علی معینی

Cloud computing is a new technology that considerably helps Higher Education Institutions (HEIs) to develop and create competitive advantage with inherent characteristics such as flexibility, scalability, accessibility, reliability, fault tolerant and economic efficiency. Due to the numerous advantages of cloud computing, and in order to take advantage of cloud computing infrastructure, services of universities and HEIs need to migrate to the cloud. However, this transition involves many challenges, one of which is lack or shortage of appropriate architecture for migration to the technology. Using a reliable architecture for migration ensures managers to mitigate risks in the cloud computing technology. Therefore, organizations always search for suitable cloud computing architecture. In previous studies, these important features have received less attention and have not been achieved in a comprehensive way. The aim of this study is to use a meta-synthesis method for the first time to analyze the previously published studies and to suggest appropriate hybrid cloud migration architecture (IUHEC). We reviewed many papers from relevant journals and conference proceedings. The concepts extracted from these papers are classified to related categories and sub-categories. Then, we developed our proposed hybrid architecture based on these concepts and categories. The proposed architecture was validated by a panel of experts and Lawshe’s model was used to determine the content validity. Due to its innovative yet user-friendly nature, comprehensiveness, and high security, this architecture can help HEIs have an effective migration to cloud computing environment.

بسیاری از سازمان ها به منظور تسهیل فرآیندها و ارائه خدمات نو آورانه، توجه ویژه ای به استفاده از خدمات مرکز داده جهت میزبانی از  سکوها، خدمات و ابزارهای نوین برای مدیریت و راهبری  سامانه های خود نشان می دهند. در حوزه امنیت سایبری مرکز داده، برای شناخت علل تهدیدات سایبری و سپس حل مسائل نیاز است، تمام جوانب درنظر گرفته شوند. بنابراین ما در این پژوهش بدنبال شناسایی و ارائه کدهای مدیریتی هستیم که در آن تمامی جوانب درونی و بیرونی امنیت سایبری در نظر گرفته شود. در این پژوهش با الگو گیری از چارچوب کلی امنیت سایبریNIST  و چارچوب بسط داده شده موجود، نسبت به شناسایی جامع کدهای تامین امنیت و حفاظت از زیر ساخت اصلی مرکز داده، اقدام نمودیم تا ضمن اتخاذ راهبرد یکپارچه، هوشمندی لازم با اشتراک اطلاعات و یادگیری از حملات قبلی در سازمانها جهت بهبود فرایند پاسخ و بازیابی ایجادگردد. در این پژوهش بمنظور شناسایی و ارائه کدهای مدیریتی چارچوب جامع امنیت سایبری مرکز داده با روش مرور نظام مند از طریق جستجو در پایگاه وب او ساینس و اسکپوس و مقالات داخلی تعداد 1831 سند استخراج شد که پس از بررسی های لازم 63 مورد از آن ها به عنوان اسناد مرتبط شناسایی و با استفاده از روش فراترکیب، بررسی و کدگذاری شدند و کدهای استخراج شده در ذیل 5 مقوله اصلی (برگرفته از الگوی NIST)، 23 مولفه و 108 کد مدیریتی قرار گرفتند که مربوط به امنیت سایبری مرکز داده یعنی شناسایی، محافظت، کشف، پاسخگویی و بازیابی بودند.

حجم انبوه داده از یکسو و اهمیت یافتن روزافزون نقش داده در سازمان ها از سویی دیگر، مدیریت داده را اجتناب ناپذیر می کند. یکی از مسایل مهم در مدیریت داده، تعیین نقش های لازم و تقسیم مسئولیت و حقوق ناشی از آن است. الگوی تقسیم مسئولیت در یک سازمان به ساختار آن بستگی دارد و ساختار یک سازمان نیز تابع سه عنصر پیچیدگی، رسمیت و تمرکز است. در سازمان های ائتلافی، تقسیم مسئولیت و اختیارات میان واحد مرکزی و واحدهای تابعه، پیچیده تر بوده و نیازمند الگوی روشن و مدون برای تشریک مساعی و همکاری در موضوعات مختلف از جمله مدیریت داده است. در این پژوهش با استفاده از ماتریس تقسیم مسئولیت، الگویی برای همکاری و تقسیم مسئولیت های مرتبط با مدیریت داده در بدنه اصلی و زیرمجموعه های تابعه یک سازمان ائتلافی به دست آمده و با استفاده از روش دلفی به اجماع خبرگان رسانده شده و با استفاده از آن، چگونگی تقسیم مسئولیت های مدیریت داده در وزارت علوم تحقیقات و فناوری جمهوری اسلامی ایران و دانشگاه های تابعه تبیین شده است.

هدف: هدف مطالعه، ارایه الگوی مناسب و راهکارهای عملی جهت طراحی و اجرای پروژه های کتابخانه های دیجیتالی آینده با رویکرد ارایه خدمات هوشمند می باشد. روش: از روش تحلیل محتوا برای جمع آوری، استخراج و تحلیل داده های لازم از متون و مقالات مرتبط با موضوع کتابداری و اطلاع رسانی و علوم رایانه ای استفاده شده است. یافته ها: نتایج مطالعه، روند آتی کتابخانه های دیجیتالی را با به کارگیری ابزارهای هوش مصنوعی و با تاکید بر خدمات نوین فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی؛ به عنوان نسل جدید کتابخانه های دیجیتالی تحت عنوان" کتابخانه های اسمارت (هوشمند)" مطرح می سازد. از جمله ویژگی های اصلی این کتابخانه ها که منجر به سرعت و سهولت دستیابی کاربران و نیز رضایت بیشتر آنها خواهد شد، شامل ابرموتورهای هوشمند، تکینک های دسته بندی، تحلیل روند، خوشه بندی داده ها، اکتشاف دانش، تحلیل پیوندها، امکان ایجاد کتابخانه های شخصی، پاسخگویی به سوالات، جستجوی آگاهانه و بررسی های آماری است.

هدف: چارچوب های حکمرانی داده معمولاً در دامنه یک سازمان ارائه شده اند و بافتارهای میان سازمانی کمتر مورد توجه بوده اند. این در حالی است که به دلایل مختلف نظیر توسعه کاربردهای دولت الکترونیک و نیز افزایش همکاری های میان سازمانی ناشی از بازارهای رقابتی، تبادل داده میان سازمان ها روزافزون است. پژوهش حاضر درصدد است با ارائه چارچوب حکمرانی داده در مراکز تبادل داده، خلاء موجود در این زمینه را پوشش دهد. با توجه به گسترش روزافزون کاربردهای دولت الکترونیک و تعامل پذیری و تاثیر و اهمیت داده در آن، استفاده از این چارچوب می تواند در فراهم کردن داده و اطلاعات صحیح و به شکل بهتر موثر باشد. روش : این پژوهش از نوع کیفی بوده و روش آن، نظریه داده بنیاد است. برای انجام این مهم، ابتدا مبانی پژوهش بررسی شد. در این گام هم پژوهش های علمی و دانشگاهی و هم چارچوب های ارائه شده توسط انجمن های فنی و تخصصی مورد بررسی قرار گرفت، تا ضمن بررسی مبانی و پیشینه پژوهش، دانش اولیه برای انجام مراحل بعدی حاصل شود. سپس با انجام مصاحبه های نیمه ساخت یافته با خبرگان و مستندسازی آن، بیش از 400 عبارت حاصله، در قالب 100 مفهوم برچسب گذاری شده و سپس با کدگذاری باز (44 زیرمقوله)، کدگذاری نظری (15 مقوله) و پدیدایی نظریه، چارچوب حکمرانی داده مراکز تبادل داده ملی به دست آمد. با توجه به اینکه پژوهش حاضر از نوع کیفی بوده، به منظور اطمینان از روایی و پایایی نتایج، از روش بازنگری توسط شرکت کنندگان، روش سه سویه سازی و نیز روش دلفی استفاده شده است. یافته ها: چارچوب حکمرانی داده در مرکز تبادل داده، شامل 15 مولفه، و در سه دسته است: «مولفه های اصلی حکمرانی»، «مولفه های اصلی در کسب وکار مراکز تبادل داده» و «مولفه های پشتیبان در کسب وکار مراکز تبادل داده». برخی از این مولفه ها عبارتند از: «نقش ها، مسئولیت ها و حقوق»، «استانداردها و سیاست ها»، «مدیریت تغییرات». نتیجه گیری: براساس نتایج این پژوهش، «نقش ها، مسئولیت ها و حقوق»، «استانداردها و سیاست ها» و «پایش و ممیزی» از مولفه های اصلی چارچوب حکمرانی داده در مراکز تبادل داده است. همچنین «همکاری ذی نفعان» و «تجاری سازی» نیز آن را از سایر چارچوب های حکمرانی داده متمایز می کند. اگرچه این چارچوب برای مراکز تبادل داده تدوین شده، اما می تواند در بافتارهای میان سازمانی مشابه که نیازمند تبادل داده هستند نیز کاربرد داشته باشد.