی ۱۹ شاخص به عنوان شاخص های مناسب ارزیابی انتخاب شد و بر اساس نظرات صاحب نظران و نخبگان از این تعداد ۶ شاخص در بعد پایداری، ۹ شاخص در سازگاری و ۴ شاخص در تغییر بیشترین فراوانی را داشت و شاخص های توانایی تطبیق نسبی شرایط اقتصادی خانواده در زمان بحران، برخورداری از ظرفیت شغلی و معیشتی متنوع، توانایی ایجاد و توسعه کسب وکار از طریق تنوع بخشی فعالیت های غیرزراعی از بیشترین اهمیت و تأکید برخوردار بودند. بر اساس نتایج، جهت افزایش سازگاری و تاب آوری کشاورزان در مقابله با مخاطرات اقلیمی، تقویت دانش کشاورزان، تنوع بخشی فعالیت های غیر زراعی با ایجاد درآمدهای جایگزین، از مهم ترین راهکارها در این زمینه هستند.